Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Olga Havlová (Šplíchalová; 11 Temmuz 1933, Prag - 27 Ocak 1996, Prag), demokrasi ve insan hakları savunucusu, Çekoslovakya'nın son Cumhurbaşkanı ve Çek Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı olan Václav Havel'in ilk eşi. İyi Niyet Komitesi (Committee of Goodwill) adlı sosyal yardım amaçlı girişimin kurucusu ve 77 Bildirgesinin imzacılarındandır.
Çocukluk ve gençlik yılları
Olga Havel, "Prag'ın işçi sınıfı bölgelerinden biri olan Žižkov'da doğdu. Anne ve babası o altı yaşındayken ayrıldı. Olga'nın ablası Jaroslava'nın ailesinin (beş çocuklu bekar bir anne) de dahil olduğu geniş bir ailede büyüdü ve çocukluğunda genç yeğenlerinin bakımına yardımcı oldu. Přemysl Pitter adlı hümanist bir sosyal hizmet görevlisinin kurduğu, yoksul ailelerin çocuklarına eğitim ve bakım olanağı veren Milíčův dům adlı kurumdan faydalandı. O yıllarda kütüphanelerde çok zaman geçirdi ve ömür boyu süren güçlü edebiyat sevgisini kazandı.
Mütevazi bir aile hayatları olsa da Olga'nın annesi çocuklarını sık sık sinema ve tiyatroya götürmekten geri durmadı. Olga, ortaokuldan mezun olduktan sonra ayakkabı fabrikasında önce stajyerlik yaptı ve sonra aynı fabrikanın bir çalışanı oldu. Dikiş makinesinde çalışırken sol elindeki dört parmağını kaybetti.
20 yaşındayken tiyatro tutkusu gelişti ve drama dersleri alıp amatör bir tiyatroda oynadı. 1950lerde çeşitli işlerde çalıştı; muhasebeci, mağaza çalışanı ve satış personeli oldu.
Václav Havel ile ilk kez Prag'da yazarların sıklıkla gittiği Cafe Slvia'da 1950'de tanıştı ve 1964'te evlendiler. Kocası 1960larda hem ülkenin hem de Avrupa'da tanıman saygın bir yazar oldu ve özellikle 1960ların ikinci yarısında kültürel alanda demokrasi mücadelesi verdi. Konuşma özgürlüğünü, bireysel hakları savundu. 1961-67 arasında Olga Havel kocasının da 1968'e kadar aktif olarak çalıştığı tiyatroda (Divadlo Na zábradlí) çalıştı. İşçi sınıfından gelen bir kadın olarak, 1950 ve 60ların Prag aydınlarının çevresine hızlıca uyum sağladı ve kocasının eserlerinin ilk okuyucusu ve eleştirmeni oldu.
1967'de Havel'ler Hrádeček adında, bir dağ eteğinde mülk satın aldılar. Václav Havel'in iş bulma olanağını ve Prag'daki sosyal çevresini ve arkadaşlarını kaybettiğinde, çift, bu mülke taşındı ve Kasım 1989'a kadar orada yaşadı. Olga Havel, bir doğasever ve tutkulu bir mantar toplayıcısı idi. Bahçecilikle uğraşmayı ve köpeklerini ormanda uzun yürüyüşlere çıkarmayı seviyordu. Zengin bir sosyal yaşam ile inziva yaşamını dönüşümlü olarak deneyimlediler.
Siyasi bir muhalif olarak yaşamı
Varşova Paktı'nın Ağustos 1968'de Çekoslovakya'yı işgal etmesinden 1989'daki Kadife Devrim'e kadar, Václav Havel kendi ülkesinde açıkça yayın yapamadı, oyunlarını sahnelemesine izin verilmedi ve yavaş yavaş kamusal kültürel faaliyetlerin dışına itildi. Baskıyı giderek artıran totaliter rejime karşı önemli muhaliflerden bir olarak gizli polis (Státní bezpečnost) tarafından zulme uğradı, sık sık gözaltına alındı, sorguya çekildi ve hapsedildi. Bu zor süreçte Olga her zaman kocasına destek oldu; tüm muhalif faaliyetlerinde kendisi de bu faaliyetlere dahil oldu. Kocası dört buçuk yıl hapis cezasına çarptırıldığında Olga, kayınbiraderi Ivan Havel ile birlikte daha önce Václav'ın liderliğini yaptığı kaçak yayın işlerini (samizdat Edition Expedition) üstlendi. Yasaklanmış basılı materyalin taşınması suçundan açılan dava kapsamında "Karavan" davasında cumhuriyeti yıkmakla suçlandı. Komünist hükûmetin düşmesinden sonra kovuşturması kaldırıldı.
Olga, kocasının hapsedildiği ve zulüm gördüğü, güvensizlik ortamının hüküm sürdüğü zor yıllarda, çeşitli mizahi etkinlikler düzenleyen bir sosyal gruba Hrobka'ya (Mezar) katılarak günlük yaşamın zorluklarından bu yolla kaçmaya çalıştı. Václav Havel bu grubu şu sözlerle anlattı: "1980'lerin başında, birçok arkadaşım gibi ben de hapsedildim, dışarıdaki koşullar çok ağırdı ve bu nedenle Hrobka bir meşru müdafaa yolu olarak yaratıldı; hapsedilmiş muhaliflerden, onların eşleri ve arkadaşlarından ve serbest bırakılan muhaliflerden oluşan neşeli bir topluluktu." Olga kısa sürede bu grupta çok çeşitli kültürel ve sosyal etkinlikler organize edenlerden biri oldu ve böylece amatör tiyatro ile uğraştığı yıllardaki yaratıcı ilgi alanlarına geri döndü. Sadece Hrádeček'teki doğum günleri vesilesiyle yapılan kostümlü bahçe partilerinin ev sahibesi olmakla kalmadı, birçok fikirle ve ilhamla toplumsal hayata katkı sağladı.
1987'de Olga, muhalif faaliyetleri video çekimleriyle belgeleyen ve Çekoslovakya'daki mevcut siyasi ve kültürel durum hakkında açıkça bilgi veren samizdat video haber dergisi Originální Videojournal'ın kurucu ortağı oldu. Dergide aktif olarak çalıştı ve ağırlıklı olarak ekolojik konulara odaklandı. 1985'in sonlarında O divadle (Tiyatro Hakkında) dergisini çıkardı ve editör kadrosunun bir üyesi olarak en çok ekonomi ve üretimle ilgili konularda yardımcı oldu.
1989 Kasımı'nın ardından
Çekoslovakya'nın Şubat 1948'den sonraki ilk demokratik cumhurbaşkanının eşi olan Olga Havel, yoğun bir şekilde hayırseverlik faaliyetlerine odaklandı. Yeni gelişen demokrasi çağında, ülkede hayırseverliğin öncüsü oldu. 1990 yılının başında, kendisi ve 77 Bildirgesi'ndeki arkadaşları, İyi Niyet Komitesi'ni kurdu. 1992 yılında ise Olga Havel Vakfı'nı kurdu ve İyi Niyet Komitesi üyeleri, Olga'nın başkanlığındaki vakfın yönetim kurulu üyesi oldu. İyi Niyet Komitesi - Olga Havel Vakfı'nın (OHF) temel amacı, terk edilmiş veya ayrımcılığa maruz kalan engelli kişilerin topluma entegrasyonlarına yardımcı olmaktı. OHF, zihinsel veya fiziksel engellilere ve kronik hastalıkları olanlara yardıma ve (AİDS) hastalığının yayılmasını önlemeye yönelik çalışmalarıyla kısa sürede yurt dışında da tanınır hale geldi. Avrupa'daki ve yurt dışındaki bazı ülkelerde Vakfın ana hedeflerini desteklemek amacıyla kardeş kuruluşlar kurulmuştur.
Olga Havel, çoklu engeli olan çocukların hayatlarının nasıl kolaylaştırabileceğini araştırmaya yönelik merkezleri ziyaret etti. Sık sık ileri yaştaki vatandaşlar ve engelli çocuklar ile birlikte oldu. Hastanelerin kâr amacı gütmeyen sivil toplum kuruluşlarına dönüştürülmesi konusuna ilgi gösterdi. Bakanlara sivil toplum kuruluşlarına bu konuda destek verme çağrısında bulundu. Dünya politikacılarının ve kültür dünyasının önemli figürlerin saygısını kazandı. Avrupa içinde ve dışında seçkin şahsiyetlerle bir araya gelip görüşmeler yaptı; Almanya Cumhurbaşkanı'nın eşi Christiane Herzog ile birlikte kistik fibrozlu çocuklara yardım etkinlikleri organize etti.
Kurduğu vakfın beşinci kuruluş yıldönümünde Olga, başka engellilerin yaşam koşullarının iyileştirilmesine yardımcı olan engelli bir kişiye ödül vermeye karar verdi. Bu ödül her yıl Mayıs ayında verilmektedir. Olga sadece ilk ödül törenine katıldı - Ocak 1996'da öldü. Ödül olarak 'in Cesaret adlı heykelcik verilmektedir. Böylelikle ödül, savunmasız vatandaşların haklarını savunan bir kişinin anısını yaşatmaya da vesile olmaktadır. Olga Havel Ödülünün amaçlarından bir diğeri, sosyal ve tıbbi hizmetleri onurlu bir şekilde sağlayan ve yeni sosyal hizmet biçimlerini kullanan sivil dernekleri teşvik etmektir.
