Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Neferneferuaten Nefertiti (Nfr nfrw itn Nfrt jy.tj) veya yaygın haliyle Nefertiti (MÖ 14. yüzyıl), Mısır kraliçesi (hükümranlığı MÖ 1379-1362), Mısır Firavunu IV. Amenhotep'in (sonradan Akhenaton) eşidir. Adının tam hâli "Aten'in güzeller güzeli, güzel geldi" anlamına gelir.
Nefertiti Mısır'ın en güçlü kadınlarından biriydi. Çünkü Nefertiti kocası Akhenaton, yani firavunla aynı düzeyde bulunuyordu. Hatta firavunun uygulaması gereken cezaları ya da yapması gereken işleri yapabilme yetkisi vardı. Bu durum, Mısır'da alışkın olunan bir uygulama olmadığından halk ve din adamları hiç memnun değildi. Tahtta çok uzun süre kalamadıklarından dolayı bu memnuniyetsizlik uzun sürmedi. Nefertiti bir süre tahtta kaldı ve öldü.
Sağ tarafta bulunan büst en çok kopyalanmış Antik Mısır eseridir. Ünlü Mısırlı heykeltıraş Thutmose tarafından yapılmış bir eser olup atölyesinde bulunmuştu.
Ailesi
Firavun IV. Amenhotep (Akhenaton) ile evlenme tarihi tam bilinmese de beşi salgın hastalıktan dolayı ölmüş altı çocuğunun adı biliniyor. Geriye Ankhsenpaaten kalmıştır. Altı kız çocuğunun isimleri:
- Meritaten: 4. evlilik yılında (),
- Meketaten: 3. evlilik yılında (),
- Neferneferuaten Tasherit: 6. evlilik yılında (),
- Neferneferure: 9. evlilik yılında (),
- Setepenre: 11. evlilik yılında ().
| Wikimedia Commons'ta Nefertiti ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Ölüm
Eski teoriler
2012 öncesi Egyptolojik teoriler, Nefertiti'nin Akhenaten'in saltanatının 12. yılında tarihsel kayıtlardan kaybolduğunu ve bundan sonra ondan hiçbir haber alınmadığını düşünüyordu. Tahmini nedenler arasında yaralanma, şehri kasıp kavuran bir veba ve doğal bir neden vardı. Bu teori, Nefertiti için yazılmış birkaç ushabti parçasının keşfine dayanıyordu (şimdi Louvre ve Brooklyn Müzesi'nde bulunuyor).
Bir Akhenaton kraliçesine ait anıtların kasıtlı olarak silinmesinin yerine 'ya atıfta bulunulduğu gösterildiğinde, onun önemsenmediğine dair önceki bir teori gözden düştü.
Akhenaten'in hükümdarlığı sırasında (ve belki de sonrasında), Nefertiti benzeri görülmemiş bir güce sahipti. Saltanatının on ikinci yılında, eş-naip statüsüne yükseltilmiş olabileceğine dair kanıtlar var:'da tasvir edilebileceği gibi, statü olarak firavuna eşittir.
Nefertiti'nin Neferneferuaten adlı hükümdar olması muhtemeldir. Bazı teorisyenler, Nefertiti'nin hâlâ hayatta olduğuna ve genç kraliyet üyeleri üzerinde nüfuz sahibi olduğuna inanıyor. Durum buysa, bu etki ve muhtemelen Nefertiti'nin kendi hayatı, Tutankhaten'in saltanatının 3. yılında (MÖ 1331) sona ermiş olacaktı. O yıl Tutankhaten, adını Tutankhamun olarak değiştirdi. Bu, Amun'a resmi tapınmaya geri dönmesinin ve başkenti Thebes yapmak için Amarna'yı terk etmesinin kanıtıdır.
Yeni teoriler
2012 yılında, Akhenaten'in hükümdarlığının 15. günü açıklandı. Abū Ḥinnis, taş ocağı 320 içinde, Dayr'daki kireçtaşı ocağının en büyük vadisinde keşfedildi. Kırmızı aşı boyasıyla yazılmış beş satırlık yazıt, "Büyük Kraliyet Karısı, Sevgilisi, İki Ülkenin Metresi"nin varlığından bahseder; s, Neferneferuaten Nefertiti. Yazıtın son satırı, S üzerinde kralın katibi yetkisi altında yürütülen devam eden inşaat işine atıfta bulunuyor. Van der Perre şunu vurguluyor:
| “ | Bu yazıt, hem Akhenaten'in hem de Nefertiti'nin Akhenaten'in saltanatının 16. yılında hâlâ hayatta olduklarına ve daha da önemlisi, saltanatlarının başlangıcındaki konumlarını sürdürdüklerine dair tartışılmaz kanıtlar sunuyor. Bu, Amarna Dönemi'nin son yıllarını yeniden düşünmeyi gerekli kılıyor. | „ |
Bu, Nefertiti'nin Akhenaten'in saltanatının on ikinci ila son yılında hayatta olduğu anlamına gelir ve Akhenaten'in karısı yanında hâlâ tek başına hüküm sürdüğünü gösterir. Bu nedenle, Neferneferuaten olarak bilinen kadın, Amarna firavununun yönetimi, Akhenaten'in ölümü ile Tutankhamun'un tahta çıkışı arasına yerleştirilmelidir. Neferneferuaten, bu kadın firavun, kartuşlarından birinde "Kocası için etkili" sıfatını özellikle kullandı, yani Nefertiti veya kızı Meritaten (kral Smenkhkare ile evli) idi.
Mezarı
Bu konuya dair farklı tartışmalar olsa da Nefertiti'nin mezarı halen bulunamamıştır. Yakın zamanda, 2015 yılında İngiliz arkeolog Nicholas Reeves, Nefertiti'nin mezarının Tutankhamun'un mezarının hemen arkasında olduğunu iddia etmiştir fakat, yapılan son teknolojik araştırmalar bu iddianın gerçek olmadığını ortaya çıkarmıştır. Tutankhamun'un mezar duvarının arkasında iki farklı oda olduğuna dair bilgiler verir ancak bunların gerçekliği tartışmalıdır. O odada Nefertiti'nin mezarının olup olmadığı da bilinmemektedir. Ama Zahi Hawass ve diğer araştırmacıların yaptığı araştırmalara göre Nefertiti'nin mezarının Mısır'da, Krallar Vadisi'nde olduğu ve henüz keşfedilmediği açıklanmıştır. Popüler medya, dikkat çekmek amacıyla mezarın keşfedildiğine ilişkin haberler yapsa da bu iddialar gerçek değildir.
Bir başka iddia ise, yine Nicholas Reeves'tan, Tutankhamun'un mezarının aslında Nefertiti için yapıldığını, fakat Tutankhamun'un ani ölümü üzerine Nefertiti için yapılmış olan mezara Tut'un gömüldüğünü öne sürmüştür. Mezarın duvar resimlerindeki kartuş detayları ise ilgi çekicidir. Tutankhamun'un ölümünden sonra yerine firavun olarak geçen, Yuya'nın oğlu Aye'nin Nefertiti'yi gömerken çizilmiş resimlerinin üzerine Aye'nin Tutankhamun'u gömerken tasvir edilen resimleri çizildiğine ilişkin kanıtlar bulunmuştur. Bu da mezarın Nefertiti için yapılmış olduğu iddiasını güçlendirir.
Yakın zamanda, 2022'nin Eylül ayında, Mısır'daki Eski Eserlerden Sorumlu Devlet Bakanı Zahi Hawass, birinin Nefertiti olabileceğine inandığı birkaç isimsiz mumyanın keşfi hakkında bir açıklama yaptı. İspanyol The Independent gazetesine konuşan Hawass, "Ekim ayında Tutankhamun'un karısı ve annesi Nefertiti'nin mumyasının keşfini açıklayabileceğiz" dedi.
Fakat bu iddialar halen kanıtlanmış değildir.
Nefertiti büstü
Nefertiti büstü 1912'de Alman arkeolog Ludwig Borchardt ve ekibi tarafından bulunmuştur. Boyanmış kireçtaşından yapılmış büst, Nefertiti'nin yüzünün ve boynunun zarafetini ve güzelliğini gözler önüne sermektedir. Kraliçenin gözleri ve dudakları makyajlı gibi gözükür. Büstün kafasındaki benzersiz mavi taç geometrik desenlerle süslüdür.
Ludwig Borchardt'ın, Nefertiti’nin renkli büstünü kesin bir bilgi olmamakla birlikte Berlin’e gayri meşru yollardan götürdüğüne dair bazı ifadeler ve düşünceler söz konusu olmuştur. Nefertiti’nin renkli büstü günümüzde Berlin’de sergilenmektedir. İlk kez 1924’te sergiye açılmıştır. Günümüzde de Mısır ile Almanya arasında iadesi konusunda Mısır tarafından çalışmalar devam etmektedir, lakin olumlu bir sonuca ulaşılamamıştır.
Kaynakça
- ^ AnaBritannica Ansiklopedisi, c.16, s.441
- ^ Reeves, Nicholas. Akhenaten: Mısır'ın Sahte Peygamberi. s.172 Thames & Hudson. 2005.
- ^ Amarna'nın Işığında : Nefertiti keşfinin 100 Yılı. Ägyptisches Museum und Papyrussammlung, Staatliche Museen zu Berlin. 2012. ss. 196-197. ISBN .
- ^ Van der Perre, Athena (18 Ağustos 2014). "Dayr Abū Ḥinnis'teki Akhenaten'in 16. Yıl grafitisi. Nefertiti'nin Sonraki Yıllarına İlişkin Çalışmalara Bir Katkı". Journal of Egypt History. 7 (1): 68. doi:10.1163/18741665-12340014.
- ^ Van der Perre, Athena (2012). Seyfried, Friederike (Ed.). Amarna'nın Işığında : Nefertiti keşfinin 100 Yılı. İgyptisches Museum und Papyrussammlung, Staatliche Museen zu Berlin. s. 197. ISBN .
- ^ V an der Perre, Athena (18 Ağustos 2014). "Deyr Abū Ḥinnis'teki Akhenaten'in 16. Yıl grafitisi. Nefertiti'nin Sonraki Yıllarına İlişkin Çalışmalara Bir Katkı". Journal of Egypt History. 7 (1): 73. doi:10.1163/18741665-12340014.
- ^ Van der Perre, Athena (18 Ağustos 2014). "Dayr Abū Ḥinnis'teki Akhenaten'in 16. Yıl grafitisi. Nefertiti'nin Sonraki Yıllarına İlişkin Araştırmaya Bir Katkı". Journal of Egypt History. 7 (1): 76. doi:10.1163/18741665-12340014.
- ^ Van der Perre, Athena (18 Ağustos 2014). "Ahen'in 16. Yıl graffitosuDayr Abu Hinnis'te yenildi. Nefertiti'nin Sonraki Yıllarının İncelenmesine Bir Katkı". Journal of Egypt History. 7 (1): 77. doi:10.1163/18741665-12340014.
- ^ Marks, S. ((Ed.)). "Koyu Mavi Yıldızlı Gökyüzünün Altında". (PDF). ss. 17-21. 12 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2023.
- ^ "Nefertiti’nin Mezarı Bulundu >> Eski Mısır kraliçesinin lahdi sürpriz yerden çıkabilir » Kozan Demircan" https://khosann.com/nefertetinin-mezari-bulundu-eski-misir-kralicesinin-lahdi-surpriz-yerden-cikabilir/amp/ 22 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Mayıs 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Mayıs 2023.
- ^ Dickerson, Madelynn, A'dan Z'ye Sanat Tarihi, çev. Orhan Düz, Say Yayınları, İstanbul, 2021,
- ^ Kose, Seyma Nur (13 Aralık 2020). . Küresel Siyaset. 13 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Neferneferuaten Nefertiti Nfr nfrw itn Nfrt jy tj veya yaygin haliyle Nefertiti MO 14 yuzyil Misir kralicesi hukumranligi MO 1379 1362 Misir Firavunu IV Amenhotep in sonradan Akhenaton esidir Adinin tam hali Aten in guzeller guzeli guzel geldi anlamina gelir Berlin Misir Muzesi nde bulunan Nefertiti bustu Nefertiti Misir in en guclu kadinlarindan biriydi Cunku Nefertiti kocasi Akhenaton yani firavunla ayni duzeyde bulunuyordu Hatta firavunun uygulamasi gereken cezalari ya da yapmasi gereken isleri yapabilme yetkisi vardi Bu durum Misir da aliskin olunan bir uygulama olmadigindan halk ve din adamlari hic memnun degildi Tahtta cok uzun sure kalamadiklarindan dolayi bu memnuniyetsizlik uzun surmedi Nefertiti bir sure tahtta kaldi ve oldu Sag tarafta bulunan bust en cok kopyalanmis Antik Misir eseridir Unlu Misirli heykeltiras Thutmose tarafindan yapilmis bir eser olup atolyesinde bulunmustu AilesiNefertiti sagda Akhenaton solda ve uc kizlariyla birlikte Firavun IV Amenhotep Akhenaton ile evlenme tarihi tam bilinmese de besi salgin hastaliktan dolayi olmus alti cocugunun adi biliniyor Geriye Ankhsenpaaten kalmistir Alti kiz cocugunun isimleri Meritaten 4 evlilik yilinda Meketaten 3 evlilik yilinda Neferneferuaten Tasherit 6 evlilik yilinda Neferneferure 9 evlilik yilinda Setepenre 11 evlilik yilinda Wikimedia Commons ta Nefertiti ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir OlumEski teoriler 2012 oncesi Egyptolojik teoriler Nefertiti nin Akhenaten in saltanatinin 12 yilinda tarihsel kayitlardan kayboldugunu ve bundan sonra ondan hicbir haber alinmadigini dusunuyordu Tahmini nedenler arasinda yaralanma sehri kasip kavuran bir veba ve dogal bir neden vardi Bu teori Nefertiti icin yazilmis birkac ushabti parcasinin kesfine dayaniyordu simdi Louvre ve Brooklyn Muzesi nde bulunuyor Bir Akhenaton kralicesine ait anitlarin kasitli olarak silinmesinin yerine ya atifta bulunuldugu gosterildiginde onun onemsenmedigine dair onceki bir teori gozden dustu Akhenaten in hukumdarligi sirasinda ve belki de sonrasinda Nefertiti benzeri gorulmemis bir guce sahipti Saltanatinin on ikinci yilinda es naip statusune yukseltilmis olabilecegine dair kanitlar var da tasvir edilebilecegi gibi statu olarak firavuna esittir Nefertiti nin Neferneferuaten adli hukumdar olmasi muhtemeldir Bazi teorisyenler Nefertiti nin hala hayatta olduguna ve genc kraliyet uyeleri uzerinde nufuz sahibi olduguna inaniyor Durum buysa bu etki ve muhtemelen Nefertiti nin kendi hayati Tutankhaten in saltanatinin 3 yilinda MO 1331 sona ermis olacakti O yil Tutankhaten adini Tutankhamun olarak degistirdi Bu Amun a resmi tapinmaya geri donmesinin ve baskenti Thebes yapmak icin Amarna yi terk etmesinin kanitidir Yeni teoriler 2012 yilinda Akhenaten in hukumdarliginin 15 gunu aciklandi Abu Ḥinnis tas ocagi 320 icinde Dayr daki kirectasi ocaginin en buyuk vadisinde kesfedildi Kirmizi asi boyasiyla yazilmis bes satirlik yazit Buyuk Kraliyet Karisi Sevgilisi Iki Ulkenin Metresi nin varligindan bahseder s Neferneferuaten Nefertiti Yazitin son satiri S uzerinde kralin katibi yetkisi altinda yurutulen devam eden insaat isine atifta bulunuyor Van der Perre sunu vurguluyor Bu yazit hem Akhenaten in hem de Nefertiti nin Akhenaten in saltanatinin 16 yilinda hala hayatta olduklarina ve daha da onemlisi saltanatlarinin baslangicindaki konumlarini surdurduklerine dair tartisilmaz kanitlar sunuyor Bu Amarna Donemi nin son yillarini yeniden dusunmeyi gerekli kiliyor Bu Nefertiti nin Akhenaten in saltanatinin on ikinci ila son yilinda hayatta oldugu anlamina gelir ve Akhenaten in karisi yaninda hala tek basina hukum surdugunu gosterir Bu nedenle Neferneferuaten olarak bilinen kadin Amarna firavununun yonetimi Akhenaten in olumu ile Tutankhamun un tahta cikisi arasina yerlestirilmelidir Neferneferuaten bu kadin firavun kartuslarindan birinde Kocasi icin etkili sifatini ozellikle kullandi yani Nefertiti veya kizi Meritaten kral Smenkhkare ile evli idi MezariBu konuya dair farkli tartismalar olsa da Nefertiti nin mezari halen bulunamamistir Yakin zamanda 2015 yilinda Ingiliz arkeolog Nicholas Reeves Nefertiti nin mezarinin Tutankhamun un mezarinin hemen arkasinda oldugunu iddia etmistir fakat yapilan son teknolojik arastirmalar bu iddianin gercek olmadigini ortaya cikarmistir Tutankhamun un mezar duvarinin arkasinda iki farkli oda olduguna dair bilgiler verir ancak bunlarin gercekligi tartismalidir O odada Nefertiti nin mezarinin olup olmadigi da bilinmemektedir Ama Zahi Hawass ve diger arastirmacilarin yaptigi arastirmalara gore Nefertiti nin mezarinin Misir da Krallar Vadisi nde oldugu ve henuz kesfedilmedigi aciklanmistir Populer medya dikkat cekmek amaciyla mezarin kesfedildigine iliskin haberler yapsa da bu iddialar gercek degildir Tutankhamun un mezari 1922 Bir baska iddia ise yine Nicholas Reeves tan Tutankhamun un mezarinin aslinda Nefertiti icin yapildigini fakat Tutankhamun un ani olumu uzerine Nefertiti icin yapilmis olan mezara Tut un gomuldugunu one surmustur Mezarin duvar resimlerindeki kartus detaylari ise ilgi cekicidir Tutankhamun un olumunden sonra yerine firavun olarak gecen Yuya nin oglu Aye nin Nefertiti yi gomerken cizilmis resimlerinin uzerine Aye nin Tutankhamun u gomerken tasvir edilen resimleri cizildigine iliskin kanitlar bulunmustur Bu da mezarin Nefertiti icin yapilmis oldugu iddiasini guclendirir Yakin zamanda 2022 nin Eylul ayinda Misir daki Eski Eserlerden Sorumlu Devlet Bakani Zahi Hawass birinin Nefertiti olabilecegine inandigi birkac isimsiz mumyanin kesfi hakkinda bir aciklama yapti Ispanyol The Independent gazetesine konusan Hawass Ekim ayinda Tutankhamun un karisi ve annesi Nefertiti nin mumyasinin kesfini aciklayabilecegiz dedi Fakat bu iddialar halen kanitlanmis degildir Nefertiti bustuNefertiti nin bustu Nefertiti bustu 1912 de Alman arkeolog Ludwig Borchardt ve ekibi tarafindan bulunmustur Boyanmis kirectasindan yapilmis bust Nefertiti nin yuzunun ve boynunun zarafetini ve guzelligini gozler onune sermektedir Kralicenin gozleri ve dudaklari makyajli gibi gozukur Bustun kafasindaki benzersiz mavi tac geometrik desenlerle susludur Ludwig Borchardt in Nefertiti nin renkli bustunu kesin bir bilgi olmamakla birlikte Berlin e gayri mesru yollardan goturdugune dair bazi ifadeler ve dusunceler soz konusu olmustur Nefertiti nin renkli bustu gunumuzde Berlin de sergilenmektedir Ilk kez 1924 te sergiye acilmistir Gunumuzde de Misir ile Almanya arasinda iadesi konusunda Misir tarafindan calismalar devam etmektedir lakin olumlu bir sonuca ulasilamamistir Kaynakca AnaBritannica Ansiklopedisi c 16 s 441 Reeves Nicholas Akhenaten Misir in Sahte Peygamberi s 172 Thames amp Hudson 2005 0 500 28552 7 Amarna nin Isiginda Nefertiti kesfinin 100 Yili Agyptisches Museum und Papyrussammlung Staatliche Museen zu Berlin 2012 ss 196 197 ISBN 978 3 86568 848 4 Van der Perre Athena 18 Agustos 2014 Dayr Abu Ḥinnis teki Akhenaten in 16 Yil grafitisi Nefertiti nin Sonraki Yillarina Iliskin Calismalara Bir Katki Journal of Egypt History 7 1 68 doi 10 1163 18741665 12340014 Van der Perre Athena 2012 Seyfried Friederike Ed Amarna nin Isiginda Nefertiti kesfinin 100 Yili Igyptisches Museum und Papyrussammlung Staatliche Museen zu Berlin s 197 ISBN 978 3 86568 848 4 V an der Perre Athena 18 Agustos 2014 Deyr Abu Ḥinnis teki Akhenaten in 16 Yil grafitisi Nefertiti nin Sonraki Yillarina Iliskin Calismalara Bir Katki Journal of Egypt History 7 1 73 doi 10 1163 18741665 12340014 Van der Perre Athena 18 Agustos 2014 Dayr Abu Ḥinnis teki Akhenaten in 16 Yil grafitisi Nefertiti nin Sonraki Yillarina Iliskin Arastirmaya Bir Katki Journal of Egypt History 7 1 76 doi 10 1163 18741665 12340014 Van der Perre Athena 18 Agustos 2014 Ahen in 16 Yil graffitosuDayr Abu Hinnis te yenildi Nefertiti nin Sonraki Yillarinin Incelenmesine Bir Katki Journal of Egypt History 7 1 77 doi 10 1163 18741665 12340014 Marks S Ed Koyu Mavi Yildizli Gokyuzunun Altinda PDF ss 17 21 12 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2023 Nefertiti nin Mezari Bulundu gt gt Eski Misir kralicesinin lahdi surpriz yerden cikabilir Kozan Demircan https khosann com nefertetinin mezari bulundu eski misir kralicesinin lahdi surpriz yerden cikabilir amp 22 Mayis 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Arsivlenmis kopya 22 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Mayis 2023 Arsivlenmis kopya 22 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Mayis 2023 Dickerson Madelynn A dan Z ye Sanat Tarihi cev Orhan Duz Say Yayinlari Istanbul 2021 ISBN 978 605 02 0625 8 Kose Seyma Nur 13 Aralik 2020 Kuresel Siyaset 13 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Aralik 2020