Nippur

Nippur (günümüzde Niffer ya da Nuffar), Irak'ın güneydoğu kesiminde antik kent. Bir devlet merkezi olmamakla birlikte, Mezopotamya'nın dinsel yaşamında belirleyici bir rol oynamıştır.

Sümer uygarlığı döneminde antik Mezopotamya şehir devletlerinin haritası

Sümer efsanelerine göre Tanrı Enlil (Akad dilinde Bel) bu kentte yaşamıştı. Nippur'da toplanan tanrılar meclisinin kararlarını insanlara bildiren Enlil, aynı zamanda gücün de temsilcisiydi. Bir başka inanca göre de Enlil insanı Nippur'da yaratmıştı. Ülkeyi ele geçiren her kral, Enlil'in kutsal yönetme gücüne sahip olabilmek için törenler yaparak kendini kutsamaya çalışırdı. Bu nedenle, Mezopotamya'yı hangi hanedan yönetirse yönetsin, Nippur ve kentteki Enlil Tapınağı kutsallığını korurdu.

Amerikalı uzmanlar Mezopotamya'daki ilk arkeolojik kazılarını 1889-1900 arasında Nippur'da yürüttüler; 1948'de bu çalışmaya yeniden döndüler. Kentin doğusunda ortaya çıkarılan Sümer tabletleri nedeniyle bu yöreye kâtipler mahallesi adı verildi. Nippur kazıları, Sümer yazısıyla ilgili bilgilerin temel kaynağını oluşturdu. 1990'daki kazılarda Şifa Tanrıçası Bau'ya (Gula) adanmış büyük bir tapınağa rastlandı.

Kentin tarih öncesine ilişkin çok az bilgi bulunmakla birlikte, MÖ 2500'de bugün yıkıntılarının kapladığı alana yayılmış olduğu ve surlarla çevrildiği sanılmaktadır. Daha sonra Ur'un 3. sülalesinin ilk kralı Ur-Nammu (MÖ 2112-2095) Enlil Tapınağı'nı bugünkü biçimine getirdi, duvarlarla çevrili bir avluda bir ziggurat ve tapınak yaptırdı.

Enlil Tapınağı'yla çevresindeki duvarların üstüne daha sonraları Part yapıları kuruldu. M.S. 3. yüzyılda gerileyen kent, 12. ya da 13. yüzyılda tümüyle terk edildi.