Son yılları ve ölümü
1991 yılında Norveç'teki Stiftelsen Arets Budeie adlı vakfı, Olga Havel'i Yılın Kadını olarak seçti. 1995 yılında Olga, Přemysl Pitter madalyası aldı ve Çek Cumhuriyeti'nde 1995'te Yılın Kadını oldu. 1995 yılında yapılan kamuoyu araştırmasına göre Olga, Çek Cumhuriyeti'nin en önemli kadınıydı ve onun sayesinde engelliler konusu "ahlaksız bir konu" olmaktan çıktı.
Olga Havel 27 Ocak 1996'da kanserden öldü. Ölümünün ardından binlerce kişi ona saygılarını sunmak için uzun kuyruklar oluşturdu, Prag Kalesi'nin güney kanadındaki şapele çiçek bıraktı ve taziye defteri imzaladı. Prag'ın Havel aile mezarlığına gömüldü.
1997 yılında Olga Havel, demokrasiye ve insan haklarına olağanüstü katkılarından dolayı Tomáš Garrigue Masaryk Nişanı ile ödüllendirildi. 1996 yılından bu yana, Ostrava-Poruba'daki ortaokul, Olga Havel Gymnázium onursal unvanını taşıyor. Olga Havel'in 1994 yılında açtığı Janské Lázně'de bulunan İşletme Akademisi, uzmanlık okulu ve uygulamalı okul, 2014 yılında resmi olarak onun adını almıştır.
Kaynakça
- ^ "::.Václav Havel.::The official website of Vaclav Havel, writer, dramatist, dissident, prisoner of conscience, human rights activist, former president of Czechoslovakia and the Czech Republic". Vaclavhavel.cz. 18 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Nisan 2011.
- ^ a b Donovan, Jana (18 Temmuz 2022). "Czech foundation established by Olga Havlová recalls what she honored while she lived: Freedom, justice, and respect for others". Romea.cz - Everything about Roma in one place (Çekçe). 30 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023.
- ^ "Vaclav Havel Library". www.vaclavhavel.cz (İngilizce). 30 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023.
- ^ "Remembering Olga Havlová, a woman of humour and good will". Radio Prague International (İngilizce). 11 Temmuz 2013. 30 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023.
- ^ "Havel, Olga (1933–1996) | Encyclopedia.com". www.encyclopedia.com. 31 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ağustos 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Olga Havlova Splichalova 11 Temmuz 1933 Prag 27 Ocak 1996 Prag demokrasi ve insan haklari savunucusu Cekoslovakya nin son Cumhurbaskani ve Cek Cumhuriyeti nin ilk Cumhurbaskani olan Vaclav Havel in ilk esi Iyi Niyet Komitesi Committee of Goodwill adli sosyal yardim amacli girisimin kurucusu ve 77 Bildirgesinin imzacilarindandir Cocukluk ve genclik yillariOlga Havel Prag in isci sinifi bolgelerinden biri olan Zizkov da dogdu Anne ve babasi o alti yasindayken ayrildi Olga nin ablasi Jaroslava nin ailesinin bes cocuklu bekar bir anne de dahil oldugu genis bir ailede buyudu ve cocuklugunda genc yegenlerinin bakimina yardimci oldu Premysl Pitter adli humanist bir sosyal hizmet gorevlisinin kurdugu yoksul ailelerin cocuklarina egitim ve bakim olanagi veren Milicuv dum adli kurumdan faydalandi O yillarda kutuphanelerde cok zaman gecirdi ve omur boyu suren guclu edebiyat sevgisini kazandi Mutevazi bir aile hayatlari olsa da Olga nin annesi cocuklarini sik sik sinema ve tiyatroya goturmekten geri durmadi Olga ortaokuldan mezun olduktan sonra ayakkabi fabrikasinda once stajyerlik yapti ve sonra ayni fabrikanin bir calisani oldu Dikis makinesinde calisirken sol elindeki dort parmagini kaybetti 20 yasindayken tiyatro tutkusu gelisti ve drama dersleri alip amator bir tiyatroda oynadi 1950lerde cesitli islerde calisti muhasebeci magaza calisani ve satis personeli oldu Vaclav Havel ile ilk kez Prag da yazarlarin siklikla gittigi Cafe Slvia da 1950 de tanisti ve 1964 te evlendiler Kocasi 1960larda hem ulkenin hem de Avrupa da taniman saygin bir yazar oldu ve ozellikle 1960larin ikinci yarisinda kulturel alanda demokrasi mucadelesi verdi Konusma ozgurlugunu bireysel haklari savundu 1961 67 arasinda Olga Havel kocasinin da 1968 e kadar aktif olarak calistigi tiyatroda Divadlo Na zabradli calisti Isci sinifindan gelen bir kadin olarak 1950 ve 60larin Prag aydinlarinin cevresine hizlica uyum sagladi ve kocasinin eserlerinin ilk okuyucusu ve elestirmeni oldu 1967 de Havel ler Hradecek adinda bir dag eteginde mulk satin aldilar Vaclav Havel in is bulma olanagini ve Prag daki sosyal cevresini ve arkadaslarini kaybettiginde cift bu mulke tasindi ve Kasim 1989 a kadar orada yasadi Olga Havel bir dogasever ve tutkulu bir mantar toplayicisi idi Bahcecilikle ugrasmayi ve kopeklerini ormanda uzun yuruyuslere cikarmayi seviyordu Zengin bir sosyal yasam ile inziva yasamini donusumlu olarak deneyimlediler Siyasi bir muhalif olarak yasamiVarsova Pakti nin Agustos 1968 de Cekoslovakya yi isgal etmesinden 1989 daki Kadife Devrim e kadar Vaclav Havel kendi ulkesinde acikca yayin yapamadi oyunlarini sahnelemesine izin verilmedi ve yavas yavas kamusal kulturel faaliyetlerin disina itildi Baskiyi giderek artiran totaliter rejime karsi onemli muhaliflerden bir olarak gizli polis Statni bezpecnost tarafindan zulme ugradi sik sik gozaltina alindi sorguya cekildi ve hapsedildi Bu zor surecte Olga her zaman kocasina destek oldu tum muhalif faaliyetlerinde kendisi de bu faaliyetlere dahil oldu Kocasi dort bucuk yil hapis cezasina carptirildiginda Olga kayinbiraderi Ivan Havel ile birlikte daha once Vaclav in liderligini yaptigi kacak yayin islerini samizdat Edition Expedition ustlendi Yasaklanmis basili materyalin tasinmasi sucundan acilan dava kapsaminda Karavan davasinda cumhuriyeti yikmakla suclandi Komunist hukumetin dusmesinden sonra kovusturmasi kaldirildi Olga kocasinin hapsedildigi ve zulum gordugu guvensizlik ortaminin hukum surdugu zor yillarda cesitli mizahi etkinlikler duzenleyen bir sosyal gruba Hrobka ya Mezar katilarak gunluk yasamin zorluklarindan bu yolla kacmaya calisti Vaclav Havel bu grubu su sozlerle anlatti 1980 lerin basinda bircok arkadasim gibi ben de hapsedildim disaridaki kosullar cok agirdi ve bu nedenle Hrobka bir mesru mudafaa yolu olarak yaratildi hapsedilmis muhaliflerden onlarin esleri ve arkadaslarindan ve serbest birakilan muhaliflerden olusan neseli bir topluluktu Olga kisa surede bu grupta cok cesitli kulturel ve sosyal etkinlikler organize edenlerden biri oldu ve boylece amator tiyatro ile ugrastigi yillardaki yaratici ilgi alanlarina geri dondu Sadece Hradecek teki dogum gunleri vesilesiyle yapilan kostumlu bahce partilerinin ev sahibesi olmakla kalmadi bircok fikirle ve ilhamla toplumsal hayata katki sagladi 1987 de Olga muhalif faaliyetleri video cekimleriyle belgeleyen ve Cekoslovakya daki mevcut siyasi ve kulturel durum hakkinda acikca bilgi veren samizdat video haber dergisi Originalni Videojournal in kurucu ortagi oldu Dergide aktif olarak calisti ve agirlikli olarak ekolojik konulara odaklandi 1985 in sonlarinda O divadle Tiyatro Hakkinda dergisini cikardi ve editor kadrosunun bir uyesi olarak en cok ekonomi ve uretimle ilgili konularda yardimci oldu 1989 Kasimi nin ardindanCekoslovakya nin Subat 1948 den sonraki ilk demokratik cumhurbaskaninin esi olan Olga Havel yogun bir sekilde hayirseverlik faaliyetlerine odaklandi Yeni gelisen demokrasi caginda ulkede hayirseverligin oncusu oldu 1990 yilinin basinda kendisi ve 77 Bildirgesi ndeki arkadaslari Iyi Niyet Komitesi ni kurdu 1992 yilinda ise Olga Havel Vakfi ni kurdu ve Iyi Niyet Komitesi uyeleri Olga nin baskanligindaki vakfin yonetim kurulu uyesi oldu Iyi Niyet Komitesi Olga Havel Vakfi nin OHF temel amaci terk edilmis veya ayrimciliga maruz kalan engelli kisilerin topluma entegrasyonlarina yardimci olmakti OHF zihinsel veya fiziksel engellilere ve kronik hastaliklari olanlara yardima ve AIDS hastaliginin yayilmasini onlemeye yonelik calismalariyla kisa surede yurt disinda da taninir hale geldi Avrupa daki ve yurt disindaki bazi ulkelerde Vakfin ana hedeflerini desteklemek amaciyla kardes kuruluslar kurulmustur Olga Havel coklu engeli olan cocuklarin hayatlarinin nasil kolaylastirabilecegini arastirmaya yonelik merkezleri ziyaret etti Sik sik ileri yastaki vatandaslar ve engelli cocuklar ile birlikte oldu Hastanelerin kar amaci gutmeyen sivil toplum kuruluslarina donusturulmesi konusuna ilgi gosterdi Bakanlara sivil toplum kuruluslarina bu konuda destek verme cagrisinda bulundu Dunya politikacilarinin ve kultur dunyasinin onemli figurlerin saygisini kazandi Avrupa icinde ve disinda seckin sahsiyetlerle bir araya gelip gorusmeler yapti Almanya Cumhurbaskani nin esi Christiane Herzog ile birlikte kistik fibrozlu cocuklara yardim etkinlikleri organize etti Kurdugu vakfin besinci kurulus yildonumunde Olga baska engellilerin yasam kosullarinin iyilestirilmesine yardimci olan engelli bir kisiye odul vermeye karar verdi Bu odul her yil Mayis ayinda verilmektedir Olga sadece ilk odul torenine katildi Ocak 1996 da oldu Odul olarak in Cesaret adli heykelcik verilmektedir Boylelikle odul savunmasiz vatandaslarin haklarini savunan bir kisinin anisini yasatmaya da vesile olmaktadir Olga Havel Odulunun amaclarindan bir digeri sosyal ve tibbi hizmetleri onurlu bir sekilde saglayan ve yeni sosyal hizmet bicimlerini kullanan sivil dernekleri tesvik etmektir Olbram Zoubek in Cesaret adli odul heykelcigiSon yillari ve olumu1991 yilinda Norvec teki Stiftelsen Arets Budeie adli vakfi Olga Havel i Yilin Kadini olarak secti 1995 yilinda Olga Premysl Pitter madalyasi aldi ve Cek Cumhuriyeti nde 1995 te Yilin Kadini oldu 1995 yilinda yapilan kamuoyu arastirmasina gore Olga Cek Cumhuriyeti nin en onemli kadiniydi ve onun sayesinde engelliler konusu ahlaksiz bir konu olmaktan cikti Olga Havel 27 Ocak 1996 da kanserden oldu Olumunun ardindan binlerce kisi ona saygilarini sunmak icin uzun kuyruklar olusturdu Prag Kalesi nin guney kanadindaki sapele cicek birakti ve taziye defteri imzaladi Prag in Havel aile mezarligina gomuldu 1997 yilinda Olga Havel demokrasiye ve insan haklarina olaganustu katkilarindan dolayi Tomas Garrigue Masaryk Nisani ile odullendirildi 1996 yilindan bu yana Ostrava Poruba daki ortaokul Olga Havel Gymnazium onursal unvanini tasiyor Olga Havel in 1994 yilinda actigi Janske Lazne de bulunan Isletme Akademisi uzmanlik okulu ve uygulamali okul 2014 yilinda resmi olarak onun adini almistir Kaynakca Vaclav Havel The official website of Vaclav Havel writer dramatist dissident prisoner of conscience human rights activist former president of Czechoslovakia and the Czech Republic Vaclavhavel cz 18 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Nisan 2011 a b Donovan Jana 18 Temmuz 2022 Czech foundation established by Olga Havlova recalls what she honored while she lived Freedom justice and respect for others Romea cz Everything about Roma in one place Cekce 30 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Agustos 2023 Vaclav Havel Library www vaclavhavel cz Ingilizce 30 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Agustos 2023 Remembering Olga Havlova a woman of humour and good will Radio Prague International Ingilizce 11 Temmuz 2013 30 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Agustos 2023 Havel Olga 1933 1996 Encyclopedia com www encyclopedia com 31 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Agustos 2023