Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Murgul (Lazca ve Gürcüce: მურღული; Murğuli), Artvin ilinin bir ilçesidir.
| Murgul | |
|---|---|
 Murgul'un Artvin ilindeki konumu | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Artvin |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Yunus Tekçe |
| • Belediye başkanı | Mehmet Yıldırım (CHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 301 km² |
| Rakım | 436 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 6,658 |
| • Kır | 1,385 |
| • Şehir | 4.930 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| Posta kodu | 08500 |
| İl alan kodu | 466 |
| İl plaka kodu | 08 |
Resmî site Murgul Belediyesi | |
Etimoloji
Murgul adı, Sevan Nişanyan tarafından Eski Yunancadan geldiği ileri sürülse de Urartu ve Eski Yunan kaynaklarında geçmemektedir. Murgul'dan ilk kez 7. yüzyılda Ermeni bilgin Anania Şirakatsi, "Mrul / Mruli" adıyla söz etmiştir. Daha geç tarihlerde de Murgul Gürcüce ve Türkçe kaynaklarda yerleşim birimi olarak değil, akarsu ve vadi adı olarak geçer. 20. yüzyılın başlarında ise, Rusça ve Türkçe kaynaklarda nahiye adı olarak karşımıza çıkmaktadır. Çoruh vilayetine bağlı Borçka kazasında bir nahiye olduğu sırada Murgul, öte yandan ilk kez Dahiliye Vekaleti’nin 1933’te yayımladığı Köylerimiz adlı kitapta bir köy olarak geçer. 1968’de İçişleri Bakanlığı’nın yayımladığı Köylerimiz adlı kitapta köyün eski adı Murgul, yeni adı Göktaş olarak verilmiştir.
Murgul'un kuruluşu
Murgul, 1955 yılından önce sadece bir akarsu, vadi ve nahiyenin adıydı. Murgul adını taşıyan kasaba, Damar köyünün Aduça (Adaklı) ve Küre köyünün Aşağı Küre mahallelerinin birleştirilmesiyle kurulmuştur.
Aduça, Murgul Vadisi'ndeki yerleşmelerden biriydi. 1890’ların başlarında Murgul vadisini gezen Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze de adlı Gürcüce kitabında bu köyden Aduça (ადუჩა) olarak söz etmiştir. Çiçinadze bu köyü, Murgul vadisindeki 28 Gürcü köyden biri olarak vermiştir. Nitekim Artvin livasında 1922 yılında yapılan nüfus tespitinde de Murgul nahiyesinin köylerin nüfusu ”İslam-Gürcü” olarak kaydedilmiştir. Ne var ki Muvahhid Zeki beş yıl sonra yayımlanan kitabında Murgul nahiyesinin Müslüman olarak tanımladığı halkın Gürcüler ve Gürcülükten nefret ettiğini yazmıştır.
Murgul kasabasının oluşturan yerleşmelerden biri olan Aduça (ادوچە) köyünün 1922 yılındaki nüfusu 2 hanede yaşayan 6 kişiden oluşuyordu. 1925 yılında Aduça’nın adı Adaklı olarak değiştirildi. Bu tarihte köyde 52 hanede 266 kişi yaşıyordu. 1935 genel nüfus sayımında, Başköy, Damar, Erenköy, Kura, Özmal, Petek olmak üzere, Murgul nahiyesine bağlı sadece 6 köy bulunuyordu. Damar köyü nahiyenin merkeziydi. Aduça / Adaklı ise, 1935 genel nüfus sayımından önce Damar köyünün bir mahallesine dönüştürülmüştü. Eski adı Kura olan Küre köyü ise, tarihsel olarak Yukarı Küre ve Aşağı Küre olarak iki ayrı yerleşmeydi. Küre adıyla tek bir köye dönüştürülünce, Aşağı Küre, Küre köyünün bir mahallesine dönüştü.
Aduça (Adaklı) mahallesi ile Aşağı Küre mahallesi 17 Mayıs 1955'te birleştirilerek Murgul köyü kuruldu. Köyün kuruluşu 1955 genel nüfus sayımının hemen öncesinde gerçekleşti. 23 Ekim 1955 tarihinde yapılan genel nüfus sayımına göre, Murgul nahiyesinin de merkezi olan Murgul köyünde 2.573 kişi yaşıyordu. Bu tarihte Murgul nahiyesi, Murgul köyünün dışında, Başköy, Bucur, Damar, Erenköy, Küre, Özmal ve Petek köylerini kapsıyordu. Nahiyenin toplam nüfusu ise, 7.790 kişiden oluşuyordu.
Tarihçe
Bir yerleşim birimi olarak Murgul 20. yüzyılın ilk çeyreğinde ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte, akarsu ve vadi olarak Murgul adına oldukça eski kaynaklarda rastlanır. Bugün Murgul ilçesi sınırları içinde yer alan Ereguna ve Korideti köylerindeki kiliselerin varlığı da Murgul vadisindeki yerleşim yerlerinin tarihinin Osmanlı dönemi öncesine dayandığını göstermektedir.
Tarihsel Klarceti sınırları içinde yer alan Murgul Vadisi, bölgenin bilinen tarihine bakarak erken Orta Çağ'da Gürcü Krallığı sınırları içinde yer alırken, 11. yüzyılın son çeyreğinde, Tao-Klarceti'nin diğer bölgeleri gibi Büyük Selçukluların eline geçti. Geç Orta Çağ'da ise, Gürcü atabeglerin yönettiği Samtshe-Saatabago sınırları içinde kaldı. Osmanlıların 16. yüzyılda Samtshe-Saatabago topraklarını ele geçirince Çıldır Eyaleti'ni kurdular. Bu eyaletin sınırları içinde kalan Murgul’un adı, bu eyalete ilişkin Osmanlı kayıtlarında geçmemektedir.
Uzun süre Osmanlı yönetiminde kalan Murgul vadisi, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Rusya İmparatorluğu’nun eline geçti. Bu savaşın sonucu olarak Murgul vadisi göç nedeniyle neredeyse boşaldı. Aradan yedi-sekiz yıl geçtikten sonra göç edenlerin bir kısmı Rus yönetimi altındaki Murgul vadisindeki köylere geri döndü. Rusların 1886 tarihli nüfus sayımında Artvin kazası (uçastok) sınırları içinde Murgul vadisindeki köylerin adları geçmekle birlikte, bir yerleşim birimi olarak Murgul’un adı yer almamaktadır. Osmanlı-Rus sınırı Murgul vadisinden geçiyordu. Vadideki köylerin büyük çoğunluğu Rus tarafında, birkaç köy ise Osmanlı tarafında kalmıştı. 1901 yılında 'nın açılmasıyla bölgenin önemi artmıştır. Murgul, Rus yönetiminin sonlarında Artvin sancağının (okrug) Artvin kazasında (uçastok) bir nahiyeydi. Bununla birlikte bu idari birim içinde Murgul adını taşıyan bir yerleşim birimi ya da köy bulunmuyordu.
I. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru Rus ordusunun bölgeden çekilmesinden sonra Murgul, 1918-21 arasında bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde yer aldı. 1921’de, Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında, Murgul'un da içinde yer aldığı bölgeyi Türkiye fiilen ele geçirdi. 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması'yla Murgul'un da bağlı olduğu Artvin ve Ardahan Türkiye'ye bırakıldı.
Artvin bölgesi Türkiye’ye bırakıldıktan hemen sonra Murgul, Borçka kazasına bağlı bir nahiye oldu. Bu tarihlerde Murgul nahiyesindeki köylerin önemli bir kısmında Gürcüce konuşuluyordu. Kısa bir süre sonra Borçka da nahiyeye dönüştürülünce, Murgul nahiyesi Artvin ilinin merkez kazasına bağlandı. Murgul nahiyesine bağlı bazı köyler Borçka'ya bağlandı ve Murgul sadece altı köyden ibaret bir nahiye haline geldi. Murgul nahiyeyken ilk kez 1933’te Dahiliye Vekaleti’nin yayımladığı Köylerimiz adlı kitapta bir köy olarak kaydedilmiştir. Bununla birlikte Murgul nahiyesinin idari merkezi Damar köyüydü. Murgul ise, Murgul Bakır İşletmeleri'ne bağlı olarak ortaya çıkan yeni bir köydü. Murgul, yabancı kökten gelen yer adı olması nedeniyle 1964’te Göktaş olarak değiştirildi. 1987’de Göktaş nahiyesi Murgul adıyla ilçe ve Murgul kasabası da bu ilçenin merkezi oldu.
