Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Od Ana - Türk, Altay ve Tatar mitolojilerinde Ateş Tanrıçası. Değişik Türk dillerinde Vot (Vut, Uğot, Uvot) Ana olarak da bilinir. Moğollar Gal Eçe derler.
Diğer dillerde
- Tuvaca: От Ава
- Özbekçe: O't Ona veya Otash Ona
- Tatarca: Ут Әни / Ана veya Ut Ana
- Kazakça: От Ана
- Çuvaşça: Вут Анне veya Вут Абай
- Başkurtça: Ут Апай
- Yakutça: Уот Ий̃э
- Türkmence: Ot Ene veya Ot Eje
- Uygurca: ئوت ئانا
- Osmanlıca: اود آتا
- Kırgızca: От Эне
- Altayca: От Эне
- Hakasça: От Ине veya От Иӌе
- Balkarca: От Ана
Macar kültüründeki Tűz Anya ve Moğol inancındaki Гал Ээж (Buryatça: Гал Эхэ, Oyratça: Һал Эк) adlı varlıklar ile büyük benzerlikler gösterir. Bu sözcükler birebir Ateş Anası anlamı taşır.
Özellikleri
Ocağı ve içindeki ateşi korur. Kırmızılar giymiş yaşlı bir kadındır. Ateşin yalımıyla dalgalanan kırmızı ipekten bir kaftanı vardır. Genç al bir kısrak üzerinde gezinir. Uzun kırmızı saçları vardır, saçları örülüdür ve ateşin yalımlarını simgeler. Kırık Baştu Kıs Ene, Odus Baştu Ot Ene olarak tanımlanır. Göğüsleri çok büyüktür. Ocak evin tam ortası ve kalbidir. Od Ana, genel olarak evlerdeki ve çadırlardaki ocakları ve ateşini korur. Her ocağa bir İye (koruyucu ruh) gönderir. Yedi oğlu vardır ve yedisi de Ateş Tanrısıdır. Yeryüzündeki ilk ocağı Ülgen’in kızları yakmıştır. Sonra da Od Ana’ya emanet etmiştir. Od Ana her bir ateşe ve ocağa birer tane İye (koruyucu ruh) gönderir. Dokuz ateş ırmağının kavşağında dokuz köşeli bakır bir evde yaşar. Evin, ülkenin koruyuculuğunu da simgeler. Kendi çocuğunu yediği söylenir. Bu durum ateşin alçalıp azalan yalımlı tabiatını çağrıştırır. Gök yerden ayrılırken yaratılmıştır. Moğollarda evliliği simgeler. Karaçaylarda Teb Ana biçimi kullanılmaktadır ve Tabıtı adlı İskit Ocak Tanrısı ile bağlantılıdır. Tatar mitolojisinde Od Ata, Od İyesi ve Od Ana bazen tek bir varlığa verilen çeşitli isimler olarak gözlenir. Fakat aralarındaki en önemli fark, Od İyesinin sadece belli bir ocağa veya ateşe bağlı olmasıdır. Od Ana ve Od Ata ise tüm ocakların ve ateşlerin sahibidir ve istediğinin yanına gidebilir. Od iyelerini bu ateşleri korumak üzere Od Ana ve Od Ata gönderir.
Diğer İsimleri
Türk, Altay, Moğol ve diğer Türk kökenli Orta Asya milletlerinde ve topluluklarında Ateş Tanrıçasına şu isimler de verilir:
- Sahal Hatun: Yeryüzünde yangınlara neden olur. Ateş Tanrısı Sahaday Han'ın karısıdır.
- Yalun Hanım: Başında kızıl renkli bir yazma (eşarp) ve sırtında al bir atkısı vardır.Yalın alev demektir.
- Kalaykan Hanım Ocak Tanrıçasıdır. Galaykan da denir. Ocağı ve ateşini korur.
- Sabaga Han Ateş Tanrıçasıdır. Ulakan (Ulukun)'a eşlik eder.
Etimoloji
(Od/Ot) kökünden türemiştir. Ateş demektir. Moğolcada Od sözcüğünün yıldız anlamına gelmesi ise dikkat çekicidir. Dagur dilinde Hod sözcüğü de yine yıldız demektir.
Kaynakça
- Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dış bağlantılar
- Ateş Anası
- Şamanizm[]
- Od Ana 19 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Od Ana Turk Altay ve Tatar mitolojilerinde Ates Tanricasi Degisik Turk dillerinde Vot Vut Ugot Uvot Ana olarak da bilinir Mogollar Gal Ece derler Diger dillerde Tuvaca Ot Ava Ozbekce O t Ona veya Otash Ona Tatarca Ut Әni Ana veya Ut Ana Kazakca Ot Ana Cuvasca Vut Anne veya Vut Abaj Baskurtca Ut Apaj Yakutca Uot Ij e Turkmence Ot Ene veya Ot Eje Uygurca ئوت ئانا Osmanlica اود آتا Kirgizca Ot Ene Altayca Ot Ene Hakasca Ot Ine veya Ot Iӌe Balkarca Ot Ana Macar kulturundeki Tuz Anya ve Mogol inancindaki Gal Eezh Buryatca Gal Ehe Oyratca Һal Ek adli varliklar ile buyuk benzerlikler gosterir Bu sozcukler birebir Ates Anasi anlami tasir OzellikleriOcagi ve icindeki atesi korur Kirmizilar giymis yasli bir kadindir Atesin yalimiyla dalgalanan kirmizi ipekten bir kaftani vardir Genc al bir kisrak uzerinde gezinir Uzun kirmizi saclari vardir saclari oruludur ve atesin yalimlarini simgeler Kirik Bastu Kis Ene Odus Bastu Ot Ene olarak tanimlanir Gogusleri cok buyuktur Ocak evin tam ortasi ve kalbidir Od Ana genel olarak evlerdeki ve cadirlardaki ocaklari ve atesini korur Her ocaga bir Iye koruyucu ruh gonderir Yedi oglu vardir ve yedisi de Ates Tanrisidir Yeryuzundeki ilk ocagi Ulgen in kizlari yakmistir Sonra da Od Ana ya emanet etmistir Od Ana her bir atese ve ocaga birer tane Iye koruyucu ruh gonderir Dokuz ates irmaginin kavsaginda dokuz koseli bakir bir evde yasar Evin ulkenin koruyuculugunu da simgeler Kendi cocugunu yedigi soylenir Bu durum atesin alcalip azalan yalimli tabiatini cagristirir Gok yerden ayrilirken yaratilmistir Mogollarda evliligi simgeler Karacaylarda Teb Ana bicimi kullanilmaktadir ve Tabiti adli Iskit Ocak Tanrisi ile baglantilidir Tatar mitolojisinde Od Ata Od Iyesi ve Od Ana bazen tek bir varliga verilen cesitli isimler olarak gozlenir Fakat aralarindaki en onemli fark Od Iyesinin sadece belli bir ocaga veya atese bagli olmasidir Od Ana ve Od Ata ise tum ocaklarin ve ateslerin sahibidir ve istediginin yanina gidebilir Od iyelerini bu atesleri korumak uzere Od Ana ve Od Ata gonderir Diger IsimleriTurk Altay Mogol ve diger Turk kokenli Orta Asya milletlerinde ve topluluklarinda Ates Tanricasina su isimler de verilir Sahal Hatun Yeryuzunde yanginlara neden olur Ates Tanrisi Sahaday Han in karisidir Yalun Hanim Basinda kizil renkli bir yazma esarp ve sirtinda al bir atkisi vardir Yalin alev demektir Kalaykan Hanim Ocak Tanricasidir Galaykan da denir Ocagi ve atesini korur Sabaga Han Ates Tanricasidir Ulakan Ulukun a eslik eder Etimoloji Od Ot kokunden turemistir Ates demektir Mogolcada Od sozcugunun yildiz anlamina gelmesi ise dikkat cekicidir Dagur dilinde Hod sozcugu de yine yildiz demektir KaynakcaTurk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 27 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Dis baglantilarAtes Anasi Samanizm olu kirik baglanti Od Ana 19 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde