Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
On Binler (Grekçe: οἱ Μύριοι, hoi Myrioi), esas olarak Yunanlılardan oluşan ve Genç Kiros'un, Pers İmparatorluğu tahtını kardeşi II. Artaserhas'ten almak için görevlendirilen paralı askerlerden oluşan bir güçtü. Cunaxa Muharebesi'ne gidişleri ve Yunanistan'a dönüşleri (MÖ 401–399), liderlerinden biri Yunan tarihçi ve asker olan Ksenofon tarafından Anabasis adlı eserinde kaydedilmiştir.
Sefer
MÖ 401-399 yılları arasında On Binler Anadolu üzerinden geçerek Cunaxa Muharebesi'ni yaptı ve ardından Yunanistan'a geri döndü.
Ksenofon, Anabasis'te Yunan ağır birliklerinin Cunaxa'da rakiplerini iki kez bozguna uğrattıklarını ve bu mücadelelerde sadece bir Yunan askerinin yaralandığını belirtir. Ancak, savaş bittikten sonra, Kiros'un öldürüldüğü haberini aldılar. Böylece zafer anlamsız, sefer başarısız olmuş oldu.
On Binler kendilerini evlerinden çok uzakta, yiyeceksiz, sahipsiz ve güvenilir müttefiklerden uzakta buldular.
Pers müttefikleri general 'u kral yapmayı teklif ettiler; ancak o, kraliyet kanından olmadığı ve tahtı elinde tutmak için Persler arasında yeterli desteği bulamayacağı gerekçesiyle bu teklifi reddetti.
Daha sonra II. Artaserhas'in önde gelen satraplarından 'e hizmetlerini sundular; ancak karşılık olarak teklifleri reddedildi ve teslim olmaları istendi. Bu durum Tissaphernes için de bir sorundu. Cepheden saldırıyla yenemeyeceği, ağır silahlı büyük bir orduyla uğraşmak istemiyordu. On Binler'e yiyecek sağlayarak kuzeye, evlerine dönmelerine izin vermek üzerine bir bekleyişe aldı. Bu arada Pers generali Ariaeus ve hafif birliklerini de kendi yanına çekmeyi başardı.
Bir davet düzenlendi. Yunanlı üst düzey subaylar Tissaphernes'in davetini kabul ettiler ancak burada esir alındılar, kralın huzuruna çıkarıldılar ve idam edildiler.
Yunanlılar, hemen aralarında Ksenophon'un da bulunduğu yeni subaylar seçtiler ve Korduna ile Ermenistan'ı aşarak Karadeniz yönünde kuzeye doğru yürümeye başladılar.
Ksenofon ve adamları başlangıçta küçük bir Pers süvari birliğinin taciz amaçlı yaylım atışlarıyla uğraşmak zorunda kaldılar. Günler geçtikte, On Binler'den belirgin bir direniş görmeyen bu süvari birliği, temkinli bir şekilde gittikçe yaklaşıyordu.
Bir gece Ksenophon okçulardan ve hafif süvarilerden oluşan bir birlik oluşturdu. Ertesi gün Pers süvarileri iyice yakınlarına geldiğinde, Xenophon aniden yeni süvarilerini hücuma geçirerek, sersemlemiş ve kafası karışmış düşmana saldırdı, çoğunu öldürdü ve geri kalanını da bozguna uğrattı.
Tissaphernes daha büyük bir kuvvetle Ksenophon'un peşine düşer ve Yunanlıları geniş ve derin Büyük Zap nehrine ulaştıklarında çevreleyerek kıstırdığını düşünür. Rodoslulardan biri bir (talent) karşılığında bir plan önerir; bütün keçi, sığır, koyun ve eşekler kesilecek, cesetleri samanla doldurulacak, nehrin karşısına yatırılacak, dikilecek ve kaygan olmaması için toprakla örtülecekti. Uygulaması zor olan bu plan reddedildi ve Yunanlılar geri çekildi. Ancak, Persler de takip etmeyi bıraktılar.
Ksenophon'un düşman halkların yaşadığı geniş bir coğrafyanın ortasında askerlerini besleyebilmesi şaşırtıcı olarak değerlendirilir. Amerikalı subay, askeri tarihçi ve yazar 'un notları:
Bu geri çekilme sürecinde ilk kez, takip edecek düşmanı engellemek için, geçilen bölgenin sistematik olarak tahrip edilmesi ve düşmanı yiyecek ve barınaktan mahrum bırakmak için köylerin yok edilmesi, her ne kadar acımasız olsa da, uygulandı. Ayrıca Ksenophon, falanksın gerisinde, hattın zayıf noktalarını istediği zaman takviye edebileceği bir yedek güç konuşlandıran ilk kişidir.
On Binler sonunda, günümüz Türkiye'sinde Güneydoğu Anadolu dağlarında yaşayan bir kabile olan Karduya topraklarına ulaşırlar.
... asla fethedilemeyen, savaşçı ve vahşi bir ırk. Büyük Kral bir zamanlar onları bastırmak için ülkelerine 120.000 kişilik bir ordu göndermişti, ancak bu büyük ordudan kimse bir daha evini görmemişti.
On Binler Karduya topraklarına girdikten sonra ana Karduya ordusunun bulunduğu geçide ulaşana kadar birkaç gün boyunca taş ve oklarla saldırıya uğradılar. Karduya Defilesi Muharebesi'nde, Ksenophon, 8.000 askeriyle bir karşı şaşırtma saldırısı düzenledi. Bu arada kendisi de kalan 2.000 askeri bir esirin ortaya çıkardığı dar bir geçide doğru bir ok sağanağı altında yürüttü ve
... Sabahın erken saatlerinde, sabah sisinin örtüsü altında ana geçidin arkasına doğru yol aldıktan sonra, şaşkın Karduklulara doğru cesurca ilerlediler. Çok sayıda trompetin sesi, düşmanın şaşkınlığını artırmanın yanı sıra, başarılı bir şekilde dolanmaya devam ettiklerini de Ksenophon'a bildiriyordu. Ana ordu hemen vadi tarafından saldırıya katıldı ve Karduklular mevzilerinden sürüldüler.
Dağlarda geçen yoğun çatışmalarının ardından On Binler, Centrites Nehri (Botan çayı) kıyısındaki dağların kuzey eteklerine doğru ilerlediler. Ancak burada, kuzeye giden yolu engelleyen büyük bir Pers kuvvetiyle karşılaştılar. Karduklular, Yunanlıların gerisine doğru ilerlerken, Ksenophon bir kez daha savaşta tamamen yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı.
Ksenophon'un öncü keşif birlikleri hemen nehrin karşı yakasında bir geçit daha keşfettiler, ancak Persler daha hızlı hareket ederek burayı da kapattı. Ksenophon küçük bir kuvveti diğer sığlığa doğru geri gönderdi ve bu durum huzursuz Perslerin kuvvetlerinin büyük bir kısmını geri çekmesine neden oldu. Ksenophon hemen hücum ederek sığlıkta kalan kuvvetleri tamamen alt ederken, Yunan müfrezesi köprübaşına doğru zorlayıcı bir yürüyüşe geçti.
Bu olay, derinlemesine saldırı taktiğinin, 'dan 23 yıl sonra ve Epaminondas'ın 'da bu tarzı meşhur etmesinden 30 yıl önce, bilinen ilk kullanımlarından biriydi.
Artık kış gelmişti ve Yunanlılar Ermenistan'dan "böyle bir havaya uygun giysi olmadan tamamen hazırlıksız" bir şekilde geçerken, soğuk ve zorlu koşullar onlara düşmanlarıyla yaptıkları mücadelelerde yaşadıklarından daha büyük kayıplar yaşattı.
On Binler, yiyecek sıkıntısı çektikleri bir sırada, erzak deposu olduğu bilinen ahşap bir kaleye saldırmaya karar verirler. Kale, ormanlarla çevrili bir tepenin üzerindedir. Ksenophon, adamlarından oluşan küçük grupların tepe yolunda belirmesini emreder; ve kaleyi savunanlar yukarıdan her taş yuvarladıklarında hemen yoldan ağaçların arasına atlayıp, ardından yeniden ortaya çıkarak bu şekilde ilerlemeye devam ederler.
Taşlar artık tükendiğinde, askerler yolun kalan kısmında hızla ilerleyerek neredeyse savunmasız hale gelmiş olan garnizonun büyük çoğunluğunun zorlukla direndiği kaleye saldırdılar. Kaledekiler, erkekler ve kadınlar olarak, kendilerini ölüme atmadan önce çocuklarını duvarların üzerinden attılar.
Ksenofon, On Binlerin (o zamana kadar aslında sayıları epeyi azalmıştı), Theches Dağı'nın (Madur Dağı) zirvelerinden denizi ve kıyıdaki dost Yunan kolonilerini gördükleri o sevinçli anı kaydeder; bu, kaçışlarının başarıyla gerçekleştiğini gösteriyordu ve bunun üzerine Θάλαττα! θάλαττα!: Thalatta! Thalatta! ("Deniz! Deniz!") diye çığlıklar attılar.
Kısa bir süre sonra Ksenophon'un adamları Karadeniz kıyısındaki Trapezus'a (Trabzon) ulaştılar (Anabasis 4.8.22). Yunanlılar, tekrar yola çıkmadan önce yerli halkla ittifak kurarak, Perslerin vasalları olan Kolhislilere karşı dağlık bir bölgede son bir savaş daha vermek zorunda kaldılar. Ksenofon, adamlarına düşmanı kuşatabilmek için hatlarını son derece ince bir şekilde yaymalarını emretti ve güçlü bir yedek kuvveti de muhafaza etti.
Kolhisliler, kanatlarından kuşatıldıklarını görünce, Yunanlıların konuşlanmasını kontrol etmek için ordularını böldüler ve hatlarında bir boşluk açtılar. Ksenofon bu boşluktan yedek kuvvetleriyle içeri daldı ve bir zafer daha elde etti.
Avrupa'ya gemiyle ulaşma planlarının başarısız olması
Trapezus'ta Euksine'ye (Karadeniz) ulaştıklarında, Yunan paralı askerler, Avrupa'ya taşınmaları için yeterli sayıda gemi temin etmek üzere Spartalı generalleri 'u MÖ 400'de Bizans'ta bulunan Spartalı amiral 'a gönderdiler.
Ancak Cheirisophus onlarla Sinope'ta (Sinop) tekrar karşılaştığında Anaxibius'tan bazı medeni sözler ve Euxine'den çıktıklarında bir iş ve ücret vaadi dışında eli boş dönmüştü.
