Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şiraz (Farsça: شیراز,), İran'ın en büyük beşinci şehri ve Fars Eyaleti'nin yönetim merkezidir.
| Şiraz شیراز | |
|---|---|
       Şiraz'dan görüntüler | |
  Şiraz Şehrin İran'daki konumu | |
| Ülke |  İran |
| Eyalet | Fars Eyaleti |
| Şehristan | Şiraz şehristanı |
| Bahş | Merkezî bahşı |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Heydar Eskandarpour |
| Yüzölçümü | |
| • | 340 km² |
| Rakım | 150 m |
| Nüfus (2016) | |
| • | 1.565.572 |
| • Yoğunluk | oto/km² |
| • Kent | 1.869.001 |
| Zaman dilimi | (IRST) |
| • Yaz (YSU) | (IRST) |
Resmî site http://www.eshiraz.ir/ | |
Şiraz şehri, İranlılar'ın anavatanı olan Fars bölgesinin -ki İran halkı ve dili de adını buradan alır- merkezinde bulunması, eski eserleri ve bozulmamış kent dokusuyla ayrıca çevresindeki bağlarıyla ve ünlü şaraplarıyla İran'ın en güzel ve en çok turist çeken şehirlerinden birisidir. Yüzyıllar boyunca bir kültür ve sanat şehri olarak bilinen Şiraz, 'İran'ın kültür başkenti' 'şairler şehri' ve 'güller şehri' gibi unvanlara sahiptir.
Günümüzde Şiraz, bulunduğu Fars bölgesinin en önemli sanayi ve ticaret merkezlerinden biridir. Çevresinde büyük ve gelişmiş bir kent olmaması nedeniyle dışarıdan çok göç alıp büyümüştür. Bir buçuk milyona yakın nüfusuyla İran'ın altıncı büyük kentidir.
Konumu
Şiraz şehri, etrafını Zağros dağ silsilesinin çevrelediği 1.480 metre rakımlı bir plato üzerinde yer alır. Bu plato içinde yerleşime müsait alanların az olması nedeniyle İran'ın gelişmiş bölgelerinden uzakta bulunan şehir başkente 927 km. ve en yakınındaki liman olan Buşehr'e 287 km uzaklıktadır.
İklim
 Şiraz iklimi  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 22,4 | 24,0 | 30,6 | 34,0 | 38,6 | 42,0 | 43,2 | 42,0 | 39,0 | 34,4 | 28,4 | 23,2 | 43,2 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 12,1 | 14,7 | 18,9 | 23,8 | 30,6 | 36,1 | 37,8 | 37,0 | 33,7 | 27,8 | 20,5 | 14,4 | 25,6 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 5,3 | 7,7 | 11,8 | 16,2 | 22,5 | 27,7 | 29,8 | 28,7 | 24,5 | 18,4 | 11,7 | 6,8 | 17,6 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | −0,4 | 1,2 | 4,8 | 8,5 | 13,2 | 17,1 | 19,9 | 18,8 | 14,1 | 8,8 | 3,8 | 0,5 | 9,2 |
| En düşük sıcaklık (°C) | −14 | −8 | −4 | −2 | 3,0 | 9,0 | 14,0 | 12,0 | 1,0 | 1,6 | −8 | −11 | −14 |
| Ortalama yağış (mm) | 79,8 | 49,8 | 48,4 | 30,6 | 6,6 | 0,2 | 1,0 | 0,1 | 0,0 | 5,2 | 20,7 | 63,2 | 305,6 |
| Kaynak: Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi | |||||||||||||
Geçmişi
Şiraz'ın Ahameniş dönemine kurulduğu bilinmektedir. Sasaniler döneminde de önemli bir merkez olan şehir, 693 yılında Müslüman Araplar tarafından alınarak Bağdat'a bağlı bir vilayet oldu. Şiraz, Cengiz Han ve Timur ordularının istilalarından ve yıkımlarından zarar görmemiştir.
