Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Olmek halkının dini, Mezoamerika'nın sosyal gelişimini ve mitolojik dünya görüşünü önemli ölçüde etkiledi. Araştırmacılar, neredeyse tüm Kolomb öncesi dönem kültürlerinin sonraki dinlerinde ve mitolojilerinde Olmec yankılarını gördüler.
İlk Mezoamerikan uygarlığı Olmekler, MÖ 1200'den önceki yüzyıllarda günümüz Meksika'nın güney Körfez Kıyısı'nda gelişti. Kültür kabaca MÖ 400'e kadar sürdü ve bu sırada La Venta'nın merkezi terk edilmişti. Olmek kültürü, daha sonraki Mezoamerikan kültürleri için genellikle bir "ana kültür" olarak kabul edilir.
Olmek mitolojisinin kaynaklarından bazıları şunlardır:
- Olmec ikonografisi ve sanatının tipolojik analizi.
- Daha sonraki, daha iyi belgelenmiş Kolomb öncesi kültürlerle karşılaştırma.
- Amerika'nın yerli halklarının günümüz kültürleriyle karşılaştırma.
Son iki teknik, Olmek zamanlarından sonraki Mezoamerikan kültürlerine ve günümüze uzanan bir süreklilik olduğunu varsayar. Bu varsayıma Süreklilik Hipotezi denir. Araştırmacılar, bu teknikleri kullanarak, çeşitli hayvanların özelliklerini bünyesinde barındıran birkaç ayrı tanrı ya da doğaüstülük fark ettiler.
Hükümdarlar, rahipler ve şamanlar
Olmek dini faaliyetleri, hükümdarlar, tam zamanlı rahipler ve şamanların bir kombinasyonu tarafından gerçekleştirildi. Yöneticiler, Olmec tanrıları ya da doğaüstü varlıklarla olan bağları ile kendi yönetimleri için meşruiyet sağlayan en önemli dini figürler gibi görünmektedir. Olmek arkeolojik kayıtlarında, özellikle sözde " dönüşüm figürleri " nde şamanlar için önemli kanıtlar vardır.
Ayrıntılar
Olmek diniyle ilgili ayrıntılar, bir varsayım meselesidir. İlk araştırmacılar, dini inançların bir jaguar tanrısına odaklandığını buldular. Bu görüşe 1970'lerde Peter David Joralemon bu bulguya itiraz etti. Zamanla Joralemon'un bakış açısı Olmek panteonunun baskın sergisi haline geldi. Bununla birlikte, Olmek dininin incelenmesi henüz erken aşamadır ve Olmek varlıklar veya tanrılarının herhangi bir listesi ne kesin ne de kapsamlı olabilir.
Bu doğaüstü varlıkların isimleri ve kimlikleri yalnızca geçicidir ve birçoğuyla ilgili ayrıntılar yeterince bilinmemektedir. Karışıklık kısmen, doğa üstü varlıkların bir ikonografik motifler kümesi olarak tanımlanmasından kaynaklanıyor. Verilen herhangi bir motif, birden fazla varlık olarak görünebilir. Örneğin, hem Olmec Ejderhası hem de Kuş Canavarı temsillerinde zaman zaman "alev kaşları" görülür ve Las Limas Anıtı 1'de görülen beş doğal üstü varlıkta da yarık başı görülmektedir. Bu karışıklığa ek olarak, Joralemon bu tanrıların çoğunun birden çok yönü olduğunu öne sürdü.
"Tanrı" teriminin kullanılmasına rağmen, bu tanrıların ve doğaüstü varlıkların hiçbiri, cinsiyeti gösterecek herhangi bir cinsel özellik göstermez.
Olmek ejderhası (Tanrı I)
Dünya Canavarı olarak da bilinen Olmek ejderhasının alevli kaşları, yumrulu bir burnu ve çatallı bir dili vardır. Önden bakıldığında Olmek ejderhasının çukur biçimli gözleri vardır; Profilden bakıldığında gözler L şeklindedir. Dişleri belirgindir ve genellikle baş aşağı U şeklinde bir dirsek olarak sunulur.Kuş Canavarı ile Olmec Ejderhası, en sık tasvir edilen doğaüstü canlılardan biridir.
Mısır tanrısı (Tanrı II)
Bir başka olası doğaüstü, yarık başından filizlenen bitkiler tarafından tanımlanır. Veracruz'dan oyulmuş bir kelt, yarıklarından mısır yetiştiren Tanrı II'nin veya Mısır Tanrısının bir temsilini gösterir ve ayrıca bu tanrıyı jaguarla ilişkili hırıltılı yüzüyle gösterir. Bu tanrı nadiren tam bir vücutla da gösterilir.
Yağmur ruhu ve Were-jaguar (Tanrı III)
Araştırmacılar arasında Yağmur Ruhu ve jaguarın birbirinden farklı mı yoksa aynı mı olduğu konusunda önemli anlaşmazlıklar vardır. Christopher Pool, Anatole Pohorilenko ve Miller & Taube, jaguarı Yağmur Tanrısı ile eşitlerken, Joralemon onları iki ayrı varlık olarak bulur. Joralemon, Olmek yağmur ruhunun "jaguar özelliklerine dayandığını", ancak bizzat jaguar olmadığını belirtir.
Daha sonraki bir makalede Taube, Yağmur Ruhu'nun Mısır Tanrısının tohum aşaması versiyonu olduğunu öne sürdü.
Şeritli göz Tanrı (Tanrı IV)
Bu esrarengiz tanrı, adını yuvarlak irisi olan badem şeklindeki gözünden yüzünün yan tarafına doğru uzanan dar şeritten alır . Diğer pek çok doğaüstü varlık gibi, Şeritli Göz Tanrısı'nın da yarık bir kafası ve aşağı dönük bir ağzı vardır. Diğerlerinden farklı olarak, Şeritli Göz Tanrısı yalnızca profilinden bilinir - bu sunumlar genellikle Meksika Vadisi'ndeki kaseler üzerinde yoğunlaşmıştır (yukarıda da gösterildiği gibi).
Taube, kendi başına ayrı bir doğaüstü olmaktan ziyade, Tanrı IV'ün Mısır Tanrısı'nın başka bir yönü olduğunu söyler.
Tüylü Yılan (Tanrı V)
Mezoamerika boyunca tasvir edilen tüylü yılan, ilk kez Olmek zamanlarında ortaya çıksa da, Olmek için önemi konusunda bazı anlaşmazlıklar vardır.
Balık veya Köpekbalığı Canavarı (Tanrı VI)
Çoğunlukla köpekbalığı dişiyle tanınan canavarın kafasında ayrıca hilal şeklinde bir göz ve küçük bir alt çene bulunur.Antropomorfik Balık Canavarı, San Lorenzo Anıtı veya Genç Lord heykelciği gibi tam vücut formunda tasvir edildiğinde, çapraz bantlar, sırt yüzgeci ve bölünmüş kuyruk da gösterir.
Alıntılar
Kaynakça
- ^ Diehl, p. 106. See also J. E. Clark,, p. 343, who says "much of the art of La Venta appears to have been dedicated to rulers who dressed as gods, or to the gods themselves".
- ^ Diehl, p. 106.
- ^ Joralemon, p. 31.
- ^ Joralemon originally defined Gods I through X. However, over time, Joralemon proposed that Gods V, IX, and X were not separate deities (e.g. God IX was to be merged with God II) and has since split the earlier God IV into a rain supernatural and the were-jaguar. See Joralemon (1996) and Coe (1989), pp. 75-76.
- ^ a b c d Miller & Taube, p. 126.
- ^ See Taube (2004), p. 29.
- ^ See Joralemon (1996), p. 54.
- ^ Joralemon (1971).
- ^ Pool, p. 117. Joralemon (1996), p. 54.
- ^ Pool, p. 117.
- ^ Joralemon (1996), p. 54.
- ^ Coe (1972), p. 3.
- ^ Pool, p. 117, who states: "The were-jaguar is God IV, a god of rain and storms".
- ^ Joralemon, pp. 56-58.
- ^ Joralemon, pp. 56.
- ^ Tate, Carolyn. Reconsidering Olmec Visual Culture. Austin: the University of Texas, 2012.
- ^ a b Taube (2004), p. 30.
- ^ Joralemon (1996), p. 56.
- ^ Joralemon (1996), p. 58, says "it was a divinity of considerable significance". However, in counterpoint, Diehl, p. 104, says that the Feathered Serpent's "rarity suggests that it was a minor member of the Olmec pantheon".
- ^ Arnold, p. 10.
- ^ Pool, p. 102.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Olmek halkinin dini Mezoamerika nin sosyal gelisimini ve mitolojik dunya gorusunu onemli olcude etkiledi Arastirmacilar neredeyse tum Kolomb oncesi donem kulturlerinin sonraki dinlerinde ve mitolojilerinde Olmec yankilarini gorduler Mezoamerika daki tuylu bir yilanin bilinen en eski temsili olan La Venta dan MO 1200 400 Anit George amp Audrey DeLange in izniyle izin alinarak kullanilmistir Ilk Mezoamerikan uygarligi Olmekler MO 1200 den onceki yuzyillarda gunumuz Meksika nin guney Korfez Kiyisi nda gelisti Kultur kabaca MO 400 e kadar surdu ve bu sirada La Venta nin merkezi terk edilmisti Olmek kulturu daha sonraki Mezoamerikan kulturleri icin genellikle bir ana kultur olarak kabul edilir Olmek mitolojisinin kaynaklarindan bazilari sunlardir Olmec ikonografisi ve sanatinin tipolojik analizi Daha sonraki daha iyi belgelenmis Kolomb oncesi kulturlerle karsilastirma Amerika nin yerli halklarinin gunumuz kulturleriyle karsilastirma Son iki teknik Olmek zamanlarindan sonraki Mezoamerikan kulturlerine ve gunumuze uzanan bir sureklilik oldugunu varsayar Bu varsayima Sureklilik Hipotezi denir Arastirmacilar bu teknikleri kullanarak cesitli hayvanlarin ozelliklerini bunyesinde barindiran birkac ayri tanri ya da dogaustuluk fark ettiler Hukumdarlar rahipler ve samanlarOlmek dini faaliyetleri hukumdarlar tam zamanli rahipler ve samanlarin bir kombinasyonu tarafindan gerceklestirildi Yoneticiler Olmec tanrilari ya da dogaustu varliklarla olan baglari ile kendi yonetimleri icin mesruiyet saglayan en onemli dini figurler gibi gorunmektedir Olmek arkeolojik kayitlarinda ozellikle sozde donusum figurleri nde samanlar icin onemli kanitlar vardir Las Limas Aniti 1 den genellikle Kus Canavari olarak tanimlanan figur Alev kaslarina dikkat edin AyrintilarOlmek diniyle ilgili ayrintilar bir varsayim meselesidir Ilk arastirmacilar dini inanclarin bir jaguar tanrisina odaklandigini buldular Bu goruse 1970 lerde Peter David Joralemon bu bulguya itiraz etti Zamanla Joralemon un bakis acisi Olmek panteonunun baskin sergisi haline geldi Bununla birlikte Olmek dininin incelenmesi henuz erken asamadir ve Olmek varliklar veya tanrilarinin herhangi bir listesi ne kesin ne de kapsamli olabilir Bu dogaustu varliklarin isimleri ve kimlikleri yalnizca gecicidir ve bircoguyla ilgili ayrintilar yeterince bilinmemektedir Karisiklik kismen doga ustu varliklarin bir ikonografik motifler kumesi olarak tanimlanmasindan kaynaklaniyor Verilen herhangi bir motif birden fazla varlik olarak gorunebilir Ornegin hem Olmec Ejderhasi hem de Kus Canavari temsillerinde zaman zaman alev kaslari gorulur ve Las Limas Aniti 1 de gorulen bes dogal ustu varlikta da yarik basi gorulmektedir Bu karisikliga ek olarak Joralemon bu tanrilarin cogunun birden cok yonu oldugunu one surdu Tanri teriminin kullanilmasina ragmen bu tanrilarin ve dogaustu varliklarin hicbiri cinsiyeti gosterecek herhangi bir cinsel ozellik gostermez Olmek ejderhasi Tanri I Dunya Canavari olarak da bilinen Olmek ejderhasinin alevli kaslari yumrulu bir burnu ve catalli bir dili vardir Onden bakildiginda Olmek ejderhasinin cukur bicimli gozleri vardir Profilden bakildiginda gozler L seklindedir Disleri belirgindir ve genellikle bas asagi U seklinde bir dirsek olarak sunulur Kus Canavari ile Olmec Ejderhasi en sik tasvir edilen dogaustu canlilardan biridir San Lorenzo Tenochtitlan dan 52 anit Bazi arastirmacilar bu figuru jaguar olarak tanimlarken digerleri bunun yerine Yagmur Tanrisi ni temsil ettigini belirtiyor Bu bazalt heykelin arkasina oyulmus uzun derin oluk drenaj sisteminin bir parcasi oldugunu gosteriyor Misir tanrisi Tanri II Bir baska olasi dogaustu yarik basindan filizlenen bitkiler tarafindan tanimlanir Veracruz dan oyulmus bir kelt yariklarindan misir yetistiren Tanri II nin veya Misir Tanrisinin bir temsilini gosterir ve ayrica bu tanriyi jaguarla iliskili hiriltili yuzuyle gosterir Bu tanri nadiren tam bir vucutla da gosterilir Yagmur ruhu ve Were jaguar Tanri III Arastirmacilar arasinda Yagmur Ruhu ve jaguarin birbirinden farkli mi yoksa ayni mi oldugu konusunda onemli anlasmazliklar vardir Christopher Pool Anatole Pohorilenko ve Miller amp Taube jaguari Yagmur Tanrisi ile esitlerken Joralemon onlari iki ayri varlik olarak bulur Joralemon Olmek yagmur ruhunun jaguar ozelliklerine dayandigini ancak bizzat jaguar olmadigini belirtir Daha sonraki bir makalede Taube Yagmur Ruhu nun Misir Tanrisinin tohum asamasi versiyonu oldugunu one surdu Seritli goz Tanri Tanri IV Bu esrarengiz tanri adini yuvarlak irisi olan badem seklindeki gozunden yuzunun yan tarafina dogru uzanan dar seritten alir Diger pek cok dogaustu varlik gibi Seritli Goz Tanrisi nin da yarik bir kafasi ve asagi donuk bir agzi vardir Digerlerinden farkli olarak Seritli Goz Tanrisi yalnizca profilinden bilinir bu sunumlar genellikle Meksika Vadisi ndeki kaseler uzerinde yogunlasmistir yukarida da gosterildigi gibi Taube kendi basina ayri bir dogaustu olmaktan ziyade Tanri IV un Misir Tanrisi nin baska bir yonu oldugunu soyler Tuylu Yilan Tanri V Mezoamerika boyunca tasvir edilen tuylu yilan ilk kez Olmek zamanlarinda ortaya ciksa da Olmek icin onemi konusunda bazi anlasmazliklar vardir Balik veya Kopekbaligi Canavari Tanri VI Cogunlukla kopekbaligi disiyle taninan canavarin kafasinda ayrica hilal seklinde bir goz ve kucuk bir alt cene bulunur Antropomorfik Balik Canavari San Lorenzo Aniti veya Genc Lord heykelcigi gibi tam vucut formunda tasvir edildiginde capraz bantlar sirt yuzgeci ve bolunmus kuyruk da gosterir AlintilarKaynakca Diehl p 106 See also J E Clark p 343 who says much of the art of La Venta appears to have been dedicated to rulers who dressed as gods or to the gods themselves Diehl p 106 Joralemon p 31 Joralemon originally defined Gods I through X However over time Joralemon proposed that Gods V IX and X were not separate deities e g God IX was to be merged with God II and has since split the earlier God IV into a rain supernatural and the were jaguar See Joralemon 1996 and Coe 1989 pp 75 76 a b c d Miller amp Taube p 126 See Taube 2004 p 29 See Joralemon 1996 p 54 Joralemon 1971 Pool p 117 Joralemon 1996 p 54 Pool p 117 Joralemon 1996 p 54 Coe 1972 p 3 Pool p 117 who states The were jaguar is God IV a god of rain and storms Joralemon pp 56 58 Joralemon pp 56 Tate Carolyn Reconsidering Olmec Visual Culture Austin the University of Texas 2012 a b Taube 2004 p 30 Joralemon 1996 p 56 Joralemon 1996 p 58 says it was a divinity of considerable significance However in counterpoint Diehl p 104 says that the Feathered Serpent s rarity suggests that it was a minor member of the Olmec pantheon Arnold p 10 Pool p 102