Nida Ağa-Sultan (Farsça: ندا آقاسلطان Nedā Āġā-Solṭān; d. 23 Ocak 1983 - ö. 20 Haziran 2009), Rejim karşıtı bir gösteride öldürülen İranlı protestocu, Felsefe öğrencisi.
Nida Ağa-Sultan ندا آقاسلطان | |
---|---|
Doğum | 23 Ocak 1983 Tahran |
Ölüm | 20 Haziran 2009 İran / Tahran |
Nida, Tahran halkının İran'daki Cumhurbaşkanlığı seçiminde Mahmud Ahmedinejad’ın zaferinin ilan edilmesinden sonra seçimlere protestosu sırasında onlara katıldı ve sessiz protesto sırasında Mahallesi - Kuzey Kariger Sokağında milis kuvvetlerin kurşunuyla öldürüldü. Onun ölüm anının videosunun yayımlanması dünyayı şok etti ve İran halkının arasında büyük bir tepki yarattı.
Protesto olayı
20 Haziran 2009 (Hicri Şemsi: 30 Khordad 1388) günü üniversite hocası ve birkaç sınıf arkadaşı ile yürüyüşe katılan Nida cep telefonuyla konuşurken arkadaşlarından kısa bir süresine uzaklaştı. Bu sırada 2 motosikletli milis kuvveti ona ateş etti. Nida bir gün önce onun için endişelenen arkadaşlarına "bir kurşundur gelir ve biter" demişti. Yasadışı silah sahibi olan ve toplumun en alt kademesinden gelme rejimin vurucu gücü olab Basij milislerinin ateşlediği kurşun onun kalbine isabet etti. Kurşunun isabet alma filmlerinin incelenmesi kurşunun bilinçli atılmış olduğunu belirtiyor. hiçbir zaman bu gerçek doğrulanmamıştır. görgü tanıklarına göre ateş eden milisler halk tarafından tutuklandılar ama daha gösterilerin ilk günlerini yaşayan göstericiler tutuklanmaktan korktukları için sadece milislerin silahını ve kimliklerini ellerinden alıp serbest bırakmayla yetindiler. Görgü tanıklarına göre milislerin Polise teslim edilmekten korkuları yoktu ve kızın ölümünden de hiçbir pişmanlık duymamaktaydılar. Nida’nın cesedi Pazar günü hızla gömülmek ve yas tutmamak koşuluyla ailesine teslim edildi ve mezarlıkta sıkı güvenlik önlemleri altında defnedildi.
Nida’nın anısına yapılacak olan yas töreni İran rejimi tarafından engellendi ve Tahran’daki bütün camiilerde Nida için ayin düzenlenmesi yasaklandı. Nida’nın nişanlısı Kasipyen Makan BBC’nin Farsça websitesine verdiği demeçte şunları kaydediyor:
Nida’nın amacı Musavi ya Ahmedinejad değildi, onun amacı vatanıydı ve onun için bu yolda adım atmak önemliydi. Kendisi de defalarca söylemişti ki eğer canını da verirse bu yolda adım atacaktır. Bu olay anında Nida, Emir Abad Mahallesinin sokaklarında müzik hocasıyla birlikte arabadaydı. Sıcaktan bunalıp dışarı çıkıyor ve milis kuvvetlerin kurşunu onun kalbını hedefliyor. İran Yargı Erki, gelecekte uluslararası mahkemelere şikayette bulunulmaması için Adli Tıp Kurumuna Nida’nın ölüm nedenini kurşun isabeti olarak yazılmaması konusunda uyarmış. Polis Nida için yas tutulmasını da engelledi.
Aynı günde 13 protestocu İran Polisi ve milis kuvvetler (Basij) tarafından öldürüldü.
İran Ayetullah Ali Hamaney Cuma namazı hûtbelerinde Halkı sokağa dökülmemek konusunda uyarmıştı ve kan döküleceğini ima etmiştir. Buna rağmen seçime hile karıştığını iddia eden binlerce kişi Tahran sokaklarında polis ve Ahmedinejat yandaşlarıyla çatışmıştır. İran İslam Cumhuriyeti'nin 10. dönem Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Mahmud Ahmedinejad’ın zaferi resmi olarak açıklandığından sonra seçim sonuçlarına itiraz eden Mir Hüseyin Musevi (Farsça: میرحسین موسوی) taraftarları Tahran, Tebriz, İsfahan, Şiraz ve başka büyük kentlerde sokağa döküldüler.
En büyük protesto ise 15 Haziran 2009’da gerçekleşti ve yaklaşık 3 milyon protestocu 'ndan (Farsça: Enghelab, انقلاب) Azadi Meydanı'na (Farsça: Azadi, آزادی) yürüyüş gerçekleştirdi. Bu yürüyüşte ise resmi rakamlara göre 7 kişi hayatını kaybetmiş, yüzlerce kişi de yaralanmıştır
Resmi rakamlara göre 22 Haziran’a kadar 21 protestocu hayatını kaybeti. Resmi olmayan kaynaklara göre 100’den fazla protestocu ölmüştür.
Kaynakça
- ^ http://edition.cnn.com/2009/WORLD/meast/06/21/iran.woman.twitter/ 24 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . CNN Neda, becomes rallying cry for Iranian protests
- ^ http://www.iranpressnews.com/zanan/news/2009/11355.htm/ 24 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ http://www.milliyet.com.tr/Dunya/SonDakika.aspx?aType=SonDakika&ArticleID=1109197&Date=22.06.2009&b=Iran%20bu%20goruntunun%20ardindan%20ayaga%20kalkti&KategoriID=19#&ver=46 12 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Milliyet Video- İran bu görüntünün ardından ayağa kalktı!
- ^ http://www.iranpressnews.com/zanan/news/2009/11355.htm/ 24 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Özgürlük yolunda ölen Nida
- ^ http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2009/06/090622_mm_neda_soltan.shtml 26 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . BBC-Farsça: Nida Ağasultan’nın nişanlısı: Nida Özgür yaşam istiyordu, herkes için özgür bir yaşam
- ^ http://www.presstv.ir/detail/98664.htm?sectionid=351020101 23 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . İran Devlet Telvizyonu Tahran'da Cumartesi gosterilierde 13 kişi hayatını kaybetti
- ^ a b http://www.aksiyon.com.tr/dis-haber/rejimin-azad-bilmez-muhafizlari_524386 2 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Aksiyon. Rejimin ‘azad’ bilmez muhafızları
Dış bağlantılar
- Find a Grave'de Neda Agha-Soltan
- Milliyet: Video/Nida'nın kalbinden vurulduğu an12 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Video-CNN Sitesi: Nida'nın ölümü31 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Facebook: Nida'nın anısına açılan sayfa18 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nida Aga Sultan Farsca ندا آقاسلطان Neda Aġa Solṭan d 23 Ocak 1983 o 20 Haziran 2009 Rejim karsiti bir gosteride oldurulen Iranli protestocu Felsefe ogrencisi Nida Aga Sultan ندا آقاسلطانDogum23 Ocak 1983 TahranOlum20 Haziran 2009 Iran Tahran Nida Tahran halkinin Iran daki Cumhurbaskanligi seciminde Mahmud Ahmedinejad in zaferinin ilan edilmesinden sonra secimlere protestosu sirasinda onlara katildi ve sessiz protesto sirasinda Mahallesi Kuzey Kariger Sokaginda milis kuvvetlerin kursunuyla olduruldu Onun olum aninin videosunun yayimlanmasi dunyayi sok etti ve Iran halkinin arasinda buyuk bir tepki yaratti Protesto olayi20 Haziran 2009 Hicri Semsi 30 Khordad 1388 gunu universite hocasi ve birkac sinif arkadasi ile yuruyuse katilan Nida cep telefonuyla konusurken arkadaslarindan kisa bir suresine uzaklasti Bu sirada 2 motosikletli milis kuvveti ona ates etti Nida bir gun once onun icin endiselenen arkadaslarina bir kursundur gelir ve biter demisti Yasadisi silah sahibi olan ve toplumun en alt kademesinden gelme rejimin vurucu gucu olab Basij milislerinin atesledigi kursun onun kalbine isabet etti Kursunun isabet alma filmlerinin incelenmesi kursunun bilincli atilmis oldugunu belirtiyor hicbir zaman bu gercek dogrulanmamistir gorgu taniklarina gore ates eden milisler halk tarafindan tutuklandilar ama daha gosterilerin ilk gunlerini yasayan gostericiler tutuklanmaktan korktuklari icin sadece milislerin silahini ve kimliklerini ellerinden alip serbest birakmayla yetindiler Gorgu taniklarina gore milislerin Polise teslim edilmekten korkulari yoktu ve kizin olumunden de hicbir pismanlik duymamaktaydilar Nida nin cesedi Pazar gunu hizla gomulmek ve yas tutmamak kosuluyla ailesine teslim edildi ve mezarlikta siki guvenlik onlemleri altinda defnedildi Nida nin anisina yapilacak olan yas toreni Iran rejimi tarafindan engellendi ve Tahran daki butun camiilerde Nida icin ayin duzenlenmesi yasaklandi Nida nin nisanlisi Kasipyen Makan BBC nin Farsca websitesine verdigi demecte sunlari kaydediyor Nida nin amaci Musavi ya Ahmedinejad degildi onun amaci vataniydi ve onun icin bu yolda adim atmak onemliydi Kendisi de defalarca soylemisti ki eger canini da verirse bu yolda adim atacaktir Bu olay aninda Nida Emir Abad Mahallesinin sokaklarinda muzik hocasiyla birlikte arabadaydi Sicaktan bunalip disari cikiyor ve milis kuvvetlerin kursunu onun kalbini hedefliyor Iran Yargi Erki gelecekte uluslararasi mahkemelere sikayette bulunulmamasi icin Adli Tip Kurumuna Nida nin olum nedenini kursun isabeti olarak yazilmamasi konusunda uyarmis Polis Nida icin yas tutulmasini da engelledi Ayni gunde 13 protestocu Iran Polisi ve milis kuvvetler Basij tarafindan olduruldu Iran Ayetullah Ali Hamaney Cuma namazi hutbelerinde Halki sokaga dokulmemek konusunda uyarmisti ve kan dokulecegini ima etmistir Buna ragmen secime hile karistigini iddia eden binlerce kisi Tahran sokaklarinda polis ve Ahmedinejat yandaslariyla catismistir Iran Islam Cumhuriyeti nin 10 donem Cumhurbaskanligi secimlerinde Mahmud Ahmedinejad in zaferi resmi olarak aciklandigindan sonra secim sonuclarina itiraz eden Mir Huseyin Musevi Farsca میرحسین موسوی taraftarlari Tahran Tebriz Isfahan Siraz ve baska buyuk kentlerde sokaga dokulduler En buyuk protesto ise 15 Haziran 2009 da gerceklesti ve yaklasik 3 milyon protestocu ndan Farsca Enghelab انقلاب Azadi Meydani na Farsca Azadi آزادی yuruyus gerceklestirdi Bu yuruyuste ise resmi rakamlara gore 7 kisi hayatini kaybetmis yuzlerce kisi de yaralanmistir Resmi rakamlara gore 22 Haziran a kadar 21 protestocu hayatini kaybeti Resmi olmayan kaynaklara gore 100 den fazla protestocu olmustur Kaynakca http edition cnn com 2009 WORLD meast 06 21 iran woman twitter 24 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde CNN Neda becomes rallying cry for Iranian protests http www iranpressnews com zanan news 2009 11355 htm 24 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www milliyet com tr Dunya SonDakika aspx aType SonDakika amp ArticleID 1109197 amp Date 22 06 2009 amp b Iran 20bu 20goruntunun 20ardindan 20ayaga 20kalkti amp KategoriID 19 amp ver 46 12 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Milliyet Video Iran bu goruntunun ardindan ayaga kalkti http www iranpressnews com zanan news 2009 11355 htm 24 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ozgurluk yolunda olen Nida http www bbc co uk persian iran 2009 06 090622 mm neda soltan shtml 26 Eylul 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC Farsca Nida Agasultan nin nisanlisi Nida Ozgur yasam istiyordu herkes icin ozgur bir yasam http www presstv ir detail 98664 htm sectionid 351020101 23 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Iran Devlet Telvizyonu Tahran da Cumartesi gosterilierde 13 kisi hayatini kaybetti a b http www aksiyon com tr dis haber rejimin azad bilmez muhafizlari 524386 2 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Aksiyon Rejimin azad bilmez muhafizlariDis baglantilarFind a Grave de Neda Agha Soltan Milliyet Video Nida nin kalbinden vuruldugu an12 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Video CNN Sitesi Nida nin olumu31 Agustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Facebook Nida nin anisina acilan sayfa18 Eylul 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde