Niyazi Tağızâde Hacıbeyov, (Azerice: Niyazi Zülfüqar bəy oğlu Tağızadə Hacıbəyov), (d. 20 Ağustos 1912, Tiflis, Gürcistan - ö. 2 Ağustos 1984, Bakü, Azerbaycan), Azerî orkestra şefi ve besteci.
Müzik hayatı
1929-30 yıllarında Leningrad'daki Merkezi Müzik Teknik Okulu'na kabul edildi, ancak sağlık sorunları nedeniyle okulu bırakmak zorunda kaldı.
Niyazi Hacıbeyov, Moskova'da bulunduğu dönemde Michail Gnessin, Gavriil Popov ve Pyotr Ryazanov'un, daha sonra Erivan Konservatuvarı'nda ve Bakü Müzik Akademisi'nde ise Leopold Rudolf'un öğrencisi oldu. 1937'den 1965'e kadar orkestra şefliği, ardından Azerbaycan Devlet Opera ve Bale Tiyatrosu'nun baş şefliği ve sanat yönetmenliği, 1938'den 1984'e kadar da Azerbaycan Devlet Senfoni Orkestrası'nın baş şefliği görevlerini yürüttü. 1979'dan itibaren Azerbaycan Devlet Filarmoni Orkestrası'nın müdürü olarak da görev yaptı.
Klasik müzik alanındaki çalışmalarının yanı sıra Azerbaycan'da caz müziğinin öncülerindendi ve 1930'ların sonunda Tevfik Guliyev ile birlikte ülkedeki ilk caz orkestrası olan Estraden Devlet Caz Orkestrası'nı kurdu.
Azerbaycan sınırları dışında da ünlüydü. Orkestra şefi olarak Üzeyir Hacıbəyov, Müslüm Magomayev, Kara Karayev, Fikret Emirov, Arif Melikov gibi tanınmış Azerî bestecilerin eserlerinin (opera, bale ve senfoni) sayısız prömiyerini yönetti ve Svyatoslav Richter, Heinrich Neuhaus, David Oystrah ve Mstislav Rostropoviç gibi solistlerle çalıştı.
En önemli besteleri arasında Nezami'nin bir hikâyesine dayanan 1942 tarihli Hüsrev ilə Şirin operası, aynı adı taşıyan muğam makamını ele alan 1949 tarihli Rast senfonik süiti ve Rabindranath Tagore'dan uyarladığı 1960 tarihli Çitra balesi yer almaktadır.
Niyazi Hacıbeyov, Prag, Berlin, Budapeşte, Bükreş, New York, Paris, İstanbul, Londra, Tahran, Pekin ve Ulan-Bator'da birçok önemli senfoni orkestrasını yönetti ve Azerî klasik müziğinin dünyaya tanıtılmasında önemli rol oynadı.
Ailesi
Niyazi Hacıbeyov, besteci Zülfükar Hacıbeyov'un oğlu, besteci Üzeyir Hacıbeyov'un da yeğenidir. Merkezi Müzik Teknik Okulu'ndan ayrıldıktan sonra 1931'de Bakü'ye geri döndü. Hemen ardından Dağıstan'a tayin edildi ve burada müstakbel eşi Hacer Hanım'la tanıştı. Hacer Hanım'ın ailesi evliliklerini onaylamadı. Genç çift kaçarak gizlice evlendi. Çok zor, ama mutlu bir hayat yaşadılar. Eşine duyduğu büyük sevgi, Azerbaycan'ın ve dünyanın geri kalanının müzik hazinesine katkıda bulunan başyapıtlarının çoğunu üretmesi için ona güç verdi.
