Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mustafa Pehlivanoğlu (3 Mart 1958, Ayaş, Ankara - 7 Ekim 1980, Altındağ, Ankara), Türk Ülkücü militan. 10 Ağustos 1978'de dört kahvehaneyi otomatik silahla tarayıp 5 kişiyi öldürdüğü, 12 kişiyi yaraladığı iddia edilerek yargılandı ve 18 Ekim 1979'da idama mahkûm edildi.12 Eylül Darbesi'nden sonra cezası infaz edildi. 1980-1984 arasında idam edilen (8'i sağ görüşlü 50 mahkûmdan) biridir.
Mustafa Pehlivanoğlu | |
|---|---|
| Doğum | Mustafa Pehlivanoğlu 3 Mart 1958 Ayaş, Ankara |
| Ölüm | 7 Ekim 1980 (22 yaşında) Altındağ, Ankara |
| Ölüm sebebi | İdam |
| Defin yeri | Karşıyaka Mezarlığı, Ankara |
| Milliyet | Türk |
| Etnik köken | Türk |
| Vatandaşlık |  Türkiye |
| Siyasi parti | Milliyetçi Hareket Partisi |
| Din | İslam |
| Ebeveyn(ler) | Ahmet Pehlivanoğlu Zeynep Pehlivanoğlu |
Balgat Katliamı
10 Ağustos 1978 günü Ankara'nın Balgat semtinde saat 21.00 sıralarında genellikle sol görüşlü kişilerin bulunduğu dört kahvehaneye bir otomobilden otomatik silahlarla yaylım ateşi açıldı. Açılan ateş sonucu beş kişi öldü, on iki kişi yaralandı. Yapılan incelemede, bıçakla yaralamadan sanık Mustafa Pehlivanoğlu ile silah tehdidi ve silah teşhirinden sabıkalı Haydar Şahin adlı kişilerin kahvehaneye ateş açan militanlardan oldukları saptandı.
Yargılama, kaçış ve idam
18 Aralık 1978'de Ankara 5. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılaması başladı. Mustafa Pehlivanoğlu, Balgat Katliamı'nın yanı sıra Balgat'taki Amerikan tesislerini soyma ve bir otomobili gasbederek şoförü soyma suçlarından da yargılandı. Savcı; gasp, silahlı soygun, taammüden birden fazla adam öldürme suçlarından cezalandırılmasını istedi. Olayla ilgili bilgi veren tanıklardan Emin Metin, katliamdan bir hafta önce Pehlivanoğlu'nun kahvelerin bulunduğu yerde solcular tarafından dövüldüğünü, Pehlivanoğlu'nun oradan ayrılırken, "Buraları size mezar edeceğim." dediğini söyledi. Yapılan yargılama sonunda, 18 Ekim 1979'da, Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 1 Numaralı Askerî Mahkemesi tarafından "Türkiye'de şeriatçı bir düzen kurabilmek için Türkiye Şeriatçı Komando Ordusu adlı gizli bir örgüt kurmak ve Balgat'ta 5 kişiyi öldürüp 12 kişiyi yaralamak" suçlarından İsa Armağan ile birlikte idam cezasına çarptırıldı. İdam dosyası Türkiye Büyük Millet Meclisine gönderildi. Bu sırada yatmakta olduğu ve çok sıkı korunan Mamak Askerî Cezaevi'nden kaçtı. Kaçışı ülkede büyük tepki çekti. Ana Muhalefet lideri Bülent Ecevit, "Bu hiçbir şekilde tevil edilmeyecek, mazur gösterilemeyecek bir skandaldır. Devletin güvenirliği ve işlerliği açısından bir yüz karasıdır. Kaçanlar, bilindiği gibi, Balgat'ta 5 kişiyi öldürmekten ve 12 kişiyi yaralamaktan suçlu olan sağcı teröristlerdir." dedi.Milliyetçi Hareket Partisi Genel Sekreteri Necati Gültekin, "olaydan haberi olmadığını ve yorum yapamayacağını" söyledi. Türkiye Barolar Birliği Başkanı Atilla Sav, "Yakalıyorsunuz, cezasını veriyorsunuz, ondan sonra da kaçıyor. Durum böyle olunca suç işlemeyi caydırıcı durum ortadan kalkıyor." dedi. Cezaevi Müdürü görevden alındı. 16 Ağustos 1980'de Kütahya'da yakalandı. Yapılan sorgulamada, kaldığı hücrenin tavanını delip para karşılığında satın aldığı er kıyafetini giyerek cezaevinden kaçtığını söyledi.
12 Eylül 1980 günü Türk Silahlı Kuvvetleri emir komuta zinciri içinde yönetime el koydu. Kenan Evren başkanlığındaki Millî Güvenlik Konseyi, 6 Ekim 1980 günü yapılan toplantıda Pehlivanoğlu ve diğer üç idam mahkûmunun infazlarına onay verdi. Pehlivanoğlu, 7 Ekim 1980'de, sol görüşlü Necdet Adalı'dan birkaç saat sonra 22 yaşındayken Ankara Merkez Kapalı Ceza ve Tutukevi'nde asılarak idam edildi. Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren, aynı gün tuttuğu notlarda Adalı ve Pehlivanoğlu'nun idamları hakkında şöyle yazdı:
"Dün onayladığımız iki idam cezası bugün infaz edildi. Biri 24, diğeri 22 yaşında olan bu iki terörist; yedi kişiyi öldürmüşler, on iki kişiyi de yaralamışlardı. Böylece işledikleri suçlarını canları ile ödediler."
Pehlivanoğlu, Ankara Karşıyaka Mezarlığı'na gömüldü.
Ölümünden sonra
İdam kararını veren Sıkıyönetim Mahkemesi Hâkimi Ali Fahir Kayacan, yıllar sonra anlattığı anılarında, verdiği karardan pişmanlık duymadığını söyledi. Mustafa Pehlivanoğlu'nun idam anını da şöyle anlattı:
"Odadayken Mustafa Pehlivanoğlu'nu çağırdılar. Onun da son arzusu ailesine mektup yazmak oldu. Dinî telkini kabul etti. Ondan sonra ben hükmü okudum. Pehlivanoğlu, savcılıkta itiraflarda bulunmuştu. Ben hükmü okuduktan sonra bana, 'Efendim ben o kadar yardımcı da oldum.' dedi. Ona, infaz hükmünün değiştirilmesinin mümkün olmadığını anlattım. Pehlivanoğlu da sehpada slogan attı."
Pehlivanoğlu'nun, tutuklu bulunduğu Ulucanlar Cezaevi'nden annesine yazdığı mektup 2010 yılında referandum sürecinde dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından AK Parti Meclis Grup Toplantısı'nda okundu. Erdoğan, Pehlivanoğlu için ağladı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b . Cumhuriyet Gazetesi. 19 Ekim 1979. s. 6. 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2022.
- ^ . 3 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 3 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "19 Aralık 1978 tarihli Milliyet gazetesi, Sayfa 9: BALGAT KATLİAMI DAVASI BAŞLADI". 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ocak 2023.
- ^ "28 Temmuz 1980 tarihli Cumhuriyet gazetesi: Mamak'tan idama mahkum 2 sağcı kaçırıldı".
- ^ "28 Temmuz 1980 tarihli Cumhuriyet gazetesi: Ecevit: "Olay Devlet açısından yüzkarasıdır„".
- ^ "30 Temmuz 1980 tarihli Cumhuriyet gazetesi: MAMAK ASKERİ CEZAEVİ MÜDÜRÜ GÖREVİNDEN ALINDI..." 29 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Temmuz 2022.
- ^ . 28 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Kenan Evren, Kenan Evren'in Anıları 2, 1991: 7 EKİM SALI. 12 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Temmuz 2022.
- ^ . 11 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2008.
- ^ "Erdoğan 12 Eylül kurbanlarının mektuplarını okudu". Radikal. 20 Temmuz 2010. 6 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Nisan 2016.
