Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nabû-apla-iddina (yazılı mdNábû-ápla-iddina na veya mdNábû-apla-íddina; yaklaşık MÖ 886-853 yılları arasında hüküm sürmüştür) Babil'in E hanedanının altıncı kralıdır ve en az otuz iki yıl hüküm sürmüştür. Nabû-apla-iddina'nın hükümdarlığının büyük bölümünde Babil II. Aşurnasirpal'in yönetimi altında Asur'da önemli bir rakiple karşı karşıyaydı. Nabû-apla-iddina hem açık bir savaşı hem de önemli miktarda toprak kaybını önleyebildi. Kardeşinin önderliğindeki bir birlik askerini Suhu'daki (Suhi, Sukhu, Suru) isyancılara yardım etmek için göndermesi de dahil olmak üzere bazı düşük seviyeli çatışmalar yaşanmıştır. Hükümdarlığının ilerleyen dönemlerinde Nabu-apla-iddina, II. Aşurnasirpal'in halefi III. Salmanasar ile bir antlaşma yapmayı kabul etmiştir. Nabu-apla-iddina, içeride tapınakların yeniden inşası üzerinde çalışmış ve hükümdarlığı sırasında birçok eski eserin yeniden kopyalanmasıyla bir tür edebi canlanma yaşanmıştır.
| Nabû-apla-iddina | |
|---|---|
| Babil Kralı | |
 Günümzde British Museum'da bulunan bir tablet Abu-Habbah'da (= Sippar) bulunan, aynı adı taşıyan bir rahibe 20 yaşında arazi bağışlandığını doğrulayan Nabu-apla-iddina'yı (sağda) göstermektedir, 1881, Hormuzd Rassam. | |
| Hüküm süresi | y. MÖ 886–853 |
| Önce gelen | I. Nabu-şuma-ukin |
| Sonra gelen | I. Marduk-zakir-şumi |
| Hanedan | E Hanedanı |
| Babası | I. Nabu-şuma-ukin |
| Annesi | Asurlu prenses (?) |
Hayatı
MÖ 9. yüzyıl, Arami kabilelerinin Mezopotamya'ya kasten yaptıkları akınların ardından geçen yüz elli yıllık korkunç istikrarsızlığın ardından bir tür toparlanma dönemiyle anılmıştır. Aynı ailenin dört ardaşık kralından ikincisi olarak ülkeyi yönetmiştir. Babası I. Nabû-šuma-ukin kendisinden önce tahta geçmişti ve yerine oğlu I. Marduk-zakir-şumi geçecekti. Eşzamanlı Kral Listesi onun Asur çağdaşını II. Aššur-nāṣir-apli olarak verir, ancak hükümdarlığı III. Šulmānu-ašarēdu'nun dönemine kadar uzanmıştır.
MÖ 878 yılında II. Aššur-nāṣir-apli'ye karşı başlatılan isyanda, Orta Fırat vadisindeki Suḫu (Suhi) devletine asker gönderdi. Suru Kalesi valisi Kudurru, Asurlulara haraç ödemeyi reddederek onların öfkesine yol açmıştır. 3.000 kişilik ordunun başında Nabû-apla-iddina'nın kardeşi Zabdanu ile kâhin Bel-apla-iddina vardı ve bozguna uğrayarak esir alındılar. Asur-nāṣir-apli kendi yazıtlarında sınır kaleleri Hirimmu ve Harutu'yu fethettiğini iddia etse de bu, babası II. Tukulti-Ninurta'nın seferlerinin bir yeniden ifadesi olabilir.
Hükümdarlığı, İsin valisinin yasal bir belgede önemli bir yetkili olarak göründüğü son zamandı ve Kassitlerin rolleri monarşide merkezi bir öneme sahip olacak ve sarayda yüksek mevkilerde bulunacaktı. Güney Babil'deki Kaldea eyaletinden ilk kez söz edilir ve šakin temi bölge valisi olarak görev yapmaya başlar. Örneğin, tüylü taç, kralın başlığı olarak sivri bir kubbe ile değiştirilerek modada bir değişim yaşandı.
Yazıtları muhtemelen beş kudurruyu, en büyük oğlunun bir mülkiyet yazıtını süslüyor ve üç Asur kral listesinde ve iki kronikte kendisinden bahsediliyor. hükümdarlığının sonlarına doğru, kardeşi Marduk-bēl-ušati'nin isyanının ardından halefi Marduk-zakir-šumi I'in yönetimini istikrara kavuşturmada etkili olacak olan Šulmānu-ašarēdu III ile bir anlaşma imzaladı. hükümdarlığı, Babil'deki Esagila'da Marduk kültünde kullanılan aromatiklerin bir sunu listesinin daha sonraki bir kopyasındaUruk'taki Eanna tapınağında etlerin dağıtıldığı çağdaş bir tapınak tüzüğü tabletinde bahsedilir.
Güneş Tanrısı tableti
11. yüzyılda Adad-apla-iddina'nın (y. MÖ 1064-1043 civarı) hükümdarlığı sırasında Suteanların yaptığı tahribatlar sonucunda Uruk ve Nippur şehirleri yağmalanmış ve Sippar tapınakları öylesine büyük bir yıkıma uğramıştı ki, Şamaş'ın kült ikonografisi geri dönülmez bir şekilde kaybolmuştu. Araya giren Simbar-Šipak'ın (M.Ö. 1025-1008 civarı) hükümdarlığı sırasında bir adak diski askıya alınmış ve yerine Ekur-šum-ušabši adında bir rahip atanmıştı. Kaššu-nādin-aḫi (M.Ö. 1006-1004) döneminde rahibe bir ön-başlık verilmişti. Ancak Nabû-apla-iddina'nın hükümdarlığına kadar, Sippar'daki Ebabbar tapınağına yerleştirilmek üzere bir yedek ikona yapılmadı. Bu ikona, Şamaş tableti olarak da bilinen Güneş Tanrısı Tableti'nde (resimde) kutlanıyordu. Ekur-šum-ušabši'nin rahibi ve soyundan gelen Nabû-nadin-shum ve tanrıça Aa önderliğinde, oturan Šamaš'ın karşısında tasvir edilmiştir. Yazıt, Nabû-apla-iddina'nın, "kötü düşman" Sutû'ya karşı kazandığı zaferi kutlar; iki yüzyıldır (y. 1121-1100 yılları arasında yaşamış I. Nebukadnezar'dan]] beri) onların devrilmesinden sonra "korku veren bir yay taşıyan kahraman savaşçı" unvanını alan ilk Babil kralı oluyor.
Tablet, yaklaşık 250 yıl sonra Nabû-apal-usur (MÖ 626-605) tarafından kırılmış halde yeniden keşfedilmiş ve 19. yüzyılda keşfedildiği yerde güvenli bir şekilde saklanması için kendi yazısıyla birlikte bir kil kutuya konulmuştur.
Edebi canlanma
Utukkū Lemnūtu serisinin ve Sakikkū (SA.GIG) metinlerinin yeni baskılarının hazırlanması ve Babil ve Asur sarayları arasında bir katibin paylaşılmasıyla edebi bir canlanmaya dair bazı kanıtlar bulunmaktadır. Kabti-ilani-Marduk'un eseri, veba tanrısı Erra Destanı, bazen onun hükümdarlığına tarihlenir ve kesinlikle bu döneme aittir.
Yazıtlar
- ^ Stone tablet BM or ME 90922, published as BBSt XXVIII.
- ^ a b Synchronistic History, tablet K4401a (ABC 21), iii 22–26.
- ^ Synchronistic Kinglist fragments VAT 11261 (KAV 10), ii 8, and Ass. 13956dh (KAV 182), iii 11.
- ^ Kudurru AO 21422 in the Louvre.
- ^ Synchronistic Kinglist (KAV 216), Ass. 14616c, iii 18.
- ^ In addition to those cited add BM 90936, a corn-land deed from Abul-Ninurta to […]-uṣur, son of Arad-Nergal (BBSt. no. 29), and also VS 1, 57.
- ^ The (ABC 24), tablet BM 27859, r 4–5.
- ^ Tablet BM 54060 neo-Babylonian list of aromatics.
- ^ Ash. 1922.256 (OECT 1, plates 20f) distributing meat in the Eanna.
- ^ Tablet BM or ME 91000, published as BBSt XXXVI.
Kaynakça
- ^ Bertman, Stephen. Handbook to Life in Ancient Mesopotamia. OUP USA. s. 97. ISBN .
- ^ a b J. A. Brinkman. "Babylonia: c. 1000–748 BC". John Boardman; I. E. S. Edwards; N. G. L. Hammond; E. Sollberger (Ed.). The Cambridge ancient history, Volume 3, Part 1. Cambridge University Press. ss. 292-293, 302-305.
- ^ J. A. Brinkman (2001). "Nabû-apla-iddina". Erich Ebeling; Bruno Meissner; Dietz-Otto Edzard (Ed.). Reallexikon der Assyriologie und vorderasiatischen Archäologie: Nab-Nuzi. Walter de Gruyter. ss. 29-30.
- ^ Michael Jursa (2009). "Die Kralle des Meeres und andere Aramota". Philologisches und Historisches zwischen Anatolien und Sokotra. Otto Harrassowitz. ss. 147-177.
- ^ Gilbert J. P. McEwan (Sonbahar 1983). "Distribution of Meat in Eanna". Iraq. 45 (2). ss. 187-198. doi:10.2307/4200201. JSTOR 4200201.
- ^ L. W. King (1912). Babylonian boundary-stones and memorial tablets in the British Museum ("BBSt"). Londra: British Museum. ss. 120-127. no. XXXVI.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nabu apla iddina yazili mdNabu apla iddina na veya mdNabu apla iddina yaklasik MO 886 853 yillari arasinda hukum surmustur Babil in E hanedaninin altinci kralidir ve en az otuz iki yil hukum surmustur Nabu apla iddina nin hukumdarliginin buyuk bolumunde Babil II Asurnasirpal in yonetimi altinda Asur da onemli bir rakiple karsi karsiyaydi Nabu apla iddina hem acik bir savasi hem de onemli miktarda toprak kaybini onleyebildi Kardesinin onderligindeki bir birlik askerini Suhu daki Suhi Sukhu Suru isyancilara yardim etmek icin gondermesi de dahil olmak uzere bazi dusuk seviyeli catismalar yasanmistir Hukumdarliginin ilerleyen donemlerinde Nabu apla iddina II Asurnasirpal in halefi III Salmanasar ile bir antlasma yapmayi kabul etmistir Nabu apla iddina iceride tapinaklarin yeniden insasi uzerinde calismis ve hukumdarligi sirasinda bircok eski eserin yeniden kopyalanmasiyla bir tur edebi canlanma yasanmistir Nabu apla iddinaBabil KraliGunumzde British Museum da bulunan bir tablet Abu Habbah da Sippar bulunan ayni adi tasiyan bir rahibe 20 yasinda arazi bagislandigini dogrulayan Nabu apla iddina yi sagda gostermektedir 1881 Hormuzd Rassam Hukum suresiy MO 886 853Once gelenI Nabu suma ukinSonra gelenI Marduk zakir sumiHanedanE HanedaniBabasiI Nabu suma ukinAnnesiAsurlu prenses HayatiMO 9 yuzyil Arami kabilelerinin Mezopotamya ya kasten yaptiklari akinlarin ardindan gecen yuz elli yillik korkunc istikrarsizligin ardindan bir tur toparlanma donemiyle anilmistir Ayni ailenin dort ardasik kralindan ikincisi olarak ulkeyi yonetmistir Babasi I Nabu suma ukin kendisinden once tahta gecmisti ve yerine oglu I Marduk zakir sumi gececekti Eszamanli Kral Listesi onun Asur cagdasini II Assur naṣir apli olarak verir ancak hukumdarligi III Sulmanu asaredu nun donemine kadar uzanmistir MO 878 yilinda II Assur naṣir apli ye karsi baslatilan isyanda Orta Firat vadisindeki Suḫu Suhi devletine asker gonderdi Suru Kalesi valisi Kudurru Asurlulara harac odemeyi reddederek onlarin ofkesine yol acmistir 3 000 kisilik ordunun basinda Nabu apla iddina nin kardesi Zabdanu ile kahin Bel apla iddina vardi ve bozguna ugrayarak esir alindilar Asur naṣir apli kendi yazitlarinda sinir kaleleri Hirimmu ve Harutu yu fethettigini iddia etse de bu babasi II Tukulti Ninurta nin seferlerinin bir yeniden ifadesi olabilir Hukumdarligi Isin valisinin yasal bir belgede onemli bir yetkili olarak gorundugu son zamandi ve Kassitlerin rolleri monarside merkezi bir oneme sahip olacak ve sarayda yuksek mevkilerde bulunacakti Guney Babil deki Kaldea eyaletinden ilk kez soz edilir ve sakin temi bolge valisi olarak gorev yapmaya baslar Ornegin tuylu tac kralin basligi olarak sivri bir kubbe ile degistirilerek modada bir degisim yasandi Yazitlari muhtemelen bes kudurruyu en buyuk oglunun bir mulkiyet yazitini susluyor ve uc Asur kral listesinde ve iki kronikte kendisinden bahsediliyor hukumdarliginin sonlarina dogru kardesi Marduk bel usati nin isyaninin ardindan halefi Marduk zakir sumi I in yonetimini istikrara kavusturmada etkili olacak olan Sulmanu asaredu III ile bir anlasma imzaladi hukumdarligi Babil deki Esagila da Marduk kultunde kullanilan aromatiklerin bir sunu listesinin daha sonraki bir kopyasindaUruk taki Eanna tapinaginda etlerin dagitildigi cagdas bir tapinak tuzugu tabletinde bahsedilir Gunes Tanrisi tableti Gunes Tanrisi Tableti 11 yuzyilda Adad apla iddina nin y MO 1064 1043 civari hukumdarligi sirasinda Suteanlarin yaptigi tahribatlar sonucunda Uruk ve Nippur sehirleri yagmalanmis ve Sippar tapinaklari oylesine buyuk bir yikima ugramisti ki Samas in kult ikonografisi geri donulmez bir sekilde kaybolmustu Araya giren Simbar Sipak in M O 1025 1008 civari hukumdarligi sirasinda bir adak diski askiya alinmis ve yerine Ekur sum usabsi adinda bir rahip atanmisti Kassu nadin aḫi M O 1006 1004 doneminde rahibe bir on baslik verilmisti Ancak Nabu apla iddina nin hukumdarligina kadar Sippar daki Ebabbar tapinagina yerlestirilmek uzere bir yedek ikona yapilmadi Bu ikona Samas tableti olarak da bilinen Gunes Tanrisi Tableti nde resimde kutlaniyordu Ekur sum usabsi nin rahibi ve soyundan gelen Nabu nadin shum ve tanrica Aa onderliginde oturan Samas in karsisinda tasvir edilmistir Yazit Nabu apla iddina nin kotu dusman Sutu ya karsi kazandigi zaferi kutlar iki yuzyildir y 1121 1100 yillari arasinda yasamis I Nebukadnezar dan beri onlarin devrilmesinden sonra korku veren bir yay tasiyan kahraman savasci unvanini alan ilk Babil krali oluyor Tablet yaklasik 250 yil sonra Nabu apal usur MO 626 605 tarafindan kirilmis halde yeniden kesfedilmis ve 19 yuzyilda kesfedildigi yerde guvenli bir sekilde saklanmasi icin kendi yazisiyla birlikte bir kil kutuya konulmustur Edebi canlanma Utukku Lemnutu serisinin ve Sakikku SA GIG metinlerinin yeni baskilarinin hazirlanmasi ve Babil ve Asur saraylari arasinda bir katibin paylasilmasiyla edebi bir canlanmaya dair bazi kanitlar bulunmaktadir Kabti ilani Marduk un eseri veba tanrisi Erra Destani bazen onun hukumdarligina tarihlenir ve kesinlikle bu doneme aittir Yazitlar Stone tablet BM or ME 90922 published as BBSt XXVIII a b Synchronistic History tablet K4401a ABC 21 iii 22 26 Synchronistic Kinglist fragments VAT 11261 KAV 10 ii 8 and Ass 13956dh KAV 182 iii 11 Kudurru AO 21422 in the Louvre Synchronistic Kinglist KAV 216 Ass 14616c iii 18 In addition to those cited add BM 90936 a corn land deed from Abul Ninurta to uṣur son of Arad Nergal BBSt no 29 and also VS 1 57 The ABC 24 tablet BM 27859 r 4 5 Tablet BM 54060 neo Babylonian list of aromatics Ash 1922 256 OECT 1 plates 20f distributing meat in the Eanna Tablet BM or ME 91000 published as BBSt XXXVI Kaynakca Bertman Stephen Handbook to Life in Ancient Mesopotamia OUP USA s 97 ISBN 9780195183641 a b J A Brinkman Babylonia c 1000 748 BC John Boardman I E S Edwards N G L Hammond E Sollberger Ed The Cambridge ancient history Volume 3 Part 1 Cambridge University Press ss 292 293 302 305 J A Brinkman 2001 Nabu apla iddina Erich Ebeling Bruno Meissner Dietz Otto Edzard Ed Reallexikon der Assyriologie und vorderasiatischen Archaologie Nab Nuzi Walter de Gruyter ss 29 30 Michael Jursa 2009 Die Kralle des Meeres und andere Aramota Philologisches und Historisches zwischen Anatolien und Sokotra Otto Harrassowitz ss 147 177 Gilbert J P McEwan Sonbahar 1983 Distribution of Meat in Eanna Iraq 45 2 ss 187 198 doi 10 2307 4200201 JSTOR 4200201 L W King 1912 Babylonian boundary stones and memorial tablets in the British Museum BBSt Londra British Museum ss 120 127 no XXXVI