Moğol ve Timur dönemlerinde şehir çok gelişti. Hatta o dönemlerde İslam medeniyetinin en gelişmiş şehriydi. Yine bu dönemde şehirde kültürel hayat çok ilerlemiş özellikle edebiyat ve mimarlık zirve yapmıştır. Edebiyat alanında Şeyh Sad'i Şirazi ve Hâfız bu dönemde yetişmiştir. Şirazlı mimarlar gerek İran'da gerekse diğer doğu şehirlerinde önemli eserler vermiştir.
Bu gelişmelere rağmen Şiraz, önce büyük depremlerle hasar görmüş, 17. yüzyılın sonlarında Afgan akımlarına uğramış ve şehirde 18. yüzyılda ayaklanmalar yaşanmıştır.
Şehir 1750 yılında Zend hanedanı zamanında İran'ın başkenti olmuştur. Zend hükümdarlarından Kerim Han şehre önemli eserler kazandırmıştır. Kerim Han’ın yaptırdığı eserler arasında en önemlisi kraliyet alanı olarak kullanılan '' (Kerim Han kalesi)’dir. Vekil Camii de müthiş işlemeleriyle Kerim Han'ın unvanını taşır. Ayrıca İran'ın en güzel kapalı çarşısı Şiraz'daki ’dır.
Şehir 1789'da Kaçarlar'ın hakimiyetine girdi. Şiraz'ın tarihindeki en kötü zamanını da Kaçar hanedanı zamanında yaşamıştır. Kaçarların başkenti Tahran'a taşımasıyla önemini kaybetmiş, Kerim Han'ın şehre kazandırdığı pek çok eser talan edilmiştir. Şiraz bu dönemde Buşehr limanına giden ticaret yolu üzerinde bulunması avantajıyla hiç değilse ticari önemini korusa da 1930 yılında yeni yapılan demiryolunun şehirden geçmemesi ile bu özelliğini de kaybetmiştir.
Kültür ve sanat
Şiraz, köklü geçmişinde Zend hanedanına kuruluşundan yıkılışına kadar başkentlik etmiş bir şehirdir. Bu özelliğinden dolayı zamanla şehirde sanat ve edebiyat -özellikle şiir- çok gelişmiş ve 'şairler şehri' unvanını almıştır. Bu unvanı almasında şüphesiz İran edebiyatının iki büyük şairi Sadi Şirazi ve Hâfız'ın bu şehirde yetişmesi önemli bir yer tutar. Günümüzdeyse Şiraz için İran'ın 'kültür başkenti' denmektedir.
Türk edebiyatında, Yahya Kemal Beyatlı 'Rindlerin Ölümü' adlı şiirinde şehirden ve onun gizemli güzelliğinden bahseder.
- “Hafız’ın kabri olan bahçede bir gül varmış
- Yeniden her gün açarmış kanayan rengiyle,
- Gece, bülbül ağaran vakte kadar ağlarmış
- Eski Şiraz’ı hayal ettiren âhengiyle.
- Ölüm âsude bahar ülkesidir bir rinde;
- Gönlü her yerde buhurdan gibi yıllarca tüter.
- Ve serin serviler altında kalan kabrinde
- Her seher bir gül açar, her gece bir bülbül öter.”
Ulaşım
Şiraz, ülkenin nispeten ıssız sayılabilecek bir bölgesinde yer almasından dolayı önemli ve işlek yollara sahip değildir. 65, 67 ve numaralı karayolları şehirden geçmektedir.
Şehrin havalimanı vardır. THY İstanbul-Şiraz arasında direkt seferler yapmaktadır. Başkent Tahran'dan Şiraz'a karayoluyla ulaşım zor ve yorucu olmakla birlikte, havayoluyla bu mesafe 1 saat 20 dakika sürmektedir. Şiraz'a demiryolu, 2009 yılında 'nun inşaatının tamamlanmasıyla gelmiştir. , yüzölçümü olarak ülkenin en büyük tren garıdır. Her gün, İsfahan, Tahran ve Meşhed'e karşılıklı tren seferleri vardır.
