Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Murtuza Muhtarov (Azerice: Murtuza Muxtarov; d. 1857 – ö. 1920), Bakü'de 'nı ve Vladikavkaz'da Muhtarov Camii'ni inşa eden Azerbaycanlı iş adamı.
Muhtarov, Bakü yakınlarındaki Amirajan köyünde fakir bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Muhtarov, yeteneği ve uzun yıllara dayanan tecrübesiyle Bakü'deki saygın sondaj uzmanlarından biri olmayı başardı. 1890'da kendi sondaj şirketini kurdu ve ardından petrol üretimine yöneldi. Şirket, makine imalatında ve petrol kuyularının sondajında uzmanlaşmıştır. O zamanın petrol sanayicileri arasında sondaj ekipmanı üzerine çeşitli patentlerin yazarıydı.
İş ve girişimci milyoner, günümüzde Bakü'de Düğün Sarayı olan bir konak inşa etti. Hayatından bir başka ilginç gerçek: karısıyla, daha sonra Bakü opera sahnesinin yıldızı olacak olan genç şarkıcı Fatma Muhtarova'yı maddi olarak destekledi.
Muhtarov, Bakü ve çevresinde okullara sponsor oldu ve camiler inşa etti. 1911-1912'de mimar tarafından eşi Liza Muhtarova için inşa ettiği , Bakü petrol patlaması mimarisinin ünlü bir örneğidir.
Muhtarov, 28 Nisan 1920'de Bolşeviklerin Bakü'yi ele geçirmesinden sonra birkaç Kızıl Ordu askerini öldürdükten sonra kendi evinde intihar etti.
Erken dönem
Murtuza Muhtarov, 1857 yılında Bakü civarında Emircan köyünde fakir bir ailede doğdu. Murtuza ve kardeşi Bala Ahmed çocukluk yıllarında Bakü'den Tiflis'e yükler taşıdı. 1874 yılında arabasını sattıktan sonra Murtuza, Zabrat ve Balakhanı köylerindeki (Bakü yakınlarında) maden ocaklarından birinde çalışmaya başladı. Bir girişimci Martov, M. Muhtarov'un iradesini keşfetti ve ona sondaj ekipmanlarının kullanımı konusunda talimat verdi ve kısa sürede bir ustabaşı olarak atandı. Bir süre sonra maden atölyesi sondaj kulesini ona sattı. Murtuza Muhtarov, devraldığı makinede birkaç değişiklik yaptı. O sırada Amircan köyünün bütün halkı para toplayarak ona yardım etti. Murtuza adanmışlığı nedeniyle daha çok kişi tarafından tanındı. Bu süreçte kendisi için çalışan farklı mühendislerden yüzyılın taleplerine uygun daha fazla teknik bilgi aldı. İş dünyası ve girişimci milyoner de teknik resim hakkında çok şey öğrendi. Belgeleri imzalarken, nadiren tüm soyadını yazıyordu, tipik olarak üç harften oluşan "Mux" imzası. Diğer petrol milyonerleri gibi Murtuza Muhtarov da sıradan bir emekçiden milyoner oldu. Uzun süre sıvacı olarak çalıştıktan sonra arabaları kullanarak petrol taşıması yaptı ve nihayet küçük sözleşmelerle Bakü'de ve Rus imparatorluğunun Maykop ve Grozni gibi diğer şehirlerinde petrol kuyuları açmaya başladı. Fakir bir ailenin çocuğu olmasına ve örgün eğitime erişimi olmamasına rağmen, yüksek vasıflı, kendi kendini yetiştiren bir mühendis ve Bakü'deki en iyi uzmanlardan biri olmayı başardı. Tecrübesini, 1890'da, vinçlerde ve yeni petrol kuyuları açmak için kullandı. Kurduğu petrol şirketinde 2.500 işçi çalıştırdı ve şirketini büyük ölçekli petrol şirketi hâline getirdi.
