Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nahide Opuz davası, kadına yönelik aile içi şiddet nedeniyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)’de Türkiye’ye karşı 2002 yılında açılmış bir davadır.
Eşinden şiddet gördüğü için Türkiye'de defalarca savcılığa başvuran ve eşinin saldırısı ile annesi öldürülen Nahide Opuz, başvurularına rağmen tedbir alınmadığı için Türkiye'yi AİHM’e şikayet etmiştir. 2009 yılında mahkeme Opuz'u haklı bularak, Türkiye'nin şiddet gören bir kadını, savcılığa başvurduğu halde, kocasından koruyamayarak ayrımcılık yaptığına hükmetti ve Türkiye’yi tazminata mahkûm etti. Opuz davası, AİHM’in aile içi şiddete karşı vatandaşını koruyamadığı gerekçesiyle bir devleti mahkûm ettiği ilk davadır.
Karar, Avrupa Konseyi'nin aile bireylerini aile-içi şiddetten korumak için hazırladığı yeni bir insan hakları sözleşmesine (İstanbul Sözleşmesi) ilham vermiş; Sözleşme Türkiye'nin öncülüğünde hazırlanmış; Türkiye'nin Avrupa Konseyi Dönem Başkanı olduğu sırada imzaya açılmış ve ilk imzalayıcısı Türkiye olmuştur.
Arka plan
Diyarbakır’da yaşayan 1972 doğumlu Nahide Opuz (Akgün), beş yıllık bir beraberlikten sonra Kasım 1995'te evlendiği Hüseyin Opuz ile üç çocuk sahibi bir Türk yurttaşıdır. Nahide Opuz, evliliği süresince annesiyle birlikte Hüseyin Opuz'un darplarına, bıçaklı saldırısına ve bir kez da araçla ezme girişimine maruz kaldı. Nahide Opuz, yaşadığı şiddet olayları için 36 kez annesi Minteha Baybur ile devlet makamlarına şikayette bulundu; 6 defasında olay kayıt altına alındı.
İki kadının şikayetleri sonucunda Hüseyin Opuz iki kez gözaltına alındı ancak tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. Nahide Opuz ve annesi, Hüseyin Opuz'un tutuksuz yargılandığı ya da tutuklu yargılanırken salıverildiği her seferinde şikayetlerini geri aldılar ve şikayete bağlı suçlardan olduğu gerekçesiyle davalar düştü. Hüseyin Opuz, 11 Nisan 1996'da gördüğü şiddet sonucu ölüm tehlikesi yaşayacak hale gelince eşi tutuklandı ancak kısa süre sonra savcı Nahide'nin öiüm tehlikesini atlatıp iyileşmesini göz önüne alarak Hüseyin Opuz'un tahliyesine karar verdi. Kayda alınan beşinci olayda Hüseyin Opuz, eşine bıçak çekmişti ve yargılandı. Kendisini "Eve geldim, karım annesindeydi, aradım geldi, ‘neden yemek yapmadın’ dedim, münakaşa çıktı, getirdiği meyve tabağındaki bıçakla vurdum." sözleriyle savunn Hüseyin Opuz, üç taksitte ödemek üzere 800 liralık para cezası aldı. Araçla ezme girişimiyle ilgili olarak üç ay hapse mahkûm edildi ancak cezası paraya çevrildi. Kayıtlı altıncı başvurusunda Nahide Opuz, tehdit edildiğini bildirdi; savcılık, delil olmadığını söyleyerek kamu davası açmayı reddetti. Nahide Opuz, açtığı boşanma davasını da eşinin baskısıyla geri aldı. Yaptığı koruma tedbiri başvuruları sonuçsuz kaldı.