Turizm
Şehirdeki önemli tarihi eserler Şiraz'ı ikiye bölen Zend Bulvarı'nın iki yanında bulunmaktadır. Ayrıca oteller, lokantalar ve alışveriş merkezleri de yine bu cadde üzerindedir. Şehirde pek çok otel bulunur ki bunlardan en büyüğü Homa Otel 5 yıldızlıdır. Şiraz'da tarihî ve turistik önemi olan yerlerden önemli olanları şunlardır:
- Persepolis
- Kerim Han Kalesi (Arg-e Kerim Han)
- Vekil Camii (Mescid-i Vekil) ve Hammâm-ı Vekil
- (Dervaz-e Kur’an)
- (Bâzâr-ı Vekil)
- Hâfıziye (Hâfız'ın kabri)
- (Bağ-ı İrem)
- Kamran Parkı,
- Huld-i Berin Parkı,
- Bessat Parkı
- Milli Park
- Bağ-ı Cennet
- Bağ-ı Cihannüma
- Bag-ı Dilgüşa
- Fars Tarih Müzesi
- Şiraz Belediye Meydanı ve Azadi Anıtı
- Şiraz Üniversite Camii
- Doğal Tarih ve Teknoloji Müzesi
- Zendiye Müzesi
- Afifabad Askeri Müzesi
- Ali İbni Hamza Türbesi
- Cami-i Atik
- Han Medresesi
- Seyyid Alaaddin Hüseyin Türbesi
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
Kerim han kalesi -
![image]()
-
![image]()
Sadi Şirazi'nin kabri -
![image]()
Şiraz Üniversitesi ana kapısı
Kardeş şehirler
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Şiraz İklim Verileri 1961-1990". Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2015.
- ^ "Şiraz İklim Verileri 1951–2010". İran Meteoroloji Örgütü. Erişim tarihi: 7 Nisan 2015.
- ^ "Lowest record temperature in Shiraz by Month 1951–2010". İran Meteoroloji Örgütü. Erişim tarihi: 7 Nisan 2015.
- ^ a b c محمد جواد مطلع. "شهرهای خواهرخوانده". Shiraz.ir. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ekim 2013.
- ^ . Nicosia Municipality. 21 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2009.
- ^ "Archived copy" (Farsça). Shiraz Municipality. 10 Mayıs 2016. 9 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mayıs 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Siraz Farsca شیراز Iran in en buyuk besinci sehri ve Fars Eyaleti nin yonetim merkezidir Siraz شیرازOstan merkeziSiraz dan goruntulerSirazSehrin Iran daki konumuUlkeIranEyaletFars EyaletiSehristanSiraz sehristaniBahsMerkezi bahsiIdare Belediye BaskaniHeydar EskandarpourYuzolcumu Ostan merkezi340 km Rakim150 mNufus 2016 Ostan merkezi1 565 572 Yogunlukoto km Kent1 869 001Zaman dilimiUTC 03 30 IRST Yaz YSU UTC 04 30 IRST Resmi site http www eshiraz ir Kuran Kapisi Siraz sehri Iranlilar in anavatani olan Fars bolgesinin ki Iran halki ve dili de adini buradan alir merkezinde bulunmasi eski eserleri ve bozulmamis kent dokusuyla ayrica cevresindeki baglariyla ve unlu saraplariyla Iran in en guzel ve en cok turist ceken sehirlerinden birisidir Yuzyillar boyunca bir kultur ve sanat sehri olarak bilinen Siraz Iran in kultur baskenti sairler sehri ve guller sehri gibi unvanlara sahiptir Gunumuzde Siraz bulundugu Fars bolgesinin en onemli sanayi ve ticaret merkezlerinden biridir Cevresinde buyuk ve gelismis bir kent olmamasi nedeniyle disaridan cok goc alip buyumustur Bir bucuk milyona yakin nufusuyla Iran in altinci buyuk kentidir KonumuSiraz sehri etrafini Zagros dag silsilesinin cevreledigi 1 480 metre rakimli bir plato uzerinde yer alir Bu plato icinde yerlesime musait alanlarin az olmasi nedeniyle Iran in gelismis bolgelerinden uzakta bulunan sehir baskente 927 km ve en yakinindaki liman olan Busehr e 287 km uzakliktadir Iklim Siraz iklimi Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas Ara YilEn yuksek sicaklik C 22 4 24 0 30 6 34 0 38 6 42 0 43 2 42 0 39 0 34 4 28 4 23 2 43 2Ortalama en yuksek sicaklik C 12 1 14 7 18 9 23 8 30 6 36 1 37 8 37 0 33 7 27 8 20 5 14 4 25 6Ortalama sicaklik C 5 3 7 7 11 8 16 2 22 5 27 7 29 8 28 7 24 5 18 4 11 7 6 8 17 6Ortalama en dusuk sicaklik C 0 4 1 2 4 8 8 5 13 2 17 1 19 9 18 8 14 1 8 8 3 8 0 5 9 2En dusuk sicaklik C 14 8 4 2 3 0 9 0 14 0 12 0 1 0 1 6 8 11 14Ortalama yagis mm 79 8 49 8 48 4 30 6 6 6 0 2 1 0 0 1 0 0 5 2 20 7 63 2 305 6Kaynak Ulusal Okyanus ve Atmosfer DairesiGecmisi1800 lu yillarda Siraz carsisi Siraz in Ahamenis donemine kuruldugu bilinmektedir Sasaniler doneminde de onemli bir merkez olan sehir 693 yilinda Musluman Araplar tarafindan alinarak Bagdat a bagli bir vilayet oldu Siraz Cengiz Han ve Timur ordularinin istilalarindan ve yikimlarindan zarar gormemistir Mogol ve Timur donemlerinde sehir cok gelisti Hatta o donemlerde Islam medeniyetinin en gelismis sehriydi Yine bu donemde sehirde kulturel hayat cok ilerlemis ozellikle edebiyat ve mimarlik zirve yapmistir Edebiyat alaninda Seyh Sad i Sirazi ve Hafiz bu donemde yetismistir Sirazli mimarlar gerek Iran da gerekse diger dogu sehirlerinde onemli eserler vermistir Bu gelismelere ragmen Siraz once buyuk depremlerle hasar gormus 17 yuzyilin sonlarinda Afgan akimlarina ugramis ve sehirde 18 yuzyilda ayaklanmalar yasanmistir Sehir 1750 yilinda Zend hanedani zamaninda Iran in baskenti olmustur Zend hukumdarlarindan Kerim Han sehre onemli eserler kazandirmistir Kerim Han in yaptirdigi eserler arasinda en onemlisi kraliyet alani olarak kullanilan Kerim Han kalesi dir Vekil Camii de muthis islemeleriyle Kerim Han in unvanini tasir Ayrica Iran in en guzel kapali carsisi Siraz daki dir Sehir 1789 da Kacarlar in hakimiyetine girdi Siraz in tarihindeki en kotu zamanini da Kacar hanedani zamaninda yasamistir Kacarlarin baskenti Tahran a tasimasiyla onemini kaybetmis Kerim Han in sehre kazandirdigi pek cok eser talan edilmistir Siraz bu donemde Busehr limanina giden ticaret yolu uzerinde bulunmasi avantajiyla hic degilse ticari onemini korusa da 1930 yilinda yeni yapilan demiryolunun sehirden gecmemesi ile bu ozelligini de kaybetmistir Kultur ve sanatSiraz koklu gecmisinde Zend hanedanina kurulusundan yikilisina kadar baskentlik etmis bir sehirdir Bu ozelliginden dolayi zamanla sehirde sanat ve edebiyat ozellikle siir cok gelismis ve sairler sehri unvanini almistir Bu unvani almasinda suphesiz Iran edebiyatinin iki buyuk sairi Sadi Sirazi ve Hafiz in bu sehirde yetismesi onemli bir yer tutar Gunumuzdeyse Siraz icin Iran in kultur baskenti denmektedir Turk edebiyatinda Yahya Kemal Beyatli Rindlerin Olumu adli siirinde sehirden ve onun gizemli guzelliginden bahseder Hafiz in kabri olan bahcede bir gul varmis Yeniden her gun acarmis kanayan rengiyle Gece bulbul agaran vakte kadar aglarmis Eski Siraz i hayal ettiren ahengiyle dd dd dd dd Olum asude bahar ulkesidir bir rinde Gonlu her yerde buhurdan gibi yillarca tuter Ve serin serviler altinda kalan kabrinde Her seher bir gul acar her gece bir bulbul oter dd dd dd dd UlasimSiraz ulkenin nispeten issiz sayilabilecek bir bolgesinde yer almasindan dolayi onemli ve islek yollara sahip degildir 65 67 ve numarali karayollari sehirden gecmektedir Sehrin havalimani vardir THY Istanbul Siraz arasinda direkt seferler yapmaktadir Baskent Tahran dan Siraz a karayoluyla ulasim zor ve yorucu olmakla birlikte havayoluyla bu mesafe 1 saat 20 dakika surmektedir Siraz a demiryolu 2009 yilinda nun insaatinin tamamlanmasiyla gelmistir yuzolcumu olarak ulkenin en buyuk tren garidir Her gun Isfahan Tahran ve Meshed e karsilikli tren seferleri vardir TurizmSehirdeki onemli tarihi eserler Siraz i ikiye bolen Zend Bulvari nin iki yaninda bulunmaktadir Ayrica oteller lokantalar ve alisveris merkezleri de yine bu cadde uzerindedir Sehirde pek cok otel bulunur ki bunlardan en buyugu Homa Otel 5 yildizlidir Siraz da tarihi ve turistik onemi olan yerlerden onemli olanlari sunlardir Persepolis Kerim Han Kalesi Arg e Kerim Han Vekil Camii Mescid i Vekil ve Hammam i Vekil Dervaz e Kur an Bazar i Vekil Hafiziye Hafiz in kabri Bag i Irem Kamran Parki Huld i Berin Parki Bessat Parki Milli Park Bag i Cennet Bag i Cihannuma Bag i Dilgusa Fars Tarih Muzesi Siraz Belediye Meydani ve Azadi Aniti Siraz Universite Camii Dogal Tarih ve Teknoloji Muzesi Zendiye Muzesi Afifabad Askeri Muzesi Ali Ibni Hamza Turbesi Cami i Atik Han Medresesi Seyyid Alaaddin Huseyin TurbesiNasir el Mulk Camii Kerim Han Kalesi Kerim han kalesi Sadi Sirazi nin kabri Siraz Universitesi ana kapisiKardes sehirlerChongqing Cin Dusanbe Tacikistan Lefkosa Kibris Cumhuriyeti Nanjing Cin Malakka Malezya Pecs Macaristan Weimar AlmanyaAyrica bakinizPersepolisSehrin kuzey kisminin gece gorunumuSehrin panoramik gorunumu2022 Siraz saldirisiKaynakca Siraz Iklim Verileri 1961 1990 Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi Erisim tarihi 7 Nisan 2015 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Siraz Iklim Verileri 1951 2010 Iran Meteoroloji Orgutu Erisim tarihi 7 Nisan 2015 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Lowest record temperature in Shiraz by Month 1951 2010 Iran Meteoroloji Orgutu Erisim tarihi 7 Nisan 2015 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link a b c محمد جواد مطلع شهرهای خواهرخوانده Shiraz ir 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ekim 2013 Nicosia Municipality 21 Mayis 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Kasim 2009 Archived copy Farsca Shiraz Municipality 10 Mayis 2016 9 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mayis 2016