Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Open Archives Initiative Protocol for Metadata Harvesting (OAI-PMH) Açık Arşivler Girişimi tarafından geliştirilen bir protokoldür. Bu protokol bir arşivdeki metadata tanımlarını harmanlamak (ya da toplamak) için kullanılır. Böylece birçok arşivden metadata kullanılarak servisler oluşturulabilir. OAI-PMH'nin bir uygulamasının, Dublin Core'da onu temsil eden metadatayı desteklemesi gerekir, ama ayrıca ek temsilleri de destekleyebilir.
Protokol genellikle sadece OAI Protokolü olarak kullanılır.
OAI-PMH HTTP üzerinden XML'i kullanır. Version 2.0 2002 yılında piyasaya sürülmüştür, belge en son 2015'te düzenlenmiştir. Creative Commons lisansı BY-SA'ya sahiptir.
Tarihçe
1990'ların sonlarında, Herbert Van de Sompel (Gent Üniversitesi) Los Alamos Ulusal Laboratuvarındaki (ABD) araştırmacılarla ve kütüphanecilerle çalışıyordu ve e-print sunucularının birlikte çalışabilirliği ve dijitalleştirme ile alakalı zorlukları tartışmak üzere bir toplantı çağrısında bulundu. Toplantı Santa Fe, New Mexico'da, Ekim 1999'da yapıldı. Toplantıdan çıkan anahtar bir gelişme de e-print sunucularının metadatayı açığa çıkarmasına izin veren bir arayüzün tanımının yapılması oldu. Bu arayüze/protokole "Santa Fe Konvansiyonu" adı verildi.
2000'de ACM Dijital Kütüphaneler Konferansında ve başka yerlerde Santa Fe Konvansiyonundaki düşünceleri paylaşmak amacıyla birkaç çalıştay yapıldı. Bu çalıştaylarda fark edildi ki, e-print toplumunun yaşadığı problemleri; kütüphaneler, müzeler, dergi yayınlayanlar ve dağıtılmış kaynakları paylaşmaya ihtiyacı olanlar da yaşıyordu. Bu ihtiyaçlara karşılık vermek amacıyla, the Coalition for Networked Information ve Digital Library Federation maddi destek sağladı ve Herbert Van de Sompel and Carl Lagoze tarafından yönetilecek bir Açık Arşivler Girişimi sekreteryası kuruldu. OAI, Santa Fe Konvansiyonunda oluşturulmuş arayüzü geliştirmek amacıyla Cornell Üniversitesinde (Ithaca, New York) Eylül 2000'de toplandı.
OAI-PMH version 1.0 Ocak 2001'de Washington D.C. ve Şubatta Berlin'de halka tanıtıldı. W3C tarafından XML standardına yapılan modifiasyonlar OAI-PMH'ye de küçük modifikasyonlar gerektirdi ve version 1.1 meydana geldi. En güncel versiyon olan, 2.0, Haziran 2002'de çıktı. Birçak teknik değişiklik ve geliştirme içermektedir..
Tescilleri
OAI Protokolü birçok dijital kütüphane, kurumsal yazılım havuzları ve dijital arşivler tarafından kabul edildi. Kayıt olmak zorunlu olmamakla beraber, önerilmektedir.
OAI uyumlu yazılım havuzlarının bazı büyük tescilleri:
- The Open Archives list of registered OAI repositories 23 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- The OAI registry at University of Illinois at Urbana-Champaign 1 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kullanımı
Ticari arama motorları daha fazla kaynak bulmak amacıyla OAI-PMH'ı kullanmaya başladı. Google OAI-PMH'ı Avustralya Ulusal Kütüphanesi Digital Object Repository 'den bilgi toplamak amacıyla kullanıyor. 2004'te, Yahoo!, OAI-PMH metadata harmanlama ile alınmış olan içeriği OAIster (Michigan Üniversitesi)'den topladı . Google OAI-PMH'i kenidlerinin Site haritası protokolünün bir parças olarak kabul etti ama 2008'de bu kararından vazgeçti.Wikimedia OAI-PMH veri havuzunu, Wikipedia ve arama motorları için ilgili site güncellemeleri için kullanıyor. Her gün binlerce dosyanın harmanlanmasıyla uğraşılırken,OAI-PMH ağ trafiğini hafifletmekte ve başka kaynakların kullanılmasına yardımcı olabilir. NASA'nın Mercury: Metadata Search System'i OAI-PMH'i her gün Global Change Master Directory (GCMD)'den binlerce metadata toplamakta kullanıyor.
mod_oai projesi ise OAI-PMH'i to içeriği Apache HTTP Sunucusu tarafından erişilebilir olan web tarayıcılarına açmak için kullanıyor.
Yazılım
OAI-PMH, harmanlayıcıların veri havuzlarından güncellenmiş kayıtlar üzerinden bilgi istediği istemci-sunucu mimarisine dayanır, in which "harvesters" request information on update. Data sağlayıcıları, Dublin Core formatında XML metadatası sağlamak zorundadır, ayrıca farklı XML formatlarında da sunabilirler.
Birçok yazılım sistemi OAI-PMH'i destekliyor. Bunlar, Southampton Üniversitesinden Fedora, GNU EPrints, Public Knowledge Project'den Open Journal Systems, Massachusetts Teknoloji Enstitüsünden Desire2Learn, Pisa Üniversitesinden DSpace, HyperJournal, Digibis'ten Digibib, Ex Libris'ten Primo, DigiTool, Rosetta and MetaLib, PTFS 26 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .'ten ArchivalWare, Lugano,İsviçre'deki eLab den DOOR, PANGAEA (data library), den panFMP ve Roaring Development ve jOAI den SimpleDL.
Arşivler
arXiv ve CERN belge sunucusunun da içinde bulunduğu birçok büyük arşiv bu protokolü desteklemektedir.
Çalıştaylar
CERN'de 2001den beri süzenli olarak çalıştaylar düzenlenmektedir. Artık Cenevre Üniversitesi ve CERN tarafından her iki yılda bir Haziranda ortaklaşa düzenlenmektedir. OAI8 24 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Haziran 2013'te düzenlendi ve OAI9 2015'te düzenlenecektir.
Ayrıca bakınız
- Data format management
- Digital curation
- Digital preservation
- File format
- Library of Congress Digital Library project
- Dublin Core
- National Digital Information Infrastructure and Preservation Program
- Metadata Encoding and Transmission Standard maintained by the Library of Congress
- Preservation Metadata: Implementation Strategies (PREMIS)
- LOCKSS
- Search as a service
- Web archiving
Notlar
- ^ a b Marshall Breeding (September 2002).
- ^ . 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2015.
- ^ "Coalition for Networked Information". 13 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ekim 2015.
- ^ "Digital Library Federation". 24 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ekim 2015.
- ^ "National Library of Australia Digital Object Repository". 14 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ekim 2015.
- ^ "Google Webmaster blog". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ekim 2015.
- ^ "Wikimedia update feed service".
- ^ "incremental harvesting". 18 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ekim 2015.
- ^ R. Devarakonda, G. Palanisamy, J. Green and B. Wilson (2010).
- ^ "eLab". 17 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ekim 2015.
- ^ "panFMP". 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Nisan 2022.
- ^ . 15 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2015.
Kaynakça
- Carl Lagoze and Herbert Van de Sompel (2001). "The Open Archives Initiative: Building a Low-Barrier Interoperability Framework 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .". Proceedings of the first ACM/IEEE-CS Joint Conference on Digital Libraries (JCDL'01). pp. 54–62. External link in
|chapter=(help) - Lynch, Clifford A. (2001). . ARL Bimonthly Report 217.
- Frank McCown, Xiaoming Liu, Michael L. Nelson and Mohammed Zubair (March–April 2006). "Search Engine Coverage of the OAI-PMH Corpus" 21 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (PDF). IEEE Internet Computing 10 (2): 66–73. doi:10.1109/MIC.2006.41.
- Herbert Van de Sompel and Carl Lagoze (2000). "The Santa Fe Convention of the Open Archives Initiative". D-Lib Magazine 6 (2). doi:10.1045/february2000-vandesompel-oai.
- Herbert Van de Sompel, Jeffrey A. Young, and Thomas B. Hickey (2003). "Using the OAI-PMH ... Differently". D-Lib Magazine 9 (7/8). doi:10.1045/july2003-young.
- Ranjeet Devarakonda, Giri Palanisamy, Jim Green and Bruce Wilson (2010). "Data sharing and retrieval uses OAI-PMH". Earth Science Informatics (Springer Berlin / Heidelberg) 4 (1): 1–5. doi:10.1007/s12145-010-0073-0.
Dış bağlantılar
- Protocol specification 11 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- National Library of Congress, Digital Collections and Programs 25 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Library of Congress, National Digital Information Infrastructure and Preservation Program 23 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Library of Congress, Web Capture 7 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Open Archives Initiative Protocol for Metadata Harvesting OAI PMH Acik Arsivler Girisimi tarafindan gelistirilen bir protokoldur Bu protokol bir arsivdeki metadata tanimlarini harmanlamak ya da toplamak icin kullanilir Boylece bircok arsivden metadata kullanilarak servisler olusturulabilir OAI PMH nin bir uygulamasinin Dublin Core da onu temsil eden metadatayi desteklemesi gerekir ama ayrica ek temsilleri de destekleyebilir Open Archives Initiative Protocol for Metadata Harvesting Protokol genellikle sadece OAI Protokolu olarak kullanilir OAI PMH HTTP uzerinden XML i kullanir Version 2 0 2002 yilinda piyasaya surulmustur belge en son 2015 te duzenlenmistir Creative Commons lisansi BY SA ya sahiptir Tarihce1990 larin sonlarinda Herbert Van de Sompel Gent Universitesi Los Alamos Ulusal Laboratuvarindaki ABD arastirmacilarla ve kutuphanecilerle calisiyordu ve e print sunucularinin birlikte calisabilirligi ve dijitallestirme ile alakali zorluklari tartismak uzere bir toplanti cagrisinda bulundu Toplanti Santa Fe New Mexico da Ekim 1999 da yapildi Toplantidan cikan anahtar bir gelisme de e print sunucularinin metadatayi aciga cikarmasina izin veren bir arayuzun taniminin yapilmasi oldu Bu arayuze protokole Santa Fe Konvansiyonu adi verildi 2000 de ACM Dijital Kutuphaneler Konferansinda ve baska yerlerde Santa Fe Konvansiyonundaki dusunceleri paylasmak amaciyla birkac calistay yapildi Bu calistaylarda fark edildi ki e print toplumunun yasadigi problemleri kutuphaneler muzeler dergi yayinlayanlar ve dagitilmis kaynaklari paylasmaya ihtiyaci olanlar da yasiyordu Bu ihtiyaclara karsilik vermek amaciyla the Coalition for Networked Information ve Digital Library Federation maddi destek sagladi ve Herbert Van de Sompel and Carl Lagoze tarafindan yonetilecek bir Acik Arsivler Girisimi sekreteryasi kuruldu OAI Santa Fe Konvansiyonunda olusturulmus arayuzu gelistirmek amaciyla Cornell Universitesinde Ithaca New York Eylul 2000 de toplandi OAI PMH version 1 0 Ocak 2001 de Washington D C ve Subatta Berlin de halka tanitildi W3C tarafindan XML standardina yapilan modifiasyonlar OAI PMH ye de kucuk modifikasyonlar gerektirdi ve version 1 1 meydana geldi En guncel versiyon olan 2 0 Haziran 2002 de cikti Bircak teknik degisiklik ve gelistirme icermektedir TescilleriOAI Protokolu bircok dijital kutuphane kurumsal yazilim havuzlari ve dijital arsivler tarafindan kabul edildi Kayit olmak zorunlu olmamakla beraber onerilmektedir OAI uyumlu yazilim havuzlarinin bazi buyuk tescilleri The Open Archives list of registered OAI repositories 23 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde The OAI registry at University of Illinois at Urbana Champaign 1 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde KullanimiTicari arama motorlari daha fazla kaynak bulmak amaciyla OAI PMH i kullanmaya basladi Google OAI PMH i Avustralya Ulusal Kutuphanesi Digital Object Repository den bilgi toplamak amaciyla kullaniyor 2004 te Yahoo OAI PMH metadata harmanlama ile alinmis olan icerigi OAIster Michigan Universitesi den topladi Google OAI PMH i kenidlerinin Site haritasi protokolunun bir parcas olarak kabul etti ama 2008 de bu kararindan vazgecti Wikimedia OAI PMH veri havuzunu Wikipedia ve arama motorlari icin ilgili site guncellemeleri icin kullaniyor Her gun binlerce dosyanin harmanlanmasiyla ugrasilirken OAI PMH ag trafigini hafifletmekte ve baska kaynaklarin kullanilmasina yardimci olabilir NASA nin Mercury Metadata Search System i OAI PMH i her gun Global Change Master Directory GCMD den binlerce metadata toplamakta kullaniyor mod oai projesi ise OAI PMH i to icerigi Apache HTTP Sunucusu tarafindan erisilebilir olan web tarayicilarina acmak icin kullaniyor YazilimOAI PMH harmanlayicilarin veri havuzlarindan guncellenmis kayitlar uzerinden bilgi istedigi istemci sunucu mimarisine dayanir in which harvesters request information on update Data saglayicilari Dublin Core formatinda XML metadatasi saglamak zorundadir ayrica farkli XML formatlarinda da sunabilirler Bircok yazilim sistemi OAI PMH i destekliyor Bunlar Southampton Universitesinden Fedora GNU EPrints Public Knowledge Project den Open Journal Systems Massachusetts Teknoloji Enstitusunden Desire2Learn Pisa Universitesinden DSpace HyperJournal Digibis ten Digibib Ex Libris ten Primo DigiTool Rosetta and MetaLib PTFS 26 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ten ArchivalWare Lugano Isvicre deki eLab den DOOR PANGAEA data library den panFMP ve Roaring Development ve jOAI den SimpleDL ArsivlerarXiv ve CERN belge sunucusunun da icinde bulundugu bircok buyuk arsiv bu protokolu desteklemektedir CalistaylarCERN de 2001den beri suzenli olarak calistaylar duzenlenmektedir Artik Cenevre Universitesi ve CERN tarafindan her iki yilda bir Haziranda ortaklasa duzenlenmektedir OAI8 24 Kasim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Haziran 2013 te duzenlendi ve OAI9 2015 te duzenlenecektir Ayrica bakinizData format management Digital curation Digital preservation File format Library of Congress Digital Library project Dublin Core National Digital Information Infrastructure and Preservation Program Metadata Encoding and Transmission Standard maintained by the Library of Congress Preservation Metadata Implementation Strategies PREMIS LOCKSS Search as a service Web archivingNotlar a b Marshall Breeding September 2002 14 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ekim 2015 Coalition for Networked Information 13 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ekim 2015 Digital Library Federation 24 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ekim 2015 National Library of Australia Digital Object Repository 14 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ekim 2015 Google Webmaster blog 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ekim 2015 Wikimedia update feed service incremental harvesting 18 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ekim 2015 R Devarakonda G Palanisamy J Green and B Wilson 2010 eLab 17 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ekim 2015 panFMP 28 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Nisan 2022 15 Ocak 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ekim 2015 KaynakcaCarl Lagoze and Herbert Van de Sompel 2001 The Open Archives Initiative Building a Low Barrier Interoperability Framework 24 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Proceedings of the first ACM IEEE CS Joint Conference on Digital Libraries JCDL 01 pp 54 62 External link in chapter help Lynch Clifford A 2001 ARL Bimonthly Report 217 Frank McCown Xiaoming Liu Michael L Nelson and Mohammed Zubair March April 2006 Search Engine Coverage of the OAI PMH Corpus 21 Subat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde PDF IEEE Internet Computing 10 2 66 73 doi 10 1109 MIC 2006 41 Herbert Van de Sompel and Carl Lagoze 2000 The Santa Fe Convention of the Open Archives Initiative D Lib Magazine 6 2 doi 10 1045 february2000 vandesompel oai Herbert Van de Sompel Jeffrey A Young and Thomas B Hickey 2003 Using the OAI PMH Differently D Lib Magazine 9 7 8 doi 10 1045 july2003 young Ranjeet Devarakonda Giri Palanisamy Jim Green and Bruce Wilson 2010 Data sharing and retrieval uses OAI PMH Earth Science Informatics Springer Berlin Heidelberg 4 1 1 5 doi 10 1007 s12145 010 0073 0 Dis baglantilarProtocol specification 11 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde National Library of Congress Digital Collections and Programs 25 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Library of Congress National Digital Information Infrastructure and Preservation Program 23 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Library of Congress Web Capture 7 Agustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde