Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şehla Ahmet Paşa (lakapları Foçalı, Kör, Yekçeşm) (d. ? Foça - ö. Şubat 1753, Halep) I. Mahmud saltanatında, 23 Haziran 1740 - 21 Nisan 1742 tarihleri arasında bir yıl dokuz ay yirmi sekiz gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.
| Nişancı Şehla Hacı Ahmed Paşa | |
|---|---|
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 23 Haziran 1740 - 21 Nisan 1742 | |
| Hükümdar | I. Mahmud |
| Yerine geldiği | Hacı İvaz Mehmed Paşa |
| Yerine gelen | Hekimoğlu Ali Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Foça |
| Ölüm | Şubat 1753 Halep |
Hayatı
Foça doğumludur. Babasının adı Ca'fer Ağa'dır. İlk görevi olarak Cidde valisi olan amcası ""'nın kethüdalığını yapması idi. Ardından kapıcıbaşı, kapılar kethüdası ve çavuşbaşı olarak görevler yaptı. Aralık 1737'de sedaret kethüdası oldu. 14 Mart 1738'de vezirlik verilerek sedaret kaymakamlığı görevinde bulundu. Ekim 1737'de Aydın mutasarrifi yapıldı. Mart 1739'da İstanbul'a gelip rikap-ı humayun kaymakamı oldu. Ardından Kasım 1739'da nişancı görevine getirildi.
22 Haziran 1740'ta Sultan I. Mahmut'un kendine yanlış haber verdiği için Sadrazam Hacı İvaz Mehmet Paşa'yi görevinden azledilmesi üzerine sadrazamlığa getirildi. Bir yıl 9 ay süren sadrazamlığı sırasında daha çok dışişleri ile ilgili olaylar oldu. Ağustos ayından itibaren beş hafta boyunca elçilere birbiri arkasından şölen düzenlendi. 26 Aralık'ta Sadrazamn Ramazan Bayramı nedeniyle Paşakapısı'nda padişaha çok tantanalı bir ziyafet verdi. Divan-ı Hümayın baştercümanı İskerletzade Aleksandr Efendi ile yabancı elçilerin arasında gizli ilşkiler olduğu öğrenilip bu kişi idam edildı ve reisülkitab Kastamonu'ya sürgün edildi. Mart 1741'de gelen Nadir Şah elçisi gayet güzel hediyeler getirmekle beraber verilen ziyafette ve sonradan muzakerelerde ilişkilerin barış içinde düzeltilmesinin imkânsız ortaya çıktı. Gelen İran hediyeleri arasında bulunan filler Boğaz üzerinden İstanbul'a büyük sorunlar yaşanarak geçirilebildi. İran'ın istediği Caferilik'in "beşinci mezhep" olarak kabul edilmesi ve bunun Kabbe'de yansıtılması büyük tartışmalar yarattı ve İran'a gönderilen bir ulema heyeti de başarılı olamadı. Yeni olarak İran tahtını eline geçiren Nadir Şah "Bu mezhep kabul olmadan barış olmaz" yanıtı ile isteklerinde ısrar etti. Sultan önünde bu konu üzerinde uzun görüşmeler yapıldı. Sadrazam'ın bu çeşit konulara pek az bilgisi ve anlayışı olduğu ortaya çıktı. Sadrazam'ın diğer şahsi zayıflıkları da söylentilere konu oldu. 21 Nisan 1742'de Șehla Ahmet Paşa sadrazamlıktan azledildi ve daha bilgili ve çok daha dürüst olan Hekimoğlu Ali Paşa sadrazamlığa getirildi.
Şehla Ahmet Paşa'nın devlet işlerine doğru dürüst bakmayıp şahsi çıkarlarını düşünmesi nedeniyle azledilmesiyle mallarının devletçe müsadere edilip kendinin de idam edilmesi beklenmekteydi. Fakat yeni sadrazam Hekimoğlu Ali Paşa'nın gayet affedici tutum ve davranışıyla Şehal Ahmnet Paşa Rodos'a sürgüne gönderildi.
1743'te affedildi ve Rakka valisi yapıldı. Sonra azledilip aynı sene Sayda valisi Şubat 1744'te ise Kars seraskeri oldu. Bu görevi sırasında 29 Temmuz-9 Ekim 1744 tarihlerinde Kars'ı üçüncü kez kuşatan Nadir Şah komutasındaki İran ordusuna karşı parlak bir zafer kazandı.
Sonra sırasıyla 1744 Aralık'ta Halep valisi; Nisan 1745'te Anadolu Valisi; aynı yıl ikinci kez Kars seraskeri; Aralık'ta ikinci kez Halep valisi, Kasım'da Kandiye valisi, ardından üçüncü kez Halep valisi; Haziran 1747'de Diyarbakır valisi ve aynı yıl Aralık'ta Bağdat valisi oldu. Bu valilikten 1748'de istifa etti. Ama çok geçmeden İçel mutasarrifi; 12 Eylül 1748'de Mısır valisi; Nisan 1750'de Adana valisi; Temmuz 1752'de dördüncü kez Halep valisi görevlerine getirildi.
Şubat 1753'te Halep valisi görevinde iken Halep'te ölmüştür.
Değerlendirme
Sicill-i Osmani'de şöyle değerlendirilir:
Maarifperverse de hırs, kıskançlık ve rüşvet ile meşhurdur.
Osmanlılar Ansiklopisi'nde sadrazamlıktan azledilmesi nedenleri açıklamalarında şöyle bir değerlendirme yapmaktadır:
Hudut işlerine bakmıyarak tahkimatı ihmal etmesi, irtikap ve irtişası, mal biriktirerek şahsi garezi olanlarla uğraşması, devlet işlerine bakmaması
Eserleri
Ayakapısı'ndaki Ahmed Çelebi Mescidi'ni ve Üsküdar'daki Bandırma Tekkesi ve sebilini yenileştirmiştir.
Kaynakça
- ^ a b Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları C.I s.253 [1]
- ^ a b c d e Topaloğlu, Aydın "Ahmed Paşa (Hacı, Foçalı)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.145
- ^ Sakaoğlu, Necdet (1999), Bu Mülkün Sultanları, İstanbul:Oğlak Yayınları s. 336-337
- ^ "Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.15, s.62-63
- ^ "The Siege of Mosul and Ottoman-Persian Relations", Robert W. Olson, Routledge (2017)
- ^ "Avşarlı Nadir Şah ve Döneminde Osmanlı-İran Mücadeleleri", Abdurrahman Ateş, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta (2001), s.106
Dış bağlantılar
- Buz, Ayhan (2009) "Osmanlı Sadrazamları", İstanbul: Neden Kitap,
- Danışmend, İsmail Hâmi (1971),Osmanlı Devlet Erkâni, İstanbul: Türkiye Yayınevi.
- Uzunçarsılı, İsmail Hakkı (1956) Osmanlı Tarihi İV. Cilt 1. Kısım Karlofça Antlaşmasından XVİİİ. Yüzyılın Sonuna Kadar, (6. Baskı 2007), Ankara:Türk Tarih Kurumu
- Topaloğlu, Aydın "Ahmed Paşa (Hacı, Foçalı)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.145
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları C.I s.253 [2]
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Hacı İvaz Mehmed Paşa |  Osmanlı Sadrazamı 23 Haziran 1740 - 21 Nisan 1742 | Sonra gelen: Hekimoğlu Ali Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sehla Ahmet Pasa lakaplari Focali Kor Yekcesm d Foca o Subat 1753 Halep I Mahmud saltanatinda 23 Haziran 1740 21 Nisan 1742 tarihleri arasinda bir yil dokuz ay yirmi sekiz gun sadrazamlik yapmis Osmanli devlet adamidir Nisanci Sehla Haci Ahmed PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 23 Haziran 1740 21 Nisan 1742Hukumdar I MahmudYerine geldigi Haci Ivaz Mehmed PasaYerine gelen Hekimoglu Ali PasaKisisel bilgilerDogum FocaOlum Subat 1753 HalepHayatiFoca dogumludur Babasinin adi Ca fer Aga dir Ilk gorevi olarak Cidde valisi olan amcasi nin kethudaligini yapmasi idi Ardindan kapicibasi kapilar kethudasi ve cavusbasi olarak gorevler yapti Aralik 1737 de sedaret kethudasi oldu 14 Mart 1738 de vezirlik verilerek sedaret kaymakamligi gorevinde bulundu Ekim 1737 de Aydin mutasarrifi yapildi Mart 1739 da Istanbul a gelip rikap i humayun kaymakami oldu Ardindan Kasim 1739 da nisanci gorevine getirildi 22 Haziran 1740 ta Sultan I Mahmut un kendine yanlis haber verdigi icin Sadrazam Haci Ivaz Mehmet Pasa yi gorevinden azledilmesi uzerine sadrazamliga getirildi Bir yil 9 ay suren sadrazamligi sirasinda daha cok disisleri ile ilgili olaylar oldu Agustos ayindan itibaren bes hafta boyunca elcilere birbiri arkasindan solen duzenlendi 26 Aralik ta Sadrazamn Ramazan Bayrami nedeniyle Pasakapisi nda padisaha cok tantanali bir ziyafet verdi Divan i Humayin bastercumani Iskerletzade Aleksandr Efendi ile yabanci elcilerin arasinda gizli ilskiler oldugu ogrenilip bu kisi idam edildi ve reisulkitab Kastamonu ya surgun edildi Mart 1741 de gelen Nadir Sah elcisi gayet guzel hediyeler getirmekle beraber verilen ziyafette ve sonradan muzakerelerde iliskilerin baris icinde duzeltilmesinin