Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mütercim Ahmed Âsım (1755, Gaziantep - 28 Kasım 1820), 18. yüzyılın son dönemi ile 19. yüzyılın başlarında önemli bir ilim ve kültür merkezi olan Gaziantep'in kültür yaşamı içinde yetişmiş, bilim insanı, şair, yazar ve mütercimdir.
| Mütercim Âsım | |
|---|---|
| Doğum | 1755 Gaziantep |
| Ölüm | 28 Kasım 1820 İstanbul |
| Meslek | Bilim insanı, şair, divan katibi, mütercim, tarihçi, iktisatçı, yazar |
Babası, şehrin ileri gelenlerinden 'nin oğlu, mahkemesinin baş kâtibi 'dir. Aslen Semerkantlı olan bu aileden birçok âlim ve şâir yetişmiştir. Âsım Efendi Arapça ve Farsçayı bu dilde şiirler yazacak derecede öğrenmiştir.
Hayatı
Mütercim Âsım Efendi, bilim insanı ve şair olarak ilk ününü doğduğu şehir Gaziantep'te kazanmıştır. Bir vakit, Antep mîrimîrânı 'nın divan kâtipliğini yapar. Paşa'nın, padişaha isyan ettiği gerekçesi ile kendisine îdam fermanı çıkarılmasından sonra, İstanbul'dan Gaziantep şehrine gönderilen askerler şehri yağmalar ve büyük hasarlar verirler. Bu kargaşa ortamında da Mütercim Âsım kütüphanesini ve mal varlığını yitirir ve bazı âlimlerin yardımıyla Kilis'e kaçar. Kilis'te maddi olarak büyük sıkıntı ve borçların içine girdikten sonra eşini ve çocuklarını tekrar Gaziantep'e göndermek zorunda kalır.
1790 yılında da yaşamını sürdürmek ve hayatını kazanmak için İstanbul'a gider. III. Selim dönemine denk gelen bu zamanlarda devlet adamları ve ulemâ arasında bir rekabet başgöstermiş durumdadır. Böyle bir ortamda, ilk başlarda bir takım sıkıntılar çeken Âsım Efendi, 'in Tıbyan-ı Nâfî der Tercüme-i Burhân-ı Katı adındaki eserini başarıyla Türkçeye çevirdikten sonra III. Selim'e takdim eder. Bu olaydan sonra sultân III. Selim kendisine üç yüz kuruş maaş bağlatır, ayrıca ev halkını Gaziantep'ten İstanbul'a getirmesi için de para yardımında bulunur. Fakat bu sırada çıkmış olduğundan dolayı ailesini İstanbul'a getiremez. Yakın bir zaman sonra da, sultânın yardımı ile yerleşmiş olduğu evinin bulunduğu mahallenin yanması ile yeniden maddi bütün malvarlığı kül olur. Fakat sultânın yardımı ile tekrar maddi durumu düzelir.
Bu olaydan sonra, 'nin 'sini tercüme ederek padişaha sunar. Muhammed'in gazâları ve menkıbelerinden bahseden kitap, o devirde büyük bir rağbet görür. Bu gelişmeleri takiben III. Selim'in maddi desteğiyle Hacca gider. Seyahati sırasında, Medine'de bulunan hocası 'yi ziyaret eder ve hocası son çevirisi olan eserine bir de takriz yazar. Dönüşte Şam ve Halep'e de uğrayıp akrabaları ile görüşen Âsım Efendi, bu sefer ailesini de yanına alarak İstanbul'a gelir ve Üsküdar Nuhkuyusu'ndaki evine yerleşir. adlı eserini III. Selim'e sunduktan sonra (resmî tarih yazarlığı) görevine atanır.
Şeyhülislam Ataullah Efendi'nin fetvasıyla III. Selim tahttan indirilip hal'edilince, Mütercim Âsım için de tekrar sıkıntılı günler başlar. Kendi tarihinde de anlattığı kadarıyla bu vakitlerde, geçim sıkıntısı yüzünden elindeki kıymetli eserleri yok pahasına satmak zorunda kalır. Fakat II. Mahmut'un tahta çıkmasıyla beraber Mütercim Âsım da tekrar rahat bir yaşama kavuşur.
