Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Murçehort Muharebesi, Nadir Şah'ın II. Tahmasb'ı Safevi tahtına geri getirme kampanyasında kazandığı son büyük savaştı. Eşref, Nadir'in birliklerini Harvar geçidinde durduramadı, bunun yerine kendi birlikleri kuşatıldı ve pusuya düşürüldü. Bu savaşta Afganlar, karşı orduya ayak uydurmak için geleneksel taktiklerini değiştirdiler ve bu da ordularının gücünün daha da azalmasına neden oldu. Çünkü ordu yeni sisteme uyum sağlayamadı. Zafer, güneyden İsfahan'a giden yolu açtı ve Safevi yönetiminin yeniden kurulmasıyla sonuçlandı. Ancak birkaç yıl sonra Nadir, Safevileri devirdi.
| Murçehort Muharebesi | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Nadir'in ordusunu at sırtında yönettiğini gösteren bir resim | |||||||||||
| |||||||||||
| Taraflar | |||||||||||
 Safevîler |  HotakilerDesteklendi:  Osmanlı (Silahlar və topçular) | ||||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||||
| Nadir Şah | Eşref Han Hotaki | ||||||||||
| Çatışan birlikler | |||||||||||
| 20.000-30.000 | 60.000 | ||||||||||
| Kayıplar | |||||||||||
| Çok az | İlk aşamada 7.000-8.000 | ||||||||||
Arka plan
İsfahan'a ulaşıldıkdan sonra yaklaşık 3.000 yerli aristokrat ve din adamı öldürüldü. Eşref Damğan Muharebesi'nde mağlub olduğu üçün İsfahan'da ona karşı isyan olacağından korkuyordu ve isyanı önleyemeyeceğini düşünüyordu. Ayrıca bu sırada Nadir'in birlikleri de İsfahan'a hızla yaklaşıyordu. İsfahan'da isyana liderlik edebilecek kişilerin öldürülmesi, Eşrefi İsfahan isyancılarıyla güneyden gelen Nadir'in birlikleri arasında kalmaktan kurtardı.
Bu olaylar özellikle yağmalama ile gerçekleşen özel saldırılarla gerçekleştirildi. Bu olaylar sırasında ünlü İsfahan pazarı da dahil olmak üzere şehir yağmalandı. Genel olarak, Afganların imparatorluk başkenti üzerinde hüküm sürdüğü kısa bir süre içinde yalnız yağmalama ve saldırılarla karakterize edilebilir. Sonraki dönem tarihçileri de onları barbar, medeniyetsiz, vahşi ve canavar gibi tasvir eder.
Afganlara karşı atılan darbelerden sonra Şah Tahmasb, Azerbaycan eyaletlerine, İran'ın güney bölgelerine fermanlar göndererek ülkede gerçek hukuki hakimiyetin yeniden tesis edildiğini duyurdu ve yerel hakimleri bu hakimiyete tabi olmaya çağırdı. Nadir'in başarılarından haber alan çoğu yerel hakim ve han ona tabi oldu.
Nadir Han, Eşrefe yazdığı mektupta Horasan'daki isyanın bastırıldığını bildirdi ve gelip şaha teslim olmasını ve affedilme talep etmesini önerdi. Teklifi reddedildikten sonra Nadir birlikleriyle İsfahan'a doğru ilerlemeye başladı.
Osmanlı desteği
Kuzey İran'daki Gilzai Afganlarını yendikten sonra Nadir, Osmanlılara bir mektup yazarak tarihi Safevi topraklarını terk etmelerini istedi. O dönemde Eşref ile imzalanan Hemedan Antlaşması ile Batı İran Osmanlılara verildi. Safevilerin sınırlarını yeniden kurmaya başlayacaklarından korkan Osmanlı İmparatorluğu, Eşref'in yardım talebine olumlu yanıt verdi ve ona topçu teçhizatı ve topçu uzmanları gönderdi. Tarihsel literatürde yardım edilen ordunun 5.000 kişilik bir grup olduğu belirtilmektedir. 31 Ekim 1729'da Osmanlı Devleti'nin yardımıyla ateş gücünü büyük ölçüde geliştiren Eşref, İsfahan'dan ayrılarak Nadir'in kuvvetlerine doğru yürümeye başladı.