imkansiz ortaya cikti Gelen Iran hediyeleri arasinda bulunan filler Bogaz uzerinden Istanbul a buyuk sorunlar yasanarak gecirilebildi Iran in istedigi Caferilik in besinci mezhep olarak kabul edilmesi ve bunun Kabbe de yansitilmasi buyuk tartismalar yaratti ve Iran a gonderilen bir ulema heyeti de basarili olamadi Yeni olarak Iran tahtini eline geciren Nadir Sah Bu mezhep kabul olmadan baris olmaz yaniti ile isteklerinde israr etti Sultan onunde bu konu uzerinde uzun gorusmeler yapildi Sadrazam in bu cesit konulara pek az bilgisi ve anlayisi oldugu ortaya cikti Sadrazam in diger sahsi zayifliklari da soylentilere konu oldu 21 Nisan 1742 de Șehla Ahmet Pasa sadrazamliktan azledildi ve daha bilgili ve cok daha durust olan Hekimoglu Ali Pasa sadrazamliga getirildi Sehla Ahmet Pasa nin devlet islerine dogru durust bakmayip sahsi cikarlarini dusunmesi nedeniyle azledilmesiyle mallarinin devletce musadere edilip kendinin de idam edilmesi beklenmekteydi Fakat yeni sadrazam Hekimoglu Ali Pasa nin gayet affedici tutum ve davranisiyla Sehal Ahmnet Pasa Rodos a surgune gonderildi 1743 te affedildi ve Rakka valisi yapildi Sonra azledilip ayni sene Sayda valisi Subat 1744 te ise Kars seraskeri oldu Bu gorevi sirasinda 29 Temmuz 9 Ekim 1744 tarihlerinde Kars i ucuncu kez kusatan Nadir Sah komutasindaki Iran ordusuna karsi parlak bir zafer kazandi Sonra sirasiyla 1744 Aralik ta Halep valisi Nisan 1745 te Anadolu Valisi ayni yil ikinci kez Kars seraskeri Aralik ta ikinci kez Halep valisi Kasim da Kandiye valisi ardindan ucuncu kez Halep valisi Haziran 1747 de Diyarbakir valisi ve ayni yil Aralik ta Bagdat valisi oldu Bu valilikten 1748 de istifa etti Ama cok gecmeden Icel mutasarrifi 12 Eylul 1748 de Misir valisi Nisan 1750 de Adana valisi Temmuz 1752 de dorduncu kez Halep valisi gorevlerine getirildi Subat 1753 te Halep valisi gorevinde iken Halep te olmustur DegerlendirmeSicill i Osmani de soyle degerlendirilir Maarifperverse de hirs kiskanclik ve rusvet ile meshurdur Osmanlilar Ansiklopisi nde sadrazamliktan azledilmesi nedenleri aciklamalarinda soyle bir degerlendirme yapmaktadir Hudut islerine bakmiyarak tahkimati ihmal etmesi irtikap ve irtisasi mal biriktirerek sahsi garezi olanlarla ugrasmasi devlet islerine bakmamasiEserleriAyakapisi ndaki Ahmed Celebi Mescidi ni ve Uskudar daki Bandirma Tekkesi ve sebilini yenilestirmistir Kaynakca a b Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C I s 253 1 a b c d e Topaloglu Aydin Ahmed Pasa Haci Focali 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 1 s 145 ISBN 975 08 0072 9 Sakaoglu Necdet 1999 Bu Mulkun Sultanlari Istanbul Oglak Yayinlari s 336 337 Buyuk Osmanli Tarihi Joseph von Hammer c 15 s 62 63 The Siege of Mosul and Ottoman Persian Relations Robert W Olson Routledge 2017 Avsarli Nadir Sah ve Doneminde Osmanli Iran Mucadeleleri Abdurrahman Ates Suleyman Demirel Universitesi Isparta 2001 s 106Dis baglantilarBuz Ayhan 2009 Osmanli Sadrazamlari Istanbul Neden Kitap ISBN 978 975 254 278 5 Danismend Ismail Hami 1971 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi Uzuncarsili Ismail Hakki 1956 Osmanli Tarihi IV Cilt 1 Kisim Karlofca Antlasmasindan XVIII Yuzyilin Sonuna Kadar 6 Baski 2007 Ankara Turk Tarih Kurumu ISBN 975 16 0015 4 Topaloglu Aydin Ahmed Pasa Haci Focali 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 1 s 145 ISBN 975 08 0072 9 Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 33 3038 3 C I s 253 2 Siyasi goreviOnce gelen Haci Ivaz Mehmed Pasa Osmanli Sadrazami 23 Haziran 1740 21 Nisan 1742 Sonra gelen Hekimoglu Ali Pasa