Muzareti Kilisesi (Gürcüce: მუზარეთის ეკლესია), tarihsel Kola bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı ve eski adı Muzareti olan Çakırüzüm köyünde ortadan kalkmış eski bir Gürcü kilisesidir.
Tarihçe
Eski bir Gürcü yerleşimi olan Muzareti köyünün yer aldığı Kola bölgesi, tarihsel Gürcistan’ın bir parçasıydı. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü, 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Kiliseye ait Gürcüce yazı da Osmanlıların eline geçmeden önce buranın bir Gürcü köyü olduğunu göstermektedir. Daha sonra köy halkının Müslüman olduğu bilinmektedir. Kilise de bunun sonucunda işlevsiz kalmış olmalıdır. Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından Göle bölgesindeki Müslüman Gürcülerin Osmanlı ülkesine göç ettiğini ve boşalan köylere Rus yönetimin yeni nüfus yerleştirdiğini yazmıştır. Nitekim Muzareti köyüne Rumlar yerleştirilmişti ve köyün 1886 yılındaki nüfusu 187 Rumdan oluşuyordu. Takaişvili’nin bulunduğu 1907 yılında Rumlar, Gürcü kiliseni tamamen yıkmış ve taşlarıyla yeni bir kilise inşa etmişti. Köyde ikinci bir eski bulunuyordu ve bu kilise de yıkmıştı, yerine söz konusu tarihte yeni kilisesin inşası sürüyordu.
Kalıntılar
Muzareti Kilisesi’nin varlığını 1907 yılında Ekvtime Takaişvili tespit etmiştir. Ancak bu sırada kilise Rumlar tarafından yıkılmış ve taşlarıyla yeni bir kilise inşa edilmişti. Yeni kilisede bulunan ve Gürcü kilisesine ait bir taşta Gürcü alfabesinin Asomtavruli harfleriyle "წ~ო გ~ი" yazısı bulunuyordu. Bu yazı, yıkılmış olan kilisenin Gürcü azizi Giorgi adına inşa edildiğini gösteriyordu. Dört harften oluşan yazı "წმინდაო გიორგი" (Aziz Giorgi) şeklinde okunmaktadır. Bir köy kilise olan Muzareti Kilisesi’nden geriye başka bir şey kalmamıştı. Bu kilisenin taşlarıyla inşa edilmiş olan Rum kilisesi de günümüze ulaşmamıştır.
Kaynakça
- ^ a b "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა-ოლთისში და ჩანგლში 1907 წელს), Paris, 1938, s. 15". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Kasım 2023.
- ^ "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა-ოლთისში და ჩანგლში 1907 წელს), Paris, 1938, s. 10, 15". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Kasım 2023.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 461". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Temmuz 2023.
- ^ Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 183, .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Muzareti Kilisesi Gurcuce მუზარეთის ეკლესია tarihsel Kola bolgesinde gunumuzde Ardahan ilinin Gole ilcesine bagli ve eski adi Muzareti olan Cakiruzum koyunde ortadan kalkmis eski bir Gurcu kilisesidir TarihceEski bir Gurcu yerlesimi olan Muzareti koyunun yer aldigi Kola bolgesi tarihsel Gurcistan in bir parcasiydi Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ikinci yarisinda Gurculerden ele gecirmistir Kiliseye ait Gurcuce yazi da Osmanlilarin eline gecmeden once buranin bir Gurcu koyu oldugunu gostermektedir Daha sonra koy halkinin Musluman oldugu bilinmektedir Kilise de bunun sonucunda islevsiz kalmis olmalidir Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan Gole bolgesindeki Musluman Gurculerin Osmanli ulkesine goc ettigini ve bosalan koylere Rus yonetimin yeni nufus yerlestirdigini yazmistir Nitekim Muzareti koyune Rumlar yerlestirilmisti ve koyun 1886 yilindaki nufusu 187 Rumdan olusuyordu Takaisvili nin bulundugu 1907 yilinda Rumlar Gurcu kiliseni tamamen yikmis ve taslariyla yeni bir kilise insa etmisti Koyde ikinci bir eski bulunuyordu ve bu kilise de yikmisti yerine soz konusu tarihte yeni kilisesin insasi suruyordu KalintilarMuzareti Kilisesi nin varligini 1907 yilinda Ekvtime Takaisvili tespit etmistir Ancak bu sirada kilise Rumlar tarafindan yikilmis ve taslariyla yeni bir kilise insa edilmisti Yeni kilisede bulunan ve Gurcu kilisesine ait bir tasta Gurcu alfabesinin Asomtavruli harfleriyle წ ო გ ი yazisi bulunuyordu Bu yazi yikilmis olan kilisenin Gurcu azizi Giorgi adina insa edildigini gosteriyordu Dort harften olusan yazi წმინდაო გიორგი Aziz Giorgi seklinde okunmaktadir Bir koy kilise olan Muzareti Kilisesi nden geriye baska bir sey kalmamisti Bu kilisenin taslariyla insa edilmis olan Rum kilisesi de gunumuze ulasmamistir Kaynakca a b Ekvtime Takaisvili 1907 Yili Kola Oltisi ve Cangli de Arkeolojik Arastirmalar Gezisi არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა ოლთისში და ჩანგლში 1907 წელს Paris 1938 s 15 29 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Kasim 2023 Ekvtime Takaisvili 1907 Yili Kola Oltisi ve Cangli de Arkeolojik Arastirmalar Gezisi არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა ოლთისში და ჩანგლში 1907 წელს Paris 1938 s 10 15 29 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Kasim 2023 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Sira no 461 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Temmuz 2023 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar ტაო კლარჯეთი ისტორიისა და კულტურის ძეგლები Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 183 ISBN 978 9941 478 17 8