Nadire kabineleri, kendine has ve sıra dışı bilgileri barındıran gizlenmiş kutu, dolap ya da odalardır.
Rönesans döneminde, coğrafi keşifler ve bilimsel ilerlemelerle yeni yerler ve bilgiler keşfedildikçe, elde edilen bilgileri kişisel ortamlarda sergilemek ve saklamak isteyenler, kurumuş böcekler, kurutulmuş bitkiler, hayvan uzuvları, çeşitli taş parçaları, deniz kabukları gibi objeler biriktirmiş ve nadire kabinelerinde saklamışlardır. Nadire kabineleri, zamanla kurumsallaşarak aile müzeleri veya ulusal müzelere dönüşmüştür.
Nadire kabinelerinde sıra dışı nesneler, hiçbir bilimsel sınıflandırmaya alınmadan kurgulanarak biriktirilmekteydi. Rahipler, eczacılar, sanatçılar, soylular 17. yüzyıla yaklaşırken Avrupa'da yüzlerce nadire kabinesi oluşturmuştur. 1556 -560 yıllarında Avrupa’yı dolaşan Hollandalı koleksiyoner ve oyma ustası Hubertus Goltz'a göre o dönemde 970 koleksiyoncu vardır.
Geçmişi
15. yüzyılda İtalyan prensleri için kakma yapılan ve "studiolo" denen çalışma odaları nadire kabinelerinin öncüsü idi. Studiolarda usturlap, müzik aletleri, kitaplar, yazı aletleri, silah ve zırhlar sergilenir ve sahibinin askeri kahramanlıklarını, bilimselliklerini göstermeye yarardı. Zamanla studiolarda değerli eşyalar mücevherler de saklandı.
Genel olarak nadire kabinesi olarak kabil edilen ilk kabine I. Francesco de Medici'nin Floransa'daki Vecchio Sarayı’dır.
İtalyan bir eczacı olan Ferrante İmperato’nun 1599’da Napoli'de yayımladığı Dell’Historia Naturale başlıklı kitabı, bir nadire kabinesini resmeden ilk kitaptır. Kitapta resmedilen koleksiyon dondurulmuş balıklar, deniz kabukları ve farklı deniz canlıları içerir ve bu objeler bir odanın tavanında asılı olarak sergilenir. Tavandaki tüm canlılar merkezdeki dondurulmuş timsahı işaret eder. Kitaplıkların üzerinde mercan örnekleri sergilenir. Sol tarafta ise bir studiolo gibi döşenmiş bir dizi gömme dolap vardır; içlerine mineral örnekleriyle dolu minik kağıt gözleri bulunur. Gömme dolapların üzerindeki girintide doldurulmuş kuşlar vardır.
16. ve 17. yüzyılda oluşturulmuş koleksiyonlar, zamanla Avrupa'daki en ünlü müzelerinin çekirdeğini oluşturmuştur. Bunlardan birkaçı Oxford’da John Tradescant ve Elias Ashmole, Kopenhag’da Olaus Wormius, Milano’da Ulisse Aldrovandi ve Manfredo Settala, Amsterdam’da Levin Vincent ve Londra’da Hans Sloane'a ait koleksiyonlardır.
İtalya
İtalya’nın Venedik, Floransa gibi kentlerinin Rönesans döneminde ekonomik olarak diğer Avrupa ülkelerine göre daha zengin, denizcilik ve bilimde daha gelişmiş olması, nadire kabineciliğinin bu ülkede gelişmesinde etkili oldu.
15. yüzyılda Floransalı Medici Hanedanı üyelerinden Piero di Lorenzo de Medici, nadire kabinesine bir unicorn boynuzu eklemek için çok yüklü miktarda para yatırmasıyla bilinir. Unicornlar at başlı ve at gövdeli, ceylan bacaklı, aslan kuyruklu ve tek boynuzlu kutsal bir yaratık olarak tasvir edilen yaratıklardır. Böyle bir varlığın gerçekten var olduğu hakkında kesin bir bilgi yoktur. Birçok koleksiyoner ve gezginin peşine düştüğü unicorn boynuzunun peşine düşmüştür.
Doğa bilimci Ulisse Aldrovandi, 1551'den itibaren İtalya'nın dağ, köy, ada ve kıyılarını gezip bitki örtüsü katalogları hazırladı. Bu gezileri sayesinde olağanüstü bir koleksiyona sahip oldu. Bitki ve hayvan türleri koleksiyonu 1742 yılına kadar Bologna Senatosu tarafından korundu. 19. yüzyılda çeşitli enstitü ve koleksiyon, kütüphaneler arasında eğitim amaçla paylaşıldı.
Napoli’ de yaşayan bitki uzmanı ve eczacı Franco Imperto, hayvan, mineral, deniz canlıları, deniz kabukları, doldurulmuş kuşlar, değerli taşlar ve fosiller içeren, 35binden fazla numuneden oluşan bir koleksiyon meydana getirdi.
Avusturya
İmparator II. Rudolf, Avusturya Arşidükü II. Ferdinand, Salzburg Prensi Wolf Dietrich Raitenau, Avusturyalı önemli nadirecilerdendir.
II. Rudolf, büyük bir toplama merakı ve hırsına sahipti. Prag Kalesi'nde biriktirdiği nesneler arasında büyülü taşlar, çeşitli gök küreler, astrolojide kullanılan malzemeler ve değerli sanat eserleri vardır.
Danimarka
Devrinin ünlü bilim insanı Ole Worm, gelmiş geçmiş en ünlü nadire kabinelerinden birini kurmuştur. Koleksiyonunda mineraller, bitki ve hayvan numuneleri, el yapımı objeler bulunmaktaydı. Ole Worm'un ölümünden sonra kabinesini Kral III. Frederik almıştır.
Wikimedia Commons'ta Nadire kabineleri ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- ^ a b c . Artfulliving.com.tr. 25 Haziran 2019. 30 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Söylentidergi.com. 12 Nisan 2021. 14 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2023.
- ^ a b c d Göle, Şule (2016). "Modern müzelerin oluşumunda Nadire Kabineleri'nin önemi : Felsefi bir yaklaşım". 16 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Haziran 2023.
- ^ a b c Berktay, Ada (22 Ekim 2020). . Serbestiyet. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2023.
- ^ (İngilizce). 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nadire kabineleri kendine has ve sira disi bilgileri barindiran gizlenmis kutu dolap ya da odalardir 1690 lardan bir nadire kabinesi Ronesans doneminde cografi kesifler ve bilimsel ilerlemelerle yeni yerler ve bilgiler kesfedildikce elde edilen bilgileri kisisel ortamlarda sergilemek ve saklamak isteyenler kurumus bocekler kurutulmus bitkiler hayvan uzuvlari cesitli tas parcalari deniz kabuklari gibi objeler biriktirmis ve nadire kabinelerinde saklamislardir Nadire kabineleri zamanla kurumsallasarak aile muzeleri veya ulusal muzelere donusmustur Nadire kabinelerinde sira disi nesneler hicbir bilimsel siniflandirmaya alinmadan kurgulanarak biriktirilmekteydi Rahipler eczacilar sanatcilar soylular 17 yuzyila yaklasirken Avrupa da yuzlerce nadire kabinesi olusturmustur 1556 560 yillarinda Avrupa yi dolasan Hollandali koleksiyoner ve oyma ustasi Hubertus Goltz a gore o donemde 970 koleksiyoncu vardir Gecmisi15 yuzyilda Italyan prensleri icin kakma yapilan ve studiolo denen calisma odalari nadire kabinelerinin oncusu idi Studiolarda usturlap muzik aletleri kitaplar yazi aletleri silah ve zirhlar sergilenir ve sahibinin askeri kahramanliklarini bilimselliklerini gostermeye yarardi Zamanla studiolarda degerli esyalar mucevherler de saklandi Genel olarak nadire kabinesi olarak kabil edilen ilk kabine I Francesco de Medici nin Floransa daki Vecchio Sarayi dir Tavanda asili timsah ve deniz canlilarini iceren bir nadire kabinesi Dell Historia Naturale 1599 Italyan bir eczaci olan Ferrante Imperato nun 1599 da Napoli de yayimladigi Dell Historia Naturale baslikli kitabi bir nadire kabinesini resmeden ilk kitaptir Kitapta resmedilen koleksiyon dondurulmus baliklar deniz kabuklari ve farkli deniz canlilari icerir ve bu objeler bir odanin tavaninda asili olarak sergilenir Tavandaki tum canlilar merkezdeki dondurulmus timsahi isaret eder Kitapliklarin uzerinde mercan ornekleri sergilenir Sol tarafta ise bir studiolo gibi dosenmis bir dizi gomme dolap vardir iclerine mineral ornekleriyle dolu minik kagit gozleri bulunur Gomme dolaplarin uzerindeki girintide doldurulmus kuslar vardir 16 ve 17 yuzyilda olusturulmus koleksiyonlar zamanla Avrupa daki en unlu muzelerinin cekirdegini olusturmustur Bunlardan birkaci Oxford da John Tradescant ve Elias Ashmole Kopenhag da Olaus Wormius Milano da Ulisse Aldrovandi ve Manfredo Settala Amsterdam da Levin Vincent ve Londra da Hans Sloane a ait koleksiyonlardir Italya Italya nin Venedik Floransa gibi kentlerinin Ronesans doneminde ekonomik olarak diger Avrupa ulkelerine gore daha zengin denizcilik ve bilimde daha gelismis olmasi nadire kabineciliginin bu ulkede gelismesinde etkili oldu 15 yuzyilda Floransali Medici Hanedani uyelerinden Piero di Lorenzo de Medici nadire kabinesine bir unicorn boynuzu eklemek icin cok yuklu miktarda para yatirmasiyla bilinir Unicornlar at basli ve at govdeli ceylan bacakli aslan kuyruklu ve tek boynuzlu kutsal bir yaratik olarak tasvir edilen yaratiklardir Boyle bir varligin gercekten var oldugu hakkinda kesin bir bilgi yoktur Bircok koleksiyoner ve gezginin pesine dustugu unicorn boynuzunun pesine dusmustur Doga bilimci Ulisse Aldrovandi 1551 den itibaren Italya nin dag koy ada ve kiyilarini gezip bitki ortusu kataloglari hazirladi Bu gezileri sayesinde olaganustu bir koleksiyona sahip oldu Bitki ve hayvan turleri koleksiyonu 1742 yilina kadar Bologna Senatosu tarafindan korundu 19 yuzyilda cesitli enstitu ve koleksiyon kutuphaneler arasinda egitim amacla paylasildi Napoli de yasayan bitki uzmani ve eczaci Franco Imperto hayvan mineral deniz canlilari deniz kabuklari doldurulmus kuslar degerli taslar ve fosiller iceren 35binden fazla numuneden olusan bir koleksiyon meydana getirdi Avusturya Imparator II Rudolf Avusturya Arsiduku II Ferdinand Salzburg Prensi Wolf Dietrich Raitenau Avusturyali onemli nadirecilerdendir II Rudolf buyuk bir toplama meraki ve hirsina sahipti Prag Kalesi nde biriktirdigi nesneler arasinda buyulu taslar cesitli gok kureler astrolojide kullanilan malzemeler ve degerli sanat eserleri vardir Danimarka Ole Worm un nadire kabinesi Devrinin unlu bilim insani Ole Worm gelmis gecmis en unlu nadire kabinelerinden birini kurmustur Koleksiyonunda mineraller bitki ve hayvan numuneleri el yapimi objeler bulunmaktaydi Ole Worm un olumunden sonra kabinesini Kral III Frederik almistir Wikimedia Commons ta Nadire kabineleri ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kaynakca a b c Artfulliving com tr 25 Haziran 2019 30 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Soylentidergi com 12 Nisan 2021 14 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2023 a b c d Gole Sule 2016 Modern muzelerin olusumunda Nadire Kabineleri nin onemi Felsefi bir yaklasim 16 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Haziran 2023 a b c Berktay Ada 22 Ekim 2020 Serbestiyet 1 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2023 Ingilizce 28 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Haziran 2023