Oltu Şura Hükûmeti, 1919 ile 1920 tarihleri arasında Oltu'da kurulan kısa süreli yönetim.
Arka Plan
25 Mart 1918 tarihinde Türk ordusunun Oltu’ya girmesiyle kendisini fesheden Oltu İslam Komitesi, Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra Oltu İslam Terakki Komitesi adıyla yeniden kurulmuştur. 13 Nisan 1919 tarihinde İngilizlerin Kars'ı işgal ederek Wilson İlkeleri doğrultusunda kurulan Güneybatı Kafkas Geçici Hükûmeti'ni dağıtmaları ve hükûmet üyelerini Malta'ya sürmeleri, Oltu İslâm Terakki Komitesi tarafından şiddetle protesto edilmiştir.
Kars’ın İngilizler tarafından isgal edilmesiyle de tüm bağlantıları kopmuştur. Komite, Oltu Şura Hükûmeti'ni kurarak bağımsızlığını ilan etmiştir. Oltu İslam Komitesi, Hükûmet görevini üstlenmiştir. Hükûmetin sınırları, Bardız yaylasından, Olur ilçesi ve Tavusker Allahuekber Dağları, Göle'nin Karınca düzü, Tetirkos yaylası, Kanlı Dağı'nın Artvin hududuna kadar olan sırtlarıdır.
Oltu Şura Hükûmeti
Oltu Şura Hükûmeti yerine 2 Mayıs 1919 tarihinde "Oltu Meclis-i İdaresi" adı ile yeni bir teşkilat kurulmuştur. Oltu'nun işgal edilmesini engellemek amacıyla da İngilizlerin talep ettiği yeni oluşturulan Oltu Meclis-i İdaresi'ne Rumların da alınması isteği kabul edilmiştir. Oltu Meclis-i İdaresi'nde 5 Türk ve bir Rum aza bulunmaktaydı.
Kurul Üyeleri:
- Mehmed Ramiz Bey (Başkan),
- Şakiroğlu Ahmad (Türk üye),
- Tahiroglu Yusuf Ziya (Türk üye),
- İzzet Bey (Türk üye),
- Ahmed Bey (Türk üye),
- Narmanlı Kirkor Papadopulo (Rum üye).
Meclis’in kararlarını, Oltu mutasarrıfı olarak görev yapan İngiliz subay Yzb.Farel onaylamaktaydı. 17 Mayıs 1919 tarihinde Meclis-i İdaresi, gerek Rum azanın davranışlarından ve gerekse jandarma teşkilatına Rum alınması kararını kabul etmeyerek, 25 Mayıs 1919 tarihinde Mehmet Ramiz Bey istifa etmiş ve meclis kendini fesh etmiştir. 25 Mayıs 1919 tarihinde yerine Yusuf Ziya Bey atanmış ve Oltu Şura Hükûmeti ilan edilmiştir.
12 Mart 1920 tarihinde, Oltu Milletvekilleri Tahir Beyzade Yasin (Haşimoğlu) ile Hamşizade Rüstem Bey Meclis-i Mebûsan'a katılmak üzere İstanbul'a hareket etmişlerdir. Yasin (Haşimoğlu) Bey aynı zamanda, Avrupa'da yapılacak sulh konferansına Türk heyeti ile birlikte katılma ve Oltu Şura Hükûmetini temsil etme yetkisini de taşıyordu. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 23 Nisan 1920 tarihinde Ankara'da toplanması üzerine Oltu Şura hükûmeti Yasin Bey'i meclise katılmak üzere Ankara'ya göndermiştir.
Oltu, 17 Mayıs 1920 günü resmen Türkiye ile birleşmiştir. Aynı gün, Yusuf Ziya Bey, TBMM tarafından Oltu Mutasarrıflığı'na atanmıştır. Rüstem Bey de 4 Eylül 1920 tarihinde TBMM'ye katılmıştır.
Kaynakça
Sabit Akın Zaimoğlu (Yüksek Lisan Tezi) (2007). . Konya: T.C.SELÇUK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ. 18 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2012.
Konuyla ilgili yayınlar
- Kılıç, "İşgalden Kurtuluşa Oltu",
- Bilgili, "Oltu İslam Şûrası",
- Dayı, "I.Oltu İslam Terakki Komitesi Kongresi",
- İrfan Unutmaz, "Sınır Dogu Sura Devletleri: Oltu Hükûmeti", FOCUS Dergisi, Sayı:Mayıs 2001/5, yıl 7, Tarih bölümü,
- Sami Önal, "Milli Mücadele'de Oltu", Ankara, 1968,
Türk tarihi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Erzurum ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Oltu Sura Hukumeti 1919 ile 1920 tarihleri arasinda Oltu da kurulan kisa sureli yonetim Arka Plan25 Mart 1918 tarihinde Turk ordusunun Oltu ya girmesiyle kendisini fesheden Oltu Islam Komitesi Mondros Ateskes Antlasmasi ndan sonra Oltu Islam Terakki Komitesi adiyla yeniden kurulmustur 13 Nisan 1919 tarihinde Ingilizlerin Kars i isgal ederek Wilson Ilkeleri dogrultusunda kurulan Guneybati Kafkas Gecici Hukumeti ni dagitmalari ve hukumet uyelerini Malta ya surmeleri Oltu Islam Terakki Komitesi tarafindan siddetle protesto edilmistir Kars in Ingilizler tarafindan isgal edilmesiyle de tum baglantilari kopmustur Komite Oltu Sura Hukumeti ni kurarak bagimsizligini ilan etmistir Oltu Islam Komitesi Hukumet gorevini ustlenmistir Hukumetin sinirlari Bardiz yaylasindan Olur ilcesi ve Tavusker Allahuekber Daglari Gole nin Karinca duzu Tetirkos yaylasi Kanli Dagi nin Artvin hududuna kadar olan sirtlaridir Oltu Sura HukumetiOltu Sura Hukumeti yerine 2 Mayis 1919 tarihinde Oltu Meclis i Idaresi adi ile yeni bir teskilat kurulmustur Oltu nun isgal edilmesini engellemek amaciyla da Ingilizlerin talep ettigi yeni olusturulan Oltu Meclis i Idaresi ne Rumlarin da alinmasi istegi kabul edilmistir Oltu Meclis i Idaresi nde 5 Turk ve bir Rum aza bulunmaktaydi Kurul Uyeleri Mehmed Ramiz Bey Baskan Sakiroglu Ahmad Turk uye Tahiroglu Yusuf Ziya Turk uye Izzet Bey Turk uye Ahmed Bey Turk uye Narmanli Kirkor Papadopulo Rum uye Meclis in kararlarini Oltu mutasarrifi olarak gorev yapan Ingiliz subay Yzb Farel onaylamaktaydi 17 Mayis 1919 tarihinde Meclis i Idaresi gerek Rum azanin davranislarindan ve gerekse jandarma teskilatina Rum alinmasi kararini kabul etmeyerek 25 Mayis 1919 tarihinde Mehmet Ramiz Bey istifa etmis ve meclis kendini fesh etmistir 25 Mayis 1919 tarihinde yerine Yusuf Ziya Bey atanmis ve Oltu Sura Hukumeti ilan edilmistir 12 Mart 1920 tarihinde Oltu Milletvekilleri Tahir Beyzade Yasin Hasimoglu ile Hamsizade Rustem Bey Meclis i Mebusan a katilmak uzere Istanbul a hareket etmislerdir Yasin Hasimoglu Bey ayni zamanda Avrupa da yapilacak sulh konferansina Turk heyeti ile birlikte katilma ve Oltu Sura Hukumetini temsil etme yetkisini de tasiyordu Turkiye Buyuk Millet Meclisi nin 23 Nisan 1920 tarihinde Ankara da toplanmasi uzerine Oltu Sura hukumeti Yasin Bey i meclise katilmak uzere Ankara ya gondermistir Oltu 17 Mayis 1920 gunu resmen Turkiye ile birlesmistir Ayni gun Yusuf Ziya Bey TBMM tarafindan Oltu Mutasarrifligi na atanmistir Rustem Bey de 4 Eylul 1920 tarihinde TBMM ye katilmistir KaynakcaSabit Akin Zaimoglu Yuksek Lisan Tezi 2007 Konya T C SELCUK UNIVERSITESI SOSYAL BILIMLER ENSTITUSU 18 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2012 Konuyla ilgili yayinlarKilic Isgalden Kurtulusa Oltu Bilgili Oltu Islam Surasi Dayi I Oltu Islam Terakki Komitesi Kongresi Irfan Unutmaz Sinir Dogu Sura Devletleri Oltu Hukumeti FOCUS Dergisi Sayi Mayis 2001 5 yil 7 Tarih bolumu Sami Onal Milli Mucadele de Oltu Ankara 1968 Turk tarihi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Erzurum ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz