Norşuntepe Höyüğü, Elazığ İl merkezinin 26 km. güneydoğusunda Alişam Köyü'nün 3 km. güneyinde yer alan bir höyüktür. Höyük, Keban Barajı su toplama sahasında kalmış olup Baraj'ın tamamlandığı 1975 yılından itibaren yavaş yavaş göl suları etkisiyle erimekte olan bir adacıktır. Tepe baraj suları yükselmeden önce 150 x 130 metre boyutlarında ve 35 metre yükseklikteydi. Höyükteki yerleşme alanı ise 500 x 300 metrelik bir alana yayılmıştı. 2022 yılının Mayıs ayında tapulama harici alanda yer alan Norşuntepe Höyüğü "Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlığı" özelliği gösterdiğinden sit alanı ilan edildi.
Arkeolojik Höyük | |
Adı: | Norşuntepe Höyüğü |
il: | Elazığ |
İlçe: | Merkez |
Köy: | |
Türü: | Höyük |
Tahribat: | |
Tescil durumu: | Tescilli |
Tescil No ve derece: | |
Tescil tarihi: | 28.05.2022 |
Araştırma yöntemi | Kazı |
Kazılar
Höyükteki kazılar Alman Arkeoloji Enstitüsü adına Dr. Harald Hauptmann başkanlığında 1968 yılında başlamış, baraj gölünde su toplanmaya başlanması dolayısıyla 1974 yılında sona erdirilmiştir.
Tabakalanma
Kazılarda belirlenen takabalanma, yeniden eskiye doğru şu şekildedir.
- 1. yapı katı, (Urartu Dönemi, MÖ 8. yüzyıl)
- 2. yapı katı,
- 3-5. yapı katları, MÖ 2. binyıl
- 6-8. yapı katları, Erken Tunç Çağı III C evresi
- 9-10. yapı katları, Erken Tunç Çağı III B evresi
- 11-12. yapı katları, Erken Tunç Çağı III A evresi
- 13-20. yapı katları, Erken Tunç Çağı III B evresi
- 21-24. yapı katları, Erken Tunç Çağı II A evresi
- 25-30. yapı katları, Erken Tunç Çağı I B evresi ve aradaki boşluk altında I A evresi
- 31-40. yapı evresi,
Buluntular
Kazılarda ortaya çıkan Erken Demir Çağı yapı kompleksinin, Geç Tunç Çağı'na ait bir yangın tabakasının üstünde yer aldığı ifade edilmektedir. Erken Demir Çağı tabakaları surla çevrili olup evler taş temel üzerinde ahşap hatıllarda desteklenen kerpiç duvarlarla inşa edilmiştir. Tüm yapılarda yangın izlerine rastlanmaktadır.
Erken Demir Çağı tabakalarında yedi mezar bulunmuştur. Bu mezarlara gömüt armağanları olarak demir ok uçları ve demir bırakılmıştır.
Değerlendirme
Bölgedeki , Norşuntepe, , Tülintepe, gibi yerleşmelerin, civarlarındaki küçük köylerden daha hızla geliştikleri, böylece onlar üzerinde hakim bir konuma ulaştıkları, mimari gelişimlerinin izlenmesinden anlaşılmaktadır. Norşuntepe'de bu durum daha da belirgindir. Norşuntepe Eski Tunç Çağı'na tarihlenen 6. tabakada "bey" olarak tanımlanan bir siyasi otoritenin konağı olabilecek anıtsal yapıya ilişkin mimari ortaya çıkarılmıştır. Aynı tabakada "gelişmiş binalar"dan da söz edilmektedir. Bu buluntular çerçevesinde söz konusu yerleşimlerin, özellikle de Norşuntepe'nın tek başına egemen şehir devletleri olduğu önerilmektedir.
Dış bağlantılar
- Harita ve hava fotoğrafı 3 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Yakın plan kroki 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ a b "Elazığ'da "Norşuntepe Höyüğü" Sit Alanı İlan Edildi". www.23haber.com/. 28 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2022.
- ^ a b c d e "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mart 2012.
