Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nellie Bly, (gerçek adı Elizabeth Jane Cochran, d. 5 Mayıs 1864, Pensilvanya, ABD - ö. 27 Ocak 1922, New York), Amerikalı gazeteci.
Nellie Bly | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 5 Mayıs 1864 Pensilvanya, ABD |
| Ölüm | 27 Ocak 1922 (57 yaşında) New York City, ABD |
| Milliyet | Amerikalı |
| Diğer ad(lar)ı | Elizabeth Jane Cochran |
| Meslek | Gazeteci |
| Tanınma nedeni | Soruşturmacı gazetecilik alanında öncülük |
| İmza | |
 | |
Gerçek adı Elizabeth Jane Cochran olmasına karşın gazetecilik hayatında Nellie Bly takma adını kullanmıştır. Soruşturmacı gazetecilik tarihinin efsane gazetecilerindendir. Yöntemi farklı kimliklere bürünüp haber yapmasıdır. En büyük örneği 1887 yılında Kadınlar Akıl Hastanesi ile ilgili bir haber yapmak için heyeti kandırıp hastaymış gibi hastanede kalmasıdır. Bu yöntemleriyle Amerika'nın dikkatini çekmeyi başarmıştır.
Yaşamı
1864 yılında Pennsilvanya'nın güney batısında, babası Michael Cochran'ın kurduğu Cochran's Mills kasabasında dünyaya geldi. Gerçek adı Elizabeth Jane Cochran'dır (Soyadının sonuna sonradan "e" ekleyerek Cochrane yapmıştır). İrlanda'dan Amerika'ya 1790'larda göç etmiş bir ailenin kızıdır. Annesi, Michael Cohran'ın ikinci eşi olan Mary Jane Cochran idi. Önceki evliliğinden de on çocuğu olan Michael Cohran'ın Mary Jane Cohran ile evliliğinden olan beş çocuğundan üçüncüsüdür.
1870 yılında babasını kaybetti ve ailesi maddi sıkıntıya düştü. Indiana'da öğretmen okulunda eğitim gördü, 1879 yılında mezun oldu. 18 yaşında iken The Pittsburgh Dispatch gazetesinde yayımlanan ve kadınların yerinin evi olduğu, kadının iş hayatında yer almasını bir canavarlık olduğu gibi cinsiyetçi ifadeler içeren bir yazıya yanıt olarak yazdığı mektup, gazete idarecilerinin dikkatini çekti ve gazetenin iş teklifi aldı. Bu teklifi kabul ederek gazetenin ilk kadın muhabiri oldu. Bu sırada Nellie Bly takma adını kullanmaya başladı. Kadınların iş yaşamında karşılaştıkları kötü koşullar ortaya çıkarıp haber yapmak için bir işçi ile yer değiştirmek gibi yöntemleri ile tanındı. Ancak kadın olduğu için kendisinden sadece moda, dekorasyon gibi konularda yazması istenince işten ayrıldı. Serbest gazeteci olarak Meksika'ya gidip gazete için bu ülke hakkında bir yazı dizisi hazırlama teklifi kabul edilince altı ay kalmak üzere Meksika'ya gitti. Makalelerinden birinde Meksika hükûmeti aleyhinde eleştiride bulunan bir gazetecinin tutuklanmasına karşı çıktı için sınır dışı edilerek Amerika’ya döndü. Meksika yazılarını 1888'de kitap haline getirdi.
ABD'ye döndükten sonra New York City'e yerleşti ve Joseph Pulitzer 'in New York World gazetesi için çalışmaya başladı. Bu gazetedeki ilk işi, "akıl hatası bir kadın" kılığında Blackwell Kadın Akıl Hastalıkları Hastane’sine girip içerideki koşulları gözlemlemek idi. Ruhsal bunalımda olan bir amnezi hastasıymış gibi davranarak doktorları kandırmayı başardı ve hastaların olumsuz koşullarını su yüzüne çıkaran "Deliler Evinde 10 Gün" adlı yazı dizisiyle sansasyon yarattı. Akıl Hastanesinde yaşadıkları daha sonra kitap oldu. Yazı dili, günümüzde eleştirilen Sarı gazetecilik kavramını ortaya çıkartan tartışmaların da başlangıcı oldu. 2016 yılında olay filme de uyarlandı.
Jules Verne'nin Seksen Günde Devr-i Âlem eserinden esinlenen Bly, 14 Kasım 1889 tarihinde 24.899 millik (40.071 km) Dünya seyahatine başladı. turunu 72 gün 6 saat 11 dakika sonra tamamlayan gazeteci, seyahati sırasında Fransa'nın Amiens şehrinde Jules Verne ile tanıştı.[]
1895'te milyoner sanayici Robert Seaman ile evlendi; bu evlilikle Elizabeth Jane Cochrane Seaman adını aldı. Artık her yerde tanındığı için gazeteciliği bırakan Bly, kocasının ölümünden sonra Iron Clad Manufacturing Co. adlı şirketinin yönetimini üstlendi. İşçiler için spor salonu, kütüphane, sağlık hizmeti sunmak gibi o zamana kadar görülmemiş sosyal reformlar gerçekleştirdi. Mali açıdan sıkıntıya düşünce yeniden gazeteciliğe döndü. Nellie Bly, I. Dünya Savaşında cepheye çıkan ilk gazeteci olmuştu. Ardından 1920'de New York Journal için yazmaya başladı. İki yıl sonra 27 Ocak 1922'de zatürre nedeniyle hayatını kaybetti.
Kaynakça
- ^ a b c d "Nellie Bly". www.biography.com/. Biography.com sitesi. 30 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ağustos 2017.
- ^ a b Karabatak, Müslime. "Bir 'deli' gazeteci kadın!". www.evrensel.net/. Evrensel Net, 5 Aralık 2015. 30 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ağustos 2017.
- ^ Ellen, Mahoney. "Nellie Bly and Investigative Journalism for Kids". Chicago Review Press, 2015. 30 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ağustos 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nellie Bly gercek adi Elizabeth Jane Cochran d 5 Mayis 1864 Pensilvanya ABD o 27 Ocak 1922 New York Amerikali gazeteci Nellie BlyDogum5 Mayis 1864 1864 05 05 Pensilvanya ABDOlum27 Ocak 1922 57 yasinda New York City ABDMilliyetAmerikaliDiger ad lar iElizabeth Jane CochranMeslekGazeteciTaninma nedeniSorusturmaci gazetecilik alaninda onculukImza1880 li yillarda Nellie Bly Gercek adi Elizabeth Jane Cochran olmasina karsin gazetecilik hayatinda Nellie Bly takma adini kullanmistir Sorusturmaci gazetecilik tarihinin efsane gazetecilerindendir Yontemi farkli kimliklere burunup haber yapmasidir En buyuk ornegi 1887 yilinda Kadinlar Akil Hastanesi ile ilgili bir haber yapmak icin heyeti kandirip hastaymis gibi hastanede kalmasidir Bu yontemleriyle Amerika nin dikkatini cekmeyi basarmistir Yasami1864 yilinda Pennsilvanya nin guney batisinda babasi Michael Cochran in kurdugu Cochran s Mills kasabasinda dunyaya geldi Gercek adi Elizabeth Jane Cochran dir Soyadinin sonuna sonradan e ekleyerek Cochrane yapmistir Irlanda dan Amerika ya 1790 larda goc etmis bir ailenin kizidir Annesi Michael Cohran in ikinci esi olan Mary Jane Cochran idi Onceki evliliginden de on cocugu olan Michael Cohran in Mary Jane Cohran ile evliliginden olan bes cocugundan ucuncusudur 1870 yilinda babasini kaybetti ve ailesi maddi sikintiya dustu Indiana da ogretmen okulunda egitim gordu 1879 yilinda mezun oldu 18 yasinda iken The Pittsburgh Dispatch gazetesinde yayimlanan ve kadinlarin yerinin evi oldugu kadinin is hayatinda yer almasini bir canavarlik oldugu gibi cinsiyetci ifadeler iceren bir yaziya yanit olarak yazdigi mektup gazete idarecilerinin dikkatini cekti ve gazetenin is teklifi aldi Bu teklifi kabul ederek gazetenin ilk kadin muhabiri oldu Bu sirada Nellie Bly takma adini kullanmaya basladi Kadinlarin is yasaminda karsilastiklari kotu kosullar ortaya cikarip haber yapmak icin bir isci ile yer degistirmek gibi yontemleri ile tanindi Ancak kadin oldugu icin kendisinden sadece moda dekorasyon gibi konularda yazmasi istenince isten ayrildi Serbest gazeteci olarak Meksika ya gidip gazete icin bu ulke hakkinda bir yazi dizisi hazirlama teklifi kabul edilince alti ay kalmak uzere Meksika ya gitti Makalelerinden birinde Meksika hukumeti aleyhinde elestiride bulunan bir gazetecinin tutuklanmasina karsi cikti icin sinir disi edilerek Amerika ya dondu Meksika yazilarini 1888 de kitap haline getirdi ABD ye dondukten sonra New York City e yerlesti ve Joseph Pulitzer in New York World gazetesi icin calismaya basladi Bu gazetedeki ilk isi akil hatasi bir kadin kiliginda Blackwell Kadin Akil Hastaliklari Hastane sine girip icerideki kosullari gozlemlemek idi Ruhsal bunalimda olan bir amnezi hastasiymis gibi davranarak doktorlari kandirmayi basardi ve hastalarin olumsuz kosullarini su yuzune cikaran Deliler Evinde 10 Gun adli yazi dizisiyle sansasyon yaratti Akil Hastanesinde yasadiklari daha sonra kitap oldu Yazi dili gunumuzde elestirilen Sari gazetecilik kavramini ortaya cikartan tartismalarin da baslangici oldu 2016 yilinda olay filme de uyarlandi 72 gunde Dunya Seyahati ile ilgili haber Jules Verne nin Seksen Gunde Devr i Alem eserinden esinlenen Bly 14 Kasim 1889 tarihinde 24 899 millik 40 071 km Dunya seyahatine basladi turunu 72 gun 6 saat 11 dakika sonra tamamlayan gazeteci seyahati sirasinda Fransa nin Amiens sehrinde Jules Verne ile tanisti kaynak belirtilmeli 1895 te milyoner sanayici Robert Seaman ile evlendi bu evlilikle Elizabeth Jane Cochrane Seaman adini aldi Artik her yerde tanindigi icin gazeteciligi birakan Bly kocasinin olumunden sonra Iron Clad Manufacturing Co adli sirketinin yonetimini ustlendi Isciler icin spor salonu kutuphane saglik hizmeti sunmak gibi o zamana kadar gorulmemis sosyal reformlar gerceklestirdi Mali acidan sikintiya dusunce yeniden gazetecilige dondu Nellie Bly I Dunya Savasinda cepheye cikan ilk gazeteci olmustu Ardindan 1920 de New York Journal icin yazmaya basladi Iki yil sonra 27 Ocak 1922 de zaturre nedeniyle hayatini kaybetti Kaynakca a b c d Nellie Bly www biography com Biography com sitesi 30 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Agustos 2017 a b Karabatak Muslime Bir deli gazeteci kadin www evrensel net Evrensel Net 5 Aralik 2015 30 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Agustos 2017 Ellen Mahoney Nellie Bly and Investigative Journalism for Kids Chicago Review Press 2015 30 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Agustos 2017