Oliverotto Euffreducci (1475 – 31 Aralık 1502) İtalyan condottieri ve Marche bölgesindeki Fermo hükümdarı. Niccolò Machiavelli ünlü eseri Prens'te onun hayatını da incelemiştir.
Gençliği
Fermo'da dünyaya gelir. Küçük yaşta babasını kaybettiğinden dolayı amcası Giovanni Fogliani tarafından yetiştirilir. Condottieri komutasında çarpışmak için asker olarak yazılır. Paolo'nun ölümünden sonra kardeşi Vitellozo Vitelli komutası altında kendisini gösterir. Muharebe alanındaki başarılarının artmasıyla birlikte doğup büyüdüğü Fermo'da kendi hakimiyetini kurmayı planlar. 1495 yılında Vitelli ile birlikte önce Pisa sonra da Napoli'de Fransızlar için savaşır. Sonraki dönemde Oliveretto ve Vitelli Venediklilere karşı savaşmaktadır. 1499 yılında Floransa hesabına Pisa'ya karşı savaşırken Floransa tarafından vatan hainliğiyle suçlanarak tutuklanırlar. Vitelli hemen idam edilirken, Oliverotto Fermo hükûmetinin araya girmesiyle affedilir. Oliverotto bundan sonra Paolo'nun kardeşi Vitellozzo Vitelli ile birlikte ünlü Cesare Borgia'nın hizmetine girer.
Prens'deki değerlendirme
Niccolò Machiavelli bu aşamada Oliverotto'nun siyaset tarzını inceler. Oliverotto amcasına yazarak onunla görüşmek istediğini belirtir. Yeğeninden kötü bir tutum beklemeyen Fogliani, Fermo kentinin yöneticilerini sarayına çağırarak ağırlar. Oliverotto burada Fermo'nun önde gelen kişilerine görkemli bir ziyafet düzenler. Machiavelli, Prens adlı başyapıtında bundan sonrasını şöyle anlatır:
“ | Bu tür şölenlerde adet olan yemek yeme ve eğlence faslı tamamlandıktan sonra Oliverotto muhteşem bir hitabet yeteneği sergileyerek önemli bir konuşma yapar, Papa VI. Alexander ve oğlu Cesare'nin büyüklüğünden, başarılarından bahseder. Bu konuşmaya Giovanni ve diğerleri cevap verince, araya girer, ayağa kalkarak bu tür konuların daha mahrem yerlerde konuşulması gerektiğini belirterek onları çalışma odasına davet eder. Onu takip eden Giovanni ve diğer ileri gelenler çalışma odasına geçerler. Burada gizli yerlerde bekleyen askerler Giovanni ve diğer kişileri katleder. | „ |
—Niccolò Machiavelli, Prens |
Kentin önde gelenlerini öldüren Oliverotto hükûmet sarayını kuşatır ve ele geçirince de diktatörlüğünü ilan eder. İktidarı sırasında komşu bölgeleri de korkutacak kararlı bir lider olur.
Sonu ve geleneği
1502 yılı Mayıs ayında Oliverotto, Cesare Borgia için Camerino kentini ele geçirir. Bu dönemde Borgia'nın artan gücüne karşı tepki duyan condottieri toplantısına katılır. 9 Ekim günü La Magione'de yapılan toplantıya Paolo ve Francesco Orsini, Rodolfo Baglioni, Pandolfo Petrucci ve Vitelli katılır.Oliverotto, Paolo Orsini'nin Borgia ile uzlaşma fikrine karşı olsa da Senigallia'yı onun adına fetheder. Ancak buna rağmen Borgia Oliverotto'yu affetmez ve gizli bir suikast planlar. Kısa süre içinde Vitelozzo Vitelli ile birlikte tutuklanarak 31 Aralık 1502 günü asılır.
Oliverotto'nun denetimindeki topraklar oğlu Ludovico'ya geçer. 1520 yılındaki öldürülünceye kadar Fermo'yu yönetir. Bu tarihten sonra burası Papalık Devleti topraklarına katılır.
Antik Yunandaki Agatokles örneğinde olduğu gibi Machiavelli'nin Prens eserinde iktidarı suç işleyerek ele geçiren acımasız ve kurnaz bir hükümdar olarak betimlenir.
“ | Vitelozzo, kardeşini kaybettikten sonra öğrenmiş olması gerekenleri unutmuştu. Bir prense saygısızlık yaptıktan sonra onun hediyelerine kanarsanız, ona güvenmemeniz gerektiğini hatırlarsınız. | „ |
—Machiavelli, Prens |
Kaynakça
- ^ Hayatı 14 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 19 Haziran 2013 tarihinde erişilmiştir
- ^ İlginç bir şekilde tutuklama yine bir şölen sırasında yapılmıştır
- ^ İdamı gerçekleştiren kişi Borgia'nın sadık askeri Michelotto Corella'dır
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Oliverotto Euffreducci 1475 31 Aralik 1502 Italyan condottieri ve Marche bolgesindeki Fermo hukumdari Niccolo Machiavelli unlu eseri Prens te onun hayatini da incelemistir GencligiFermo da dunyaya gelir Kucuk yasta babasini kaybettiginden dolayi amcasi Giovanni Fogliani tarafindan yetistirilir Condottieri komutasinda carpismak icin asker olarak yazilir Paolo nun olumunden sonra kardesi Vitellozo Vitelli komutasi altinda kendisini gosterir Muharebe alanindaki basarilarinin artmasiyla birlikte dogup buyudugu Fermo da kendi hakimiyetini kurmayi planlar 1495 yilinda Vitelli ile birlikte once Pisa sonra da Napoli de Fransizlar icin savasir Sonraki donemde Oliveretto ve Vitelli Venediklilere karsi savasmaktadir 1499 yilinda Floransa hesabina Pisa ya karsi savasirken Floransa tarafindan vatan hainligiyle suclanarak tutuklanirlar Vitelli hemen idam edilirken Oliverotto Fermo hukumetinin araya girmesiyle affedilir Oliverotto bundan sonra Paolo nun kardesi Vitellozzo Vitelli ile birlikte unlu Cesare Borgia nin hizmetine girer Prens deki degerlendirmeNiccolo Machiavelli bu asamada Oliverotto nun siyaset tarzini inceler Oliverotto amcasina yazarak onunla gorusmek istedigini belirtir Yegeninden kotu bir tutum beklemeyen Fogliani Fermo kentinin yoneticilerini sarayina cagirarak agirlar Oliverotto burada Fermo nun onde gelen kisilerine gorkemli bir ziyafet duzenler Machiavelli Prens adli basyapitinda bundan sonrasini soyle anlatir Bu tur solenlerde adet olan yemek yeme ve eglence fasli tamamlandiktan sonra Oliverotto muhtesem bir hitabet yetenegi sergileyerek onemli bir konusma yapar Papa VI Alexander ve oglu Cesare nin buyuklugunden basarilarindan bahseder Bu konusmaya Giovanni ve digerleri cevap verince araya girer ayaga kalkarak bu tur konularin daha mahrem yerlerde konusulmasi gerektigini belirterek onlari calisma odasina davet eder Onu takip eden Giovanni ve diger ileri gelenler calisma odasina gecerler Burada gizli yerlerde bekleyen askerler Giovanni ve diger kisileri katleder Niccolo Machiavelli Prens Kentin onde gelenlerini olduren Oliverotto hukumet sarayini kusatir ve ele gecirince de diktatorlugunu ilan eder Iktidari sirasinda komsu bolgeleri de korkutacak kararli bir lider olur Sonu ve gelenegi1502 yili Mayis ayinda Oliverotto Cesare Borgia icin Camerino kentini ele gecirir Bu donemde Borgia nin artan gucune karsi tepki duyan condottieri toplantisina katilir 9 Ekim gunu La Magione de yapilan toplantiya Paolo ve Francesco Orsini Rodolfo Baglioni Pandolfo Petrucci ve Vitelli katilir Oliverotto Paolo Orsini nin Borgia ile uzlasma fikrine karsi olsa da Senigallia yi onun adina fetheder Ancak buna ragmen Borgia Oliverotto yu affetmez ve gizli bir suikast planlar Kisa sure icinde Vitelozzo Vitelli ile birlikte tutuklanarak 31 Aralik 1502 gunu asilir Oliverotto nun denetimindeki topraklar oglu Ludovico ya gecer 1520 yilindaki oldurulunceye kadar Fermo yu yonetir Bu tarihten sonra burasi Papalik Devleti topraklarina katilir Antik Yunandaki Agatokles orneginde oldugu gibi Machiavelli nin Prens eserinde iktidari suc isleyerek ele geciren acimasiz ve kurnaz bir hukumdar olarak betimlenir Vitelozzo kardesini kaybettikten sonra ogrenmis olmasi gerekenleri unutmustu Bir prense saygisizlik yaptiktan sonra onun hediyelerine kanarsaniz ona guvenmemeniz gerektigini hatirlarsiniz Machiavelli PrensKaynakca Hayati 14 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 19 Haziran 2013 tarihinde erisilmistir Ilginc bir sekilde tutuklama yine bir solen sirasinda yapilmistir Idami gerceklestiren kisi Borgia nin sadik askeri Michelotto Corella dirAyrica bakinizItalya Savaslari