Faaliyetleri
Muhtarov, Bakü'de petrol çıkarma teknolojisinin geliştirilmesine aktif bir rol aldı. Herhangi bir yüksek teknik eğitim almadan, petrol sondaj teknolojileri konusunda uzman olmayı başardı. Bakü'nün Balakhanı, Surahanı, Ramana ve Sabunçu petrol bölgelerinde 1890 yılında kurulan "Podrat sondaj" kulesi petrol kuyularının sondajında büyük rol oynamıştır. Bu bölgelerdeki kuyuların çoğu "Podrat Sondaj" teçhizatı tarafından açıldı. Yetenekli, kendi kendini yetiştirmiş bir mucitti. İcat ettiği sondaj aleti "Muhtarov" adıyla tüm dünyada biliniyordu ve birçok ülkeye ("Murtuza Muhtarov" cemiyetinden sonra "Hammer", "Rapid", "Wotan" ve "Robur" gibi topluluklara ihraç edildi. "Rusya İmparatorluğu'ndaki büyük sözleşmeli sondaj şirketleri ve mekanik atölyeler arasında sıralanabilir).
O sırada Bakü-Buzovna demir yolu çevresindeki tüm petrol kuyularına sahipti. Böylece Sabunchu'dan sonraki ilk istasyon "Muhtarovka" olarak adlandırılır. 1895'te (dünyada ilk kez) metal çubuklarla bir sondaj kulesi inşa etti ve eyaletten telif hakkı aldı. Daha sonra icadına "Bakü Delme Sistemi" adını verdi. 19. yüzyılın sonunda Muhtarov, Bibiheybat'ta o dönemde ilk petrol ekipmanı işletmesi olarak kabul edilen bir sondaj ekipmanı fabrikası açtı. Ayrıca fabrikanın yakınında işçiler için üç katlı konutlar inşa etti, böylece yeni iş gücü kaynakları ve ek gelir kaynağı oluşturdu. Petrol milyoneri, 1917'de ahşap pah kırma makinesini icat etti. Ekipman, St. Petersburg'daki Madencilik Enstitüsünde muhafaza edilmektedir.
Muhtarov, fabrikasında üretilen ürünlerini yabancı ülkelere satıyordu ve ekipmanlarının çoğunu yurt dışından, özellikle Amerika'dan satın alıyordu.
Sadece Bakü'de petrol arama sürecine dâhil olmadı, aynı zamanda Maykop ve Grozni'deki yerel petrol baronlarıyla sözleşmeler imzaladı ve Kuzey Kafkasya'daki fabrikal ve petrol madeni sahipleriyle teknik ve ticari ilişki kurdu.
Hayırsever işleri
Muhtarov birçok hayır işte yer aldı. Emircan köyünde bir cami ve okul (1910'da inşa edilmiştir) ve Abşeron'da 17 bina, Pirhasan'daki (Mardakan, Bakü) Akhund Mirza Abu Turab'ın mezarı üzerine bir kubbe Vladikavkaz'da bir cami inşa etti. Minareleri, çift balkonları ve süslemeleri olan Amirjan Camii, 46 metre yüksekliğe yükseldikçe çok belirgindir. Taş oyma işçiliği, Bakü'deki, çevredeki banliyö bölgelerindeki veya bu konuda tüm ülkedeki diğer camilerin işçiliğinden çok daha üstündür. Sovyet Dönemi'nde birçok cami yıkılmış veya müze gibi diğer kullanımlara dönüştürülmüş, ancak Amirjan Camii günümüzde hâlâ ayakta ve ibadet yeri olarak kullanılmaktadır. Murtuza Muhtarov, Bakü Realni Koleji ve Temirxan-Shura Kadın Spor Salonu'nun hamisi ve dağ sakinleri arasında okuma-yazma ve bilginin yayılması derneğinin üyesiydi. Ayrıca St. Petersburg Müslüman Hayırsever Cemiyeti üyesi ve lise ve meslek okulları öğrencileri için 40 burs kurucusuydu. Yardımsever ve kibar bir insan olarak tanınan bir girişimci olan Murtuza Muhtarov, miras olarak pek çok yapı bıraktı. Bakü banliyölerinde, Rusya'nın birçok şehrinde ve birçok Avrupa ülkesinde bugüne kadar korunan bir dizi binada adı geçmektedir. Vladivostok şehrinde cami, Kislovodks'ta güzel ve görkemli binalar ve Floransa, İtalya parası ile inşa edilmiştir. Muhtarov, hayır derneklerine aktif olarak katıldı ve maddi yardımlarda bulundu. Hayırseverliğiyle tanınan karısı Liza-Khanum ile birlikte sarayın içinde fakir ve yetim kızlar için yatılı okullar ayarladı. 1914'te Muhtarovs Sarayı, Liza-Khanum tarafından kurulan ilk Kadın Müslüman Hayırsever Cemiyeti'nin konutu oldu. Moskova ve St. Petersburg'da eğitimlerine devam edebilmeleri için bu kızların çoğunu maddi olarak desteklediler. Ayrıca Çocuklar Arasında Ölümlerle Mücadele Derneği'nin aktif bir üyesiydi.
