Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mustafa Öztürk (d. 8 Kasım 1965, Keşap, Giresun), tefsir ve Kur'an araştırmaları alanında çalışmalar yapmış, çeşitli ilmî eserler vermiş Türk ilahiyatçı ve akademisyen. Öztürk, Kur'an başta olmak üzere İslam'a ilişkin her şeyin tarihsel bağlamlarına göre yorumlanması gerektiğini savunan tarihselci anlayışıyla tanınır.
| Mustafa Öztürk | |
|---|---|
 2015 yılında Mustafa Öztürk | |
| Doğum | 8 Kasım 1965 Keşap, Giresun, Türkiye |
| Meslek | Akademisyen, yazar, araştırmacı, İlahiyatçı |
| Eğitim | Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi |
Bu görüş şöyle özetlenebilir: Kur'an'daki kölelik, cariyelik, ganimet ve cezalar gibi konularla ilgili birçok ifade yazıldığı dönemin anlayışını yansıtır. Bu nedenle, o döneme özgü bu gibi hükümler dinin esası olarak kabul edilemez ve terk edilmelidirler.
Hayatı
1965'te Giresun'un Keşap ilçesine bağlı Kaşaltı köyünde doğdu. 1983'te Giresun İmam Hatip Lisesi'nden, 1987'de Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nden mezun oldu. 1987-1999 yılları arasında İçel/Mersin ve Giresun'da öğretmen olarak görev yaptı.
1998'de Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde temel İslâm bilimleri bölümü tefsir anabilim dalında Muvaffakuddîn el-Kevâşî: hayatı, eserleri ve tefsirdeki metodu başlıklı teziyle yüksek lisansını tamamladı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi sosyal bilimler enstitüsüne araştırma görevlisi olarak 1999'da atandığı göreve 2001'de başladı. Aynı bölümde 2002'de Tefsirde Bâtınîlik ve Bâtınî Te'vil Geleneği başlıklı teziyle doktor ünvânı aldı ve bu çalışması Kitâbiyât Yayınları tarafından Kur'an ve Aşırı Yorum başlığıyla yayımlandı. 2003 yılında Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Tefsir anabilim dalına yardımcı doçent olarak atandı. 2005'te Kur'an'ın Mu'tezilî Yorumu: Ebû Müslim el-İsfahânî Örneği başlıklı teziyle doçent, 2011'de profesör oldu. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nde tefsir anabilim dalı ve temel İslâm bilimleri bölümü başkanı olarak görev yaptı.
Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi akademik kadrosunda da görev alan Öztürk, 2 Aralık 2020’de emekliye ayrıldı. Emekliye ayrılması bir çeşit istifa olarak nitelendiridi. Mart 2021'de Münster Wilhelm Üniversitesi'nin İslam teolojisi bölümünden davet alan Öztürk, akademik çalışmalarına devam etmek için Almanya'ya taşındı.
Star gazetesinde 2013 yılında başladığı köşe yazarlığını 2016-2021 yılları arasında Karar gazetesinde sürdürmüştür. Görüşlerini, Mustafa Öztürk Arşivi adlı YouTube kanalında aktarmaya devam etmektedir.
Görüşleri
Kur'an ve bilim
Öztürk, Batı taklidi olarak değerlendirdiği Kur'an'da bilimsel mucize aramaya karşıdır. Bâzı ayetlerde bilimsel mucize olduğu iddialarını reddeder: Enbiya Suresi 30'uncu ayeti kuraklık,Neml Suresi 88'inci ayeti de kıyâmet hakkındadır. Kur'an'ın evrenin, insanın ve diğer canlıların oluşumu hakkında bilgi vermediğini iddia etmekte, hem "Kur'an'da evrim yok", hem de "Kur'an evrimi bildirmiştir" görüşlerine karşı çıkarak ilgili âyetlerin yeniden dirilmeye işaret ettiğini belirtmektedir.
Sünnet
Öztürk, Kur'an'dan başka dinî kaynak kabul etmemeyi eleştirerek, peygamberin (evden çıkmak gibi işler için) âyet gelmesini beklemeden karar verdiğini, Kur'an'ın sünnetin arkasından gelip onu onayladığını veya yanlış yere gittiğinde uyararak düzelttiğini iddia eder.
Akaidin değişmesi
Öztürk, Ahmed bin Hanbel'in "Allah her yerde diyen zındıktır, kâfirdir. Tövbeye davet edilmeli, etmezse öldürülmelidir" sözlerini kanıt göstererek erken dönem İslamında Allah'ın gökte olduğuna inanıldığını belirtir. Öztürk' göre sonraki asırlarda ise Ehl-i Sünnet âlimi, kelamcı-müfessir Fahreddin er-Râzî'nin "Allah'a mekân izafe edilemez, O her yerde hâzır ve nâzırdır" ifadesinde de görülebilen, inancın zaman içerisinde değişebildiği gerçeği önümüze çıkmaktaydı.
Ahlaki görecelilik
İslâm peygamberi Muhammed'in evlatlığıyla evli olan Zeynep bint Cahş ile evlenmesi konusundaki (tartışmalar) ona göre ahlâkın göreceliliği hakkında bir örnektir.
Rivayet şöyledir: "Peygamber, Zeyneb bint Cahş’ı Zeyd bin Harise ile evli iken görür, hoşuna gider ve ona karşı içinde bir sevgi beslemeye başlar. Zeyneb’i gördüğü bir anda da “Kalpleri döndüren Allah, noksan sıfatlardan münezzehtir” der. Zeyneb bint Cahş bu sözü işitir ve Zeyd’e söyler. Bunun üzerine Zeyd de Zeyneb’i boşamak ister fakat Peygamber Zeyd’e, “Eşini yanında tut, Allah’tan kork,” der. Neticede Zeyd hanımını boşar ve sonrasında “sen öyle diyordun ama içindekini saklıyordun” (Ahzâb Sûresi:37) ayeti gelir ve böylece Muhammed Zeynep'le evlenir. Rivayet Taberi gibi ilk dönem İslâm tarihi kaynaklarında yer alır."
Evliliğin Taberî tefsirinde Muhammed'in Zeynep'ten etkilenmesine bağlanmasını İmam Mâturîdî kınamaktaydı. Öztürk alimlerden birinin "bal gibi de olmuş", diğerinin ise "olamaz, ahlâksızlık" demesini Arap ve Türk kültürlerindeki farklılığa bağlamaktadır.
Öztürk, çocuk yaşta evlenmeye karşı Aişe'nin ve sahabîlerden yaklaşık 60 kişinin erken yaşta evlenmesi gibi örneklerle bunun gelenekte olduğunu söyler. Talâk Sûresi'nin 4'üncü âyetindeki "henüz âdet görmemiş olanların bekleme süresi üç aydır" ifadesinin modern çağa kadar "bir hastalıktan dolayı âdet göremeyenler" değil, "henüz ergenliğe girmeden dul kalanlar" olarak anlaşıldığını söyler. Ona göre çocuk yaşta evlenmeyi onu evrensel yasa olarak değil, dönemin Arap örfü olarak görmek önleyecektir.
Cemaatler
Köşe yazarlığı da yapan Öztürk, masum imam olarak görüldüğü eleştirisini getirdiğiFethullah Gülen'in lideri olduğu cemaat için haşhaşi benzetmesini yapan ilk kişi olmuş ve ilahiyat fakültelerinde başta Gülen Cemaati olmak üzere dinî referanslı cemaatlerin etkinliğini eleştirmiştir.IŞİD gibi İslâm referanslı terörün arkasındaki ideolojiyi de eleştirmiştir. FETÖ araştırması yapan TBMM Darbe Komisyonu'na bilgi verirken diğer cemaatlerin oluşturabileceği tehlikeye dikkat çekmiştir.
Diğer görüşleri ve eleştiriler
Mustafa Öztürk, Kur'an'ın evrenselliği / tarihselliği konusunu tartışmaya açarak tarihselci bakış açısını gündeme getirmiştir. Tarihselci görüşü savunan Fazlur Rahman Malik ve onun öğrencisi 'a benzer bir yaklaşımı vardır. Kur'an'da yer alan hükümlerin yer, zaman ve muhataplarından bağımsız olarak değerlendirilmesine karşı çıkmaktadır. Kur'an'da yaratılışı anlatan âyetlerin 'bilgilendirici' değil, Allah'ın kudretini vurgulayıcı nitelikte olduğunu söyler. Görüşleri Türkiye dışında da ilgi çekmiş, bilimsel tezler, çeşitli yayınlar ve ilahiyat dergilerinde tartışılmıştır.
Kur'an'dan başka dinî kaynak kabul etmemeye karşıdır.
Kurtuluş inancı gelenekselin dışında ve kapsayıcı, yani doğru inanç olarak görülen inanca bağlı olmayanların da kurtuluşa erebileceği çerçevesindedir.
Sahip olduğu bazı görüşleri tenkitler aldı: Öztürk iman sarsıcı olmak, ikinci bir Yaşar Nuri Öztürk olmak, Kur'an'ı tahrif etmek ve Kur'an'a saldırmakla suçlandı. Piyasadaki meallerde hatalı kısımlar olduğunu savunan Öztürk kendi bağımsız Kur'an meâli çalışmasını da yapmış, bu çalışması da eleştirilmiştir. Görüşlerini Kanal 24'te Mustafa Öztürk'le Sözden Öte programında açıklamıştır.
Kitapları
- Kur’an Dili ve Retoriği, Kitâbiyât Yay., Ankara 2002.
- Kur’an ve Aşırı Yorum, (Doktora Tezi), Kitâbiyât Yayınları, Ankara 2003.
- Kur’an’ı Kendi Tarihinde Okumak, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2004.
- Kur’an’ın Mutezilî Yorumu, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2004.
- Tefsir Tarihi Araştırmaları, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2005.
- Kıssaların Dili, Kitâbiyât Yayınları, Ankara 2006.
- Kur’an ve Tefsir Kültürümüz, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2008.
- Meal Kültürümüz, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2008.
- Tefsirde Ehl-i Sünnet & Şia Polemikleri, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2009.
- Kur'an, Tefsir ve Usul üzerine -Problemler, Tespitler, Teklifler-, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2011.
- Kur’an-ı Kerim Meali, Düşün Yayınları, İstanbul 2011.
- Cumhuriyet Türkiye’sinde Meal ve Tefsirin Serencamı, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2012.
- Cahiliyeden İslâmiyet’e Kadın, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2012.
- Osmanlı Tefsir Mirası, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2012.
- Çağdaş İslâm Düşüncesi ve Kur'ancılık, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2013.
- Tefsirin Hâlleri, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2013.
- Söyleşiler, Polemikler, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2014.
- Kur'an ve Yaratılış, Kuramer / Kur'an Araştırmaları Merkezi Yayınları, İstanbul 2015.
- Kur'an, Vahiy, Nüzûl, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2016.
- Kur'an Kıssalarının Mahiyeti, Kuramer / Kur'an Araştırmaları Merkezi Yayınları, İstanbul 2016.
- Kur'an Tarihi (Hadiye Ünsal ile birlikte), Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2016.
- Din Sermayesinden İktidar Devşirmek: FETÖ, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2017.
- Kur'an ve Tarihsellik Üzerine, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2018.
- İlahi Hitabın Tefsiri 1, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2018.
- Siyaset, İtikad, Din, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2019.
- Kur'an'a Çağdaş Yaklaşımlar, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2019.
- İlahi Hitabın Tefsiri 2, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2020.
- Ribâ ve Faiz Nedir, Ne Değildir?, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2021.
- Karar Yazıları 1, 2, 3; Ankara Okulu Yayınları
- Geleneksel İslam'ın Kritiği Kırmızı Kitap Yayınevi, İstanbul 2023.
- İlahi Hitabın Tefsiri 3, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2023.
Kaynakça
- ^ a b c . 2 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ a b Taslaman, Caner, Küreselleşme Sürecinde Türkiye'de İslam, Türkiye yayınları, s. 262
- ^ a b c . 29 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2017.
- ^ . 29 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2017.
- ^ a b Uygan, Erdem (1 Nisan 2015). . Kitap ve Hikmet dergisi, 9. Süleymaniye Vakfı. 25 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2017.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 29 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2017.
- ^ a b Öğüt, Salim. (PDF). Din Bilimleri Araştırma Dergisi. 10 (3). ss. 297-301. 15 Nisan 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ a b Şeker, Mehmet Emin. "Kur'an-ı Kerim İçin Bilimsel Yorumun Gerekliliği". Kelam Araştırmaları. 12 (2). ss. 315-334.[]
- ^ a b Zertürk, Hidayet (2016). Modern ve Tarihselci Aklın Kur'an Okumaları (Mustafa Öztürk Örneği). Ravza Yayınları.
- ^ Şenocak, İhsan (2016). Kur’ân-ı Kerîm Müdâfaası. Hüküm Kitap. ss. 250-252.
- ^ []
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Nisan 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mart 2021.
- ^ . web.archive.org. 5 Temmuz 2022. 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2023.
- ^ . KARAR. 19 Haziran 2021. 20 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2023.
- ^ "yaptığı TV programından "Bilimsel Mucizeciliğin Açmazları" başlıklı bölüm". 12 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2016.
- ^ "yaptığı TV programından "Kur'an'dan Bilimsel Ayetler Çıkarmak Kur'an'ı Yüceltmez, Kur'an'a Hakarettir" başlıklı açıklaması". 1 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2016.
- ^ "yaptığı TV programından "Kur'an Big Bang'den BAHSETMİYOR" başlıklı kısım". 1 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2016.
- ^ . 16 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2017.
- ^ "yaptığı TV programından "Kur'an Dağların Hareket Ettiğini Yüzlerce Yıl Önceden Söylüyor Mu?" başlıklı kısım". 1 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2016.
- ^ "bir söyleşisinden evrim teorisiyle ilgili yaptığı açıklama". 1 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ağustos 2016.
- ^ a b Zengin, Mustafa (11 Mart 2016). "İslâm Düşüncesinin Yenilenmesi Üzerine". Birikim Dergisi. 16 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Nisan 2017.
- ^ "bir söyleşisinden "Sünnet önden gider, Kur'an arkadan gelir" başlıklı kesit". 1 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Kasım 2016.
- ^ "bir söyleşide yaptığı ilgili açıklama". 5 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Aralık 2022.
- ^ "Bir söyleşisi". 2015. 22 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Nisan 2017.
Peygamber Zeynep'i görür, etkilenir; bu Zeyd'in kulağına bir şekilde gider. Bunun üzerine Zeyd, Peygamber'in azat edilmiş kölesi olduğu için ve o dönemde köle kendisini efendisinin malı olarak gördüğünden Zeynep'i boşamak ve eşini Peygamber'le evlendirmek ister. Bunu reddeden Peygamber'e "sen öyle diyordun ama içindekini saklıyordun" ayeti gelir ve böylece Zeynep'le evlenir.
- ^ Bir sohbetinden "Fıkhi Hükümlerin Neredeyse TAMAMI İslâm Öncesi Arap Toplumunda Vardı 1 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ."
- ^ Bir sohbetinde "Kıvırmayın, Geleneğe Göre Kur'an'da Çocuk Yaşta Evlilik Bal Gibi De Geçiyor; Çözümü Tarihselcilik 21 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ." başlıklı kesit
- ^ "Gülen Cemaati ve Melez Teoloji; Mehdilik Takiyye Müdaracılık". Haksöz Haber. 10 Şubat 2014. 29 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Nisan 2017.
- ^ "Prof. Dr. Mustafa Öztürk, Söz Bitmeden'de". Star. 23 Temmuz 2014. 16 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Nisan 2017.
- ^ "FETÖ'nün din anlayışı sapkındır". Yeni Şafak. 16 Ağustos 2016. 15 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Nisan 2017.
- ^ "Cemaat için ilk 'Haşhaşi' benzetmesi yapan ilahiyatçı profesör: Bunlar itlaf edilmeli!". T24. 16 Ağustos 2016. 29 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Nisan 2017.
- ^ Akyol, Taha (2 Ocak 2017). "Reina katliamı". Hürriyet. 29 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Nisan 2017.
- ^ "Diyanetçi Prof'tan 'cemaat' uyarısı!". Sözcü. 13 Ekim 2016. 16 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Nisan 2017.
- ^ Pehlivan, Mükerrem. "Kur'an'ı Kendi Tarihinde Okumak; Tefsirde Anakronizme Ret Yazıları". Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 4 (7). ss. 277-283.
- ^ Hunter, Shireen (2015). "Turkey". Reformist Voices of Islam. s. 237.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mart 2017.
- ^ Körner, Felix (2008). "Modernistische Koranexegese in der Türkei: eine Diskussion mit Mustafa Öztürk". Im Dienst der Versöhnung. ss. 13-22.
- ^ Zeugnis, Lebendige (2008). Türkisch-islamische Theologie im Aufbruch: Mustafa Öztürk (PDF). ss. 84-108. 29 Mart 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Mart 2017.
- ^ Theologische Literaturzeitung. Cilt 134. Evangelische Verlagsanstalt. 2009. s. 1167
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Nisan 2017.
- ^ Acar, Rahim. "İnsanî Sınırlarımız İçinde Dinî Çeşitliliği Yorumlamak". FƏLSƏFƏ və sosial-siyasi elmlər. 2 (39). s. 128.
- ^ "Kur'an-ı Kerim tarihsellik ve tarihselcilik". Küremedya. 15 Şubat 2017. 15 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Nisan 2017.
- ^ Demircan, Ali Rıza (27 Şubat 2017). "Ali Rıza Demircan yazdı: Kuran'ı anlamak yolunda tarihselci metoda itiraz". Karar Gazetesi. 29 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Nisan 2017.
- ^ Şenocak, İhsan. "Öğrencilerin İmanını Sarsan bir İlahiyatçı: Mustafa Öztürk". Hüküm, 27.
- ^ Özcan, Mustafa. "Âlim mi, Teolog mu?". Hüküm, 23.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Nisan 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Nisan 2017.
- ^ Demir, Âdem (2009). "Hangi cemaat hangi meali okuyor". Newsweek.
- ^ Sarı, İbrahim (2016). Kara Kitap (Tarikat-Cemaat): Nefes Nefese Gerçekleri Okuyun. s. 10.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Nisan 2017.
- ^ a b Durmuş, Zülfikar, "Mustafa Öztürk’ün “Kur’an-ı Kerim Meali” İsimli Eserinin Analizi", İ.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi Bahar 2010/ 1 s. 79-100.
- ^ . 20 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2017.
Dış bağlantılar
Vikisöz'de Mustafa Öztürk (ilahiyatçı) ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mustafa Ozturk d 8 Kasim 1965 Kesap Giresun tefsir ve Kur an arastirmalari alaninda calismalar yapmis cesitli ilmi eserler vermis Turk ilahiyatci ve akademisyen Ozturk Kur an basta olmak uzere Islam a iliskin her seyin tarihsel baglamlarina gore yorumlanmasi gerektigini savunan tarihselci anlayisiyla taninir Mustafa Ozturk2015 yilinda Mustafa OzturkDogum8 Kasim 1965 58 yasinda Kesap Giresun TurkiyeMeslekAkademisyen yazar arastirmaci IlahiyatciEgitimMarmara Universitesi Ilahiyat Fakultesi Bu gorus soyle ozetlenebilir Kur an daki kolelik cariyelik ganimet ve cezalar gibi konularla ilgili bircok ifade yazildigi donemin anlayisini yansitir Bu nedenle o doneme ozgu bu gibi hukumler dinin esasi olarak kabul edilemez ve terk edilmelidirler Hayati1965 te Giresun un Kesap ilcesine bagli Kasalti koyunde dogdu 1983 te Giresun Imam Hatip Lisesi nden 1987 de Marmara Universitesi Ilahiyat Fakultesi nden mezun oldu 1987 1999 yillari arasinda Icel Mersin ve Giresun da ogretmen olarak gorev yapti 1998 de Ondokuz Mayis Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu nde temel Islam bilimleri bolumu tefsir anabilim dalinda Muvaffakuddin el Kevasi hayati eserleri ve tefsirdeki metodu baslikli teziyle yuksek lisansini tamamladi Ondokuz Mayis Universitesi sosyal bilimler enstitusune arastirma gorevlisi olarak 1999 da atandigi goreve 2001 de basladi Ayni bolumde 2002 de Tefsirde Batinilik ve Batini Te vil Gelenegi baslikli teziyle doktor unvani aldi ve bu calismasi Kitabiyat Yayinlari tarafindan Kur an ve Asiri Yorum basligiyla yayimlandi 2003 yilinda Cukurova Universitesi Ilahiyat Fakultesi Tefsir anabilim dalina yardimci docent olarak atandi 2005 te Kur an in Mu tezili Yorumu Ebu Muslim el Isfahani Ornegi baslikli teziyle docent 2011 de profesor oldu Cukurova Universitesi Ilahiyat Fakultesi nde tefsir anabilim dali ve temel Islam bilimleri bolumu baskani olarak gorev yapti Marmara Universitesi Ilahiyat Fakultesi akademik kadrosunda da gorev alan Ozturk 2 Aralik 2020 de emekliye ayrildi Emekliye ayrilmasi bir cesit istifa olarak nitelendiridi Mart 2021 de Munster Wilhelm Universitesi nin Islam teolojisi bolumunden davet alan Ozturk akademik calismalarina devam etmek icin Almanya ya tasindi Star gazetesinde 2013 yilinda basladigi kose yazarligini 2016 2021 yillari arasinda Karar gazetesinde surdurmustur Goruslerini Mustafa Ozturk Arsivi adli YouTube kanalinda aktarmaya devam etmektedir GorusleriKur an ve bilim Ozturk Bati taklidi olarak degerlendirdigi Kur an da bilimsel mucize aramaya karsidir Bazi ayetlerde bilimsel mucize oldugu iddialarini reddeder Enbiya Suresi 30 uncu ayeti kuraklik Neml Suresi 88 inci ayeti de kiyamet hakkindadir Kur an in evrenin insanin ve diger canlilarin olusumu hakkinda bilgi vermedigini iddia etmekte hem Kur an da evrim yok hem de Kur an evrimi bildirmistir goruslerine karsi cikarak ilgili ayetlerin yeniden dirilmeye isaret ettigini belirtmektedir Sunnet Ozturk Kur an dan baska dini kaynak kabul etmemeyi elestirerek peygamberin evden cikmak gibi isler icin ayet gelmesini beklemeden karar verdigini Kur an in sunnetin arkasindan gelip onu onayladigini veya yanlis yere gittiginde uyararak duzelttigini iddia eder Akaidin degismesi Ozturk Ahmed bin Hanbel in Allah her yerde diyen zindiktir kafirdir Tovbeye davet edilmeli etmezse oldurulmelidir sozlerini kanit gostererek erken donem Islaminda Allah in gokte olduguna inanildigini belirtir Ozturk gore sonraki asirlarda ise Ehl i Sunnet alimi kelamci mufessir Fahreddin er Razi nin Allah a mekan izafe edilemez O her yerde hazir ve nazirdir ifadesinde de gorulebilen inancin zaman icerisinde degisebildigi gercegi onumuze cikmaktaydi Ahlaki gorecelilik Islam peygamberi Muhammed in evlatligiyla evli olan Zeynep bint Cahs ile evlenmesi konusundaki tartismalar ona gore ahlakin goreceliligi hakkinda bir ornektir Rivayet soyledir Peygamber Zeyneb bint Cahs i Zeyd bin Harise ile evli iken gorur hosuna gider ve ona karsi icinde bir sevgi beslemeye baslar Zeyneb i gordugu bir anda da Kalpleri donduren Allah noksan sifatlardan munezzehtir der Zeyneb bint Cahs bu sozu isitir ve Zeyd e soyler Bunun uzerine Zeyd de Zeyneb i bosamak ister fakat Peygamber Zeyd e Esini yaninda tut Allah tan kork der Neticede Zeyd hanimini bosar ve sonrasinda sen oyle diyordun ama icindekini sakliyordun Ahzab Suresi 37 ayeti gelir ve boylece Muhammed Zeynep le evlenir Rivayet Taberi gibi ilk donem Islam tarihi kaynaklarinda yer alir Evliligin Taberi tefsirinde Muhammed in Zeynep ten etkilenmesine baglanmasini Imam Maturidi kinamaktaydi Ozturk alimlerden birinin bal gibi de olmus digerinin ise olamaz ahlaksizlik demesini Arap ve Turk kulturlerindeki farkliliga baglamaktadir Cocuk yasta evlenme Ozturk cocuk yasta evlenmeye karsi Aise nin ve sahabilerden yaklasik 60 kisinin erken yasta evlenmesi gibi orneklerle bunun gelenekte oldugunu soyler Talak Suresi nin 4 uncu ayetindeki henuz adet gormemis olanlarin bekleme suresi uc aydir ifadesinin modern caga kadar bir hastaliktan dolayi adet goremeyenler degil henuz ergenlige girmeden dul kalanlar olarak anlasildigini soyler Ona gore cocuk yasta evlenmeyi onu evrensel yasa olarak degil donemin Arap orfu olarak gormek onleyecektir Cemaatler Kose yazarligi da yapan Ozturk masum imam olarak goruldugu elestirisini getirdigiFethullah Gulen in lideri oldugu cemaat icin hashasi benzetmesini yapan ilk kisi olmus ve ilahiyat fakultelerinde basta Gulen Cemaati olmak uzere dini referansli cemaatlerin etkinligini elestirmistir ISID gibi Islam referansli terorun arkasindaki ideolojiyi de elestirmistir FETO arastirmasi yapan TBMM Darbe Komisyonu na bilgi verirken diger cemaatlerin olusturabilecegi tehlikeye dikkat cekmistir Diger gorusleri ve elestirilerMustafa Ozturk Kur an in evrenselligi tarihselligi konusunu tartismaya acarak tarihselci bakis acisini gundeme getirmistir Tarihselci gorusu savunan Fazlur Rahman Malik ve onun ogrencisi a benzer bir yaklasimi vardir Kur an da yer alan hukumlerin yer zaman ve muhataplarindan bagimsiz olarak degerlendirilmesine karsi cikmaktadir Kur an da yaratilisi anlatan ayetlerin bilgilendirici degil Allah in kudretini vurgulayici nitelikte oldugunu soyler Gorusleri Turkiye disinda da ilgi cekmis bilimsel tezler cesitli yayinlar ve ilahiyat dergilerinde tartisilmistir Kur an dan baska dini kaynak kabul etmemeye karsidir Kurtulus inanci gelenekselin disinda ve kapsayici yani dogru inanc olarak gorulen inanca bagli olmayanlarin da kurtulusa erebilecegi cercevesindedir Sahip oldugu bazi gorusleri tenkitler aldi Ozturk iman sarsici olmak ikinci bir Yasar Nuri Ozturk olmak Kur an i tahrif etmek ve Kur an a saldirmakla suclandi Piyasadaki meallerde hatali kisimlar oldugunu savunan Ozturk kendi bagimsiz Kur an meali calismasini da yapmis bu calismasi da elestirilmistir Goruslerini Kanal 24 te Mustafa Ozturk le Sozden Ote programinda aciklamistir KitaplariKur an Dili ve Retorigi Kitabiyat Yay Ankara 2002 Kur an ve Asiri Yorum Doktora Tezi Kitabiyat Yayinlari Ankara 2003 Kur an i Kendi Tarihinde Okumak Ankara Okulu Yayinlari Ankara 2004 Kur an in Mutezili Yorumu Ankara Okulu Yayinlari Ankara 2004 Tefsir Tarihi Arastirmalari Ankara Okulu Yayinlari Ankara 2005 Kissalarin Dili Kitabiyat Yayinlari Ankara 2006 Kur an ve Tefsir Kulturumuz Ankara Okulu Yayinlari Ankara 2008 Meal Kulturumuz Ankara Okulu Yayinlari Ankara 2008 Tefsirde Ehl i Sunnet amp Sia Polemikleri Ankara Okulu Yayinlari Ankara 2009 Kur an Tefsir ve Usul uzerine