Dış bağlantılar
- Ölmeden önce ailesine yazdığı mektup 2 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Mustafa Pehlivanoğlu kimdir23 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Hürriyet
- Ankara Yazı-Veda Mektubu'ndan ilk kareler24 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Milliyet
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mustafa Pehlivanoglu 3 Mart 1958 Ayas Ankara 7 Ekim 1980 Altindag Ankara Turk Ulkucu militan 10 Agustos 1978 de dort kahvehaneyi otomatik silahla tarayip 5 kisiyi oldurdugu 12 kisiyi yaraladigi iddia edilerek yargilandi ve 18 Ekim 1979 da idama mahkum edildi 12 Eylul Darbesi nden sonra cezasi infaz edildi 1980 1984 arasinda idam edilen 8 i sag goruslu 50 mahkumdan biridir Mustafa PehlivanogluDogumMustafa Pehlivanoglu 3 Mart 1958 1958 03 03 Ayas AnkaraOlum7 Ekim 1980 22 yasinda Altindag AnkaraOlum sebebiIdamDefin yeriKarsiyaka Mezarligi AnkaraMilliyetTurkEtnik kokenTurkVatandaslik TurkiyeSiyasi partiMilliyetci Hareket PartisiDinIslamEbeveyn ler Ahmet Pehlivanoglu Zeynep PehlivanogluBalgat Katliami10 Agustos 1978 gunu Ankara nin Balgat semtinde saat 21 00 siralarinda genellikle sol goruslu kisilerin bulundugu dort kahvehaneye bir otomobilden otomatik silahlarla yaylim atesi acildi Acilan ates sonucu bes kisi oldu on iki kisi yaralandi Yapilan incelemede bicakla yaralamadan sanik Mustafa Pehlivanoglu ile silah tehdidi ve silah teshirinden sabikali Haydar Sahin adli kisilerin kahvehaneye ates acan militanlardan olduklari saptandi Yargilama kacis ve idam18 Aralik 1978 de Ankara 5 Agir Ceza Mahkemesi nde yargilamasi basladi Mustafa Pehlivanoglu Balgat Katliami nin yani sira Balgat taki Amerikan tesislerini soyma ve bir otomobili gasbederek soforu soyma suclarindan da yargilandi Savci gasp silahli soygun taammuden birden fazla adam oldurme suclarindan cezalandirilmasini istedi Olayla ilgili bilgi veren taniklardan Emin Metin katliamdan bir hafta once Pehlivanoglu nun kahvelerin bulundugu yerde solcular tarafindan dovuldugunu Pehlivanoglu nun oradan ayrilirken Buralari size mezar edecegim dedigini soyledi Yapilan yargilama sonunda 18 Ekim 1979 da Ankara Sikiyonetim Komutanligi 1 Numarali Askeri Mahkemesi tarafindan Turkiye de seriatci bir duzen kurabilmek icin Turkiye Seriatci Komando Ordusu adli gizli bir orgut kurmak ve Balgat ta 5 kisiyi oldurup 12 kisiyi yaralamak suclarindan Isa Armagan ile birlikte idam cezasina carptirildi Idam dosyasi Turkiye Buyuk Millet Meclisine gonderildi Bu sirada yatmakta oldugu ve cok siki korunan Mamak Askeri Cezaevi nden kacti Kacisi ulkede buyuk tepki cekti Ana Muhalefet lideri Bulent Ecevit Bu hicbir sekilde tevil edilmeyecek mazur gosterilemeyecek bir skandaldir Devletin guvenirligi ve islerligi acisindan bir yuz karasidir Kacanlar bilindigi gibi Balgat ta 5 kisiyi oldurmekten ve 12 kisiyi yaralamaktan suclu olan sagci teroristlerdir dedi Milliyetci Hareket Partisi Genel Sekreteri Necati Gultekin olaydan haberi olmadigini ve yorum yapamayacagini soyledi Turkiye Barolar Birligi Baskani Atilla Sav Yakaliyorsunuz cezasini veriyorsunuz ondan sonra da kaciyor Durum boyle olunca suc islemeyi caydirici durum ortadan kalkiyor dedi Cezaevi Muduru gorevden alindi 16 Agustos 1980 de Kutahya da