Ödülleri
Niyazi 1967 yılında Üzeyir Hacıbeyov adına Azerbaycan SSC Devlet Ödülü, 1972 yılında Azerbaycan Lenin Komsomol'u ödülünü almıştır. Niyazi, ünlü Hint filozofu Rabindranath Tagore'un Chitrangada dramasını uyarlayarak Çitra Balesi'ni besteledi. 1974 yılında Hindistan'da Uluslararası Nehru Ödülü'ne layık görüldü. Niyazi Azerbaycan müziğinin yorumculuk sorunlarına dair birçok makalenin yazmıştır. Ayrıca Azerbaycan Sovyet Ansiklopedisi'nin redaksiyon kurulu üyesi olmuştur. 1979 yılında Niyazi Azerbaycan Devlet Filarmoni Müdürü olan, 1982 yılında Sosyalist Emeği Kahramanı adına layık görülmüştür. Etkinliği döneminde Niyazi 2 kez Lenin Nişanı, Ekim Devrimi, Kızıl Emek Bayrağı, "Şeref Nişanı" madalyaları Bulgaristan'ın Kiril ve Mefodi nişanı, Macaristan'ın Bela Bartok Madalyasıyla taltif edilmiş, 1982 yılında Tiflis'in fahri vatandaşı seçilmiştir. Avrupa ve Asya'nın çeşitli ülkelerinde çok sayıda şef olarak başarılı çıkışlarına göre 1959 yılında SSCB halk sanatçısı ödülünü almıştır.
Ölümünden sonra
1994 yılında, Niyazi Hacıbeyov'un Bakü'deki Bülbül Prospekti'nde bulunan eski konutu, daha üst düzeydeki Azerbaycan Devlet Müzik Kültürü Müzesi'nin bir parçası olarak müze hâline getirildi. Müzede el yazmaları, kitaplar, notalar, plaklar, fotoğraflar ve kişisel eşyalar yer almaktadır.
Niyazi Hacıbeyov'un hatırasına Bakü'de 2017 yılında tamamlanan bir anıt dikilmiştir.
Kaynakça
- ^ "MGG Online". www.mgg-online.com (İngilizce). 22 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Eylül 2022.
- ^ . web.archive.org. 22 Eylül 2022. 22 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2022.
- ^ . web.archive.org. 22 Eylül 2022. 22 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2022.
- ^ . web.archive.org. 22 Eylül 2022. 22 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2022.
- ^ . www.musicmuseum.az. 19 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2022.
- ^ . web.archive.org. 11 Haziran 2018. 11 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Niyazi Tagizade Hacibeyov Azerice Niyazi Zulfuqar bey oglu Tagizade Hacibeyov d 20 Agustos 1912 Tiflis Gurcistan o 2 Agustos 1984 Baku Azerbaycan Azeri orkestra sefi ve besteci Muzik hayati1929 30 yillarinda Leningrad daki Merkezi Muzik Teknik Okulu na kabul edildi ancak saglik sorunlari nedeniyle okulu birakmak zorunda kaldi Niyazi Hacibeyov Moskova da bulundugu donemde Michail Gnessin Gavriil Popov ve Pyotr Ryazanov un daha sonra Erivan Konservatuvari nda ve Baku Muzik Akademisi nde ise Leopold Rudolf un ogrencisi oldu 1937 den 1965 e kadar orkestra sefligi ardindan Azerbaycan Devlet Opera ve Bale Tiyatrosu nun bas sefligi ve sanat yonetmenligi 1938 den 1984 e kadar da Azerbaycan Devlet Senfoni Orkestrasi nin bas sefligi gorevlerini yuruttu 1979 dan itibaren Azerbaycan Devlet Filarmoni Orkestrasi nin muduru olarak da gorev yapti Klasik muzik alanindaki calismalarinin yani sira Azerbaycan da caz muziginin onculerindendi ve 1930 larin sonunda Tevfik Guliyev ile birlikte ulkedeki ilk caz orkestrasi olan Estraden Devlet Caz Orkestrasi ni kurdu Azerbaycan sinirlari disinda da unluydu Orkestra sefi olarak Uzeyir Hacibeyov Muslum Magomayev Kara Karayev Fikret Emirov Arif Melikov gibi taninmis Azeri bestecilerin eserlerinin opera bale ve senfoni sayisiz promiyerini yonetti ve Svyatoslav Richter Heinrich Neuhaus David Oystrah ve Mstislav Rostropovic gibi solistlerle calisti En onemli besteleri arasinda Nezami nin bir hikayesine dayanan 1942 tarihli Husrev ile Sirin operasi ayni adi tasiyan mugam makamini ele alan 1949 tarihli Rast senfonik suiti ve Rabindranath Tagore dan uyarladigi 1960 tarihli Citra balesi yer almaktadir Niyazi Hacibeyov Prag Berlin Budapeste Bukres New York Paris Istanbul Londra Tahran Pekin ve Ulan Bator da bircok onemli senfoni orkestrasini yonetti ve Azeri klasik muziginin dunyaya tanitilmasinda onemli rol oynadi AilesiNiyazi Hacibeyov besteci Zulfukar Hacibeyov un oglu besteci Uzeyir Hacibeyov un da yegenidir Merkezi Muzik Teknik Okulu ndan ayrildiktan sonra 1931 de Baku ye geri dondu Hemen ardindan Dagistan a tayin edildi ve burada mustakbel esi Hacer Hanim la tanisti Hacer Hanim in ailesi evliliklerini onaylamadi Genc cift kacarak gizlice evlendi Cok zor ama mutlu bir hayat yasadilar Esine duydugu buyuk sevgi Azerbaycan in ve dunyanin geri kalaninin muzik hazinesine katkida bulunan basyapitlarinin cogunu uretmesi icin ona guc verdi OdulleriNiyazi 1967 yilinda Uzeyir Hacibeyov adina Azerbaycan SSC Devlet Odulu 1972 yilinda Azerbaycan Lenin Komsomol u odulunu almistir Niyazi unlu Hint filozofu Rabindranath Tagore un Chitrangada dramasini uyarlayarak Citra Balesi ni besteledi 1974 yilinda Hindistan da Uluslararasi Nehru Odulu ne layik goruldu Niyazi Azerbaycan muziginin yorumculuk sorunlarina dair bircok makalenin yazmistir Ayrica Azerbaycan Sovyet Ansiklopedisi nin redaksiyon kurulu uyesi olmustur 1979 yilinda Niyazi Azerbaycan Devlet Filarmoni Muduru olan 1982 yilinda Sosyalist Emegi Kahramani adina layik gorulmustur Etkinligi doneminde Niyazi 2 kez Lenin Nisani Ekim Devrimi Kizil Emek Bayragi Seref Nisani madalyalari Bulgaristan in Kiril ve Mefodi nisani Macaristan in Bela Bartok Madalyasiyla taltif edilmis 1982 yilinda Tiflis in fahri vatandasi secilmistir Avrupa ve Asya nin cesitli ulkelerinde cok sayida sef olarak basarili cikislarina gore 1959 yilinda SSCB halk sanatcisi odulunu almistir Olumunden sonra1994 yilinda Niyazi Hacibeyov un Baku deki Bulbul Prospekti nde bulunan eski konutu daha ust duzeydeki Azerbaycan Devlet Muzik Kulturu Muzesi nin bir parcasi olarak muze haline getirildi Muzede el yazmalari kitaplar notalar plaklar fotograflar ve kisisel esyalar yer almaktadir Niyazi Hacibeyov un hatirasina Baku de 2017 yilinda tamamlanan bir anit dikilmistir Kaynakca MGG Online www mgg online com Ingilizce 22 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Eylul 2022 web archive org 22 Eylul 2022 22 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Eylul 2022 web archive org 22 Eylul 2022 22 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Eylul 2022 web archive org 22 Eylul 2022 22 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Eylul 2022 www musicmuseum az 19 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Eylul 2022 web archive org 11 Haziran 2018 11 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Eylul 2022