Nahide Opuz'un annesi, 27 Şubat 2002'de Diyarbakır savcılığına ölüm tehditlerinin yoğunlaştığına dair şikayette bulundu. Bu şikayet henüz sonuçlanmadan, 11 Mart 2002'de kızını yanına alarak İzmir'e yerleşmek üzere bir kamyona eşya yüklemişken; aracın önünü kesen Hüseyin Opuz tarafından vurularak öldürüldü. Hüseyin Opuz aleyhine 13 Mart 2002 tarihinde kamu davası açıldı. Nahide Opuz’un Aralık 2001'de açtığı boşanma davası annesinin öldürülmesinden sonra sonuçlandı ve çift boşandı.
Dava süreci
Annesinin öldürülmesinden sonra AİHM'e başvuran Nahide Opuz, başvurusunda, yetkililerce yaşam haklarının korunmadığını, annesiyle maruz kaldıklarını şiddet ve tehditlere yerel makamların duyarsız kaldıklarını bildirdi. Başvuru, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) "yaşam hakkı"nı güvence altına alan 2. maddesi ile "işkence ve insanlık dışı ve onur kırıcı muamele yasağı"nı düzenleyen 3. maddesiyle "mahkemelere etkin başvuru hakkı"na dair 13. maddesine dayandırıldı. Başvuruda, kadınları aile içi şiddetten koruyan bir düzenleme bulunmadığı gerekçesiyle de ve ayrımcılık yapıldığı gerekçesiyle de AİHS'nin "ayrımcılık yasağı"nı düzenleyen 14. maddenin de çiğnendiği belirtildi.
AİHM'deki dava sürerken, Nahide Opuz’un annesinin öldürülmesi ile ilgili olarak aleyhinde Diyarbakır Mahkemesi’nde açılan kamu davasında Hüseyin Opuz "Eşimin annesi ahlaka mugayir işler peşindeydi” diyerek kendini savundu; 26 Mart 2008’de mahkeme müebbet hapis cezası verilmesine; ancak cezanın “haksız tahrik ve iyi hal” indirimiyle 15 yıl 10 ay hapis ve 180 TL’ye düşürülmesine; tutuklu kaldığı süre ve kararın temyiz mahkemesince inceleneceği göz önünde bulundurularak, serbest bırakılmasına karar verdi.
Nisan 2008’de Nahide Opuz, serbest kaldıktan sonra yeniden tehdit etmeye başlayan eski eşinden şikayetçi olarak koruma talebinde bulundu. Mayıs ve Kasım 2008’de Opuz'a, Hüseyin Opuz’un cezaevinden çıktığı, yine tehditler yöneltmeye başladığı konusunda AİHM’i bilgilendirdi ve talebine karşın hiçbir tedbir alınmadığından şikayetçi oldu. AİHM sekreteryası hükûmetten bir açıklama istedi. Makamlar eski eşin fotoğrafını ve parmak izini tutuklama emriyle birlikte polis karakollarına dağıttıklarını belirtti.
Karar
Mahkeme oybirliğiyle, Türkiye'nin şiddet gören bir kadını, savcılığa başvurduğu halde, kocasından koruyamayarak ayrımcılık yaptığına hükmetti. Bu yüzden Ankara'nın, Nahide Opuz adlı vatandaşa 36 bin 500 Euro ödemesine karar verildi. Mahkeme ayrıca, Türkiye’de polislerin şiddet sorununu "müdahale edemeyecekleri bir aile içi mesele" olarak gördüklerine, bu nedenle kadından şikayet geldiğinde arabulucu rolü üstlendiklerine dikkat çekti.
Karardan Sonra
AİHM kararından sonra İçişleri Bakanlığı tarafından Nahide Akgün (Opuz)’e yakın koruma sağlandı. Yaşamını kaçarak sürdüren Nahide Opuz’un yakın koruması bir süre sonra çağrılı korumaya dönüştürüldü.
Kadınların ev içi şiddete karşı korunmayarak ayrımcılığa uğradıklarına dair AİHM kararı, İstanbul Sözleşmesi olarak bilinen yeni bir insan hakları sözleşmesi doğurdu. İstanbul’da imzaya açıldığı için "İstanbul Sözleşmesi" olarak anılan Avrupa Konseyi’nin Kadına Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Sözleşmesi, bu kararın üzerinde inşa edildi. Opuz, "Eve geldim yemek yoktu…" gerekçesiyle şiddet görmüştü. Bu cümle, sözleşmeye “toplumsal cinsiyet rolleri şiddete gerekçe olamaz” şeklinde girdi. "Eşimin annesi ahlaka mugayir işler peşindeydi" cümlesi sözleşmede "subjektif namus anlayışının şiddete gerekçe olamayacağı" şeklinde yer aldı.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Opuz Türkiye Davası Karar Metni-Gayri Resmî Tercüme 9 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Çeviri:Defne Orhun) 9 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Opuz/Türkiye Kararı Kısa Özet 9 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Çeviri:Özge Yücel)
Kaynakça
- ^ a b Damla Yur, AİHM Mahkumiyeti de Nahide’yi Koruyamıyor, Miliyet gazetesi, 26.10.2013
- ^ Danış Bektaş, Meral. . Cumhuriyet. 9 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ Yur, Damla (26 Ekim 2013). . Milliyet gazetesi. 9 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Mertürek Güler, Banu (21 Mart 2021). . Biz Haberiz. 21 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ a b "İstanbul-BİA Haber Merkezi, Türkiye AİHM'de Kadını Korumadığı İçin Mahkum Olan İlk Ülke, Bianet.org, 09.06.2009". 18 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Haziran 2015.
- ^ Kuyucu, Nihan (9 Haziran 2009). (PDF). 15 Nisan 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ a b Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Üçüncü Daire Opuz -Türkiye Karar, 9 Haziran 2009, TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu web sitesi, Erişim tarihi: 10.06.2015 4 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Opuz/Türkiye Kararı Kısa Özet, KAHDEM Kadınlara Hukuki Destek Merkez Derneği Kurumsal Sitesi, 10.06.2009". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Haziran 2015.
- ^ . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2015.
- ^ . Dw.com. 9 Ağustos 2020. 3 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ Urgu Demiral, Elif. . Gazete Oksjien. 26 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Çitil, Şehadet (6 Temmuz 2020). . serbestiyet.com. 9 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nahide Opuz davasi kadina yonelik aile ici siddet nedeniyle Avrupa Insan Haklari Mahkemesi AIHM de Turkiye ye karsi 2002 yilinda acilmis bir davadir Esinden siddet gordugu icin Turkiye de defalarca savciliga basvuran ve esinin saldirisi ile annesi oldurulen Nahide Opuz basvurularina ragmen tedbir alinmadigi icin Turkiye yi AIHM e sikayet etmistir 2009 yilinda mahkeme Opuz u hakli bularak Turkiye nin siddet goren bir kadini savciliga basvurdugu halde kocasindan koruyamayarak ayrimcilik yaptigina hukmetti ve Turkiye yi tazminata mahkum etti Opuz davasi AIHM in aile ici siddete karsi vatandasini koruyamadigi gerekcesiyle bir devleti mahkum ettigi ilk davadir Karar Avrupa Konseyi nin aile bireylerini aile ici siddetten korumak icin hazirladigi yeni bir insan haklari sozlesmesine Istanbul Sozlesmesi ilham vermis Sozlesme Turkiye nin onculugunde hazirlanmis Turkiye nin Avrupa Konseyi Donem Baskani oldugu sirada imzaya acilmis ve ilk imzalayicisi Turkiye olmustur Arka planDiyarbakir da yasayan 1972 dogumlu Nahide Opuz Akgun bes yillik bir beraberlikten sonra Kasim 1995 te evlendigi Huseyin Opuz ile uc cocuk sahibi bir Turk yurttasidir Nahide Opuz evliligi suresince annesiyle birlikte Huseyin Opuz un darplarina bicakli saldirisina ve bir kez da aracla ezme girisimine maruz kaldi Nahide Opuz yasadigi siddet olaylari icin 36 kez annesi Minteha Baybur ile devlet makamlarina sikayette bulundu 6 defasinda olay kayit altina alindi Iki kadinin sikayetleri sonucunda Huseyin Opuz iki kez gozaltina alindi ancak tutuksuz yargilanmak uzere serbest birakildi Nahide Opuz ve annesi Huseyin Opuz un tutuksuz yargilandigi ya da tutuklu yargilanirken saliverildigi her seferinde sikayetlerini geri aldilar ve sikayete bagli suclardan oldugu gerekcesiyle davalar dustu Huseyin Opuz 11 Nisan 1996 da gordugu siddet sonucu olum tehlikesi yasayacak hale gelince esi tutuklandi ancak kisa sure sonra savci Nahide nin oium tehlikesini atlatip iyilesmesini goz onune alarak Huseyin Opuz un tahliyesine karar verdi Kayda alinan besinci olayda Huseyin Opuz esine bicak cekmisti ve yargilandi Kendisini Eve geldim karim annesindeydi aradim geldi neden yemek yapmadin dedim munakasa cikti getirdigi meyve tabagindaki bicakla vurdum sozleriyle savunn Huseyin Opuz uc taksitte odemek uzere 800 liralik para cezasi aldi Aracla ezme girisimiyle ilgili olarak uc ay hapse mahkum edildi ancak cezasi paraya cevrildi Kayitli altinci basvurusunda Nahide Opuz tehdit edildigini bildirdi savcilik delil olmadigini soyleyerek kamu davasi acmayi reddetti Nahide Opuz actigi bosanma davasini da esinin baskisiyla geri aldi Yaptigi koruma tedbiri basvurulari sonucsuz kaldi Nahide Opuz un annesi 27 Subat 2002 de Diyarbakir savciligina olum tehditlerinin yogunlastigina dair sikayette bulundu Bu sikayet henuz sonuclanmadan 11 Mart 2002 de kizini yanina alarak Izmir e yerlesmek uzere bir kamyona esya yuklemisken aracin onunu kesen Huseyin Opuz tarafindan vurularak olduruldu Huseyin Opuz aleyhine 13 Mart 2002 tarihinde kamu davasi acildi Nahide Opuz un Aralik 2001 de actigi bosanma davasi annesinin oldurulmesinden sonra sonuclandi ve cift bosandi Dava sureciAnnesinin oldurulmesinden sonra AIHM e basvuran Nahide Opuz basvurusunda yetkililerce yasam haklarinin korunmadigini annesiyle maruz kaldiklarini siddet ve tehditlere yerel makamlarin duyarsiz kaldiklarini bildirdi Basvuru Avrupa Insan Haklari Sozlesmesi nin AIHS yasam hakki ni guvence altina alan 2 maddesi ile iskence ve insanlik disi ve onur kirici muamele yasagi ni duzenleyen 3 maddesiyle mahkemelere etkin basvuru hakki na dair 13 maddesine dayandirildi Basvuruda kadinlari aile ici siddetten koruyan bir duzenleme bulunmadigi gerekcesiyle de ve ayrimcilik yapildigi gerekcesiyle de AIHS nin ayrimcilik yasagi ni duzenleyen 14 maddenin de cignendigi belirtildi AIHM deki dava surerken Nahide Opuz un annesinin oldurulmesi ile ilgili olarak aleyhinde Diyarbakir Mahkemesi nde acilan kamu davasinda Huseyin Opuz Esimin annesi ahlaka mugayir isler pesindeydi diyerek kendini savundu 26 Mart 2008 de mahkeme muebbet hapis cezasi verilmesine ancak cezanin haksiz tahrik ve iyi hal indirimiyle 15 yil 10 ay hapis ve 180 TL ye dusurulmesine tutuklu kaldigi sure ve kararin temyiz mahkemesince incelenecegi goz onunde bulundurularak serbest birakilmasina karar verdi Nisan 2008 de Nahide Opuz serbest kaldiktan sonra yeniden tehdit etmeye baslayan eski esinden sikayetci olarak koruma talebinde bulundu Mayis ve Kasim 2008 de Opuz a Huseyin Opuz un cezaevinden ciktigi yine tehditler yoneltmeye basladigi konusunda AIHM i bilgilendirdi ve talebine karsin hicbir tedbir alinmadigindan sikayetci oldu AIHM sekreteryasi hukumetten bir aciklama istedi Makamlar eski esin fotografini ve parmak izini tutuklama emriyle birlikte polis karakollarina dagittiklarini belirtti KararMahkeme oybirligiyle Turkiye nin siddet goren bir kadini savciliga basvurdugu halde kocasindan koruyamayarak ayrimcilik yaptigina hukmetti Bu yuzden Ankara nin Nahide Opuz adli vatandasa 36 bin 500 Euro odemesine karar verildi Mahkeme ayrica Turkiye de polislerin siddet sorununu mudahale edemeyecekleri bir aile ici mesele olarak gorduklerine bu nedenle kadindan sikayet geldiginde arabulucu rolu ustlendiklerine dikkat cekti Karardan SonraAIHM kararindan sonra Icisleri Bakanligi tarafindan Nahide Akgun Opuz e yakin koruma saglandi Yasamini kacarak surduren Nahide Opuz un yakin korumasi bir sure sonra cagrili korumaya donusturuldu Kadinlarin ev ici siddete karsi korunmayarak ayrimciliga ugradiklarina dair AIHM karari Istanbul Sozlesmesi olarak bilinen yeni bir insan haklari sozlesmesi dogurdu Istanbul da imzaya acildigi icin Istanbul Sozlesmesi olarak anilan Avrupa Konseyi nin Kadina Yonelik Siddet ve Ev Ici Siddetin Onlenmesi ve Bunlarla Mucadeleye Iliskin Sozlesmesi bu kararin uzerinde insa edildi Opuz Eve geldim yemek yoktu gerekcesiyle siddet gormustu Bu cumle sozlesmeye toplumsal cinsiyet rolleri siddete gerekce olamaz seklinde girdi Esimin annesi ahlaka mugayir isler pesindeydi cumlesi sozlesmede subjektif namus anlayisinin siddete gerekce olamayacagi seklinde yer aldi Ayrica bakinizAyse Pasali cinayeti Istanbul SozlesmesiDis baglantilarOpuz Turkiye Davasi Karar Metni Gayri Resmi Tercume 9 Eylul 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ceviri Defne Orhun 9 Eylul 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Opuz Turkiye Karari Kisa Ozet 9 Eylul 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ceviri Ozge Yucel Kaynakca a b Damla Yur AIHM Mahkumiyeti de Nahide yi Koruyamiyor Miliyet gazetesi 26 10 2013 Danis Bektas Meral Cumhuriyet 9 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2021 Yur Damla 26 Ekim 2013 Milliyet gazetesi 9 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Merturek Guler Banu 21 Mart 2021 Biz Haberiz 21 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2021 a b Istanbul BIA Haber Merkezi Turkiye AIHM de Kadini Korumadigi Icin Mahkum Olan Ilk Ulke Bianet org 09 06 2009 18 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Haziran 2015 Kuyucu Nihan 9 Haziran 2009 PDF 15 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi a b Avrupa Insan Haklari Mahkemesi Ucuncu Daire Opuz Turkiye Karar 9 Haziran 2009 TBMM Kadin Erkek Firsat Esitligi Komisyonu web sitesi Erisim tarihi 10 06 2015 4 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Opuz Turkiye Karari Kisa Ozet KAHDEM Kadinlara Hukuki Destek Merkez Dernegi Kurumsal Sitesi 10 06 2009 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Haziran 2015 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2015 Dw com 9 Agustos 2020 3 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2021 Urgu Demiral Elif Gazete Oksjien 26 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Citil Sehadet 6 Temmuz 2020 serbestiyet com 9 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2021