Ailesi
Rusya'nın güneyinde yer alan bir kasaba olan Vladikavkaz'ı ziyaret ederken Muhtarov, Oset asil bir hanım olan Liza-Khanum Taganova'ya âşık oldu. Ancak Muhtarov evlenme teklif ettiğinde ailesi reddetti. Aşırı zengin olması önemli değildi. Onlara göre, asalet içinde doğmamıştı ve sosyal konumlarına ulaşamamıştı. Daha sonra Terek Nehri kıyısına cami yapmayı taahhüt etti. Tabii sonradan Taganovların onu reddetmesi olanaksızdı. Çiftin çocukları olmadığı için kendilerini hayır işlerine adadılar.
Konağı
Muhtarov Konağı, İstiglaliyyat Caddesi'nin (İstiklâl Caddesi) merkezinde yer almaktadır. Azerbaycan petrol milyoneri Murtuza Muhtarov tarafından 1910'ların başında inşa edilen bina, Venedik seyahatlerinden ilham aldı. Ünlü mimar Jozef Ploshko, bu Fransız Gotik yapısını şehirdeki bir dizi büyük bina arasında tasarladı. Liza'nın (Muhtarov'un karısı) kurduğu (1914) ilk Kadın Müslüman Hayırsever Derneği tarafından düzenlenen, yoksulluk çeken veya yetim kız çocukları (yaklaşık 1914-1920) için bir yatılı okula ev sahipliği yaptı. Bakü'nün Düğün Sarayı'na dönüştürüldüğü Sovyet döneminde konak, bir şekilde geçmişini anımsatan yeni bir hayata ve kendine has bir karaktere büründü. Günümüze kadar, bu amaca hizmet etmeye devam ediyor ve çiftler yeminlerini kaydetmeye, bu mimari dönüm noktasında birbirlerine sadakat bağlılıklarını kamuoyuna duyurmaya geliyorlar.
-
![image]()
-
![image]()
Mukhtarov Sarayı -
![image]()
Kaynakça
- ^ (PDF). 5 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ (PDF). 26 Kasım 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ . 4 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 27 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 5 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 26 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 25 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 13 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 13 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
- Azerbaycan Uluslararası 5 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Mirbabayev Miryusif. Azerbaycan petrolünün kısa tarihi. - Bakü, SOCAR Yayınevi, 2008, s. 350.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Murtuza Muhtarov Azerice Murtuza Muxtarov d 1857 o 1920 Baku de ni ve Vladikavkaz da Muhtarov Camii ni insa eden Azerbaycanli is adami Muhtarov esi ile birlikte Muhtarov Baku yakinlarindaki Amirajan koyunde fakir bir ailenin cocugu olarak dunyaya geldi Muhtarov yetenegi ve uzun yillara dayanan tecrubesiyle Baku deki saygin sondaj uzmanlarindan biri olmayi basardi 1890 da kendi sondaj sirketini kurdu ve ardindan petrol uretimine yoneldi Sirket makine imalatinda ve petrol kuyularinin sondajinda uzmanlasmistir O zamanin petrol sanayicileri arasinda sondaj ekipmani uzerine cesitli patentlerin yazariydi Is ve girisimci milyoner gunumuzde Baku de Dugun Sarayi olan bir konak insa etti Hayatindan bir baska ilginc gercek karisiyla daha sonra Baku opera sahnesinin yildizi olacak olan genc sarkici Fatma Muhtarova yi maddi olarak destekledi Muhtarov Baku ve cevresinde okullara sponsor oldu ve camiler insa etti 1911 1912 de mimar tarafindan esi Liza Muhtarova icin insa ettigi Baku petrol patlamasi mimarisinin unlu bir ornegidir Muhtarov 28 Nisan 1920 de Bolseviklerin Baku yi ele gecirmesinden sonra birkac Kizil Ordu askerini oldurdukten sonra kendi evinde intihar etti Erken donemMurtuza Muhtarov 1857 yilinda Baku civarinda Emircan koyunde fakir bir ailede dogdu Murtuza ve kardesi Bala Ahmed cocukluk yillarinda Baku den Tiflis e yukler tasidi 1874 yilinda arabasini sattiktan