19.yüzyılın başlarında Mütercim Âsım'ın da şöhreti iyice artar. Özellikle Arapçadan ve Farsçadan yaptığı tercümelerle cilt cilt eserler kaleme alır. Bu eserlerle lugat ilminde büyük bir merhale kaydettiğini ispat eder. Bu vakitten sonra da Mütercim Âsım lakabıyla anılmaya başlar.
Mütercim Âsım, 1807 yılında tekrar vakanüvislik görevine getirilir ve ölünceye dek bu vazifesini devam ettirir. 1813 yılında Selanik kadılığına tâyin edilse de çok kalmadan tekrar İstanbul'a döner. 28 Kasım 1820'de İstanbul'da vebâ hastalığı dolayısıyla vefât eder. Mezarı Karacaahmet Mezarlığı'nda bulunmaktadır.
-
![image]()
Mütercim Âsım'ın Karacaahmet Mezarlığı'ndaki mezarı -
![image]()
Mütercim Âsım'ın mezar taşı -
![image]()
Mütercim Âsım'ın mezar taşı
Kişiliği
Âsım Efendi, Türk kültürünün güçlü bilim adamlarındandır. Kendisi tarihçilik, lugatçılık, şâirlik, nâşirlik, iktisatçılık, kelamcılık özelliklerine sahip olmakla birlikte, en çok lugatçılık yönüyle bilinmektedir.
Sözlüklerinde kullandığı dil oldukça yalın ve kısa cümlelerden oluşurken, Âsım Tarihi'nde ve diğer eserlerinde ağır ve sanatkârane bir dil kullanmıştır.
Eserleri
Başlıca eserleri: (Farsça-Türkçe sözlük), (Arapça-Türkçe manzum sözlük), .
Meşhur tercüme eserleri:
- Siyer-i Halebî (siyer)
- El-Okyanusû'l Basît fî Tercümeti'l-Kamûsü'l-Muhît (İranlı Muhammed Mecdüddin Yakup Firuzâbâdî'nin sözlüğünün tercümesidir)
Telif Eserleri:
- Merâhü'l-Meâlî fî Şerhi'l-Emâlî
- Tuhfe-i Âsım
Kaynakça
Dış kaynaklar
- Koç, Mustafa (1999) "Asım (Mütercim), Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi Cilt:1 sayfa:255-256, İstanbul: Yapi Kredi Kültür Sanat Yayıncılık,
- Aksoy, Ömer Âsım (1962) Mütercim Âsım: 1755-1819, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları
Dış bağlantılar
- Kaçalin, Mustafa S. (2001) "Mütercim Âsım Efendi", Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. c.32 say. 200-202 Online: [1]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mutercim Ahmed Asim 1755 Gaziantep 28 Kasim 1820 18 yuzyilin son donemi ile 19 yuzyilin baslarinda onemli bir ilim ve kultur merkezi olan Gaziantep in kultur yasami icinde yetismis bilim insani sair yazar ve mutercimdir Mutercim AsimDogum1755 GaziantepOlum28 Kasim 1820 IstanbulMeslekBilim insani sair divan katibi mutercim tarihci iktisatci yazar Babasi sehrin ileri gelenlerinden nin oglu mahkemesinin bas katibi dir Aslen Semerkantli olan bu aileden bircok alim ve sair yetismistir Asim Efendi Arapca ve Farscayi bu dilde siirler yazacak derecede ogrenmistir HayatiMutercim Asim Efendi bilim insani ve sair olarak ilk ununu dogdugu sehir Gaziantep te kazanmistir Bir vakit Antep mirimirani nin divan katipligini yapar Pasa nin padisaha isyan ettigi gerekcesi ile kendisine idam fermani cikarilmasindan sonra Istanbul dan Gaziantep sehrine gonderilen askerler sehri yagmalar ve buyuk hasarlar verirler Bu kargasa ortaminda da Mutercim Asim kutuphanesini ve mal varligini yitirir ve bazi alimlerin yardimiyla Kilis e kacar Kilis te maddi olarak buyuk sikinti ve borclarin icine girdikten sonra esini ve cocuklarini tekrar Gaziantep e gondermek zorunda kalir 1790 yilinda da yasamini surdurmek ve hayatini kazanmak icin Istanbul a gider III Selim donemine denk gelen bu zamanlarda devlet adamlari ve ulema arasinda bir rekabet basgostermis durumdadir Boyle bir ortamda