On İki Ada Türkleri, Trablusgarp Savaşı'ndaki İtalyan işgali sonrasında bu ülkenin yönetimine geçen On İki Ada'nın 1947'de Yunanistan'a bırakılmasıyla da Yunanistan vatandaşı haline gelmiş, günümüzde bu adalarda yaklaşık 5.000 kişilik bir nüfusa sahip Türk toplumu için ve bu toplum ile doğrudan bağları mevcut Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının memleketlerini ve/veya kökenlerini ifade etmek için kullanılan tanımdır. Söz konusu Türk toplumu özellikle Rodos ve İstanköy'de yoğunlaşmış olduğundan Rodos Türkleri veya İstanköy Türkleri tanımları da kullanılır. Rodos’ta yaşayan Türklerin sayısı 3.000 ve İstanköy’de yaşayan Türklerin sayısı ise 2.000. Ayrıca, Adalılar deyimi veya içlerinden bazıları evvelce Girit'ten bu adalara göçmüş olduğundan ve/veya kültür benzerlikleri nedeniyle, kısmen doğru olacak şekilde, Giritliler deyimi de kullanılıyor olabilir.
Toplam nüfus | |
---|---|
6.000 | |
Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
Rodos, İstanköy | |
Diller | |
Din | |
Tarihçe
İtalyan yönetimi boyunca, adalardaki Yunanlar, Yunanistan ile birleşmek istediklerini söyleseler de; Türkler Osmanlı'ya katılmayı, bu olmazsa İtalyan egemenliğinde kalmayı isterler. Bu doğrultuda da 1919 yılında Rodos ve İstanköy Mudafa-i Hukuk-ı İslamiye Cemiyet’ini kurarlar.
II. Dünya Savaşı'ndan sonra Yunanistan'a katılan adalarda 9.000'den az Müslüman Yunan vatandaşı oldu (1947). Yunan idaresinde Türkiye'ye devamlı göç verildi, özellikle 1954, 1964-65 ve 1972-74 arasında göç arttı. Bu dönemde 10.000'den fazla kişinin göç ettiği tahmin ediliyor. Adalardaki Müslümanların önemli bir kısmı 1974'te Türkiye'ye kaçtı. Şimdiki Müslüman nüfusunun aşağı yukarı 25%'nin aslı, adalara 19./20. yüzyılda yerleşen Girit muhacirleridir.
Rodos Türkleri
Adalardaki Türkler, 1923 yılında On İki Ada İtalyan yönetiminde olduğu için Yunanistanla yapılan mübadeleden etkilenmemişlerdir. Ama yine de Türkiye'ye gelmek isteyenler Atatürk'ün emriyle önce Fethiye'ye, sonra da Marmaris'e bağlı Turgutköy, Delikliyol mevkiine yerleştirilmişlerdir.
İstanköy Türkleri
1522'de, Osmanlı fethi sonrası sayıma göre Narince (Narence)'de 17 mahalle-505 hane, Pili'de 8 mahalle-404 hane ve Kefaroz'da 4 mahalle-216 hane Rum bulunmaktadır. Adanın Türkleştirilmesi için 79 gönüllü Türk hanesi, Narince'e yerleştirilir. Zaman içinde iskan politikası çerçevesinde çeşitli başka gruplar da adaya yerleştirilir. Örneğin, 1892 yılında doğudan Hemond Aşireti bir kısmı İstanköy'e olmak üzere Ege adalarına yerleştirilir. Bir diğer önemli iskan olayı ise Giritli muhacirlerdir. İstanköy ve Rodos'a toplam 1.430 Girit muhaciri iskân ettirilmiştir. Aynı zamanda ada kimi Osmanlı yetkililer ve aileleri için sürgün yeriydi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b Clogg, Richard (2002), Minorities in Greece, Hurst & Co. Publishers, , sayfa 84.
- ^ "Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu (ABTTF) – "ABTTF, Rodos ve İstanköy'e çalışma ziyaretinde bulundu" - 21.08.2009". 9 Mart 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Temmuz 2011.
- ^ "Istankoy.org – "İstanköy'den Kos'a"". 23 Şubat 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Temmuz 2011.
- ^ a b . 16 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2011.
- ^ a b c Konstantinos, Tsitselikis (2012), Old and New Islam in Greece, Martinus Nijhoff Publishers, ,, sayfa 103-104.
- ^ "Milliyet Gazetesi, 17 Mart 2011, "Atatürk'ün emaneti Rodoslu Türkler 86 yıldır elektriksiz"". 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Temmuz 2011.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
On Iki Ada Turkleri Trablusgarp Savasi ndaki Italyan isgali sonrasinda bu ulkenin yonetimine gecen On Iki Ada nin 1947 de Yunanistan a birakilmasiyla da Yunanistan vatandasi haline gelmis gunumuzde bu adalarda yaklasik 5 000 kisilik bir nufusa sahip Turk toplumu icin ve bu toplum ile dogrudan baglari mevcut Turkiye Cumhuriyeti vatandaslarinin memleketlerini ve veya kokenlerini ifade etmek icin kullanilan tanimdir Soz konusu Turk toplumu ozellikle Rodos ve Istankoy de yogunlasmis oldugundan Rodos Turkleri veya Istankoy Turkleri tanimlari da kullanilir Rodos ta yasayan Turklerin sayisi 3 000 ve Istankoy de yasayan Turklerin sayisi ise 2 000 Ayrica Adalilar deyimi veya iclerinden bazilari evvelce Girit ten bu adalara gocmus oldugundan ve veya kultur benzerlikleri nedeniyle kismen dogru olacak sekilde Giritliler deyimi de kullaniliyor olabilir On Iki Ada TurkleriRodos ta bir Osmanli camisi Toplam nufus6 000Onemli nufusa sahip bolgelerRodos IstankoyDillerTurkce YunancaDinIslamTarihceItalyan yonetimi boyunca adalardaki Yunanlar Yunanistan ile birlesmek istediklerini soyleseler de Turkler Osmanli ya katilmayi bu olmazsa Italyan egemenliginde kalmayi isterler Bu dogrultuda da 1919 yilinda Rodos ve Istankoy Mudafa i Hukuk i Islamiye Cemiyet ini kurarlar II Dunya Savasi ndan sonra Yunanistan a katilan adalarda 9 000 den az Musluman Yunan vatandasi oldu 1947 Yunan idaresinde Turkiye ye devamli goc verildi ozellikle 1954 1964 65 ve 1972 74 arasinda goc artti Bu donemde 10 000 den fazla kisinin goc ettigi tahmin ediliyor Adalardaki Muslumanlarin onemli bir kismi 1974 te Turkiye ye kacti Simdiki Musluman nufusunun asagi yukari 25 nin asli adalara 19 20 yuzyilda yerlesen Girit muhacirleridir Rodos Turkleri Adalardaki Turkler 1923 yilinda On Iki Ada Italyan yonetiminde oldugu icin Yunanistanla yapilan mubadeleden etkilenmemislerdir Ama yine de Turkiye ye gelmek isteyenler Ataturk un emriyle once Fethiye ye sonra da Marmaris e bagli Turgutkoy Delikliyol mevkiine yerlestirilmislerdir Istankoy Turkleri 1522 de Osmanli fethi sonrasi sayima gore Narince Narence de 17 mahalle 505 hane Pili de 8 mahalle 404 hane ve Kefaroz da 4 mahalle 216 hane Rum bulunmaktadir Adanin Turklestirilmesi icin 79 gonullu Turk hanesi Narince e yerlestirilir Zaman icinde iskan politikasi cercevesinde cesitli baska gruplar da adaya yerlestirilir Ornegin 1892 yilinda dogudan Hemond Asireti bir kismi Istankoy e olmak uzere Ege adalarina yerlestirilir Bir diger onemli iskan olayi ise Giritli muhacirlerdir Istankoy ve Rodos a toplam 1 430 Girit muhaciri iskan ettirilmistir Ayni zamanda ada kimi Osmanli yetkililer ve aileleri icin surgun yeriydi Ayrica bakinizTurk halklari Rodos ve On Iki Ada nin Isgali Rodos TurkmenleriKaynakca a b Clogg Richard 2002 Minorities in Greece Hurst amp Co Publishers ISBN 1850657068 sayfa 84 Avrupa Bati Trakya Turk Federasyonu ABTTF ABTTF Rodos ve Istankoy e calisma ziyaretinde bulundu 21 08 2009 9 Mart 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Temmuz 2011 Istankoy org Istankoy den Kos a 23 Subat 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Temmuz 2011 a b 16 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2011 a b c Konstantinos Tsitselikis 2012 Old and New Islam in Greece Martinus Nijhoff Publishers ISBN 9004221522 sayfa 103 104 Milliyet Gazetesi 17 Mart 2011 Ataturk un emaneti Rodoslu Turkler 86 yildir elektriksiz 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Temmuz 2011