sonra Murtuza Zabrat ve Balakhani koylerindeki Baku yakinlarinda maden ocaklarindan birinde calismaya basladi Bir girisimci Martov M Muhtarov un iradesini kesfetti ve ona sondaj ekipmanlarinin kullanimi konusunda talimat verdi ve kisa surede bir ustabasi olarak atandi Bir sure sonra maden atolyesi sondaj kulesini ona satti Murtuza Muhtarov devraldigi makinede birkac degisiklik yapti O sirada Amircan koyunun butun halki para toplayarak ona yardim etti Murtuza adanmisligi nedeniyle daha cok kisi tarafindan tanindi Bu surecte kendisi icin calisan farkli muhendislerden yuzyilin taleplerine uygun daha fazla teknik bilgi aldi Is dunyasi ve girisimci milyoner de teknik resim hakkinda cok sey ogrendi Belgeleri imzalarken nadiren tum soyadini yaziyordu tipik olarak uc harften olusan Mux imzasi Diger petrol milyonerleri gibi Murtuza Muhtarov da siradan bir emekciden milyoner oldu Uzun sure sivaci olarak calistiktan sonra arabalari kullanarak petrol tasimasi yapti ve nihayet kucuk sozlesmelerle Baku de ve Rus imparatorlugunun Maykop ve Grozni gibi diger sehirlerinde petrol kuyulari acmaya basladi Fakir bir ailenin cocugu olmasina ve orgun egitime erisimi olmamasina ragmen yuksek vasifli kendi kendini yetistiren bir muhendis ve Baku deki en iyi uzmanlardan biri olmayi basardi Tecrubesini 1890 da vinclerde ve yeni petrol kuyulari acmak icin kullandi Kurdugu petrol sirketinde 2 500 isci calistirdi ve sirketini buyuk olcekli petrol sirketi haline getirdi FaaliyetleriMuhtarov Baku de petrol cikarma teknolojisinin gelistirilmesine aktif bir rol aldi Herhangi bir yuksek teknik egitim almadan petrol sondaj teknolojileri konusunda uzman olmayi basardi Baku nun Balakhani Surahani Ramana ve Sabuncu petrol bolgelerinde 1890 yilinda kurulan Podrat sondaj kulesi petrol kuyularinin sondajinda buyuk rol oynamistir Bu bolgelerdeki kuyularin cogu Podrat Sondaj techizati tarafindan acildi Yetenekli kendi kendini yetistirmis bir mucitti Icat ettigi sondaj aleti Muhtarov adiyla tum dunyada biliniyordu ve bircok ulkeye Murtuza Muhtarov cemiyetinden sonra Hammer Rapid Wotan ve Robur gibi topluluklara ihrac edildi Rusya Imparatorlugu ndaki buyuk sozlesmeli sondaj sirketleri ve mekanik atolyeler arasinda siralanabilir O sirada Baku Buzovna demir yolu cevresindeki tum petrol kuyularina sahipti Boylece Sabunchu dan sonraki ilk istasyon Muhtarovka olarak adlandirilir 1895 te dunyada ilk kez metal cubuklarla bir sondaj kulesi insa etti ve eyaletten telif hakki aldi Daha sonra icadina Baku Delme Sistemi adini verdi 19 yuzyilin sonunda Muhtarov Bibiheybat ta o donemde ilk petrol ekipmani isletmesi olarak kabul edilen bir sondaj ekipmani fabrikasi acti Ayrica fabrikanin yakininda isciler icin uc katli konutlar insa etti boylece yeni is gucu kaynaklari ve ek gelir kaynagi olusturdu Petrol milyoneri 1917 de ahsap pah kirma makinesini icat etti Ekipman St Petersburg daki Madencilik Enstitusunde muhafaza edilmektedir Muhtarov fabrikasinda uretilen urunlerini yabanci ulkelere satiyordu ve ekipmanlarinin cogunu yurt disindan ozellikle Amerika dan satin aliyordu Sadece Baku de petrol arama surecine dahil olmadi ayni zamanda Maykop ve Grozni deki yerel petrol baronlariyla sozlesmeler imzaladi ve Kuzey Kafkasya daki fabrikal ve petrol madeni sahipleriyle teknik ve ticari iliski kurdu Hayirsever isleriMuhtarov bircok hayir iste yer aldi Emircan koyunde bir cami ve okul 1910 da insa edilmistir ve Abseron da 17 bina Pirhasan daki Mardakan Baku Akhund Mirza Abu Turab in mezari uzerine bir kubbe Vladikavkaz da bir cami insa etti Minareleri cift balkonlari ve suslemeleri olan