Oşora (Gürcüce: ოშორა; okunuşu: "oşora"), Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Aspindza Belediyesi'nde bir köydür. Ahaltsihe Havzası'nın doğu kesiminde, Kura Nehri'ne sağdan katılan Oşora Çayı kıyısında, deniz seviyesinden 1.200 metre yükseklikte yer alır. Aspindza kasabasına 8 km, Ahaltsihe kentine 37 km uzaklıktadır.
Oşora, İdumala köyüyle birlikte İdumala temini oluşturmaktadır. Kaplıca sularıyla (28-29 °C) da ünlüdür.
Tarihçe
Oşora'da 14. yüzyıldan kalma kilisenin varlığı, buranın eski bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Erken ve geç Orta Çağ'da Gürcü Krallığı ve Gürcü atabeglerin yönettiği Samtshe-Saatabago sınırları içinde bulunan Oşora, bu dönemde Aşağı Oşora ve Yukarı Oşora adıyla iki ayrı köydü. Gürcü tarihçi Ekvtime Takaişvili, Yukarı Oşora köyü, Oşora Çayı vadisinin yukarı kesiminde, dar vadi içinde ve Aşağı Oşora'nın da Kura Nehri'nin sağ kolu olan Oşora Çayı kıyısında yer aldığını yazmıştır.
16. yüzyılın son çeyreğinde burayı ele geçiren Osmanlılar da Oşora'yı iki ayrı köy olarak kaydetmiştir. 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine bu iki köy Oşora-i Süfla (اوشورە سفلا) ve Oşora-i Ulya (اوشورە علیا) olarak kaydedilmiştir. Oşora-i Süfla (Aşağı Oşora) ve Oşora-i Ulya (Yukarı Oşora) Ahısha livasının Aspinza nahiyesine bağlıydı. Yukarı Oşora'da ispenç vergisi vermekle yükümlü 15 hane, Aşağı Oşora'da 7 hane yaşıyordu. Hane reisleri Romanoz, Mazana, Gogiça, Pavle, İoseb, Vardzel, Maharebel, Badria gibi adlar taşıyordu. Bu kayıtlar bu iki yerleşmenin Hristiyan Gürcü köyü olduğunu göstermektedir. Bu iki köyde buğday, arpa, çavdar, darı tarımı ve şarapçılık yapılıyor, domuz ve koyun besleniyordu.
Yaklaşık 250 yıl Osmanlı egemenliğinde kalan Oşora, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından Çarlık Rusyası'nın eline geçti. Bu dönemde Gürcistan bu imparatorluğunu bir parçasıydı ve köy bu şekilde yeniden Gürcistan'a katılmış oldu. Oşora'da 1886 yılında, 82 hanede 737 kişi yaşıyordu ve nüfusun tamamı Osmanlı döneminde Müslümanlaşmış Gürcülerden oluşuyordu. 1898 yılında Oşora'yı ziyaret eden Gürcü yazar İlia Alhazişvili de Yukarı Oşora ve Aşağı Oşora olmak üzere iki köyden söz etmiştir. Burada yaşayan halkın Gürcüceyi neredeyse olduğu gibi koruduğunu, yaşlı Gürcülerin ise Türkçe bilmediğini yazmıştır. Köyün Müslüman nüfusu 1944 yılında Sovyet yönetimi tarafından Orta Asya'ya sürülmüştür. Bu sürgünün sonucunda Yukarı Oşora köyü boşalmış, Aşağı Oşora köyüne ise İmereti'den gelen yeni bir nüfus yerleştirilmiştir.
Oşora'da 14. yüzyılda inşa edilmiş olan Meryem Ana Kilisesi, iç süslemeleri ve freskleri olan bir kilisedir. Büyük ölçüde zarar görmüş olan kilise, 2009 yılında restore edilmiştir. Kilisenin güney kısmındaki Gürcüce yazıt kilisenin yapılışına dair bilgi vermektedir. Güney cephesindeki pencerenin üst kısmında, günümüzde Gürcistan'ın ulusal sembolü olarak kullanılan Bolnisi haçı bulunmaktadır. Kilisenin banisinin "İsakay" adında biri olduğu doğu cephesinde, pencerenin üstündeki yazıttan anlaşılmaktadır.