Savaş
Hizalamalar ve savaş öncesi manevralar
"Alam Ara-yi Naderi"ye göre, Nadir, kuvvetlerini aşağıdaki gibi gruplandırmıştı: 12 bin kişilik bir süvari birliği olarak ordusu vardı. Geriye kalan kuvvetler ise piyade olarak savaşa katıldı. Toplar, birliklerin önünde konumlandırıldı. Kaynakta, Eşref'in toplarının birliklerin etrafında yerleştirildiği onaylanmaktadır. Aynı zamanda bu topların korunması için 8 bin asker ve topçu etrafına gönderildi. Genel olarak, Eşref'in 280 topa sahip olduğu belirtilmektedir. Afgan birliklerinin sağ kanadına Seydal Han liderlik etmişti. Onun komutasındaki birliğin sayısı 20 bine kadar ulaşıyordu. Sol kanada ise Yakup Han liderlik ediyordu.
Onun gücü de yaklaşık 20 bin kişiydi. Arka hatlarda ise büyük bir rezerv kuvvet bulunuyordu. Bu kuvvet de 4 bölüme ayrılmıştı. Cephelerde zayıflık görüldüğünde bu birlikler oraya gönderilmeliydi. Eşref ise liderlerle birlikte merkezde konumlanmış ve savaşı izlemeliydi.
Nadir, bu savaşta topçulara ve piyadelere daha geniş bir alan verdi. Hatta tüfekçilerin bir kısmını topların savunmasına yönlendirdikten sonra geri kalan kısmını da piyade olarak savaşa dahil etti. Nadir, piyadeler aracılığıyla ana saldırıyı yapacak ve elde edilen zaferi süvarilerin yardımıyla güçlendirmek istiyordu.
Con Hanvey'in yazdığına göre, Murçehort çevresindeki savaş 1729 yılının Kasım ayının 13'ünde gerçekleşmiştir. "Alam Ara-yi Naderi"deki bilgiye göre, bir gün önce her iki ordu savaş meydanında konuşlanmış ve geceyi burada geçirmiştir.
Savaşın ilerlemesi
Murçehort, İsfahan'ın 55 km kuzeyinde bulunuyordu ve bu savaşı kim kazanırsa kazansın başkenti kolayca ele geçirecekti.
Savaşın ilk anlarından itibaren Nadir top atışlarına üstünlük sağladı. Topçu lideri Amir Han'a verilen emirle, Afganların özellikle merkezdeki güçleri vuruldu. Tarihçi Səmnaninin bildirdiğine göre, önceki yıllarda bir Afgan savaşçısı 100 kadar Kızılbaş savaşçısının üstesinden gelebilirken, Murçehort savaşında bir Kızılbaş savaşçısı bin Afgan savaşçısının üstesinden geliyordu. Nadir'in piyadeleri, Afganların top ve zırhlı atışlarına rağmen Afgan safına ulaşmayı başardı. Kızılbaş ordusunun üstünlüğü sonucunda Aşraf'ın topları ele geçirildi ve o, top desteğinden mahrum kaldı. Osmanlı savaşçılarının yardımına gelen bir kısmı esir alındı. Ancak esir alınan savaşçılar savaştan sonra serbest bırakıldı.
Tarihçi Babayinin bildirdiğine göre, Afgan güçleri devletlerini savaş meydanında bırakıp kaçtıktan sonra Kızılbaş ordusu onları yağmalamaya başladı. Oysa Nadir Han, savaştan önce böyle bir harekete kesinlikle izin verilmemesi konusunda sert bir emir vermişti. Tepeden bu manzarayı izleyen Nadir, yanında bulundurduğu yedibin kişilik yedek süvari birliğine yağmacıları meydandan uzaklaştırmalarını emretti. Ordu bir araya geldiğinde ortaya çıkan Nadir, yağmacıların bazılarını cezalandırdı ve hatta bundan sonraki on yıl boyunca Afganlara ait mal mülk bulunursa, o kişinin cezalandırılacağını ilan etti. Topladığı tüm eşyaları orduya teslim etti. Nadir ise bir araya getirilmiş değerli eşyalara ateş yakarak onları yaktırdı.
Nadir Han, kaçan Afganları takip etmek için Alikulu bey Afşar'a görev verdi.
Eşref başta olmak üzere sağ kalan Afganlar İsfahan'a kaçtı. Eşref'in mağlup olma haberi duyan İsfahan halkı silahlanarak şehirdeki Afgan garnizonunu bastı.
Şehre giren Eşref şehirde kalmakın tehlikeli olduğunu anladı ve bu nedenle emir verdi ki, yıllarca halktan topladığı serveti taşımak için hayvanlar bulunsun. Bunun için 300'e yakın deve ve birçok katır toplandı. Şehirden çıkıp Şiraz'a yönelen Eşref öfkeyle, vezirine İsfahan'daki tüm evleri yakmak için geri dönmesini emretti. Afganların geri döndüğünü gören şehir halkı yeniden silahlandı. Şehirdeki çıkan kargaşayı gören Afganlar Nadir'in ordusunun artık şehre girdiğini düşündü ve geri döndüler.
Eşref birkaç Safevi şehzadesini de beraberinde Şiraz'a götürmüştü.
Sonuç
1722 yılında İsfahan, isyancı Afganlar tarafından ele geçirildi ve fiilen Safevi hanedanının hükûmetine son verildi. Bu dönemde Afganların lideri Mir Mahmud Hotakiydi, ancak daha sonra yeğeni olan Eşref Han tarafından devrildi. Eşref Han'ın da hükûmeti uzun süre devam etmedi. Mehmandust veya diğer adıyla Damğan Muharebesi'nde]] mağlup olan Eşref, Murcexort Muharebesi'nde de zafer elde edemedi. Bu nedenle başkent İsfahan'ı kaybetti. Yaklaşık 8 yıl sonra İsfahan'da Safevi hükûmeti yeniden restore edildi.
Şah II Tahmasb'ın başkente girişi
İsfahanlılar, Afganların kovulmasını büyük sevinçle kutladılar. 1729 yılının 16 Kasım'ında Nadir Han'ın ordusuyla birlikte İsfahan'a gösterişli bir şekilde giriş yaptı. "Alamara-ye Naderi"ye göre, İsfahan halkı 3 gün boyunca bayram havasında kutlama yaptı. Nadir'in emriyle şehirde kalan Afganların mal ve mülkleri el konuldu ve Murçehort'ta görev yapan askerlere ve subaylara dağıtıldı.
Şah II. Tahmasb, 1729 yılının Kasım ayının 29'unda İsfahan'a girdi. Kaynaklara göre, tüm şehir halkı şahın karşılamasına çıkmıştı. Çaharbağa'ya kadar 2 millik yol süslemelerle, halılarla ve zarif parçalarla döşenmişti. Tahmasb Şah uzaktan göründüğünde Nadir atından inip onun karşısına çıktı ve onunla selamlaştı. Birlikte Hezarcirib bahçesine gelen Nadir ve Şah Tahmasb orada geceyi geçirdiler. Ertesi gün yola çıktılar ve şahın sarayına gönderildiği Çaharbağa'ya geldiler. Oradan da Şah Tahmasb şah sarayına gönderildi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Ghafouri, Ali(2008). History of Iran's wars: from the Medes to now,p. 374. Etela'at Publishing
- ^ La stratégie militaire, les campagnes et les batailles de Nâder Shâh (Fransızca) (107), October 2014, 25 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 14 Şubat 2020
- ^ Ghafouri, Ali(2008). History of Iran's wars: from the Medes to now,s. 373. Etela'at Publishing
- ^ Houtsma, M. Th.; van Donzel, E. (1993). E. J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913-1936. BRILL. s. 760. ISBN . 21 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2020.
- ^ Mehman Süleymanov (2010). Nadir şah. Tahran. ISBN . 25 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2023.
- ^ Ghafouri, Ali(2008). History of Iran's wars: from the Medes to now,p. 383. Etela'at Publishing
- ^ Flober Uilyam. Bər oftodan-e Səfəviyan, bər amədən-e Mahmud Əfqan. Tahran.
- ^ Qulam Rza Əli Babayi. Tarix-e Ərtəş-e İran əz həxamənşi ta əsre Pəhləvi.
- ^ Sayks P. Tarix-e İran. Tahran.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Murcehort Muharebesi Nadir Sah in II Tahmasb i Safevi tahtina geri getirme kampanyasinda kazandigi son buyuk savasti Esref Nadir in birliklerini Harvar gecidinde durduramadi bunun yerine kendi birlikleri kusatildi ve pusuya dusuruldu Bu savasta Afganlar karsi orduya ayak uydurmak icin geleneksel taktiklerini degistirdiler ve bu da ordularinin gucunun daha da azalmasina neden oldu Cunku ordu yeni sisteme uyum saglayamadi Zafer guneyden Isfahan a giden yolu acti ve Safevi yonetiminin yeniden kurulmasiyla sonuclandi Ancak birkac yil sonra Nadir Safevileri devirdi Murcehort MuharebesiNadir in ordusunu at sirtinda yonettigini gosteren bir resimTarih12 Kasim 1729BolgeIsfahan sehrinin 55 km kuzeyinde yer alan Murcehort adli yer SebepII Tahmasb ve Nadir Han in Safevi tahtini Afganlardan geri alma arzusuSonucKesin Safevi zaferiCografi DegisikliklerIsfahan in KurtulusuTaraflarSafevilerHotakiler Desteklendi Osmanli Silahlar ve topcular Komutanlar ve liderlerNadir SahEsref Han HotakiCatisan birlikler20 000 30 00060 000KayiplarCok azIlk asamada 7 000 8 000Arka planIsfahan a ulasildikdan sonra yaklasik 3 000 yerli aristokrat ve din adami olduruldu Esref Damgan Muharebesi nde maglub oldugu ucun Isfahan da ona karsi isyan olacagindan korkuyordu ve isyani onleyemeyecegini dusunuyordu Ayrica bu sirada Nadir in birlikleri de Isfahan a hizla yaklasiyordu Isfahan da isyana liderlik edebilecek kisilerin oldurulmesi Esrefi Isfahan isyancilariyla guneyden gelen Nadir in birlikleri arasinda kalmaktan kurtardi Bu olaylar ozellikle yagmalama ile gerceklesen ozel saldirilarla gerceklestirildi Bu olaylar sirasinda unlu Isfahan pazari da dahil olmak uzere sehir yagmalandi Genel olarak Afganlarin imparatorluk baskenti uzerinde hukum surdugu kisa bir sure icinde yalniz yagmalama ve saldirilarla karakterize edilebilir Sonraki donem tarihcileri de onlari barbar medeniyetsiz vahsi ve canavar gibi tasvir eder Afganlara karsi atilan darbelerden sonra Sah Tahmasb Azerbaycan eyaletlerine Iran in guney bolgelerine fermanlar gondererek ulkede gercek hukuki hakimiyetin yeniden tesis edildigini duyurdu ve yerel hakimleri bu hakimiyete tabi olmaya cagirdi Nadir in basarilarindan haber alan cogu yerel hakim ve han ona tabi oldu Nadir Han Esrefe yazdigi mektupta Horasan daki isyanin bastirildigini bildirdi ve gelip saha teslim olmasini ve affedilme talep etmesini onerdi Teklifi reddedildikten sonra Nadir birlikleriyle Isfahan a dogru ilerlemeye basladi Osmanli destegi Kuzey Iran daki Gilzai Afganlarini yendikten sonra Nadir Osmanlilara bir mektup yazarak tarihi Safevi topraklarini terk etmelerini istedi O donemde Esref ile imzalanan Hemedan Antlasmasi ile Bati Iran Osmanlilara verildi Safevilerin sinirlarini yeniden kurmaya baslayacaklarindan korkan Osmanli Imparatorlugu Esref in yardim talebine olumlu yanit verdi ve ona topcu techizati ve topcu uzmanlari gonderdi Tarihsel literaturde yardim edilen ordunun 5 000 kisilik bir grup oldugu belirtilmektedir 31 Ekim 1729 da Osmanli Devleti nin yardimiyla ates gucunu buyuk olcude gelistiren Esref Isfahan dan ayrilarak Nadir in kuvvetlerine dogru yurumeye basladi SavasHizalamalar ve savas oncesi manevralar Savas plani Alam Ara yi Naderi ye gore Nadir kuvvetlerini asagidaki gibi gruplandirmisti 12 bin kisilik bir suvari birligi olarak ordusu vardi Geriye kalan kuvvetler ise piyade olarak savasa katildi Toplar birliklerin onunde konumlandirildi Kaynakta Esref in toplarinin birliklerin etrafinda yerlestirildigi onaylanmaktadir Ayni zamanda bu toplarin korunmasi icin 8 bin asker ve topcu etrafina gonderildi Genel olarak Esref in 280 topa sahip oldugu belirtilmektedir Afgan birliklerinin sag kanadina Seydal Han liderlik etmisti Onun komutasindaki birligin sayisi 20 bine kadar ulasiyordu Sol kanada ise Yakup Han liderlik ediyordu Onun gucu de yaklasik 20 bin kisiydi Arka hatlarda ise buyuk bir rezerv kuvvet bulunuyordu Bu kuvvet de 4 bolume ayrilmisti Cephelerde zayiflik goruldugunde bu birlikler oraya gonderilmeliydi Esref ise liderlerle birlikte merkezde konumlanmis ve savasi izlemeliydi Nadir bu savasta topculara ve piyadelere daha genis bir alan verdi Hatta tufekcilerin bir kismini toplarin savunmasina yonlendirdikten sonra geri kalan kismini da piyade olarak savasa dahil etti Nadir piyadeler araciligiyla ana saldiriyi yapacak ve elde edilen zaferi suvarilerin yardimiyla guclendirmek istiyordu Con Hanvey in yazdigina gore Murcehort cevresindeki savas 1729 yilinin Kasim ayinin 13 unde gerceklesmistir Alam Ara yi Naderi deki bilgiye gore bir gun once her iki ordu savas meydaninda konuslanmis ve geceyi burada gecirmistir Savasin ilerlemesi Murcehort Isfahan in 55 km kuzeyinde bulunuyordu ve bu savasi kim kazanirsa kazansin baskenti kolayca ele gecirecekti Savasin ilk anlarindan itibaren Nadir top atislarina ustunluk sagladi Topcu lideri Amir Han a verilen emirle Afganlarin ozellikle merkezdeki gucleri vuruldu Tarihci Semnaninin bildirdigine gore onceki yillarda bir Afgan savascisi 100 kadar Kizilbas savascisinin ustesinden gelebilirken Murcehort savasinda bir Kizilbas savascisi bin Afgan savascisinin ustesinden geliyordu Nadir in piyadeleri Afganlarin top ve zirhli atislarina ragmen Afgan safina ulasmayi basardi Kizilbas ordusunun ustunlugu sonucunda Asraf in toplari ele gecirildi ve o top desteginden mahrum kaldi Osmanli savascilarinin yardimina gelen bir kismi esir alindi Ancak esir alinan savascilar savastan sonra serbest birakildi Tarihci Babayinin bildirdigine gore Afgan gucleri devletlerini savas meydaninda birakip kactiktan sonra Kizilbas ordusu onlari yagmalamaya basladi Oysa Nadir Han savastan once boyle bir harekete kesinlikle izin verilmemesi konusunda sert bir emir vermisti Tepeden bu manzarayi izleyen Nadir yaninda bulundurdugu yedibin kisilik yedek suvari birligine yagmacilari meydandan uzaklastirmalarini emretti Ordu bir araya geldiginde ortaya cikan Nadir yagmacilarin bazilarini cezalandirdi ve hatta bundan sonraki on yil boyunca Afganlara ait mal mulk bulunursa o kisinin cezalandirilacagini ilan etti Topladigi tum esyalari orduya teslim etti Nadir ise bir araya getirilmis degerli esyalara ates yakarak onlari yaktirdi Nadir Han kacan Afganlari takip etmek icin Alikulu bey Afsar a gorev verdi Esref basta olmak uzere sag kalan Afganlar Isfahan a kacti Esref in maglup olma haberi duyan Isfahan halki silahlanarak sehirdeki Afgan garnizonunu basti Sehre giren Esref sehirde kalmakin tehlikeli oldugunu anladi ve bu nedenle emir verdi ki yillarca halktan topladigi serveti tasimak icin hayvanlar bulunsun Bunun icin 300 e yakin deve ve bircok katir toplandi Sehirden cikip Siraz a yonelen Esref ofkeyle vezirine Isfahan daki tum evleri yakmak icin geri donmesini emretti Afganlarin geri dondugunu goren sehir halki yeniden silahlandi Sehirdeki cikan kargasayi goren Afganlar Nadir in ordusunun artik sehre girdigini dusundu ve geri donduler Esref birkac Safevi sehzadesini de beraberinde Siraz a goturmustu Sonuc1722 yilinda Isfahan isyanci Afganlar tarafindan ele gecirildi ve fiilen Safevi hanedaninin hukumetine son verildi Bu donemde Afganlarin lideri Mir Mahmud Hotakiydi ancak daha sonra yegeni olan Esref Han tarafindan devrildi Esref Han in da hukumeti uzun sure devam etmedi Mehmandust veya diger adiyla Damgan Muharebesi nde maglup olan Esref Murcexort Muharebesi nde de zafer elde edemedi Bu nedenle baskent Isfahan i kaybetti Yaklasik 8 yil sonra Isfahan da Safevi hukumeti yeniden restore edildi Sah II Tahmasb in baskente girisiIsfahanlilar Afganlarin kovulmasini buyuk sevincle kutladilar 1729 yilinin 16 Kasim inda Nadir Han in ordusuyla birlikte Isfahan a gosterisli bir sekilde giris yapti Alamara ye Naderi ye gore Isfahan halki 3 gun boyunca bayram havasinda kutlama yapti Nadir in emriyle sehirde kalan Afganlarin mal ve mulkleri el konuldu ve Murcehort ta gorev yapan askerlere ve subaylara dagitildi Sah II Tahmasb 1729 yilinin Kasim ayinin 29 unda Isfahan a girdi Kaynaklara gore tum sehir halki sahin karsilamasina cikmisti Caharbaga ya kadar 2 millik yol suslemelerle halilarla ve zarif parcalarla dosenmisti Tahmasb Sah uzaktan gorundugunde Nadir atindan inip onun karsisina cikti ve onunla selamlasti Birlikte Hezarcirib bahcesine gelen Nadir ve Sah Tahmasb orada geceyi gecirdiler Ertesi gun yola ciktilar ve sahin sarayina gonderildigi Caharbaga ya geldiler Oradan da Sah Tahmasb sah sarayina gonderildi Ayrica bakinizDamgan Muharebesi II Tahmasb in yeniden Safevi tahtina cikmasi Nadir Sah II TahmasbKaynakca Ghafouri Ali 2008 History of Iran s wars from the Medes to now p 374 Etela at Publishing La strategie militaire les campagnes et les batailles de Nader Shah Fransizca 107 October 2014 25 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 14 Subat 2020 Ghafouri Ali 2008 History of Iran s wars from the Medes to now s 373 Etela at Publishing Houtsma M Th van Donzel E 1993 E J Brill s First Encyclopaedia of Islam 1913 1936 BRILL s 760 ISBN 90 04 08265 4 21 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Subat 2020 Mehman Suleymanov 2010 Nadir sah Tahran ISBN 978 600 91345 8 8 25 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mayis 2023 Ghafouri Ali 2008 History of Iran s wars from the Medes to now p 383 Etela at Publishing Flober Uilyam Ber oftodan e Sefeviyan ber ameden e Mahmud Efqan Tahran erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Qulam Rza Eli Babayi Tarix e Ertes e Iran ez hexamensi ta esre Pehlevi erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Sayks P Tarix e Iran Tahran erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim