Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çakırüzüm, Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı bir köydür.
| Çakırüzüm | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Çakırüzüm Çakırüzüm'ün Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Göle |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 2044 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 307 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75700 |
Tarihçe
Çakırüzüm köyünün eski adı Muzareti'dir. Gürcüce bir yer adı olan Muzareti (მუზარეთი), Mtzareti'den (მწარეთი) değişime uğramış olabilir. Mtzareti ise, "kekre" veya "acımık"ın Gürcüce adı "mtzara"dan (მწარა) türemiş olup bu bitkinin bolca yetiştiği yeri ifade eder. Muzareti Türkçeye Muzarat (موزارات) şeklinde girmiştir.
Muzareti, ortaçağda Gürcistan'ı oluşturan tarihsel bölgelerden biri olan Kola'da yer alır. Nitekim bu bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Gürcüce bir ad taşıyor olması ve eski kilisede Gürcüce yazının bulunması da köyün Osmanlı döneminden önce bir Gürcü yerleşimi olduğunu göstermektedir.
Muzareti, 16. yüzyılın sonlarında Kars eyaletine bağlı ve Osmanlı idaresinin "Ardahan-i Küçük" (Göle) şeklinde adlandırdığı sancağın köylerinden biriydi. Uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. 1886 tarihli nüfus tespitinde Rus idaresince Muzaret (Мюзарет) şeklinde kaydedilmiş olan yerleşim, Ardahan sancağının Göle kazasına bağlı "Yunan nahiyesi"nin 13 köyünden biriydi. Köydeki 34 hanede, 100'ü erkek ve 87'si kadın olmak üzere 187 kişi yaşıyordu. Hem Muzaret'in de hem de bağlı olduğu nahiyenin nüfusu Yunanlılardan (Rum) oluşuyordu. Muzareti'nin nüfusu 1896 yılında 287 kişi, 1906 yılında 415 kişi olarak tespit edilmiştir.
Kola bölgesine 1907 yılında araştırma gezisi yapan Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili de Muzareti'de Rumların yaşadığını yazmıştır. Takaişvili'nin verdiği bilgiye göre, o sırada Göle bölgesinin nüfusu hayli renkli bir hale gelmiş, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Osmanlı ülkesinden göç etmiş olan Rumlar ve Ermeniler Müslüman Gürcülerden boşalmış yerlere yerleştirilmişti. Nitekim Muzareti köyünde Rumlar eski Gürcü kilisesini yıkmış ve taşlarıyla yeni bir kilise inşa etmişti.
Muzareti köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre fiilen Ermenistan'ın sınırları içinde kaldı. 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca Muzareti köyü Türkiye'ye bırakıldı.
Muzareti, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Muzarat (موزارات) adıyla Kars vilayetinin Göle kazasının merkez nahiyesine bağlıydı. 1940 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahip olan Muzarat'ın nüfusu 369 kişiden oluşuyordu. Muzareti veya Muzarat Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Çakırüzüm olarak değiştirilmiştir. 1965 genel nüfus sayımında Çakırüzüm köyünün nüfusu 851 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde sadece 181 kişi okuma yazma biliyordu.
Ekvtime Takaişvili'nin köyde bulunduğu 1907 yılında eski Gürcü kilisesi olan Muzareti Kilisesi yıkılmış, taşlarıyla yeni bir Rum kilisesi inşa edilmişti. Bu kilisenin bir taşında Gürcü alfabesinin Asomtavruli harfleriyle "წმინდაო გიორგი" (Aziz Giorgi) şeklinde okunan "წ~ო გ~ი" yazısı bulunuyordu. Köyde ikinci bir eski kilise vardı; o kilise de Rumlar tarafından yıkılmıştı ve yerinde o tarihte yeni bir kilise inşa ediliyordu. Bu iki kiliseden bugüne bir iz kalmamıştır.
Coğrafya
Köy, Ardahan il merkezine 49 km, Göle ilçe merkezine 4 km uzaklıktadır.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 307 |
| 2021 | 321 |
| 2020 | 333 |
| 2019 | 324 |
| 2018 | 333 |
| 2017 | 333 |
| 2016 | 326 |
| 2015 | 336 |
| 2014 | 390 |
| 2013 | 403 |
| 2012 | 413 |
| 2011 | 401 |
| 2010 | 405 |
| 2009 | 403 |
| 2008 | 398 |
| 2007 | 401 |
| 2000 | 517 |
| 1990 | 748 |
| 1985 | 966 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Göle Çakırüzüm Köy Nüfusu". Nufusune.com. 16 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ "მწარა" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 29 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 771". 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2023.
- ^ a b "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა-ოლთისში და ჩანგლში 1907 წელს), Paris, 1938, s. 15". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Eylül 2022.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 461". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Temmuz 2023.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 113, .
- ^ "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა-ოლთისში და ჩანგლში 1907 წელს), Paris, 1938, s. 10, 15". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Eylül 2022.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Nisan 2022.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 771.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 352.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 729". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Nisan 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 358.
- ^ Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 183, .
- ^ a b . YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Çakırüzüm, Göle için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cakiruzum Ardahan ilinin Gole ilcesine bagli bir koydur CakiruzumKoyArdahan in konumuCakiruzumCakiruzum un Ardahan daki konumuUlkeTurkiyeIlArdahanIlceGoleCografi bolgeDogu Anadolu BolgesiRakim2044 mNufus 2022 Toplam307Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0478Il plaka kodu75Posta kodu75700TarihceCakiruzum koyunun eski adi Muzareti dir Gurcuce bir yer adi olan Muzareti მუზარეთი Mtzareti den მწარეთი degisime ugramis olabilir Mtzareti ise kekre veya acimik in Gurcuce adi mtzara dan მწარა turemis olup bu bitkinin bolca yetistigi yeri ifade eder Muzareti Turkceye Muzarat موزارات seklinde girmistir Muzareti ortacagda Gurcistan i olusturan tarihsel bolgelerden biri olan Kola da yer alir Nitekim bu bolgeyi Osmanlilar 16 yuzyilin ikinci yarisinda Gurculerden ele gecirmistir Gurcuce bir ad tasiyor olmasi ve eski kilisede Gurcuce yazinin bulunmasi da koyun Osmanli doneminden once bir Gurcu yerlesimi oldugunu gostermektedir Muzareti 16 yuzyilin sonlarinda Kars eyaletine bagli ve Osmanli idaresinin Ardahan i Kucuk Gole seklinde adlandirdigi sancagin koylerinden biriydi Uzun sure Osmanli egemenliginde kaldiktan sonra 93 Harbi nin ardindan 1878 yilinda imzalanan Berlin Antlasmasi yla Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi 1886 tarihli nufus tespitinde Rus idaresince Muzaret Myuzaret seklinde kaydedilmis olan yerlesim Ardahan sancaginin Gole kazasina bagli Yunan nahiyesi nin 13 koyunden biriydi Koydeki 34 hanede 100 u erkek ve 87 si kadin olmak uzere 187 kisi yasiyordu Hem Muzaret in de hem de bagli oldugu nahiyenin nufusu Yunanlilardan Rum olusuyordu Muzareti nin nufusu 1896 yilinda 287 kisi 1906 yilinda 415 kisi olarak tespit edilmistir Kola bolgesine 1907 yilinda arastirma gezisi yapan Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili de Muzareti de Rumlarin yasadigini yazmistir Takaisvili nin verdigi bilgiye gore o sirada Gole bolgesinin nufusu hayli renkli bir hale gelmis 1877 1878 Osmanli Rus Savasi sirasinda Osmanli ulkesinden goc etmis olan Rumlar ve Ermeniler Musluman Gurculerden bosalmis yerlere yerlestirilmisti Nitekim Muzareti koyunde Rumlar eski Gurcu kilisesini yikmis ve taslariyla yeni bir kilise insa etmisti Muzareti koyu Birinci Dunya Savasi nin sonunda Ruslarin bolgeden cekilmesinin ardindan bir sure fiilen Ermenistan in sinirlari icinde kaldi 16 Mart 1921 de imzalanan Moskova Antlasmasi uyarinca Muzareti koyu Turkiye ye birakildi Muzareti 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Muzarat موزارات adiyla Kars vilayetinin Gole kazasinin merkez nahiyesine bagliydi 1940 genel nufus sayiminda ayni idari konuma sahip olan Muzarat in nufusu 369 kisiden olusuyordu Muzareti veya Muzarat Turkce olmadigi icin koyun adi 1959 yilinda 7267 sayili kanunla Cakiruzum olarak degistirilmistir 1965 genel nufus sayiminda Cakiruzum koyunun nufusu 851 kisiden olusuyor ve bu nufus icinde sadece 181 kisi okuma yazma biliyordu Ekvtime Takaisvili nin koyde bulundugu 1907 yilinda eski Gurcu kilisesi olan Muzareti Kilisesi yikilmis taslariyla yeni bir Rum kilisesi insa edilmisti Bu kilisenin bir tasinda Gurcu alfabesinin Asomtavruli harfleriyle წმინდაო გიორგი Aziz Giorgi seklinde okunan წ ო გ ი yazisi bulunuyordu Koyde ikinci bir eski kilise vardi o kilise de Rumlar tarafindan yikilmisti ve yerinde o tarihte yeni bir kilise insa ediliyordu Bu iki kiliseden bugune bir iz kalmamistir CografyaKoy Ardahan il merkezine 49 km Gole ilce merkezine 4 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2022 3072021 3212020 3332019 3242018 3332017 3332016 3262015 3362014 3902013 4032012 4132011 4012010 4052009 4032008 3982007 4012000 5171990 7481985 966Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 23 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p q Ardahan Gole Cakiruzum Koy Nufusu Nufusune com 16 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2020 მწარა A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 29 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 771 5 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mart 2023 a b Ekvtime Takaisvili 1907 Yili Kola Oltisi ve Cangli de Arkeolojik Arastirmalar Gezisi არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა ოლთისში და ჩანგლში 1907 წელს Paris 1938 s 15 29 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Eylul 2022 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Sira no 461 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Temmuz 2023 Candan Badem Carlik Yonetiminde Kars Ardahan Artvin Istanbul 2018 s 113 ISBN 9786052100271 Ekvtime Takaisvili 1907 Yili Kola Oltisi ve Cangli de Arkeolojik Arastirmalar Gezisi არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა ოლთისში და ჩანგლში 1907 წელს Paris 1938 s 10 15 29 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Eylul 2022 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Nisan 2022 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 771 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 352 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi Ankara 1968 s 729 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Nisan 2021 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 358 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar ტაო კლარჯეთი ისტორიისა და კულტურის ძეგლები Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 183 ISBN 978 9941 478 17 8 a b YerelNet org tr 3 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Nisan 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 1990 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 1985 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarCakiruzum Gole icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft