Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Limulidae, Nal yengeci veya at nalı yengeci, deniz ve acı suda yaşayan alttakımına bağlı bir hayvan familyasıdır. Gerçek yengeçler gibi kabuklular şubesinden olmadıkları için yaygın olarak kullanılan isimleri hatalıdır ve yengeç değillerdir.
| Limulidae | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||
| Değerlendirilmedi (IUCN 3.1) | |||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Yumuşak kumlu veya çamur tabanlı sığ sularda ve çevresinde yaşayan at nalı yengeçleri, ilkbahar gelgitlerinde gelgit bölgesinde ortaya çıkarlar. Genellikle Asya'da yemek olarak tüketilen at nalı yengeçleri, balık yemi, gübre ve bilim için (özellikle Limulus amebosit lizatı için) kullanılırlar. 2000'li yıllardaki kıyı habitat tahribatı ve aşırı avlanma nedeniyle nüfusları azalmaya başlamıştır. At nalı yengeci türlerinden Carcinoscorpius rotundicauda'da tetrodotoksin bulunabilir.
450 milyon yıl önce ortaya çıktıkları göz önüne alındığında, at nalı yengeçleri yaşayan fosil kabul edilmektedir. 2019'da yapılan moleküler analizlere göre, at nalı yengeçleri örümceğimsiler sınıfındaki Ricinulei familyasıyla kardeş gruptur.
Taksonomi
Limulidae familyasına bağlı cinsler (2022):
- Carcinoscorpius - Pocock, 1902
- Limulus - Müller, 1785
- Tachypleus - Leach, 1819
Kullanımı
At nalı yengeçleri, kanlarında oksijen taşımak için hemosiyanin kullanırlar. Hemosiyaninde bulunan bakır nedeniyle kanları mavidir. Kanlarında, organizmayı patojenlere karşı savunmak için kullandıkları amebositler bulunur. Amebositler omurgalıların beyaz kan hücrelerine benzeyen bir yapıdır. L. polyphemus'un kanından elde edilen amebositler, tıbbi uygulamalarda bakteriyel endotoksinlerin tespiti için kullanılan Limulus amebosit lizat'ın (LAL) üretilmesinde kullanılır. Hayvanın kanına olan yüksek talep, nal yengeçlerin toplanıp kanlarının alındıktan sonra tekrar denize bırakılmasına sebep olmaktadır. Hayvanların çoğu bu süreçte hayatta kalsa da; ölüm oranı, hayvandan alınan kan miktarı ve taşınma sırasında hayvanın yaşadığı stresle ilişkilidir. Kan alındıktan sonraki ölüm oranı tahminleri %3 - 15 ile % 10 - 30 arasında değişmektedir. Bu amaçla yılda yaklaşık 500.000 Limulus yakalanmaktadır.
Kan alınması ayrıca dişi at nalı yengeçlerinin yumurtlayacakları yumurta sayısına azaltabilir veya yumurtlamalarını engelleyebilir. Biyomedikal endüstrisine göre, kanı %30 oranında alınan at nalı yengeçleri, geri gönderilmeden önce okyanustan bir ila üç gün uzakta kalırlar. Solungaçlar nemli kaldığı sürece dört gün karada yaşayabilirler. Bazı şirketlerin at nalı yengeçlerini okyanusa geri göndermediklerinden şüphelenen bazı bilim insanları, bu şirketlerin at nalı yengeçlerini balık yemi olarak sattığından şüphelenmektedir.
At nalı yengeçlerinin ilaç endüstrisi için avlanma oranları azalmaktadır. 1986'da Kyushu Üniversitesi'nden araştırmacılar, LAL'ın kendi içinde bulunan izole edilmiş Limulus pıhtılaşma faktörünün (rFC) kullanılmasıyla LAL geliştirilebileğini keşfetmiştir.Singapur Ulusal Üniversitesi araştırmacılarında Jeak Ling Ding, LAL yerine kullanılabilecek rFC'nin üretimi için kullanılan sürecin patentini almış; 8 Mayıs 2003'te patentli süreç ile yapılan sentetik izole edilmiş rFC'yi ilk kez kullanıma sunmuştur. İlk başta endüstri yeni ürüne pek ilgi göstermemiş olsa da, ürün patentli olduğundan, Lonza Group adlı üretici firma tarafından satılmıştır. Ayrıca 2013'te Hyglos GmbH kendi rFC ürününü üretmeye başlamıştır. Avrupalı düzenleyicilerin rFC'nin kullanmayı kabul etmesi, rFC'nin LAL'a kıyasla daha uygun maliyetli olması ve Eli Lilly and Company'nin rFC'yi kullanmayı desteklemesi nedeniyle, at nalı yengeçlerinin kanları için avlanmasının sona ereceği öngörülmektedir.
Haziran 2020'de, ABD Farmakopesi, rFC'ye at nalı yengeci kanıyla eşit statü vermeyi reddettiği bildirmiştir.
Dış bağlantılar
- LAL Update 21 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Horseshoe crab at the Smithsonian Ocean Portal 11 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- The Horseshoe Crab – Medical Uses; The Ecological Research & Development Group (ERDG) 21 Ekim 2001 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- RedKnot.org 15 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . links to shorebird recovery sites, movies, events & other info on Red Knot rufa & horseshoe crabs.
- Crab Bleeders 8 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Article about the men who bleed horseshoe crabs for science.
- Day time mating of horseshoe crabs in Maine 12 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Sarah Zhang, The Last Days of the Blue-Blood Harvest, The Atlantic, May 9, 2018 8 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
![image]()
Wikimedia Commons'ta Nal yengeci ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.![image]()
Vikitür'de Nal yengeci ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Kaynakça
- ^ Sekiguchi K (1988). Biology of Horseshoe Crabs. Science House. ISBN .
- ^ . 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2022.
- ^ a b Stine Vestbo (2018). "Present and Potential Future Distributions of Asian Horseshoe Crabs Determine Areas for Conservation". Frontiers in Marine Science. 5 (164): 1-16. doi:10.3389/fmars.2018.00164.
- ^ Attaya Kungsuwan (1987). "Tetrodotoxin in the Horseshoe Crab Carcinoscorpius rotundicauda Inhabiting Thailand" (PDF). Nippon Suisan Gakkaishi. 53 (2): 261-266. doi:10.2331/suisan.53.261. 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ağustos 2020.
- ^ Life: the Science of Biology. 9th. . 2009. s. 683. ISBN . 2 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ağustos 2020.
- ^ Ballesteros (14 Şubat 2019). "A Critical Appraisal of the Placement of Xiphosura (Chelicerata) with Account of Known Sources of Phylogenetic Error". Systematic Biology. 68 (6): 896-917. doi:10.1093/sysbio/syz011. (PMID) 30917194.
- ^ "Anxious Arthropods". Ohio History Org. 25 Eylül 2014. 29 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2020.
- ^ . HorseshoeCrab.org. 21 Ekim 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2020.
- ^ Reducing post-bleeding mortality of horseshoe crabs (Limulus polyphemus) used in the biomedical industry (PDF) (M.Sc. tez). Virginia Polytechnic Institute and State University. 2003. 22 Haziran 2013 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Nisan 2011.
- ^ "Crash: A Tale of Two Species – The Benefits of Blue Blood – Nature – PBS". 10 Haziran 2008. 10 Ekim 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ağustos 2020.
- ^ The Blood Harvest 24 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Atlantic, 2014.
- ^ Changing Global Perspectives on Horseshoe Crab Biology, Conservation and Management. Springer International Publishing. 2015.
- ^ "Medical Labs May Be Killing Horseshoe Crabs". Scientific American. Scientific American. 9 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mayıs 2018.
- ^ Chesler. "The Blood of the Crab". (13 April 2017). 4 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Nisan 2017.
- ^ "The Horseshoe Crab - US Fish and Wildlife Service" (PDF). 2 Eylül 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 11 Ağustos 2020.
- ^ Chesler (9 Haziran 2016). "Medical Labs May Be Killing Horseshoe Crabs". Scientific American. 9 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Kasım 2017.
- ^ Iwanaga (1 Ağustos 1986). "The hemolymph coagulation system in invertebrate animals". Journal of Protein Chemistry (İngilizce). 5 (4): 255-268. doi:10.1007/bf01025424. ISSN 0277-8033.
- ^ . National University of Singapore. 8 Mayıs 2003. 14 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2018.
- ^ Zhang (9 Mayıs 2018). "The Last Days of the Blue-Blood Harvest". The Atlantic (İngilizce). 8 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Eylül 2018.
- ^ "The Race for a Coronavirus Vaccine Runs on Horseshoe Crab Blood". Smithsonian Magazine (İngilizce). 8 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Haziran 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Limulidae Nal yengeci veya at nali yengeci deniz ve aci suda yasayan alttakimina bagli bir hayvan familyasidir Gercek yengecler gibi kabuklular subesinden olmadiklari icin yaygin olarak kullanilan isimleri hatalidir ve yengec degillerdir Limulidae Yasadigi donem araligi 247 2 0 myo Gunumuz PreYeYeOSDCPTJKPgNKorunma durumuDegerlendirilmedi IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ArthropodaAlt sube ChelicerataSinif EuchelicerataTakim XiphosuridaAlt takim Familya Limulidae Leach 1819Yumurtalar Yumusak kumlu veya camur tabanli sig sularda ve cevresinde yasayan at nali yengecleri ilkbahar gelgitlerinde gelgit bolgesinde ortaya cikarlar Genellikle Asya da yemek olarak tuketilen at nali yengecleri balik yemi gubre ve bilim icin ozellikle Limulus amebosit lizati icin kullanilirlar 2000 li yillardaki kiyi habitat tahribati ve asiri avlanma nedeniyle nufuslari azalmaya baslamistir At nali yengeci turlerinden Carcinoscorpius rotundicauda da tetrodotoksin bulunabilir 450 milyon yil once ortaya ciktiklari goz onune alindiginda at nali yengecleri yasayan fosil kabul edilmektedir 2019 da yapilan molekuler analizlere gore at nali yengecleri orumcegimsiler sinifindaki Ricinulei familyasiyla kardes gruptur TaksonomiLimulidae familyasina bagli cinsler 2022 Carcinoscorpius Pocock 1902 Limulus Muller 1785 Tachypleus Leach 1819KullanimiAt nali yengecleri kanlarinda oksijen tasimak icin hemosiyanin kullanirlar Hemosiyaninde bulunan bakir nedeniyle kanlari mavidir Kanlarinda organizmayi patojenlere karsi savunmak icin kullandiklari amebositler bulunur Amebositler omurgalilarin beyaz kan hucrelerine benzeyen bir yapidir L polyphemus un kanindan elde edilen amebositler tibbi uygulamalarda bakteriyel endotoksinlerin tespiti icin kullanilan Limulus amebosit lizat in LAL uretilmesinde kullanilir Hayvanin kanina olan yuksek talep nal yengeclerin toplanip kanlarinin alindiktan sonra tekrar denize birakilmasina sebep olmaktadir Hayvanlarin cogu bu surecte hayatta kalsa da olum orani hayvandan alinan kan miktari ve tasinma sirasinda hayvanin yasadigi stresle iliskilidir Kan alindiktan sonraki olum orani tahminleri 3 15 ile 10 30 arasinda degismektedir Bu amacla yilda yaklasik 500 000 Limulus yakalanmaktadir Kan alinmasi ayrica disi at nali yengeclerinin yumurtlayacaklari yumurta sayisina azaltabilir veya yumurtlamalarini engelleyebilir Biyomedikal endustrisine gore kani 30 oraninda alinan at nali yengecleri geri gonderilmeden once okyanustan bir ila uc gun uzakta kalirlar Solungaclar nemli kaldigi surece dort gun karada yasayabilirler Bazi sirketlerin at nali yengeclerini okyanusa geri gondermediklerinden suphelenen bazi bilim insanlari bu sirketlerin at nali yengeclerini balik yemi olarak sattigindan suphelenmektedir At nali yengeclerinin ilac endustrisi icin avlanma oranlari azalmaktadir 1986 da Kyushu Universitesi nden arastirmacilar LAL in kendi icinde bulunan izole edilmis Limulus pihtilasma faktorunun rFC kullanilmasiyla LAL gelistirilebilegini kesfetmistir Singapur Ulusal Universitesi arastirmacilarinda Jeak Ling Ding LAL yerine kullanilabilecek rFC nin uretimi icin kullanilan surecin patentini almis 8 Mayis 2003 te patentli surec ile yapilan sentetik izole edilmis rFC yi ilk kez kullanima sunmustur Ilk basta endustri yeni urune pek ilgi gostermemis olsa da urun patentli oldugundan Lonza Group adli uretici firma tarafindan satilmistir Ayrica 2013 te Hyglos GmbH kendi rFC urununu uretmeye baslamistir Avrupali duzenleyicilerin rFC nin kullanmayi kabul etmesi rFC nin LAL a kiyasla daha uygun maliyetli olmasi ve Eli Lilly and Company nin rFC yi kullanmayi desteklemesi nedeniyle at nali yengeclerinin kanlari icin avlanmasinin sona erecegi ongorulmektedir Haziran 2020 de ABD Farmakopesi rFC ye at nali yengeci kaniyla esit statu vermeyi reddettigi bildirmistir Dis baglantilarLAL Update 21 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Horseshoe crab at the Smithsonian Ocean Portal 11 Subat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Horseshoe Crab Medical Uses The Ecological Research amp Development Group ERDG 21 Ekim 2001 tarihinde Wayback Machine sitesinde RedKnot org 15 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde links to shorebird recovery sites movies events amp other info on Red Knot rufa amp horseshoe crabs Crab Bleeders 8 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Article about the men who bleed horseshoe crabs for science Day time mating of horseshoe crabs in Maine 12 Eylul 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sarah Zhang The Last Days of the Blue Blood Harvest The Atlantic May 9 2018 8 Eylul 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wikimedia Commons ta Nal yengeci ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Vikitur de Nal yengeci ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Kaynakca Sekiguchi K 1988 Biology of Horseshoe Crabs Science House ISBN 978 4 915572 25 8 30 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Eylul 2022 a b Stine Vestbo 2018 Present and Potential Future Distributions of Asian Horseshoe Crabs Determine Areas for Conservation Frontiers in Marine Science 5 164 1 16 doi 10 3389 fmars 2018 00164 Attaya Kungsuwan 1987 Tetrodotoxin in the Horseshoe Crab Carcinoscorpius rotundicauda Inhabiting Thailand PDF Nippon Suisan Gakkaishi 53 2 261 266 doi 10 2331 suisan 53 261 1 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Agustos 2020 Life the Science of Biology 9th 2009 s 683 ISBN 978 1 4292 1962 4 2 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Agustos 2020 Ballesteros 14 Subat 2019 A Critical Appraisal of the Placement of Xiphosura Chelicerata with Account of Known Sources of Phylogenetic Error Systematic Biology 68 6 896 917 doi 10 1093 sysbio syz011 PMID 30917194 Anxious Arthropods Ohio History Org 25 Eylul 2014 29 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mart 2020 HorseshoeCrab org 21 Ekim 2001 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Agustos 2020 Reducing post bleeding mortality of horseshoe crabs Limulus polyphemus used in the biomedical industry PDF M Sc tez Virginia Polytechnic Institute and State University 2003 22 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Nisan 2011 Crash A Tale of Two Species The Benefits of Blue Blood Nature PBS 10 Haziran 2008 10 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Agustos 2020 The Blood Harvest 24 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Atlantic 2014 Changing Global Perspectives on Horseshoe Crab Biology Conservation and Management Springer International Publishing 2015 Medical Labs May Be Killing Horseshoe Crabs Scientific American Scientific American 9 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mayis 2018 Chesler The Blood of the Crab 13 April 2017 4 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Nisan 2017 The Horseshoe Crab US Fish and Wildlife Service PDF 2 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 11 Agustos 2020 Chesler 9 Haziran 2016 Medical Labs May Be Killing Horseshoe Crabs Scientific American 9 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Kasim 2017 Iwanaga 1 Agustos 1986 The hemolymph coagulation system in invertebrate animals Journal of Protein Chemistry Ingilizce 5 4 255 268 doi 10 1007 bf01025424 ISSN 0277 8033 National University of Singapore 8 Mayis 2003 14 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Eylul 2018 Zhang 9 Mayis 2018 The Last Days of the Blue Blood Harvest The Atlantic Ingilizce 8 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Eylul 2018 The Race for a Coronavirus Vaccine Runs on Horseshoe Crab Blood Smithsonian Magazine Ingilizce 8 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Haziran 2020