Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
New York Esrarı 1948 ABD yapımı kara filmdir. Özgün adı The Naked City dir. 1970'li yıllarda TRT televizyonunda özgün adının tam çevirisiyle, yani Çıplak Şehir adı ile gösterilmişti.
| The Naked City | |
 "New York Esrarı" (The Naked City)filminin Fransa'da basılmış bir afişi | |
| Yönetmen | Jules Dassin |
|---|---|
| Yapımcı | |
| Senarist | |
| Oyuncular | Barry Fitzgerald |
| Müzik | Miklós Rózsa |
| Görüntü yönetmeni | |
| Kurgu | |
| Stüdyo | Universal Pictures |
| Dağıtıcı | Universal Pictures |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Polisiye, kara film |
| Renk | Siyah-beyaz |
| Yapım yılı | 1948 |
| Çıkış tarih(ler)i | 4 Mart 1948, ABD |
| Süre | 96 dakika |
| Ülke |  ABD |
| Dil | İngilizce |
| Diğer adları | New York Esrarı (Türkiye, sinemalar) Çıplak Şehir (Türkiye, TRT TV) La Cité sans voiles (Fransa) La Città nuda (İtalya) La Ciudad desnuda (İspanya) Die Nackte Stadt (Almanya-Avusturya) Stadt ohne Maske (Almanya-Avusturya) |
Senaryosununu 'ın kendi hikâyesinden ile birlikte yazdıkları filmin yönetmeni Jules Dassin'dir. Önemli rollerinde Barry Fitzgerald, , ve oynamışlardır. Filmin Akademi Ödülü kazanan siyah beyaz görüntüleri William H. Daniels'a aittir. Özgün müziklerini ise Miklós Rózsa yapmıştır.
Filmde olaylar bir cinayet soruşturmasının etrafında gelişirken, New York şehrinin ve insanlarının ayrıntılı bir betimlemesi de yapılır. Çekimlerin çoğu stüdyo dışındaki mekanlarda gerçekleştirilirken yönetmen Jules Dassin şehrin gündelik yaşantısından ayrıntıları da titizlikle verir. Bu açıdan bakıldığında film bir bakıma 1940'ların sonundaki New York'un ileriki nesillere aktarılacak bir belgeseli gibidir adeta. Buna oyuncuların abartısız ve yalın oyunculukları, William H. Daniels'ın etkileyici siyah beyaz görüntüleri, Paul Weatherwax'ın akıcı kurgusu ve Miklós Rózsa'nın müziği de eklenince ortaya o yıllarda herkesin büyüleyici olarak nitelendirdiği bu film çıkmıştı.
"The Naked City" en iyi kurgu ve en iyi görüntü yönetimi dallarında 2 Oscar ödülü aldı. En iyi senaryo dalında da bu ödüle aday gösterildi. En iyi film BAFTA ödülüne de aday gösterilen film 2007 yılında Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihi ve estetik olarak kayda değer ve önemli bir film" olduğu ilan edilerek "Ulusal Film Arşivi"nde koruma altına alındı.
Olay Örgüsü
Genç manken Jean Dexter Manhattan'da yaşadığı apartman dairesinde önce bayıltılır sonra da banyo küvetinde boğulmaya terkedilir. Ona ait olduğu sanılan çok miktarda mücevher de kaybolmuştur. Cinayeti çözme görevi Detektif Teğmen Dan Muldoon (Barry Fitzgerald) ve yardımcısı Detektif James Halloran'a (Don Taylor) verilir. Bu iki detektifin New York emniyeti ile birlikte cinayeti çözme yolunda yaptıkları çalışmalar araya serpiştirilmiş şehir hayatı görüntüleri ile iç içe geçer. Özellikle katile gittikçe yaklaşıldığı ve temponun süratle arttığı final bölümünde olmak üzere filmin her anında kamerayla birlikte seyirciler de yaşayan bir şehri adım adım gezerler. Metro sistemi, rıhtımlar, inşaat halinde bir gökdelen, binalar arasında kalmış boş arsalar, sokak satıcıları, at arabaları ile dağıtım yapan sütçüler pazarlar, spor salonları, mahalle çocuklarının serinlemek için bozdukları yangın muslukları, gece çekimleri, havadan çekimler vb. o kadar detaylı gösterilir ki seyirciler polisiye bir filmi izlerken bir de belgesel film izlemiş gibi olurlar.
Film hakkında notlar
- O tarihte genç bir gazeteci ve foto muhabiri olan sinema yönetmeni Stanley Kubrick sık sık filmin setine geliyor ve çalıştığı dergisi için fotoğraflar çekiyordu.
- Biçimsel açıdan suç filmlerine değişik bir bakış açısı getiren filmin açılış yazıları da yoktur, bunun yerine filmin anlatıcısı olan Mark Hellinger (Aynı zamanda bir yazar, eleştirmen ve bu filmin yapımcısıdır) filmin hemen başında kamera Manhattan'a havadan yaklaşırken yönetmen ve başlıca oyuncuların isimleri tek tek sayar.
- Anlatıcı Mark Hellinger'ın filmin sonunda söylediği şu monolog sinema tarihinin en ünlü sloganlarından biri haline gelmiştir: "Bu çıplak şehir 8 milyon öyküyü barındırır. Bu da onlardan biriydi". Bu sözden de New York'un 1948'deki nüfusunun 8 milyon olduğu anlamı çıkmaktadır.
- Mark Hellinger çekimler tamamlandıktan kısa bir süre sonra kalp krizi geçirerek öldü.
- "The Naked City" Jules Dassin'in ABD'de çektiği sondan bir önceki filmidir. 1949'da çekeceği ()'ndan sonra Fransa'ya yerleşti. Çünkü Dassin "Amerikan aleyhtarı aktiviteleri soruşturma komisyonu"nun (HUAC) 'le birlikte iki önemli kurbanından biriydi ve Komünist olduğu gerekçesiyle ABD'de kendisine artık iş verilmeyeceğini biliyordu.
- Filmin çekildiği yıllarda fazlaca pratik olmadığı için ve diğer teknik zorluklar nedeniyle dış çekimlere fazlaca baş vurulmuyordu. Dış çekimler filmlerde kullanılsa bile bunların süreleri çok kısıtlı tutuluyordu. Hatta çoğunlukla dış çekimler de arkadan projeksiyon yöntemi ile stüdyolarda hallediliyordu. İlk kez olarak Jules Dassin "New York Esrarı" filminin neredeyse tamamına yakını New York sokaklarında ve gerçek mekanlarda çekmişti. Kameranın son derece hareketli olması, havadan çekimler, gerçek gece çekimleri ve "saha derinliği"nin de yüksek tutulmasıyla (Kamera'ya en yakın ve en uzak nesnelerin aynı netlikte olmaları) seyirciler o zamana kadar görmedikleri ayrıntıları hayretle izlediler. Hatta anında kaydedilmiş seslere de fazla müdahale edilmediği için (dublaj yapılmadığı için) gerçekçilik duygusu bir kat daha artmıştır.
Oyuncular
| Oyuncu | Rolü |
|---|---|
| Barry Fitzgerald | Dedektif Teğmen Dan Muldoon |
| Frank Niles | |
| Ruth Morrison | |
| Dedektif Jimmy Halloran | |
| Frank Conroy | Yüzbaşı Donahue |
| Ted de Corsia | Willie Garzah |
| House Jameson | Dr. Stoneman |
| Anne Sargent | Mrs. Halloran |
| Adelaide Klein | Mrs. Paula Batory |
| Grover Burgess | Mr. Batory |
| Tom Pedi | Dedektif Perelli |
| Enid Markey | Mrs. Edgar Hylton |
| Mark Hellinger | Anlatıcı (sesiyle) |
Kaynakça
- ^ Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi. 2005, Oğlak yayınları. s.303. Türkçe isim için referans
- ^ "National Film Registry" (İngilizce). en.wikipedia.org. 12 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Eylül 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ekim 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Aralık 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ekim 2008.
- ^ en:Demographics of New York City
Dış bağlantılar
- IMDb'de New York Esrarı
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
New York Esrari 1948 ABD yapimi kara filmdir Ozgun adi The Naked City dir 1970 li yillarda TRT televizyonunda ozgun adinin tam cevirisiyle yani Ciplak Sehir adi ile gosterilmisti New York EsrariThe Naked City New York Esrari The Naked City filminin Fransa da basilmis bir afisiYonetmenJules DassinYapimciSenaristOyuncularBarry FitzgeraldMuzikMiklos RozsaGoruntu yonetmeniKurguStudyoUniversal PicturesDagiticiUniversal PicturesCinsiSinema filmiTuruPolisiye kara filmRenkSiyah beyazYapim yili1948Cikis tarih ler i4 Mart 1948 ABDSure96 dakikaUlkeABDDilIngilizceDiger adlariNew York Esrari Turkiye sinemalar Ciplak Sehir Turkiye TRT TV La Cite sans voiles Fransa La Citta nuda Italya La Ciudad desnuda Ispanya Die Nackte Stadt Almanya Avusturya Stadt ohne Maske Almanya Avusturya Senaryosununu in kendi hikayesinden ile birlikte yazdiklari filmin yonetmeni Jules Dassin dir Onemli rollerinde Barry Fitzgerald ve oynamislardir Filmin Akademi Odulu kazanan siyah beyaz goruntuleri William H Daniels a aittir Ozgun muziklerini ise Miklos Rozsa yapmistir Filmde olaylar bir cinayet sorusturmasinin etrafinda gelisirken New York sehrinin ve insanlarinin ayrintili bir betimlemesi de yapilir Cekimlerin cogu studyo disindaki mekanlarda gerceklestirilirken yonetmen Jules Dassin sehrin gundelik yasantisindan ayrintilari da titizlikle verir Bu acidan bakildiginda film bir bakima 1940 larin sonundaki New York un ileriki nesillere aktarilacak bir belgeseli gibidir adeta Buna oyuncularin abartisiz ve yalin oyunculuklari William H Daniels in etkileyici siyah beyaz goruntuleri Paul Weatherwax in akici kurgusu ve Miklos Rozsa nin muzigi de eklenince ortaya o yillarda herkesin buyuleyici olarak nitelendirdigi bu film cikmisti The Naked City en iyi kurgu ve en iyi goruntu yonetimi dallarinda 2 Oscar odulu aldi En iyi senaryo dalinda da bu odule aday gosterildi En iyi film BAFTA odulune de aday gosterilen film 2007 yilinda Kongre Kutuphanesi tarafindan kulturel tarihi ve estetik olarak kayda deger ve onemli bir film oldugu ilan edilerek Ulusal Film Arsivi nde koruma altina alindi Olay OrgusuGenc manken Jean Dexter Manhattan da yasadigi apartman dairesinde once bayiltilir sonra da banyo kuvetinde bogulmaya terkedilir Ona ait oldugu sanilan cok miktarda mucevher de kaybolmustur Cinayeti cozme gorevi Detektif Tegmen Dan Muldoon Barry Fitzgerald ve yardimcisi Detektif James Halloran a Don Taylor verilir Bu iki detektifin New York emniyeti ile birlikte cinayeti cozme yolunda yaptiklari calismalar araya serpistirilmis sehir hayati goruntuleri ile ic ice gecer Ozellikle katile gittikce yaklasildigi ve temponun suratle arttigi final bolumunde olmak uzere filmin her aninda kamerayla birlikte seyirciler de yasayan bir sehri adim adim gezerler Metro sistemi rihtimlar insaat halinde bir gokdelen binalar arasinda kalmis bos arsalar sokak saticilari at arabalari ile dagitim yapan sutculer pazarlar spor salonlari mahalle cocuklarinin serinlemek icin bozduklari yangin musluklari gece cekimleri havadan cekimler vb o kadar detayli gosterilir ki seyirciler polisiye bir filmi izlerken bir de belgesel film izlemis gibi olurlar Film hakkinda notlarO tarihte genc bir gazeteci ve foto muhabiri olan sinema yonetmeni Stanley Kubrick sik sik filmin setine geliyor ve calistigi dergisi icin fotograflar cekiyordu Bicimsel acidan suc filmlerine degisik bir bakis acisi getiren filmin acilis yazilari da yoktur bunun yerine filmin anlaticisi olan Mark Hellinger Ayni zamanda bir yazar elestirmen ve bu filmin yapimcisidir filmin hemen basinda kamera Manhattan a havadan yaklasirken yonetmen ve baslica oyuncularin isimleri tek tek sayar Anlatici Mark Hellinger in filmin sonunda soyledigi su monolog sinema tarihinin en unlu sloganlarindan biri haline gelmistir Bu ciplak sehir 8 milyon oykuyu barindirir Bu da onlardan biriydi Bu sozden de New York un 1948 deki nufusunun 8 milyon oldugu anlami cikmaktadir Mark Hellinger cekimler tamamlandiktan kisa bir sure sonra kalp krizi gecirerek oldu The Naked City Jules Dassin in ABD de cektigi sondan bir onceki filmidir 1949 da cekecegi ndan sonra Fransa ya yerlesti Cunku Dassin Amerikan aleyhtari aktiviteleri sorusturma komisyonu nun HUAC le birlikte iki onemli kurbanindan biriydi ve Komunist oldugu gerekcesiyle ABD de kendisine artik is verilmeyecegini biliyordu Filmin cekildigi yillarda fazlaca pratik olmadigi icin ve diger teknik zorluklar nedeniyle dis cekimlere fazlaca bas vurulmuyordu Dis cekimler filmlerde kullanilsa bile bunlarin sureleri cok kisitli tutuluyordu Hatta cogunlukla dis cekimler de arkadan projeksiyon yontemi ile studyolarda hallediliyordu Ilk kez olarak Jules Dassin New York Esrari filminin neredeyse tamamina yakini New York sokaklarinda ve gercek mekanlarda cekmisti Kameranin son derece hareketli olmasi havadan cekimler gercek gece cekimleri ve saha derinligi nin de yuksek tutulmasiyla Kamera ya en yakin ve en uzak nesnelerin ayni netlikte olmalari seyirciler o zamana kadar gormedikleri ayrintilari hayretle izlediler Hatta aninda kaydedilmis seslere de fazla mudahale edilmedigi icin dublaj yapilmadigi icin gercekcilik duygusu bir kat daha artmistir OyuncularFilmin bir baska ilginc afisi Oyuncu RoluBarry Fitzgerald Dedektif Tegmen Dan MuldoonFrank NilesRuth MorrisonDedektif Jimmy HalloranFrank Conroy Yuzbasi DonahueTed de Corsia Willie GarzahHouse Jameson Dr StonemanAnne Sargent Mrs HalloranAdelaide Klein Mrs Paula BatoryGrover Burgess Mr BatoryTom Pedi Dedektif PerelliEnid Markey Mrs Edgar HyltonMark Hellinger Anlatici sesiyle Kaynakca Rekin Teksoy un Sinema Tarihi 2005 Oglak yayinlari s 303 Turkce isim icin referans National Film Registry Ingilizce en wikipedia org 12 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Aralik 2009 Arsivlenmis kopya 20 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ekim 2008 Arsivlenmis kopya 9 Aralik 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ekim 2008 en Demographics of New York CityDis baglantilarIMDb de New York Esrari