Oşora köyünde, Osmanlı döneminde ortaya çıkmış Müslüman nüfus tarafından 1900 yılında inşa edilmiş olan bir cami bulunmaktadır. İç ölçüleri 10,80 x 13,30 metre olan camiye kuzey cephede bulunan çift kanatlı ahşap kapıdan girilir. Kapının üstündeki kemer alınlığındaki kitabede Arap harfleriyle "Lâ ilahe illellah Muhammedun Rasulullah" yazısı bulunmaktadır. Camiye 2012 yılında kültürel miras anıtı statüsü verilmiştir.
Nüfus
2014 yılı verilerine göre köyde 531 kişi yaşıyordu. Nüfusunun çoğunluğu Gürcülerden oluşuyordu.
Yılı | Nüfus |
---|---|
1886 | 737 |
2002 | 637 |
2014 | 531 |
Galeri
- Oşora Kilisesi, girişi
- Oşora Kilisesi, pencerenin üstündeki kabartma
- Oşora Kilisesi, güney duvarındaki yazıt
- Oşora Kilisesi, güney duvarındaki yazıt
Kaynakça
- ^ Samshe-Cavaheti (Gürcüce), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 118 26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947) s. 142-143, II. cilt (1941) s. 143-144". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Şubat 2021.
- ^ Roland Topçişvili (editör), Gürcistan'ın Etnografyası / Etnolojisi (Gürcüce), Tiflis, 210, s. 98 ISBN 578-9941-12-882-0
- ^ İlia Alhazişvili, İveria gazetesi, 17 Şubat 1898, sayı: 34.
- ^ Nebi Gümüş - Nicole Kancal-Ferrari, Ahıska Bölgesindeki Türk İslam Mimarı Yadigarları, İstanbul, 2019, s. 566, .
- ^ "Camilere Kültürel Miras Anıtı Statüsü Verildi" (Gürcüce)
- ^ Samshe-Cavaheti (Gürcüce), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 182 26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Osora Gurcuce ოშორა okunusu osora Gurcistan in Samtshe Cavaheti bolgesinde Aspindza Belediyesi nde bir koydur Ahaltsihe Havzasi nin dogu kesiminde Kura Nehri ne sagdan katilan Osora Cayi kiyisinda deniz seviyesinden 1 200 metre yukseklikte yer alir Aspindza kasabasina 8 km Ahaltsihe kentine 37 km uzakliktadir 14 yuzyilda insa edilmis olan Osora Kilisesi nin guneybatidan gorunumu Osora Idumala koyuyle birlikte Idumala temini olusturmaktadir Kaplica sulariyla 28 29 C da unludur TarihceOsora Cayi Osora da 14 yuzyildan kalma kilisenin varligi buranin eski bir yerlesme oldugunu gostermektedir Erken ve gec Orta Cag da Gurcu Kralligi ve Gurcu atabeglerin yonettigi Samtshe Saatabago sinirlari icinde bulunan Osora bu donemde Asagi Osora ve Yukari Osora adiyla iki ayri koydu Gurcu tarihci Ekvtime Takaisvili Yukari Osora koyu Osora Cayi vadisinin yukari kesiminde dar vadi icinde ve Asagi Osora nin da Kura Nehri nin sag kolu olan Osora Cayi kiyisinda yer aldigini yazmistir 16 yuzyilin son ceyreginde burayi ele geciren Osmanlilar da Osora yi iki ayri koy olarak kaydetmistir 1595 tarihli Osmanli mufassal defterine bu iki koy Osora i Sufla اوشورە سفلا ve Osora i Ulya اوشورە علیا olarak kaydedilmistir Osora i Sufla Asagi Osora ve Osora i Ulya Yukari Osora Ahisha livasinin Aspinza nahiyesine bagliydi Yukari Osora da ispenc vergisi vermekle yukumlu 15 hane Asagi Osora da 7 hane yasiyordu Hane reisleri Romanoz Mazana Gogica Pavle Ioseb Vardzel Maharebel Badria gibi adlar tasiyordu Bu kayitlar bu iki yerlesmenin Hristiyan Gurcu koyu oldugunu gostermektedir Bu iki koyde bugday arpa cavdar dari tarimi ve sarapcilik yapiliyor domuz ve koyun besleniyordu Yaklasik 250 yil Osmanli egemenliginde kalan Osora 1828 1829 Osmanli Rus Savasi nin ardindan Carlik Rusyasi nin eline gecti Bu donemde Gurcistan bu imparatorlugunu bir parcasiydi ve koy bu sekilde yeniden Gurcistan a katilmis oldu Osora da 1886 yilinda 82 hanede 737 kisi yasiyordu ve nufusun tamami Osmanli doneminde Muslumanlasmis Gurculerden olusuyordu 1898 yilinda Osora yi ziyaret eden Gurcu yazar Ilia Alhazisvili de Yukari Osora ve Asagi Osora olmak uzere iki koyden soz etmistir Burada yasayan halkin Gurcuceyi neredeyse oldugu gibi korudugunu yasli Gurculerin ise Turkce bilmedigini yazmistir Koyun Musluman nufusu 1944 yilinda Sovyet yonetimi tarafindan Orta Asya ya surulmustur Bu surgunun sonucunda Yukari Osora koyu bosalmis Asagi Osora koyune ise Imereti den gelen yeni bir nufus yerlestirilmistir Osora da 14 yuzyilda insa edilmis olan Meryem Ana Kilisesi ic suslemeleri ve freskleri olan bir kilisedir Buyuk olcude zarar gormus olan kilise 2009 yilinda restore edilmistir Kilisenin guney kismindaki Gurcuce yazit kilisenin yapilisina dair bilgi vermektedir Guney cephesindeki pencerenin ust kisminda gunumuzde Gurcistan in ulusal sembolu olarak kullanilan Bolnisi haci bulunmaktadir Kilisenin banisinin Isakay adinda biri oldugu dogu cephesinde pencerenin ustundeki yazittan anlasilmaktadir Osora koyunde Osmanli doneminde ortaya cikmis Musluman nufus tarafindan 1900 yilinda insa edilmis olan bir cami bulunmaktadir Ic olculeri 10 80 x 13 30 metre olan camiye kuzey cephede bulunan cift kanatli ahsap kapidan girilir Kapinin ustundeki kemer alinligindaki kitabede Arap harfleriyle La ilahe illellah Muhammedun Rasulullah yazisi bulunmaktadir Camiye 2012 yilinda kulturel miras aniti statusu verilmistir Nufus2014 yili verilerine gore koyde 531 kisi yasiyordu Nufusunun cogunlugu Gurculerden olusuyordu Yili Nufus1886 7372002 6372014 531GaleriOsora Kilisesi girisi Osora Kilisesi pencerenin ustundeki kabartma Osora Kilisesi guney duvarindaki yazit Osora Kilisesi guney duvarindaki yazitKaynakca Samshe Cavaheti Gurcuce Yazarlar Dali Nikolaisvili Davit Sartania Avtandil Ucmacuridze Lamzira Lagidze Vaja Trapaidze Tinatin Nanobasvili Tiflis 2016 s 118 26 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8626 7 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt I cilt 1947 s 142 143 II cilt 1941 s 143 144 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Subat 2021 Roland Topcisvili editor Gurcistan in Etnografyasi Etnolojisi Gurcuce Tiflis 210 s 98 ISBN 578 9941 12 882 0 Ilia Alhazisvili Iveria gazetesi 17 Subat 1898 sayi 34 Nebi Gumus Nicole Kancal Ferrari Ahiska Bolgesindeki Turk Islam Mimari Yadigarlari Istanbul 2019 s 566 ISBN 978 975 17 4362 6 Camilere Kulturel Miras Aniti Statusu Verildi Gurcuce Samshe Cavaheti Gurcuce Yazarlar Dali Nikolaisvili Davit Sartania Avtandil Ucmacuridze Lamzira Lagidze Vaja Trapaidze Tinatin Nanobasvili Tiflis 2016 s 182 26 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8626 7