Pharnabazus ile son çatışma (MÖ 399)
Ksenophon komutasındaki On Binler, kısmen gemilerle, ama çoğunluğu kara yoluyla batıya doğru ilerlediler ve sayısız çatışma ve yağmalamanın ardından Bitinya'ya ulaştılar. Hellespontos Frigyası'nın satrapı olan Pharnabazus, On Binler'in yağma saldırılarına karşı Bitinyalılara yardım etmekle meşguldü. Ayrıca onların Hellespontos Frigyası'na girmelerini de engellemeye çalışıyordu. Yunan paralı askerlerine birkaç baskın düzenleyen süvarilerinin yaklaşık 500 kişiyi öldürdüğü söylenir.
Pharnabazus daha sonra On Binler'in geri kalanının Bizans'a gönderilmesi için Spartalı ile anlaştı.Boğaz'ın Asya kıyısındaki Hrisopolis'e (Üsküdar) vardıklarında, Anaksibius, Pharnabazus'un paralı askerleri satraplığından çekmesi yönünde büyük ödemeler yapacağı sözünü vererek onları Bizans'a getirdi. Burada Anaksibius, anlaşmayı yerine getirmeden onları daha ileriye doğru götürmeye çalıştı. Ancak büyük bir kavga çıktı ve Anaxibius Akropolis'e sığınmak zorunda kaldı. Kavga ancak Ksenophon'un müdahalesiyle bastırıldı.
Kısa bir süre sonra Yunanlılar maceracı Coeratades komutası altında Bizans şehrini terk ederler. Ancak, Anaxibius, daha sonra Aristarchus tarafından hayata geçirilen bir bildiri yayınlar. Buna göre Bizans'ta bulunan tüm eski Kyros askerleri (yani paralı Yunan askerleri) yakalanıp köle olarak satılacaktı.
Ksenophon'un geri çekilişi yönetmesi, özgünlüğü ve taktiksel dehası göz önüne alındığında, Dodge'un bu Atinalı askeri, Büyük İskender'den önceki en büyük general olarak ilan etmesine neden oldu.
Savaş düzeni
Ksenofon'a göre On Binler şunlardan oluşuyordu:
- Suriyede terkedilene kadar komutasında 4.000 hoplit.
- Böotyalı Coxusenus komutasında 1.500 hoplit ve 500 hafif piyade
- idaresinde 1.000 Hoplit
- Ahayalı Sokrates komutasında 500 hoplit (filozofla karıştırılmamalıdır)
- Suriye'de terk edilene kadar Megaralı Pasion idaresinde 300 hoplit ve 300 peltast
- Spartalı Clearchus idaresinde 1.000 hoplit, 800 Trakyalı Peltast ve 200 Girit okçusu (ve terk ettiklerinde Xenias ve Pasion'dan gelen 2.000'den fazla adam)
- Siraküzalı Sosis yönetiminde 300 hoplit
- Spartalı Cheirisophus'un idaresinde 700 Spartalı Hoplites
- General Meno idaresinde 1.000 hoplit ve 500 Teselyalı Peltast
- Artaserhas'ın ordusu'ndan terk edilmiş 400 Yunan paralı askeri
Ayrıca, komutasındaki 35 trireme ve Mısırlı Tamos komutasındaki 25 triremden oluşan bir filonun yanı sıra, Persli komutasındaki 20.000 kişilik Pers askeri de onlara destek veriyordu. (Ksenophon bunların sayısını 100.000 olarak listelese de, çoğu modern tarihçi Ariaeus'un birliklerinin yalnızca 20.000 civarında olduğunu belirtmektedir.)
Cunaxa Muharebesi'nden kısa bir süre sonrasına kadar, Spartalı general ordunun komutanı olarak kabul ediliyordu. Tissaphernes, Clearchus, Proxenus, Menon, Agias (muhtemelen Sophaenetus ile aynı kişi) ve Socrates'i tutuklayıp idam ettiğinde, onların yerini Atinalı Ksenofon, Dardanyalı Timasion, Akalı Xanthicles, Cleanor ve Akalı Philesius aldı ve Spartalı Cheirisophus genel komutan oldu.
On Binler MÖ 401 yılında yola çıktıklarında sayılarının 10.400 civarında olduğunu Ksenophon bildirmiştir. Ksenophon iki yıl sonra onlardan ayrıldığında sayıları 6.000'in biraz altına düşmüştü.
Kültürel etkiler
- 'in 1965 tarihli "The Warriors" adlı romanı, Anabasis'ten esinlenmiştir. New York'un Coney Island bölgesinden bir çetenin (Dominators), tüm şehirdeki çete toplantısında, bir çete birleştiricisi öldürüldükten sonra, Dominators suçlanıp liderlerini kaybettiklerinde, Bronx'tan evlerine savaşarak gitmek zorunda kalmalarını anlatır. Roman, 1979 yapımı "The Warriors" filmine de uyarlandı. Filmde, birleştirici figürü Cyrus olarak adlandırılırken, Coney Island çetesinin ölen liderinin adı Cleon'dur ve filmin son sahneleri denizin kenarında geçer.
- 1978 Booker Ödülü'nü kazanan Iris Murdoch'un The Sea, the Sea adlı romanı bu olaya ithafen adlandırılmıştır.
- 'in 1988 tarihli romanı düşman hatlarının gerisinde kalan ve buradan kurtulmak için savaşmak zorunda kalan bir grup paralı askerin hikayesini konu alıyor. Drake'in kendi yazılarında kitabın ilk bölümünün modeli olarak Ksenophon'un Anabasis'i gösteriliyor.
- Harold Coyle'un 1993 tarihli romanı The Ten Thousand, Almanların Ukrayna'dan alınan nükleer silahları çalmasının ardından, modern Avrupa'daki ABD güçlerinin büyük kısmının Almanya'ya girip çıkmak için savaşmasını konu alıyor.
- 1997 yapımı Age of Empires adlı video oyununda bu olaydan esinlenilerek "Xenophon's March" adında bir görev hikayesi yer alıyor. Oyuncunun bu görevde, düşman topraklarından geçerek eve ulaşmak için bir grup Yunan askerine liderlik etmesi gerekiyor.
- 'un 2001 tarihli The Ten Thousand adlı romanı bu grubun maceralarının kurgusal bir anlatımıdır.
- Shane Brennan'ın In the Tracks of the Ten Thousand: A Journey on Foot through Turkey, Syria and Iraq (Londra: Robert Hale, 2005) adlı kitabı, On Binlerin izlerini sürmek için 2000 yılında yaptığı yolculuğun öyküsünü anlatıyor.
- 'nin 2007 tarihli romanı L'armata perduta (Kayıp Ordu), ordunun hikayesini, Xeno (Xenophon) adında bir Yunan savaşçısını takip etmeye karar veren Suriyeli bir kız olan Abira aracılığıyla anlatıyor.
- 'nin serisi, Anabasis ve Arthur efsanesine dayanmaktadır. Düşman uzayının derinliklerinde kaybedilen bir savaşın ardından, ittifak filosunun liderleri yakalanıp idam edilir ve uzun süredir kayıp olan kahraman, çaresiz filosunu güvenli bir yere götürmek zorundadır.
- 'nin 2008 tarihli romanı The Ten Thousand, Xenophon'un tarihi On Bin kayıtlarına dayanan bir fantezi dünyasında geçmektedir.
- 'nun 2008 tarihli romanı The Last Centurion dünya çapında bir salgın hastalıktan sonra İran'da kalan ve On Binler'in yolculuğunu tekrarlamak zorunda kalan bir ABD Stryker şirketinin hikayesini anlatıyor. Onbinler ve Anabasis'ten sıkça söz edilir.
- Finlandiyalı sanatçı , seferi "Anabasis" adlı iki bölümlük çizgi roman albümünde canlandırmıştır. tarafından 2011 (Anabasis: 1. Osa, Kyyroksen sotaretki) ve 2013 (Anabasis: 2. Osa, Tuhanten miesten marssi) tarafından yayımlanmıştır.
- İngiliz yazar 'in 2018 tarihli adlı romanı, On Binler'in içinde bulunduğu zor durumu kurgusal bir dille anlatıyor.
- 2018 tarihli The Terror adlı dizide Anabasis, Franklin seferine çıkan adamların zorlu yürüyüşünün edebi bir paraleli olarak öneriliyor.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Brownson, Carlson L. (Carleton Lewis) (1886). Xenophon;. Cambridge, Mass. : Harvard University Press.
- ^ Bigwood, J. M. (1983). "The Ancient Accounts of the Battle of Cunaxa". The American Journal of Philology. 104 (4): 341. doi:10.2307/294560. ISSN 0002-9475.
The Greek mercenaries were victorious, but the cause was lost.
- ^ "Clearchus of Sparta". Encyclopedia Iranica. Erişim tarihi: 8 Haziran 2021.
- ^ Witt, p. 123
- ^ Anabasis III.5
- ^ Dodge, p. 109
- ^ Witt, s. 166
- ^ Witt, ss. 175-176
- ^ Xenophon (1904) [c. 370 BCE]. Anabasis. Oxford, UK: Clarendon Press (1961 tarihinde yayınlandı). Erişim tarihi: 3 Ocak 2014.
- ^ Witt, ss. 181-184
- ^ Xenophon, Anabasis v. 1. ~ 4
- ^ Xenophon, Anabasis v. 1. ~ 16
- ^ Brownson, Carlson L. (Carleton Lewis) (1883). Xenophon. Cambridge, Mass.: Harvard University Press. s. 479.
- ^ Campbell, Brian; Tritle, Lawrence A. (2012). The Oxford Handbook of Warfare in the Classical World (İngilizce). Oxford University Press. s. 150. ISBN .
- ^ Rose, Charles Brian (2014). The Archaeology of Greek and Roman Troy (İngilizce). Cambridge University Press. ss. 137-140. ISBN .
- ^ Brownson, Carlson L. (Carleton Lewis) (1886). Xenophon;. Cambridge, Mass.: Harvard University Press. s. 513.
- ^ Xenophon, vii. 1. ~ 1-32
- ^ Xenophon, vii. 1. ~ 36, 2. ~ 6
- ^ . Great Captains: A Course of Six Lectures on the Art of War. Houghton Mifflin Company, Boston and New York: 1890. s. 7
- ^ Xenophon. Anabasis kitap 1, bölüm 2, IX
- ^ Xenophon. Anabasis book 1, chapter 2, XI
- ^ Jordison, Sam (11 Şubat 2009). "Booker Club: The Sea, the Sea". The Guardian. Erişim tarihi: 3 Ocak 2014.
- ^ Tuplin, Christopher (2005). Tsetskhladze, Gocha R. (Ed.). Ancient West & East, Issue 1. Brill. ss. 212-213. ISBN . Erişim tarihi: 3 Ocak 2014. r eksik
|soyadı1=() - ^ Curtis Ford, Michael (2002). The Ten Thousand: A Novel of Ancient Greece. St. Martin's Griffin. ISBN .
Daha fazla okuma
- Gutenberg Projesi E-Metin
- Adelaide Üniversitesi'nde Anabasis
- Álvarez Rico, Mauricio (2002). Gabaldón Martínez, María del Mar (Ed.). "The Greek military camp in the Ten Thousand's army". Gladius (İspanyolca ve İngilizce). 22 (1). Madrid, İspanya: (). ss. 29-56. doi:10.3989/gladius.2002.55. ISSN 0436-029X. 31 Ocak 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
On Binler Grekce oἱ Myrioi hoi Myrioi esas olarak Yunanlilardan olusan ve Genc Kiros un Pers Imparatorlugu tahtini kardesi II Artaserhas ten almak icin gorevlendirilen parali askerlerden olusan bir guctu Cunaxa Muharebesi ne gidisleri ve Yunanistan a donusleri MO 401 399 liderlerinden biri Yunan tarihci ve asker olan Ksenofon tarafindan Anabasis adli eserinde kaydedilmistir Ahamenis Imparatorlugu nda Ksenophon ve On Binler Rotasi kirmizi cizgi Genc Kiros un satrapligi yesil renkle cizilmistir SeferKsenophon un Anabasis i MO 401 399 yillari arasinda On Binler Anadolu uzerinden gecerek Cunaxa Muharebesi ni yapti ve ardindan Yunanistan a geri dondu Ksenofon Anabasis te Yunan agir birliklerinin Cunaxa da rakiplerini iki kez bozguna ugrattiklarini ve bu mucadelelerde sadece bir Yunan askerinin yaralandigini belirtir Ancak savas bittikten sonra Kiros un olduruldugu haberini aldilar Boylece zafer anlamsiz sefer basarisiz olmus oldu On Binler kendilerini evlerinden cok uzakta yiyeceksiz sahipsiz ve guvenilir muttefiklerden uzakta buldular Pers muttefikleri general u kral yapmayi teklif ettiler ancak o kraliyet kanindan olmadigi ve tahti elinde tutmak icin Persler arasinda yeterli destegi bulamayacagi gerekcesiyle bu teklifi reddetti Daha sonra II Artaserhas in onde gelen satraplarindan e hizmetlerini sundular ancak karsilik olarak teklifleri reddedildi ve teslim olmalari istendi Bu durum Tissaphernes icin de bir sorundu Cepheden saldiriyla yenemeyecegi agir silahli buyuk bir orduyla ugrasmak istemiyordu On Binler e yiyecek saglayarak kuzeye evlerine donmelerine izin vermek uzerine bir bekleyise aldi Bu arada Pers generali Ariaeus ve hafif birliklerini de kendi yanina cekmeyi basardi Bir davet duzenlendi Yunanli ust duzey subaylar Tissaphernes in davetini kabul ettiler ancak burada esir alindilar kralin huzuruna cikarildilar ve idam edildiler Yunanlilar hemen aralarinda Ksenophon un da bulundugu yeni subaylar sectiler ve Korduna ile Ermenistan i asarak Karadeniz yonunde kuzeye dogru yurumeye basladilar in Cunaxa Muharebesi nde On Binlerin Geri Cekilmesi adli eseri Louvre Ksenofon ve adamlari baslangicta kucuk bir Pers suvari birliginin taciz amacli yaylim atislariyla ugrasmak zorunda kaldilar Gunler gectikte On Binler den belirgin bir direnis gormeyen bu suvari birligi temkinli bir sekilde gittikce yaklasiyordu Bir gece Ksenophon okculardan ve hafif suvarilerden olusan bir birlik olusturdu Ertesi gun Pers suvarileri iyice yakinlarina geldiginde Xenophon aniden yeni suvarilerini hucuma gecirerek sersemlemis ve kafasi karismis dusmana saldirdi cogunu oldurdu ve geri kalanini da bozguna ugratti Tissaphernes daha buyuk bir kuvvetle Ksenophon un pesine duser ve Yunanlilari genis ve derin Buyuk Zap nehrine ulastiklarinda cevreleyerek kistirdigini dusunur Rodoslulardan biri bir talent karsiliginda bir plan onerir butun keci sigir koyun ve esekler kesilecek cesetleri samanla doldurulacak nehrin karsisina yatirilacak dikilecek ve kaygan olmamasi icin toprakla ortulecekti Uygulamasi zor olan bu plan reddedildi ve Yunanlilar geri cekildi Ancak Persler de takip etmeyi biraktilar Ksenophon un dusman halklarin yasadigi genis bir cografyanin ortasinda askerlerini besleyebilmesi sasirtici olarak degerlendirilir Amerikali subay askeri tarihci ve yazar un notlari Bu geri cekilme surecinde ilk kez takip edecek dusmani engellemek icin gecilen bolgenin sistematik olarak tahrip edilmesi ve dusmani yiyecek ve barinaktan mahrum birakmak icin koylerin yok edilmesi her ne kadar acimasiz olsa da uygulandi Ayrica Ksenophon falanksin gerisinde hattin zayif noktalarini istedigi zaman takviye edebilecegi bir yedek guc konuslandiran ilk kisidir On Binler sonunda gunumuz Turkiye sinde Guneydogu Anadolu daglarinda yasayan bir kabile olan Karduya topraklarina ulasirlar asla fethedilemeyen savasci ve vahsi bir irk Buyuk Kral bir zamanlar onlari bastirmak icin ulkelerine 120 000 kisilik bir ordu gondermisti ancak bu buyuk ordudan kimse bir daha evini gormemisti Karduya Defilesi Muharebesi plani On Binler Karduya topraklarina girdikten sonra ana Karduya ordusunun bulundugu gecide ulasana kadar birkac gun boyunca tas ve oklarla saldiriya ugradilar Karduya Defilesi Muharebesi nde Ksenophon 8 000 askeriyle bir karsi sasirtma saldirisi duzenledi Bu arada kendisi de kalan 2 000 askeri bir esirin ortaya cikardigi dar bir gecide dogru bir ok saganagi altinda yuruttu ve Sabahin erken saatlerinde sabah sisinin ortusu altinda ana gecidin arkasina dogru yol aldiktan sonra saskin Karduklulara dogru cesurca ilerlediler Cok sayida trompetin sesi dusmanin saskinligini artirmanin yani sira basarili bir sekilde dolanmaya devam ettiklerini de Ksenophon a bildiriyordu Ana ordu hemen vadi tarafindan saldiriya katildi ve Karduklular mevzilerinden surulduler Daglarda gecen yogun catismalarinin ardindan On Binler Centrites Nehri Botan cayi kiyisindaki daglarin kuzey eteklerine dogru ilerlediler Ancak burada kuzeye giden yolu engelleyen buyuk bir Pers kuvvetiyle karsilastilar Karduklular Yunanlilarin gerisine dogru ilerlerken Ksenophon bir kez daha savasta tamamen yok olma tehlikesiyle karsi karsiya kaldi Ksenophon un oncu kesif birlikleri hemen nehrin karsi yakasinda bir gecit daha kesfettiler ancak Persler daha hizli hareket ederek burayi da kapatti Ksenophon kucuk bir kuvveti diger sigliga dogru geri gonderdi ve bu durum huzursuz Perslerin kuvvetlerinin buyuk bir kismini geri cekmesine neden oldu Ksenophon hemen hucum ederek siglikta kalan kuvvetleri tamamen alt ederken Yunan mufrezesi koprubasina dogru zorlayici bir yuruyuse gecti Bu olay derinlemesine saldiri taktiginin dan 23 yil sonra ve Epaminondas in da bu tarzi meshur etmesinden 30 yil once bilinen ilk kullanimlarindan biriydi Artik kis gelmisti ve Yunanlilar Ermenistan dan boyle bir havaya uygun giysi olmadan tamamen hazirliksiz bir sekilde gecerken soguk ve zorlu kosullar onlara dusmanlariyla yaptiklari mucadelelerde yasadiklarindan daha buyuk kayiplar yasatti On Binler yiyecek sikintisi cektikleri bir sirada erzak deposu oldugu bilinen ahsap bir kaleye saldirmaya karar verirler Kale ormanlarla cevrili bir tepenin uzerindedir Ksenophon adamlarindan olusan kucuk gruplarin tepe yolunda belirmesini emreder ve kaleyi savunanlar yukaridan her tas yuvarladiklarinda hemen yoldan agaclarin arasina atlayip ardindan yeniden ortaya cikarak bu sekilde ilerlemeye devam ederler Taslar artik tukendiginde askerler yolun kalan kisminda hizla ilerleyerek neredeyse savunmasiz hale gelmis olan garnizonun buyuk cogunlugunun zorlukla direndigi kaleye saldirdilar Kaledekiler erkekler ve kadinlar olarak kendilerini olume atmadan once cocuklarini duvarlarin uzerinden attilar Thalatta Thalatta 8alatta 8alatta Deniz Deniz Trapezus Trabzon On Binler in Iran in ic kesimlerinden cekilirken ulastiklari ilk Yunan sehriydi Herman Vogel in cizimi 19 yuzyil Ksenofon On Binlerin o zamana kadar aslinda sayilari epeyi azalmisti Theches Dagi nin Madur Dagi zirvelerinden denizi ve kiyidaki dost Yunan kolonilerini gordukleri o sevincli ani kaydeder bu kacislarinin basariyla gerceklestigini gosteriyordu ve bunun uzerine 8alatta 8alatta Thalatta Thalatta Deniz Deniz diye cigliklar attilar Kisa bir sure sonra Ksenophon un adamlari Karadeniz kiyisindaki Trapezus a Trabzon ulastilar Anabasis 4 8 22 Yunanlilar tekrar yola cikmadan once yerli halkla ittifak kurarak Perslerin vasallari olan Kolhislilere karsi daglik bir bolgede son bir savas daha vermek zorunda kaldilar Ksenofon adamlarina dusmani kusatabilmek icin hatlarini son derece ince bir sekilde yaymalarini emretti ve guclu bir yedek kuvveti de muhafaza etti Kolhisliler kanatlarindan kusatildiklarini gorunce Yunanlilarin konuslanmasini kontrol etmek icin ordularini bolduler ve hatlarinda bir bosluk actilar Ksenofon bu bosluktan yedek kuvvetleriyle iceri daldi ve bir zafer daha elde etti Avrupa ya gemiyle ulasma planlarinin basarisiz olmasi Trapezus ta Euksine ye Karadeniz ulastiklarinda Yunan parali askerler Avrupa ya tasinmalari icin yeterli sayida gemi temin etmek uzere Spartali generalleri u MO 400 de Bizans ta bulunan Spartali amiral a gonderdiler Ancak Cheirisophus onlarla Sinope ta Sinop tekrar karsilastiginda Anaxibius tan bazi medeni sozler ve Euxine den ciktiklarinda bir is ve ucret vaadi disinda eli bos donmustu Pharnabazus ile son catisma MO 399 Ahamenis satrapi Farnabazus On Binler in Bitinya ve ni Hellespontos Frigyasi antik donemde gunumuzde Canakkale ve cevresini kapsayan bolgede bulunan bir satraplikti Satraplik Pers Imparatorlugu nun bir eyaletiydi ve Hellespontos Canakkale Bogazi adini tasiyordu yagmalamasini onlemek icin onlarla savasti Ksenophon komutasindaki On Binler kismen gemilerle ama cogunlugu kara yoluyla batiya dogru ilerlediler ve sayisiz catisma ve yagmalamanin ardindan Bitinya ya ulastilar Hellespontos Frigyasi nin satrapi olan Pharnabazus On Binler in yagma saldirilarina karsi Bitinyalilara yardim etmekle mesguldu Ayrica onlarin Hellespontos Frigyasi na girmelerini de engellemeye calisiyordu Yunan parali askerlerine birkac baskin duzenleyen suvarilerinin yaklasik 500 kisiyi oldurdugu soylenir Bir Atinali parali asker solda Hellespontine Frigya li bir Ahamenis sovalyesine ortada destek veriyor ve bir Yunan psilosuna sagda saldiriyor Altikulac Lahdi MO IV yuzyilin baslari Pharnabazus daha sonra On Binler in geri kalaninin Bizans a gonderilmesi icin Spartali ile anlasti Bogaz in Asya kiyisindaki Hrisopolis e Uskudar vardiklarinda Anaksibius Pharnabazus un parali askerleri satrapligindan cekmesi yonunde buyuk odemeler yapacagi sozunu vererek onlari Bizans a getirdi Burada Anaksibius anlasmayi yerine getirmeden onlari daha ileriye dogru goturmeye calisti Ancak buyuk bir kavga cikti ve Anaxibius Akropolis e siginmak zorunda kaldi Kavga ancak Ksenophon un mudahalesiyle bastirildi Kisa bir sure sonra Yunanlilar maceraci Coeratades komutasi altinda Bizans sehrini terk ederler Ancak Anaxibius daha sonra Aristarchus tarafindan hayata gecirilen bir bildiri yayinlar Buna gore Bizans ta bulunan tum eski Kyros askerleri yani parali Yunan askerleri yakalanip kole olarak satilacakti Ksenophon un geri cekilisi yonetmesi ozgunlugu ve taktiksel dehasi goz onune alindiginda Dodge un bu Atinali askeri Buyuk Iskender den onceki en buyuk general olarak ilan etmesine neden oldu Savas duzeniKsenofon a gore On Binler sunlardan olusuyordu Suriyede terkedilene kadar komutasinda 4 000 hoplit Bootyali Coxusenus komutasinda 1 500 hoplit ve 500 hafif piyade idaresinde 1 000 Hoplit Ahayali Sokrates komutasinda 500 hoplit filozofla karistirilmamalidir Suriye de terk edilene kadar Megarali Pasion idaresinde 300 hoplit ve 300 peltast Spartali Clearchus idaresinde 1 000 hoplit 800 Trakyali Peltast ve 200 Girit okcusu ve terk ettiklerinde Xenias ve Pasion dan gelen 2 000 den fazla adam Sirakuzali Sosis yonetiminde 300 hoplit Spartali Cheirisophus un idaresinde 700 Spartali Hoplites General Meno idaresinde 1 000 hoplit ve 500 Teselyali Peltast Artaserhas in ordusu ndan terk edilmis 400 Yunan parali askeri Ayrica komutasindaki 35 trireme ve Misirli Tamos komutasindaki 25 triremden olusan bir filonun yani sira Persli komutasindaki 20 000 kisilik Pers askeri de onlara destek veriyordu Ksenophon bunlarin sayisini 100 000 olarak listelese de cogu modern tarihci Ariaeus un birliklerinin yalnizca 20 000 civarinda oldugunu belirtmektedir Cunaxa Muharebesi nden kisa bir sure sonrasina kadar Spartali general ordunun komutani olarak kabul ediliyordu Tissaphernes Clearchus Proxenus Menon Agias muhtemelen Sophaenetus ile ayni kisi ve Socrates i tutuklayip idam ettiginde onlarin yerini Atinali Ksenofon Dardanyali Timasion Akali Xanthicles Cleanor ve Akali Philesius aldi ve Spartali Cheirisophus genel komutan oldu On Binler MO 401 yilinda yola ciktiklarinda sayilarinin 10 400 civarinda oldugunu Ksenophon bildirmistir Ksenophon iki yil sonra onlardan ayrildiginda sayilari 6 000 in biraz altina dusmustu Kulturel etkilerGrekce 8alatta 8alatta in tablosu 1901 in 1965 tarihli The Warriors adli romani Anabasis ten esinlenmistir New York un Coney Island bolgesinden bir cetenin Dominators tum sehirdeki cete toplantisinda bir cete birlestiricisi olduruldukten sonra Dominators suclanip liderlerini kaybettiklerinde Bronx tan evlerine savasarak gitmek zorunda kalmalarini anlatir Roman 1979 yapimi The Warriors filmine de uyarlandi Filmde birlestirici figuru Cyrus olarak adlandirilirken Coney Island cetesinin olen liderinin adi Cleon dur ve filmin son sahneleri denizin kenarinda gecer 1978 Booker Odulu nu kazanan Iris Murdoch un The Sea the Sea adli romani bu olaya ithafen adlandirilmistir in 1988 tarihli romani dusman hatlarinin gerisinde kalan ve buradan kurtulmak icin savasmak zorunda kalan bir grup parali askerin hikayesini konu aliyor Drake in kendi yazilarinda kitabin ilk bolumunun modeli olarak Ksenophon un Anabasis i gosteriliyor Harold Coyle un 1993 tarihli romani The Ten Thousand Almanlarin Ukrayna dan alinan nukleer silahlari calmasinin ardindan modern Avrupa daki ABD guclerinin buyuk kisminin Almanya ya girip cikmak icin savasmasini konu aliyor 1997 yapimi Age of Empires adli video oyununda bu olaydan esinlenilerek Xenophon s March adinda bir gorev hikayesi yer aliyor Oyuncunun bu gorevde dusman topraklarindan gecerek eve ulasmak icin bir grup Yunan askerine liderlik etmesi gerekiyor un 2001 tarihli The Ten Thousand adli romani bu grubun maceralarinin kurgusal bir anlatimidir Shane Brennan in In the Tracks of the Ten Thousand A Journey on Foot through Turkey Syria and Iraq Londra Robert Hale 2005 adli kitabi On Binlerin izlerini surmek icin 2000 yilinda yaptigi yolculugun oykusunu anlatiyor nin 2007 tarihli romani L armata perduta Kayip Ordu ordunun hikayesini Xeno Xenophon adinda bir Yunan savascisini takip etmeye karar veren Suriyeli bir kiz olan Abira araciligiyla anlatiyor nin serisi Anabasis ve Arthur efsanesine dayanmaktadir Dusman uzayinin derinliklerinde kaybedilen bir savasin ardindan ittifak filosunun liderleri yakalanip idam edilir ve uzun suredir kayip olan kahraman caresiz filosunu guvenli bir yere goturmek zorundadir nin 2008 tarihli romani The Ten Thousand Xenophon un tarihi On Bin kayitlarina dayanan bir fantezi dunyasinda gecmektedir nun 2008 tarihli romani The Last Centurion dunya capinda bir salgin hastaliktan sonra Iran da kalan ve On Binler in yolculugunu tekrarlamak zorunda kalan bir ABD Stryker sirketinin hikayesini anlatiyor Onbinler ve Anabasis ten sikca soz edilir Finlandiyali sanatci seferi Anabasis adli iki bolumluk cizgi roman albumunde canlandirmistir tarafindan 2011 Anabasis 1 Osa Kyyroksen sotaretki ve 2013 Anabasis 2 Osa Tuhanten miesten marssi tarafindan yayimlanmistir Ingiliz yazar in 2018 tarihli adli romani On Binler in icinde bulundugu zor durumu kurgusal bir dille anlatiyor 2018 tarihli The Terror adli dizide Anabasis Franklin seferine cikan adamlarin zorlu yuruyusunun edebi bir paraleli olarak oneriliyor Ayrica bakinizKaynakca Brownson Carlson L Carleton Lewis 1886 Xenophon Cambridge Mass Harvard University Press Bigwood J M 1983 The Ancient Accounts of the Battle of Cunaxa The American Journal of Philology 104 4 341 doi 10 2307 294560 ISSN 0002 9475 The Greek mercenaries were victorious but the cause was lost Clearchus of Sparta Encyclopedia Iranica Erisim tarihi 8 Haziran 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Witt p 123 Anabasis III 5 Dodge p 109 Witt s 166 Witt ss 175 176 Xenophon 1904 c 370 BCE Anabasis Oxford UK Clarendon Press 1961 tarihinde yayinlandi Erisim tarihi 3 Ocak 2014 Witt ss 181 184 Xenophon Anabasis v 1 4 Xenophon Anabasis v 1 16 Brownson Carlson L Carleton Lewis 1883 Xenophon Cambridge Mass Harvard University Press s 479 Campbell Brian Tritle Lawrence A 2012 The Oxford Handbook of Warfare in the Classical World Ingilizce Oxford University Press s 150 ISBN 9780199719556 Rose Charles Brian 2014 The Archaeology of Greek and Roman Troy Ingilizce Cambridge University Press ss 137 140 ISBN 9780521762076 Brownson Carlson L Carleton Lewis 1886 Xenophon Cambridge Mass Harvard University Press s 513 Xenophon vii 1 1 32 Xenophon vii 1 36 2 6 Great Captains A Course of Six Lectures on the Art of War Houghton Mifflin Company Boston and New York 1890 s 7 Xenophon Anabasis kitap 1 bolum 2 IX Xenophon Anabasis book 1 chapter 2 XI Jordison Sam 11 Subat 2009 Booker Club The Sea the Sea The Guardian Erisim tarihi 3 Ocak 2014 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Tuplin Christopher 2005 Tsetskhladze Gocha R Ed Ancient West amp East Issue 1 Brill ss 212 213 ISBN 9004141766 Erisim tarihi 3 Ocak 2014 r eksik soyadi1 yardim Curtis Ford Michael 2002 The Ten Thousand A Novel of Ancient Greece St Martin s Griffin ISBN 978 1250062567 Daha fazla okumaGutenberg Projesi E Metin Adelaide Universitesi nde Anabasis Alvarez Rico Mauricio 2002 Gabaldon Martinez Maria del Mar Ed The Greek military camp in the Ten Thousand s army Gladius Ispanyolca ve Ingilizce 22 1 Madrid Ispanya ss 29 56 doi 10 3989 gladius 2002 55 ISSN 0436 029X 31 Ocak 2008 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Temmuz 2021