yakalandi Yapilan sorgulamada kaldigi hucrenin tavanini delip para karsiliginda satin aldigi er kiyafetini giyerek cezaevinden kactigini soyledi 12 Eylul 1980 gunu Turk Silahli Kuvvetleri emir komuta zinciri icinde yonetime el koydu Kenan Evren baskanligindaki Milli Guvenlik Konseyi 6 Ekim 1980 gunu yapilan toplantida Pehlivanoglu ve diger uc idam mahkumunun infazlarina onay verdi Pehlivanoglu 7 Ekim 1980 de sol goruslu Necdet Adali dan birkac saat sonra 22 yasindayken Ankara Merkez Kapali Ceza ve Tutukevi nde asilarak idam edildi Devlet Baskani Orgeneral Kenan Evren ayni gun tuttugu notlarda Adali ve Pehlivanoglu nun idamlari hakkinda soyle yazdi Dun onayladigimiz iki idam cezasi bugun infaz edildi Biri 24 digeri 22 yasinda olan bu iki terorist yedi kisiyi oldurmusler on iki kisiyi de yaralamislardi Boylece isledikleri suclarini canlari ile odediler Pehlivanoglu Ankara Karsiyaka Mezarligi na gomuldu Olumunden sonraIdam kararini veren Sikiyonetim Mahkemesi Hakimi Ali Fahir Kayacan yillar sonra anlattigi anilarinda verdigi karardan pismanlik duymadigini soyledi Mustafa Pehlivanoglu nun idam anini da soyle anlatti Odadayken Mustafa Pehlivanoglu nu cagirdilar Onun da son arzusu ailesine mektup yazmak oldu Dini telkini kabul etti Ondan sonra ben hukmu okudum Pehlivanoglu savcilikta itiraflarda bulunmustu Ben hukmu okuduktan sonra bana Efendim ben o kadar yardimci da oldum dedi Ona infaz hukmunun degistirilmesinin mumkun olmadigini anlattim Pehlivanoglu da sehpada slogan atti Pehlivanoglu nun tutuklu bulundugu Ulucanlar Cezaevi nden annesine yazdigi mektup 2010 yilinda referandum surecinde donemin Basbakani Recep Tayyip Erdogan tarafindan AK Parti Meclis Grup Toplantisi nda okundu Erdogan Pehlivanoglu icin agladi Ayrica bakiniz12 Eylul Darbesi ne giden surec Turkiye de sag sol catismasi Turkiye de olum cezasiKaynakca a b Cumhuriyet Gazetesi 19 Ekim 1979 s 6 9 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ekim 2022 3 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi 3 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi 19 Aralik 1978 tarihli Milliyet gazetesi Sayfa 9 BALGAT KATLIAMI DAVASI BASLADI 12 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ocak 2023 28 Temmuz 1980 tarihli Cumhuriyet gazetesi Mamak tan idama mahkum 2 sagci kacirildi 28 Temmuz 1980 tarihli Cumhuriyet gazetesi Ecevit Olay Devlet acisindan yuzkarasidir 30 Temmuz 1980 tarihli Cumhuriyet gazetesi MAMAK ASKERI CEZAEVI MUDURU GOREVINDEN ALINDI 29 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Temmuz 2022 28 Eylul 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Kenan Evren Kenan Evren in Anilari 2 1991 7 EKIM SALI 12 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Temmuz 2022 11 Ekim 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Mayis 2008 Erdogan 12 Eylul kurbanlarinin mektuplarini okudu Radikal 20 Temmuz 2010 6 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2016 Dis baglantilarOlmeden once ailesine yazdigi mektup 2 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mustafa Pehlivanoglu kimdir23 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hurriyet Ankara Yazi Veda Mektubu ndan ilk kareler24 Eylul 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Milliyet