Problemler Tespitler Teklifler Ankara Okulu Yayinlari Ankara 2011 Kur an i Kerim Meali Dusun Yayinlari Istanbul 2011 Cumhuriyet Turkiye sinde Meal ve Tefsirin Serencami Ankara Okulu Yayinlari Ankara 2012 Cahiliyeden Islamiyet e Kadin Ankara Okulu Yayinlari Ankara 2012 Osmanli Tefsir Mirasi Ankara Okulu Yayinlari Ankara 2012 Cagdas Islam Dusuncesi ve Kur ancilik Ankara Okulu Yayinlari Ankara 2013 Tefsirin Halleri Ankara Okulu Yayinlari Ankara 2013 Soylesiler Polemikler Ankara Okulu Yayinlari Ankara 2014 Kur an ve Yaratilis Kuramer Kur an Arastirmalari Merkezi Yayinlari Istanbul 2015 Kur an Vahiy Nuzul Ankara Okulu Yayinlari Ankara 2016 Kur an Kissalarinin Mahiyeti Kuramer Kur an Arastirmalari Merkezi Yayinlari Istanbul 2016 Kur an Tarihi Hadiye Unsal ile birlikte Ankara Okulu Yayinlari Ankara 2016 Din Sermayesinden Iktidar Devsirmek FETO Ankara Okulu Yayinlari Ankara 2017 Kur an ve Tarihsellik Uzerine Ankara Okulu Yayinlari Ankara 2018 Ilahi Hitabin Tefsiri 1 Ankara Okulu Yayinlari Ankara 2018 Siyaset Itikad Din Ankara Okulu Yayinlari Ankara 2019 Kur an a Cagdas Yaklasimlar Ankara Okulu Yayinlari Ankara 2019 Ilahi Hitabin Tefsiri 2 Ankara Okulu Yayinlari Ankara 2020 Riba ve Faiz Nedir Ne Degildir Ankara Okulu Yayinlari Ankara 2021 Karar Yazilari 1 2 3 Ankara Okulu Yayinlari Geleneksel Islam in Kritigi Kirmizi Kitap Yayinevi Istanbul 2023 Ilahi Hitabin Tefsiri 3 Ankara Okulu Yayinlari Ankara 2023 Kaynakca a b c 2 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Nisan 2017 a b Taslaman Caner Kuresellesme Surecinde Turkiye de Islam Turkiye yayinlari s 262 a b c 29 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mart 2017 29 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mart 2017 a b Uygan Erdem 1 Nisan 2015 Kitap ve Hikmet dergisi 9 Suleymaniye Vakfi 25 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Aralik 2017 a b Arsivlenmis kopya 29 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2017 a b Ogut Salim PDF Din Bilimleri Arastirma Dergisi 10 3 ss 297 301 15 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi a b Seker Mehmet Emin Kur an i Kerim Icin Bilimsel Yorumun Gerekliligi Kelam Arastirmalari 12 2 ss 315 334 olu kirik baglanti a b Zerturk Hidayet 2016 Modern ve Tarihselci Aklin Kur an Okumalari Mustafa Ozturk Ornegi Ravza Yayinlari Senocak Ihsan 2016 Kur an i Kerim Mudafaasi Hukum Kitap ss 250 252 yalin URL Arsivlenmis kopya 8 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2017 Arsivlenmis kopya 16 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mart 2021 web archive org 5 Temmuz 2022 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Aralik 2023 KARAR 19 Haziran 2021 20 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Aralik 2023 yaptigi TV programindan Bilimsel Mucizeciligin Acmazlari baslikli bolum 12 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2016 yaptigi TV programindan Kur an dan Bilimsel Ayetler Cikarmak Kur an i Yuceltmez Kur an a Hakarettir baslikli aciklamasi 1 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2016 yaptigi TV programindan Kur an Big Bang den BAHSETMIYOR baslikli kisim 1 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2016 16 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Nisan 2017 yaptigi TV programindan Kur an Daglarin Hareket Ettigini Yuzlerce Yil Onceden Soyluyor Mu baslikli kisim 1 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2016 bir soylesisinden evrim teorisiyle ilgili yaptigi aciklama 1 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Agustos 2016 a b Zengin Mustafa 11 Mart 2016 Islam Dusuncesinin Yenilenmesi Uzerine Birikim Dergisi 16 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2017 bir soylesisinden Sunnet onden gider Kur an arkadan gelir baslikli kesit 1 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Kasim 2016 bir soyleside yaptigi ilgili aciklama 5 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2016 Arsivlenmis kopya 22 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Aralik 2022 Bir soylesisi 2015 22 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2017 Peygamber Zeynep i gorur etkilenir bu Zeyd in kulagina bir sekilde gider Bunun uzerine Zeyd Peygamber in azat edilmis kolesi oldugu icin ve o donemde kole kendisini efendisinin mali olarak gordugunden Zeynep i bosamak ve esini Peygamber le evlendirmek ister Bunu reddeden Peygamber e sen oyle diyordun ama icindekini sakliyordun ayeti gelir ve boylece Zeynep le evlenir Bir sohbetinden Fikhi Hukumlerin Neredeyse TAMAMI Islam Oncesi Arap Toplumunda Vardi 1 Agustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bir sohbetinde Kivirmayin Gelenege Gore Kur an da Cocuk Yasta Evlilik Bal Gibi De Geciyor Cozumu Tarihselcilik 21 Eylul 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde baslikli kesit Gulen Cemaati ve Melez Teoloji Mehdilik Takiyye Mudaracilik Haksoz Haber 10 Subat 2014 29 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2017 Prof Dr Mustafa Ozturk Soz Bitmeden de Star 23 Temmuz 2014 16 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2017 FETO nun din anlayisi sapkindir Yeni Safak 16 Agustos 2016 15 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2017 Cemaat icin ilk Hashasi benzetmesi yapan ilahiyatci profesor Bunlar itlaf edilmeli T24 16 Agustos 2016 29 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2017 Akyol Taha 2 Ocak 2017 Reina katliami Hurriyet 29 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2017 Diyanetci Prof tan cemaat uyarisi Sozcu 13 Ekim 2016 16 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2017 Pehlivan Mukerrem Kur an i Kendi Tarihinde Okumak Tefsirde Anakronizme Ret Yazilari Gumushane Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi 4 7 ss 277 283 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Hunter Shireen 2015 Turkey Reformist Voices of Islam s 237 Arsivlenmis kopya 1 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mart 2017 Korner Felix 2008 Modernistische Koranexegese in der Turkei eine Diskussion mit Mustafa Ozturk Im Dienst der Versohnung ss 13 22 Zeugnis Lebendige 2008 Turkisch islamische Theologie im Aufbruch Mustafa Ozturk PDF ss 84 108 29 Mart 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Mart 2017 Theologische Literaturzeitung Cilt 134 Evangelische Verlagsanstalt 2009 s 1167 Arsivlenmis kopya 15 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2017 Acar Rahim Insani Sinirlarimiz Icinde Dini Cesitliligi Yorumlamak FELSEFE ve sosial siyasi elmler 2 39 s 128 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Kur an i Kerim tarihsellik ve tarihselcilik Kuremedya 15 Subat 2017 15 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2017 Demircan Ali Riza 27 Subat 2017 Ali Riza Demircan yazdi Kuran i anlamak yolunda tarihselci metoda itiraz Karar Gazetesi 29 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2017 Senocak Ihsan Ogrencilerin Imanini Sarsan bir Ilahiyatci Mustafa Ozturk Hukum 27 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Ozcan Mustafa Alim mi Teolog mu Hukum 23 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Arsivlenmis kopya 16 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2017 Arsivlenmis kopya 7 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Nisan 2017 Demir Adem 2009 Hangi cemaat hangi meali okuyor Newsweek erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Sari Ibrahim 2016 Kara Kitap Tarikat Cemaat Nefes Nefese Gercekleri Okuyun s 10 Arsivlenmis kopya 15 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2017 a b Durmus Zulfikar Mustafa Ozturk un Kur an i Kerim Meali Isimli Eserinin Analizi I U Ilahiyat Fakultesi Dergisi Bahar 2010 1 s 79 100 20 Mart 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Nisan 2017 Dis baglantilarVikisoz de Mustafa Ozturk ilahiyatci ile ilgili sozleri bulabilirsiniz