ilk baslarda bir takim sikintilar ceken Asim Efendi in Tibyan i Nafi der Tercume i Burhan i Kati adindaki eserini basariyla Turkceye cevirdikten sonra III Selim e takdim eder Bu olaydan sonra sultan III Selim kendisine uc yuz kurus maas baglatir ayrica ev halkini Gaziantep ten Istanbul a getirmesi icin de para yardiminda bulunur Fakat bu sirada cikmis oldugundan dolayi ailesini Istanbul a getiremez Yakin bir zaman sonra da sultanin yardimi ile yerlesmis oldugu evinin bulundugu mahallenin yanmasi ile yeniden maddi butun malvarligi kul olur Fakat sultanin yardimi ile tekrar maddi durumu duzelir Bu olaydan sonra nin sini tercume ederek padisaha sunar Muhammed in gazalari ve menkibelerinden bahseden kitap o devirde buyuk bir ragbet gorur Bu gelismeleri takiben III Selim in maddi destegiyle Hacca gider Seyahati sirasinda Medine de bulunan hocasi yi ziyaret eder ve hocasi son cevirisi olan eserine bir de takriz yazar Donuste Sam ve Halep e de ugrayip akrabalari ile gorusen Asim Efendi bu sefer ailesini de yanina alarak Istanbul a gelir ve Uskudar Nuhkuyusu ndaki evine yerlesir adli eserini III Selim e sunduktan sonra resmi tarih yazarligi gorevine atanir Seyhulislam Ataullah Efendi nin fetvasiyla III Selim tahttan indirilip hal edilince Mutercim Asim icin de tekrar sikintili gunler baslar Kendi tarihinde de anlattigi kadariyla bu vakitlerde gecim sikintisi yuzunden elindeki kiymetli eserleri yok pahasina satmak zorunda kalir Fakat II Mahmut un tahta cikmasiyla beraber Mutercim Asim da tekrar rahat bir yasama kavusur 19 yuzyilin baslarinda Mutercim Asim in da sohreti iyice artar Ozellikle Arapcadan ve Farscadan yaptigi tercumelerle cilt cilt eserler kaleme alir Bu eserlerle lugat ilminde buyuk bir merhale kaydettigini ispat eder Bu vakitten sonra da Mutercim Asim lakabiyla anilmaya baslar Mutercim Asim 1807 yilinda tekrar vakanuvislik gorevine getirilir ve olunceye dek bu vazifesini devam ettirir 1813 yilinda Selanik kadiligina tayin edilse de cok kalmadan tekrar Istanbul a doner 28 Kasim 1820 de Istanbul da veba hastaligi dolayisiyla vefat eder Mezari Karacaahmet Mezarligi nda bulunmaktadir Mutercim Asim in Karacaahmet Mezarligi ndaki mezari Mutercim Asim in mezar tasi Mutercim Asim in mezar tasiKisiligiAsim Efendi Turk kulturunun guclu bilim adamlarindandir Kendisi tarihcilik lugatcilik sairlik nasirlik iktisatcilik kelamcilik ozelliklerine sahip olmakla birlikte en cok lugatcilik yonuyle bilinmektedir Sozluklerinde kullandigi dil oldukca yalin ve kisa cumlelerden olusurken Asim Tarihi nde ve diger eserlerinde agir ve sanatkarane bir dil kullanmistir EserleriBaslica eserleri Farsca Turkce sozluk Arapca Turkce manzum sozluk Meshur tercume eserleri Siyer i Halebi siyer El Okyanusu l Basit fi Tercumeti l Kamusu l Muhit Iranli Muhammed Mecduddin Yakup Firuzabadi nin sozlugunun tercumesidir Telif Eserleri Merahu l Meali fi Serhi l Emali Tuhfe i AsimKaynakcaDis kaynaklarKoc Mustafa 1999 Asim Mutercim Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Cilt 1 sayfa 255 256 Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik ISBN 975 08 0071 0 Aksoy Omer Asim 1962 Mutercim Asim 1755 1819 Ankara Turk Dil Kurumu YayinlariDis baglantilarKacalin Mustafa S 2001 Mutercim Asim Efendi Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi c 32 say 200 202 Online 1