Amirjan Camii 46 metre yukseklige yukseldikce cok belirgindir Tas oyma isciligi Baku deki cevredeki banliyo bolgelerindeki veya bu konuda tum ulkedeki diger camilerin isciliginden cok daha ustundur Sovyet Donemi nde bircok cami yikilmis veya muze gibi diger kullanimlara donusturulmus ancak Amirjan Camii gunumuzde hala ayakta ve ibadet yeri olarak kullanilmaktadir Murtuza Muhtarov Baku Realni Koleji ve Temirxan Shura Kadin Spor Salonu nun hamisi ve dag sakinleri arasinda okuma yazma ve bilginin yayilmasi derneginin uyesiydi Ayrica St Petersburg Musluman Hayirsever Cemiyeti uyesi ve lise ve meslek okullari ogrencileri icin 40 burs kurucusuydu Yardimsever ve kibar bir insan olarak taninan bir girisimci olan Murtuza Muhtarov miras olarak pek cok yapi birakti Baku banliyolerinde Rusya nin bircok sehrinde ve bircok Avrupa ulkesinde bugune kadar korunan bir dizi binada adi gecmektedir Vladivostok sehrinde cami Kislovodks ta guzel ve gorkemli binalar ve Floransa Italya parasi ile insa edilmistir Muhtarov hayir derneklerine aktif olarak katildi ve maddi yardimlarda bulundu Hayirseverligiyle taninan karisi Liza Khanum ile birlikte sarayin icinde fakir ve yetim kizlar icin yatili okullar ayarladi 1914 te Muhtarovs Sarayi Liza Khanum tarafindan kurulan ilk Kadin Musluman Hayirsever Cemiyeti nin konutu oldu Moskova ve St Petersburg da egitimlerine devam edebilmeleri icin bu kizlarin cogunu maddi olarak desteklediler Ayrica Cocuklar Arasinda Olumlerle Mucadele Dernegi nin aktif bir uyesiydi AilesiRusya nin guneyinde yer alan bir kasaba olan Vladikavkaz i ziyaret ederken Muhtarov Oset asil bir hanim olan Liza Khanum Taganova ya asik oldu Ancak Muhtarov evlenme teklif ettiginde ailesi reddetti Asiri zengin olmasi onemli degildi Onlara gore asalet icinde dogmamisti ve sosyal konumlarina ulasamamisti Daha sonra Terek Nehri kiyisina cami yapmayi taahhut etti Tabii sonradan Taganovlarin onu reddetmesi olanaksizdi Ciftin cocuklari olmadigi icin kendilerini hayir islerine adadilar KonagiMuhtarov Konagi Istiglaliyyat Caddesi nin Istiklal Caddesi merkezinde yer almaktadir Azerbaycan petrol milyoneri Murtuza Muhtarov tarafindan 1910 larin basinda insa edilen bina Venedik seyahatlerinden ilham aldi Unlu mimar Jozef Ploshko bu Fransiz Gotik yapisini sehirdeki bir dizi buyuk bina arasinda tasarladi Liza nin Muhtarov un karisi kurdugu 1914 ilk Kadin Musluman Hayirsever Dernegi tarafindan duzenlenen yoksulluk ceken veya yetim kiz cocuklari yaklasik 1914 1920 icin bir yatili okula ev sahipligi yapti Baku nun Dugun Sarayi na donusturuldugu Sovyet doneminde konak bir sekilde gecmisini animsatan yeni bir hayata ve kendine has bir karaktere burundu Gunumuze kadar bu amaca hizmet etmeye devam ediyor ve ciftler yeminlerini kaydetmeye bu mimari donum noktasinda birbirlerine sadakat bagliliklarini kamuoyuna duyurmaya geliyorlar Muhtarov Camii Mukhtarov SarayiKaynakca PDF 5 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi PDF 26 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi 4 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi 27 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi 5 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi 26 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi 25 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi 13 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi 13 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dis baglantilarAzerbaycan Uluslararasi 5 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mirbabayev Miryusif Azerbaycan petrolunun kisa tarihi Baku SOCAR Yayinevi 2008 s 350