- ^ Turgut Yiğit, Tarih Öncesi ve Hitit Döneminde İşuva Bölgesi 3 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Sh.: 238
- ^ Turgut Yiğit, Akadlar Devrinde Anadolu'nun Siyasi Yapısı 2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 40, 3-4 (2000), 13-28 Sh.: 18-19
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Norsuntepe Hoyugu Elazig Il merkezinin 26 km guneydogusunda Alisam Koyu nun 3 km guneyinde yer alan bir hoyuktur Hoyuk Keban Baraji su toplama sahasinda kalmis olup Baraj in tamamlandigi 1975 yilindan itibaren yavas yavas gol sulari etkisiyle erimekte olan bir adaciktir Tepe baraj sulari yukselmeden once 150 x 130 metre boyutlarinda ve 35 metre yukseklikteydi Hoyukteki yerlesme alani ise 500 x 300 metrelik bir alana yayilmisti 2022 yilinin Mayis ayinda tapulama harici alanda yer alan Norsuntepe Hoyugu Korunmasi Gerekli Tasinmaz Kultur Varligi ozelligi gosterdiginden sit alani ilan edildi Arkeolojik HoyukAdi Norsuntepe Hoyuguil ElazigIlce MerkezKoy Turu HoyukTahribat Tescil durumu TescilliTescil No ve derece Tescil tarihi 28 05 2022Arastirma yontemi KaziKazilarHoyukteki kazilar Alman Arkeoloji Enstitusu adina Dr Harald Hauptmann baskanliginda 1968 yilinda baslamis baraj golunde su toplanmaya baslanmasi dolayisiyla 1974 yilinda sona erdirilmistir TabakalanmaKazilarda belirlenen takabalanma yeniden eskiye dogru su sekildedir 1 yapi kati Urartu Donemi MO 8 yuzyil 2 yapi kati 3 5 yapi katlari MO 2 binyil 6 8 yapi katlari Erken Tunc Cagi III C evresi 9 10 yapi katlari Erken Tunc Cagi III B evresi 11 12 yapi katlari Erken Tunc Cagi III A evresi 13 20 yapi katlari Erken Tunc Cagi III B evresi 21 24 yapi katlari Erken Tunc Cagi II A evresi 25 30 yapi katlari Erken Tunc Cagi I B evresi ve aradaki bosluk altinda I A evresi 31 40 yapi evresi BuluntularKazilarda ortaya cikan Erken Demir Cagi yapi kompleksinin Gec Tunc Cagi na ait bir yangin tabakasinin ustunde yer aldigi ifade edilmektedir Erken Demir Cagi tabakalari surla cevrili olup evler tas temel uzerinde ahsap hatillarda desteklenen kerpic duvarlarla insa edilmistir Tum yapilarda yangin izlerine rastlanmaktadir Erken Demir Cagi tabakalarinda yedi mezar bulunmustur Bu mezarlara gomut armaganlari olarak demir ok uclari ve demir birakilmistir DegerlendirmeBolgedeki Norsuntepe Tulintepe gibi yerlesmelerin civarlarindaki kucuk koylerden daha hizla gelistikleri boylece onlar uzerinde hakim bir konuma ulastiklari mimari gelisimlerinin izlenmesinden anlasilmaktadir Norsuntepe de bu durum daha da belirgindir Norsuntepe Eski Tunc Cagi na tarihlenen 6 tabakada bey olarak tanimlanan bir siyasi otoritenin konagi olabilecek anitsal yapiya iliskin mimari ortaya cikarilmistir Ayni tabakada gelismis binalar dan da soz edilmektedir Bu buluntular cercevesinde soz konusu yerlesimlerin ozellikle de Norsuntepe nin tek basina egemen sehir devletleri oldugu onerilmektedir Dis baglantilarHarita ve hava fotografi 3 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yakin plan kroki 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca a b Elazig da Norsuntepe Hoyugu Sit Alani Ilan Edildi www 23haber com 28 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2022 a b c d e TAY Yerlesme Donem Ayrintilari 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mart 2012 Turgut Yigit Tarih Oncesi ve Hitit Doneminde Isuva Bolgesi 3 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sh 238 Turgut Yigit Akadlar Devrinde Anadolu nun Siyasi Yapisi 2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ankara Universitesi Dil ve Tarih Cografya Fakultesi Dergisi 40 3 4 2000 13 28 Sh 18 19