Tarihsel yapılar
Yeni bir yerleşme olan Murgul kasabasında herhangi bir tarihi yapı ya da kalıntı bulunmamaktadır. Bununla birlikte Murgul ilçesi sınırları içinde ya da Murgul vadisindeki köylerde birkaç tarihi yapının olduğu bilinmektedir. Bunlardan biri eski adıyla Korideti köyündeki kilisedir. Günümüzde tamamen ortadan kalkmış olan bu köy kilisesinde Yunanca elyazması ünlü bir İncil muhafaza ediliyordu. Bu İncil’e düşülmüş son derece ilginç Gürcüce notlar mevcuttur. Kilisenin yeri bugün bilinmemektedir. Bir başka tarihsel yapı ise, Ereguna köyündeki köy kilisesidir. Köyün merkezinde bulunan bu kiliseden geriye sadece yıkıntıları kalmıştır.
Günümüze yıkıntıları ulaşan bir başka tarihsel yapı, Murgul kasabasının 600 metre güneyinde, Murgul Çayı’nın sol kıyısındaki kayalık bir tepede bulunan kaledir. Bir adet kulesi bulunan bu kaleden geriye sadece yıkıntılar kalmıştır.
Bunların dışında, Muvahhid Zeki 1927’de yayımlanan kitabında Murgul Çayı üzerinde harabe halde kemerli bir köprü bulunduğunu yazar. Murgul-Borçka yolu üzerinde bulunan ve sadece yayaların kullandığı köprü günümüze sağlam biçimde ulaşmıştır. Yakın tarihlerde onarılmış olan köprünün ne zaman yapıldığına dair kesin bir bilgi mevcut değildir.
Coğrafya
Murgul'un doğusunda Artvin, batıda Arhavi ilçesi (Acıgöl Tepesi), kuzeyde Borçka ilçesi (Balıklı Tepe), güneyde Yusufeli ilçesi ile çevrilidir. İlçe 41 derece 11 kuzey enlemi, 41 derece 43 doğu boylamı üzerinde yer almaktadır. İlçenin deniz seviyesinden yüksekliği minimum 360, maksimum 1100 metredir (Damar Beldesi). Yüzölçümü 406 km olup, %50si orman, %45i çayır, mera, kayalık ve taşlık,%5i de tarım alanından oluşmaktadır.
Nüfus
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1990 | 11.951 | 4.278 | 7.673 |
| 2000 | 8.543 | 3.801 | 4.742 |
| 2007 | 6.114 | 3.184 | 2.930 |
| 2008 | 6.323 | 4.093 | 2.230 |
| 2009 | 5.995 | 3.643 | 2.352 |
| 2010 | 5.979 | 3.525 | 2.454 |
| 2011 | 5.928 | 3.423 | 2.505 |
| 2012 | 6.395 | 3.051 | 3.344 |
| 2013 | 6.668 | 4.251 | 2.417 |
| 2014 | 6.142 | 3.299 | 2.843 |
| 2015 | 7.121 | 5.908 | 1.213 |
| 2016 | 6.987 | 5.700 | 1.287 |
| 2017 | 6.189 | 4.807 | 1.382 |
| 2018 | 6.658 | 4.005 | 2.653 |
| 2019 | 7.031 | 5.470 | 1.561 |
| 2020 | 6.315 | 4.930 | 1.385 |
Murgul ilçesindeki köyler
Murgul ilçesi, 1 kasaba ve 11 köyden oluşmaktadır. Murgul kasabasının 1 mahallesi vardır.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Haziran 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Haziran 2014.
- ^ "İl ve ilçe yüz ölçümleri" (PDF). Harita Genel Müdürlüğü. 12 Mayıs 2016. Erişim tarihi: 12 Kasım 2016.
- ^ . 8 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2014.
- ^ a b Sevan Nişanyan, Adını Unutan Ülke, İstanbul, 2010, s. 45, .
- ^ Eter Beridze, Nigali (Gürcüce), Tiflis, 2009, s. 11 24 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b Köylerimiz, (Yayımlayan) Dahiliye Vekaleti, 1933, İstanbul, s. 567.
- ^ Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, 1968, Ankara, s. 738.
- ^ a b Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 52, .
- ^ "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcüler ve Gürcistan'daki Köyleri (Gürcüce), Tiflis, 1913, s. 207" (PDF). 19 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 31 Mart 2022.
- ^ a b "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 5 Haziran 2021.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 2010 (Birinci basım 1927), s. 165, .
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 2010 (Birinci basım 1927), s. 144, .
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 5 Haziran 2021.
- ^ "1955 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1957, s. 144" (PDF). 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 31 Mart 2022.
- ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, 2013, s. 195, .
- ^ a b Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 138, 139, .
- ^ Roland Topçişvili- İnga Ğutidze, XIX. Yüzyıl ve XX. Yüzyıl Başlarındaki Rus Belgelerinde Şavşeti ve Klarceti Yer Adları (Gürcüce), 2019, Tiflis, s. 22, .
- ^ . 18 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2020.
- ^ Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcüler ve Gürcistan'daki Köyleri (Gürcüce), 1913, Tiflis, s. 207-208.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 2010 (Birinci baskı 1927), s. 74.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 123, .
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 2. cilt, s. 41.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 2010 (Birinci baskı 1927), s. 92-93, 148, .
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 2010 (Birinci baskı 1927), s. 148, .
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 300, .
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 2010 (Birinci baskı 1927), s. 32, .
- ^ ""Murgul Deresi Kemer Köprüsü"". 15 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2020.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Murgul Nüfusu - Artvin". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Artvin Murgul Nüfusu". nufusune.com.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Murgul ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Murgul Kaymakamlığı resmi web sitesi6 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Murgul Belediyesi resmi web sitesi16 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Murgul Lazca ve Gurcuce მურღული Murguli Artvin ilinin bir ilcesidir MurgulIlceMurgul un Artvin ilindeki konumuIlce sinirlari haritasiUlkeTurkiyeIlArtvinCografi bolgeKaradeniz BolgesiIdare KaymakamYunus Tekce Belediye baskaniMehmet Yildirim CHP Yuzolcumu Toplam301 km Rakim436 mNufus 2018 Toplam6 658 Kir1 385 Sehir4 930Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Posta kodu08500Il alan kodu466Il plaka kodu08Resmi site Murgul BelediyesiEtimolojiMurgul adi Sevan Nisanyan tarafindan Eski Yunancadan geldigi ileri surulse de Urartu ve Eski Yunan kaynaklarinda gecmemektedir Murgul dan ilk kez 7 yuzyilda Ermeni bilgin Anania Sirakatsi Mrul Mruli adiyla soz etmistir Daha gec tarihlerde de Murgul Gurcuce ve Turkce kaynaklarda yerlesim birimi olarak degil akarsu ve vadi adi olarak gecer 20 yuzyilin baslarinda ise Rusca ve Turkce kaynaklarda nahiye adi olarak karsimiza cikmaktadir Coruh vilayetine bagli Borcka kazasinda bir nahiye oldugu sirada Murgul ote yandan ilk kez Dahiliye Vekaleti nin 1933 te yayimladigi Koylerimiz adli kitapta bir koy olarak gecer 1968 de Icisleri Bakanligi nin yayimladigi Koylerimiz adli kitapta koyun eski adi Murgul yeni adi Goktas olarak verilmistir Murgul un kurulusuMurgul Bakir Fabrikasi 1960 lar Murgul 1955 yilindan once sadece bir akarsu vadi ve nahiyenin adiydi Murgul adini tasiyan kasaba Damar koyunun Aduca Adakli ve Kure koyunun Asagi Kure mahallelerinin birlestirilmesiyle kurulmustur Aduca Murgul Vadisi ndeki yerlesmelerden biriydi 1890 larin baslarinda Murgul vadisini gezen Gurcu tarihci Zakaria Cicinadze de adli Gurcuce kitabinda bu koyden Aduca ადუჩა olarak soz etmistir Cicinadze bu koyu Murgul vadisindeki 28 Gurcu koyden biri olarak vermistir Nitekim Artvin livasinda 1922 yilinda yapilan nufus tespitinde de Murgul nahiyesinin koylerin nufusu Islam Gurcu olarak kaydedilmistir Ne var ki Muvahhid Zeki bes yil sonra yayimlanan kitabinda Murgul nahiyesinin Musluman olarak tanimladigi halkin Gurculer ve Gurculukten nefret ettigini yazmistir Murgul kasabasinin olusturan yerlesmelerden biri olan Aduca ادوچە koyunun 1922 yilindaki nufusu 2 hanede yasayan 6 kisiden olusuyordu 1925 yilinda Aduca nin adi Adakli olarak degistirildi Bu tarihte koyde 52 hanede 266 kisi yasiyordu 1935 genel nufus sayiminda Baskoy Damar Erenkoy Kura Ozmal Petek olmak uzere Murgul nahiyesine bagli sadece 6 koy bulunuyordu Damar koyu nahiyenin merkeziydi Aduca Adakli ise 1935 genel nufus sayimindan once Damar koyunun bir mahallesine donusturulmustu Eski adi Kura olan Kure koyu ise tarihsel olarak Yukari Kure ve Asagi Kure olarak iki ayri yerlesmeydi Kure adiyla tek bir koye donusturulunce Asagi Kure Kure koyunun bir mahallesine donustu Aduca Adakli mahallesi ile Asagi Kure mahallesi 17 Mayis 1955 te birlestirilerek Murgul koyu kuruldu Koyun kurulusu 1955 genel nufus sayiminin hemen oncesinde gerceklesti 23 Ekim 1955 tarihinde yapilan genel nufus sayimina gore Murgul nahiyesinin de merkezi olan Murgul koyunde 2 573 kisi yasiyordu Bu tarihte Murgul nahiyesi Murgul koyunun disinda Baskoy Bucur Damar Erenkoy Kure Ozmal ve Petek koylerini kapsiyordu Nahiyenin toplam nufusu ise 7 790 kisiden olusuyordu TarihceBir yerlesim birimi olarak Murgul 20 yuzyilin ilk ceyreginde ortaya cikmistir Bununla birlikte akarsu ve vadi olarak Murgul adina oldukca eski kaynaklarda rastlanir Bugun Murgul ilcesi sinirlari icinde yer alan Ereguna ve Korideti koylerindeki kiliselerin varligi da Murgul vadisindeki yerlesim yerlerinin tarihinin Osmanli donemi oncesine dayandigini gostermektedir Tarihsel Klarceti sinirlari icinde yer alan Murgul Vadisi bolgenin bilinen tarihine bakarak erken Orta Cag da Gurcu Kralligi sinirlari icinde yer alirken 11 yuzyilin son ceyreginde Tao Klarceti nin diger bolgeleri gibi Buyuk Selcuklularin eline gecti Gec Orta Cag da ise Gurcu atabeglerin yonettigi Samtshe Saatabago sinirlari icinde kaldi Osmanlilarin 16 yuzyilda Samtshe Saatabago topraklarini ele gecirince Cildir Eyaleti ni kurdular Bu eyaletin sinirlari icinde kalan Murgul un adi bu eyalete iliskin Osmanli kayitlarinda gecmemektedir Uzun sure Osmanli yonetiminde kalan Murgul vadisi 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nda Rusya Imparatorlugu nun eline gecti Bu savasin sonucu olarak Murgul vadisi goc nedeniyle neredeyse bosaldi Aradan yedi sekiz yil gectikten sonra goc edenlerin bir kismi Rus yonetimi altindaki Murgul vadisindeki koylere geri dondu Ruslarin 1886 tarihli nufus sayiminda Artvin kazasi ucastok sinirlari icinde Murgul vadisindeki koylerin adlari gecmekle birlikte bir yerlesim birimi olarak Murgul un adi yer almamaktadir Osmanli Rus siniri Murgul vadisinden geciyordu Vadideki koylerin buyuk cogunlugu Rus tarafinda birkac koy ise Osmanli tarafinda kalmisti 1901 yilinda nin acilmasiyla bolgenin onemi artmistir Murgul Rus yonetiminin sonlarinda Artvin sancaginin okrug Artvin kazasinda ucastok bir nahiyeydi Bununla birlikte bu idari birim icinde Murgul adini tasiyan bir yerlesim birimi ya da koy bulunmuyordu I Dunya Savasi nin sonlarina dogru Rus ordusunun bolgeden cekilmesinden sonra Murgul 1918 21 arasinda bagimsiz Gurcistan in sinirlari icinde yer aldi 1921 de Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda Murgul un da icinde yer aldigi bolgeyi Turkiye fiilen ele gecirdi 16 Mart 1921 de imzalanan Moskova Antlasmasi yla Murgul un da bagli oldugu Artvin ve Ardahan Turkiye ye birakildi Artvin bolgesi Turkiye ye birakildiktan hemen sonra Murgul Borcka kazasina bagli bir nahiye oldu Bu tarihlerde Murgul nahiyesindeki koylerin onemli bir kisminda Gurcuce konusuluyordu Kisa bir sure sonra Borcka da nahiyeye donusturulunce Murgul nahiyesi Artvin ilinin merkez kazasina baglandi Murgul nahiyesine bagli bazi koyler Borcka ya baglandi ve Murgul sadece alti koyden ibaret bir nahiye haline geldi Murgul nahiyeyken ilk kez 1933 te Dahiliye Vekaleti nin yayimladigi Koylerimiz adli kitapta bir koy olarak kaydedilmistir Bununla birlikte Murgul nahiyesinin idari merkezi Damar koyuydu Murgul ise Murgul Bakir Isletmeleri ne bagli olarak ortaya cikan yeni bir koydu Murgul yabanci kokten gelen yer adi olmasi nedeniyle 1964 te Goktas olarak degistirildi 1987 de Goktas nahiyesi Murgul adiyla ilce ve Murgul kasabasi da bu ilcenin merkezi oldu Tarihsel yapilarYeni bir yerlesme olan Murgul kasabasinda herhangi bir tarihi yapi ya da kalinti bulunmamaktadir Bununla birlikte Murgul ilcesi sinirlari icinde ya da Murgul vadisindeki koylerde birkac tarihi yapinin oldugu bilinmektedir Bunlardan biri eski adiyla Korideti koyundeki kilisedir Gunumuzde tamamen ortadan kalkmis olan bu koy kilisesinde Yunanca elyazmasi unlu bir Incil muhafaza ediliyordu Bu Incil e dusulmus son derece ilginc Gurcuce notlar mevcuttur Kilisenin yeri bugun bilinmemektedir Bir baska tarihsel yapi ise Ereguna koyundeki koy kilisesidir Koyun merkezinde bulunan bu kiliseden geriye sadece yikintilari kalmistir Gunumuze yikintilari ulasan bir baska tarihsel yapi Murgul kasabasinin 600 metre guneyinde Murgul Cayi nin sol kiyisindaki kayalik bir tepede bulunan kaledir Bir adet kulesi bulunan bu kaleden geriye sadece yikintilar kalmistir Bunlarin disinda Muvahhid Zeki 1927 de yayimlanan kitabinda Murgul Cayi uzerinde harabe halde kemerli bir kopru bulundugunu yazar Murgul Borcka yolu uzerinde bulunan ve sadece yayalarin kullandigi kopru gunumuze saglam bicimde ulasmistir Yakin tarihlerde onarilmis olan koprunun ne zaman yapildigina dair kesin bir bilgi mevcut degildir CografyaMurgul un dogusunda Artvin batida Arhavi ilcesi Acigol Tepesi kuzeyde Borcka ilcesi Balikli Tepe guneyde Yusufeli ilcesi ile cevrilidir Ilce 41 derece 11 kuzey enlemi 41 derece 43 dogu boylami uzerinde yer almaktadir Ilcenin deniz seviyesinden yuksekligi minimum 360 maksimum 1100 metredir Damar Beldesi Yuzolcumu 406 km olup 50si orman 45i cayir mera kayalik ve taslik 5i de tarim alanindan olusmaktadir NufusYil Toplam Sehir Kir1990 11 951 4 278 7 6732000 8 543 3 801 4 7422007 6 114 3 184 2 9302008 6 323 4 093 2 2302009 5 995 3 643 2 3522010 5 979 3 525 2 4542011 5 928 3 423 2 5052012 6 395 3 051 3 3442013 6 668 4 251 2 4172014 6 142 3 299 2 8432015 7 121 5 908 1 2132016 6 987 5 700 1 2872017 6 189 4 807 1 3822018 6 658 4 005 2 6532019 7 031 5 470 1 5612020 6 315 4 930 1 385Murgul ilcesindeki koylerMurgul ilcesi 1 kasaba ve 11 koyden olusmaktadir Murgul kasabasinin 1 mahallesi vardir Akantas Ardicli Baskoy Cimenli Damar Erenkoy Kabaca Korucular Kure Ozmal PetekKaynakca Arsivlenmis kopya 6 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Haziran 2014 Il ve ilce yuz olcumleri PDF Harita Genel Mudurlugu 12 Mayis 2016 Erisim tarihi 12 Kasim 2016 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link 8 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Nisan 2014 a b Sevan Nisanyan Adini Unutan Ulke Istanbul 2010 s 45 ISBN 9789752897304 Eter Beridze Nigali Gurcuce Tiflis 2009 s 11 24 Kasim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 409 02 8 a b Koylerimiz Yayimlayan Dahiliye Vekaleti 1933 Istanbul s 567 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi 1968 Ankara s 738 a b Taner Artvinli Artvin Yer Adlari Sozlugu Istanbul 2013 s 52 ISBN 9786055708856 Zakaria Cicinadze Musluman Gurculer ve Gurcistan daki Koyleri Gurcuce Tiflis 1913 s 207 PDF 19 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 31 Mart 2022 a b Nursen Gok Artvin Livasi nin Anavatan a Katilisi Sirasindaki Durumuna Iliskin Belgeler Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi Sayi 41 Mayis 2008 s 89 104 PDF 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 5 Haziran 2021 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 2010 Birinci basim 1927 s 165 ISBN 9789944197526 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 2010 Birinci basim 1927 s 144 ISBN 9789944197526 1935 Genel Nufus Sayimi Istanbul 1937 PDF 16 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 5 Haziran 2021 1955 Genel Nufus Sayimi Ankara 1957 s 144 PDF 6 Mart 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 31 Mart 2022 Taner Artvinli Artvin Yer Adlari Sozlugu 2013 s 195 ISBN 9786055708856 a b Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 138 139 ISBN 9789941478178 Roland Topcisvili Inga Gutidze XIX Yuzyil ve XX Yuzyil Baslarindaki Rus Belgelerinde Savseti ve Klarceti Yer Adlari Gurcuce 2019 Tiflis s 22 ISBN 9789941485244 18 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Ocak 2020 Zakaria Cicinadze Musluman Gurculer ve Gurcistan daki Koyleri Gurcuce 1913 Tiflis s 207 208 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye 2010 Birinci baski 1927 s 74 Candan Badem Carlik Yonetiminde Kars Ardahan Artvin Istanbul 2018 s 123 ISBN 9786052100271 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1934 2 cilt s 41 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye 2010 Birinci baski 1927 s 92 93 148 ISBN 9789944197526 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye 2010 Birinci baski 1927 s 148 ISBN 9789944197526 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 300 ISBN 9789941478178 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye 2010 Birinci baski 1927 s 32 ISBN 9789944197526 Murgul Deresi Kemer Koprusu 15 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2020 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f Merkezi Dagitim Sistemi html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Murgul Nufusu Artvin nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Artvin Murgul Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Dis baglantilarWikimedia Commons ta Murgul ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Murgul Kaymakamligi resmi web sitesi6 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Murgul Belediyesi resmi web sitesi16 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde