Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Optik illüzyon (görsel illüzyon) ya da göz yanılsaması, görsel olarak algılanan görüntüler ile nesnel gerçekliğin farklı olduğu durumlar için kullanılan terimdir. Göz tarafından toplanan ve beyinde işlenen bilgiler uyaran kaynağının fiziksel ölçümü ile uyuşmayan bir algı oluşturur. Temel olarak 3 tipi vardır: Değişmez optik illüzyonlar ile temsil ettiği nesnelerden farklı algılanan görüntüler oluşturulur, fizyolojik optik illüzyonlar gözlerin ve beynin belirli bir tür aşırı uyarılması (parlaklık, renk, boyut, konum, eğim, hareket) ile etki gösterir ve bilişsel illüzyonlar, bilinçsiz çıkarımlar sonucu oluşur.
Fizyolojik illüzyonlar
Fizyolojik yanılsamaların; parlak ışıkları izleyen ardıl görüntüde olduğu gibi ya da aşırı derecede uzun değişken desenlere adapte uyaranlarda (koşullu algısal ikincil etki) olduğu gibi; parlaklık, renk, konum, boyut, hareket, vb. rakip uyarı yarışı veya içerik etkileşimi suretiyle göz veya beyin üzerinde aşırı uyarım etkisi olduğu tahmin ediliyor. Teoriye göre; bir uyarıcı, görsel işlemenin erken dönemlerinde kendine ayrılmış sinir yolunu takip eder. Bu yoğun ve yineleyici aktivite bitişikteki aktif kanallarla etkileşime neden olarak fizyolojik bir dengesizlik oluşturarak algıyı değiştirir.
Hermann'ın ve biyolojik bir yaklaşımla en iyi açıklanan iki yanılsamadır. , algı bölgesindeki retinanın ışık ve karanlık reseptörleri aktif olmak için birbirleriyle yarış içerisine girerlerken birbirlerini etkilemeleridir. Bu açıklama Mach bantları izlerken renklerin etrafında neden artan ve azalan parlaklıklar gördüğümüzü açıklamaktadır. Bir reseptör aktifleştiğinde kendine komşu reseptörü inhibe eder. Bu inhibisyon kenarları vurgulayarak, oluşturur. Hermann ızgara illüzyonunda gri noktalar kesişim yerlerinde görülürler çünkü artmış karanlık çevrenin sonucu olarak inhibitör cevap oluşmuştur. Yeni çalışmalarda "ampirik" yaklaşımlar optik yanılsamalarda olayların açıklanmasında başarı gösterdi ve yanal inhibisyona dayanan teorilerle mücadele etmektedirler ( Howe ve ark. 2005).
Bilişsel illüzyonlar
Bilişsel yanılsamalara dünya hakkındaki varsayımların etkileşimi ile ortaya çıkan "bilinçsiz çıkarımlar"ın yol açtığı varsayılır. Bu fikir ilk olarak 19. yüzyılda Hermann Helmholtz tarafından ortaya atılmıştır. Bilişsel yanılsamalar yaygın olarak , deforme yanılsamalar, paradoks illüzyonlar ya da kurmaca yanılsamalar olarak ayrılırlar.
- Belirsiz görüntü; resim ya da nesneler arasında alternatif yorumlara neden olan bir algısal geçiş oluşmaktadır. iyi bilinen bir örneğidir, başka bir örneği de .
- Deforme veya geometrik optik illüzyonlar; büyüklük, uzunluk, pozisyon veya eğrilik çarpıtmaları ile karakterizedir. Çarpıcı bir örneği . Diğer örnekler ise ünlü ve .
- Paradoks yanılsamalar; veya imkânsız merdiven gibi paradoksal ya da imkânsız olan nesneler tarafından oluşturulan görüntülerdir, diğerleri; M. C. Escher'in ve örnekleridir.
- Kurmaca yanılsamalar; Bir şekil herhangi bir uyarı olmadan algılandığı zaman bahsedilir.
Bilişsel yanılsamaların açıklaması
Algısal organizasyon
Dünya anlayışı için gelen duyguları anlamlı bilgiler haline çevirmek gereklidir. Gestalt psikologlarına göre bunu yapmanın tek yolu duyusal uyaranları algılayan bireyin bunu anlamlı bir bütün halinde algılamasıdır. Tavşan-ördek illüzyonunda olduğu gibi bakış yönüne göre görüntü tavşan ya da ördek olabilmektedir. Burada şekil ve zemin yanılsaması ile zemin algısına göre şekil değişebilmektedir.
Ayrıca Gestalt Teorisi Kanizsa Üçgeni'nde olduğu gibi hayali hatların oluşumunu da açıklayabilir. Burada gerçekte var olmadığı halde beyaz bir üçgen algılanmaktadır. Beynin tanıdık basit nesneleri görme ihtiyacı vardır ve tek tek öğelerden bir "bütün" görüntüsünü oluşturma eğilimi vardır. Gestalt, Almanca "form" veya "şekil" anlamına gelir.
Derinlik ve hareket algılama
İllüzyonlar temel olarak üç boyutlu nesneleri ikinci boyutta algılamaya çalışma ile ilgilidir. beyin ikinci boyuttan üçüncü boyutu kavramaya çalışırken derinlik hissi algısı bir yanılsamaya yol açar. Burada her iki sarı çizgide aynı boyda olmasına rağmen beyin perspektif algısı nedeniyle üstteki çizgiyi daha uzun algılama eğilimindedir.
ve bir dizi duyusal illüzyondan sorumludur. Örneğin animasyon filmleri beynin hızla arka arkaya üretilen biraz değişik görüntülerin bir hareket olarak algıladığı yanılsamaya dayanmaktadır. Bir diğer örnek; bir uçak gibi büyük bir nesneyi yavaş hareket ediyormuş gibi bir araba gibi uçağa göre küçük bir nesneyi ise daha hızlı hareket ediyormuş gibi algılamamızdır. Aslında bir uçak bir otomobile göre çok daha hızlıdır.
Renk ve parlaklık sabitliği
Burada algısal sabitlik yanılsamanın temel kaynağıdır. Renk sabitliği ve parlaklık sabitliği tanıdık bir nesneyi ondan yansıyan ışığın miktarı veya rengi ne olursa olsun aynı renkte görünür olmasından sorumludur. Bilinmedik bir nesneyi çevreleyen bölgenin parlaklığı veya rengi değiştiğinde nesnede algılanan renk veya kontrast değişimi bir yanılsama oluşturulabilir.
Nesne sabitliği
Renk ve parlaklık sabitliği algısında olduğu gibi, beynin tutarlı bir şekil veya boyuta sahip tanıdık nesneleri anlama yeteneği vardır. Örneğin bir kapının açık ve kapalı olarak görüntüsünün retina üzerinde nasıl değişebileceğine bakılmaksızın dikdörtgen olarak algılanır. Alışılmadık nesneler her zaman şekil sabitliği kurallarına uymaz ve bakış açısı değiştiğinde değişebilirler. Shepard değişen masa illüzyonu şekil sabitliği bozulmasına dayalı illüzyona bir örnektir.
Gelecek algısı
New York'ta 'de araştırmacı olan ve optik illüzyonlarla ilgilenen Mark Changizi, görsel yanılsamalara neden olarak en fazla insanların uyanıkken deneyimlediği bir nöral gecikmeden bahsetmektedir. Işık retinaya çarptığında, saniyenin onda birinde beyin sinyallerine çevirerek dünyanın görsel bir algısını oluşturur.
Bilim insanları gecikmeyi bilmektedirler ancak hâlâ insanların bunu nasıl telafi ettikleri tartışılmaktadır. Bir öneriye göre insan motor sistemi her nasılsa gecikmeyi telafi etmek için hareketlerimiz değiştirmektedir.
Changizi insan görme sisteminin nöral gecikmeleri telafi etmek için geleceğe yönelik bir saniyenin onda biri sürede meydana gelecek görüntüler oluşturma kapasitesinde evrimleşmiş olduğunu iddia etmektedir.
Beynimizle geleceği algılamak istediğimizde ve bu algıların gerçeklikle uyuşmaması durumunda illüzyon oluşur. Örneğin, isimli yanılsamada merkezi bir nokta etrafında bisiklet tekeri telleri varmış gibi görünmektedir. Bunun yanında merkez noktaya paralel iki dikey çizgi görünmektedir. İllüzyon burada bizim gelecek görüşü kabiliyetimizi harekete geçirmekte ve hareket ediyormuşuz izlenimi vermektedir. Biz aslında hareket etmediğimizden ve şekil sabit olduğundan düz çizgilerde eğimli olanlar gibi görünmektedir.
Sanatçılar
Optik illüzyonlar üzerinde çalışan bazı sanatçılara M. C. Escher, , Salvador Dalí, Giuseppe Arcimboldo, Marcel Duchamp, , Victor Vasarely ve örnek verilebilir.
İllüzyonlar üzerinde çalışan çağdaş sanatçılara Octavio Ocampo, , , , , , , Ben Heine ve örnek verilebilir.
Optik illüzyonlar ayrıca filmlerde tekniği olarak kullanılır.
Bilişsel süreçler hipotezi
Galeri
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
Düz çizgiler
-
![image]()
Algısal olarak oluşturulan küp
-
![image]()
illüzyon animasyonu
-
![image]()
Penrose üçgeni
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Changizi, Mark A. et al. (2008): Perceiving the Present and a Systematization of Illusions. Cognitive Science 32,3 : 459-503. (pdf)22 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Eagleman, D.M. (2001) Visual Illusions and Neurobiology. Nature Reviews Neuroscience. 2(12): 920-6. (pdf)18 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Gregory Richard (1997) Knowledge in perception and illusion. Phil. Trans. R. Soc. Lond. B 352:1121-1128. (pdf)4 Nisan 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Purves D, Lotto B (2002) Why We See What We Do: An Empirical Theory of Vision. Sunderland, MA: Sinauer Associates.
- Purves D, Lotto RB, Nundy S (2002) Why We See What We Do. American Scientist 90 (3): 236-242.
- Purves D, Williams MS, Nundy S, Lotto RB (2004) Perceiving the intensity of light. Psychological Rev. Vol. 111: 142-158.
- Renier, L., Laloyaux, C., Collignon, O., Tranduy, D., Vanlierde, A., Bruyer, R., De Volder, A.G. (2005). The Ponzo illusion using auditory substitution of vision in sighted and early blind subjects. Perception, 34, 857–867.
- Renier, L., Bruyer, R., & De Volder, A. G. (2006). Vertical-horizontal illusion present for sighted but not early blind humans using auditory substitution of vision. Perception & Psychophysics, 68, 535–542.
- Yang Z, Purves D (2003) A statistical explanation of visual space. Nature Neurosci 6: 632-640.
Kaynakça
- ^ Pinel, J. (2005) Biopsychology (6th ed.). Boston: Allyn & Bacon.
- ^ Howe, Catherine Q., Yang, Zhiyong, & Purves, Dale (2005). The Poggendorff illusion explained by natural scene geometry. PNAS 102(21): 7707-7712.
- ^ a b Myers, D. (2003). Psychology in Modules, (7th ed.) New York: Worth.
- ^ Bach, Michael (4 Ocak 2010). . http://www.michaelbach.de/ot/index.html 86 Optical Illusions & Visual Phenomena. Michael Bach. 27 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2010.
|eser=dış bağlantı () - ^ Key to All Optical Illusions Discovered 5 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Jeanna Bryner, Senior Writer, LiveScience.com 6/2/08. His research on this topic is detailed in the May/June 2008 issue of the journal Cognitive Science.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Optical illusion ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Optical illusions and perception paradoxes28 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by Archimedes Lab
- Project LITE Atlas of Visual Phenomena29 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Akiyoshi's illusion pages26 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Professor Akiyoshi KITAOKA's anomalous motion illusions
- Spiral Or Not?18 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by Enrique Zeleny,
- Hunch Optical Illusions1 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by Hunch
- Silencing awareness of visual change by motion11 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by Harvard vision lab
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Optik illuzyon gorsel illuzyon ya da goz yanilsamasi gorsel olarak algilanan goruntuler ile nesnel gercekligin farkli oldugu durumlar icin kullanilan terimdir Goz tarafindan toplanan ve beyinde islenen bilgiler uyaran kaynaginin fiziksel olcumu ile uyusmayan bir algi olusturur Temel olarak 3 tipi vardir Degismez optik illuzyonlar ile temsil ettigi nesnelerden farkli algilanan goruntuler olusturulur fizyolojik optik illuzyonlar gozlerin ve beynin belirli bir tur asiri uyarilmasi parlaklik renk boyut konum egim hareket ile etki gosterir ve bilissel illuzyonlar bilincsiz cikarimlar sonucu olusur Bir optik illuzyon A karesi B karesi ile tamamen ayni tonda gri renge sahip Illuzyonun yeniden yapimiFizyolojik illuzyonlarBir pariltili Sekil konum renk ve 3D kesisme noktalarinda siyah noktalar yanilsamasi uretmek icin birlesiyor Fizyolojik yanilsamalarin parlak isiklari izleyen ardil goruntude oldugu gibi ya da asiri derecede uzun degisken desenlere adapte uyaranlarda kosullu algisal ikincil etki oldugu gibi parlaklik renk konum boyut hareket vb rakip uyari yarisi veya icerik etkilesimi suretiyle goz veya beyin uzerinde asiri uyarim etkisi oldugu tahmin ediliyor Teoriye gore bir uyarici gorsel islemenin erken donemlerinde kendine ayrilmis sinir yolunu takip eder Bu yogun ve yineleyici aktivite bitisikteki aktif kanallarla etkilesime neden olarak fizyolojik bir dengesizlik olusturarak algiyi degistirir Hermann in ve biyolojik bir yaklasimla en iyi aciklanan iki yanilsamadir algi bolgesindeki retinanin isik ve karanlik reseptorleri aktif olmak icin birbirleriyle yaris icerisine girerlerken birbirlerini etkilemeleridir Bu aciklama Mach bantlari izlerken renklerin etrafinda neden artan ve azalan parlakliklar gordugumuzu aciklamaktadir Bir reseptor aktiflestiginde kendine komsu reseptoru inhibe eder Bu inhibisyon kenarlari vurgulayarak olusturur Hermann izgara illuzyonunda gri noktalar kesisim yerlerinde gorulurler cunku artmis karanlik cevrenin sonucu olarak inhibitor cevap olusmustur Yeni calismalarda ampirik yaklasimlar optik yanilsamalarda olaylarin aciklanmasinda basari gosterdi ve yanal inhibisyona dayanan teorilerle mucadele etmektedirler Howe ve ark 2005 Bilissel illuzyonlarBilissel yanilsamalara dunya hakkindaki varsayimlarin etkilesimi ile ortaya cikan bilincsiz cikarimlar in yol actigi varsayilir Bu fikir ilk olarak 19 yuzyilda Hermann Helmholtz tarafindan ortaya atilmistir Bilissel yanilsamalar yaygin olarak deforme yanilsamalar paradoks illuzyonlar ya da kurmaca yanilsamalar olarak ayrilirlar Belirsiz goruntu resim ya da nesneler arasinda alternatif yorumlara neden olan bir algisal gecis olusmaktadir iyi bilinen bir ornegidir baska bir ornegi de Deforme veya geometrik optik illuzyonlar buyukluk uzunluk pozisyon veya egrilik carpitmalari ile karakterizedir Carpici bir ornegi Diger ornekler ise unlu ve Paradoks yanilsamalar veya imkansiz merdiven gibi paradoksal ya da imkansiz olan nesneler tarafindan olusturulan goruntulerdir digerleri M C Escher in ve ornekleridir Kurmaca yanilsamalar Bir sekil herhangi bir uyari olmadan algilandigi zaman bahsedilir Bilissel yanilsamalarin aciklamasiAlgisal organizasyon Tersinir figurler ve vazoTavsan ordek illuzyonu Dunya anlayisi icin gelen duygulari anlamli bilgiler haline cevirmek gereklidir Gestalt psikologlarina gore bunu yapmanin tek yolu duyusal uyaranlari algilayan bireyin bunu anlamli bir butun halinde algilamasidir Tavsan ordek illuzyonunda oldugu gibi bakis yonune gore goruntu tavsan ya da ordek olabilmektedir Burada sekil ve zemin yanilsamasi ile zemin algisina gore sekil degisebilmektedir Kanizsa ucgeni Ayrica Gestalt Teorisi Kanizsa Ucgeni nde oldugu gibi hayali hatlarin olusumunu da aciklayabilir Burada gercekte var olmadigi halde beyaz bir ucgen algilanmaktadir Beynin tanidik basit nesneleri gorme ihtiyaci vardir ve tek tek ogelerden bir butun goruntusunu olusturma egilimi vardir Gestalt Almanca form veya sekil anlamina gelir Derinlik ve hareket algilama Illuzyonlar temel olarak uc boyutlu nesneleri ikinci boyutta algilamaya calisma ile ilgilidir beyin ikinci boyuttan ucuncu boyutu kavramaya calisirken derinlik hissi algisi bir yanilsamaya yol acar Burada her iki sari cizgide ayni boyda olmasina ragmen beyin perspektif algisi nedeniyle ustteki cizgiyi daha uzun algilama egilimindedir ve bir dizi duyusal illuzyondan sorumludur Ornegin animasyon filmleri beynin hizla arka arkaya uretilen biraz degisik goruntulerin bir hareket olarak algiladigi yanilsamaya dayanmaktadir Bir diger ornek bir ucak gibi buyuk bir nesneyi yavas hareket ediyormus gibi bir araba gibi ucaga gore kucuk bir nesneyi ise daha hizli hareket ediyormus gibi algilamamizdir Aslinda bir ucak bir otomobile gore cok daha hizlidir Renk ve parlaklik sabitligi Eszamanli Kontrast Illuzyonu Arka plan koyu griden acik griye kayan bir renk gecisine sahip Ortadaki yatay cizgi de acik griden koyu griye gecis gosteriyor gorunmekte ama aslinda tek renge sahipBu illuzyonda golgedeki ve aciktaki dairelerin renkleri farkli gorunmesine ragmen aslinda ayni tonda renklerdir Burada algisal sabitlik yanilsamanin temel kaynagidir Renk sabitligi ve parlaklik sabitligi tanidik bir nesneyi ondan yansiyan isigin miktari veya rengi ne olursa olsun ayni renkte gorunur olmasindan sorumludur Bilinmedik bir nesneyi cevreleyen bolgenin parlakligi veya rengi degistiginde nesnede algilanan renk veya kontrast degisimi bir yanilsama olusturulabilir Nesne sabitligi Renk ve parlaklik sabitligi algisinda oldugu gibi beynin tutarli bir sekil veya boyuta sahip tanidik nesneleri anlama yetenegi vardir Ornegin bir kapinin acik ve kapali olarak goruntusunun retina uzerinde nasil degisebilecegine bakilmaksizin dikdortgen olarak algilanir Alisilmadik nesneler her zaman sekil sabitligi kurallarina uymaz ve bakis acisi degistiginde degisebilirler Shepard degisen masa illuzyonu sekil sabitligi bozulmasina dayali illuzyona bir ornektir Gelecek algisi Hering illuzyonu New York ta de arastirmaci olan ve optik illuzyonlarla ilgilenen Mark Changizi gorsel yanilsamalara neden olarak en fazla insanlarin uyanikken deneyimledigi bir noral gecikmeden bahsetmektedir Isik retinaya carptiginda saniyenin onda birinde beyin sinyallerine cevirerek dunyanin gorsel bir algisini olusturur Bilim insanlari gecikmeyi bilmektedirler ancak hala insanlarin bunu nasil telafi ettikleri tartisilmaktadir Bir oneriye gore insan motor sistemi her nasilsa gecikmeyi telafi etmek icin hareketlerimiz degistirmektedir Changizi insan gorme sisteminin noral gecikmeleri telafi etmek icin gelecege yonelik bir saniyenin onda biri surede meydana gelecek goruntuler olusturma kapasitesinde evrimlesmis oldugunu iddia etmektedir Beynimizle gelecegi algilamak istedigimizde ve bu algilarin gerceklikle uyusmamasi durumunda illuzyon olusur Ornegin isimli yanilsamada merkezi bir nokta etrafinda bisiklet tekeri telleri varmis gibi gorunmektedir Bunun yaninda merkez noktaya paralel iki dikey cizgi gorunmektedir Illuzyon burada bizim gelecek gorusu kabiliyetimizi harekete gecirmekte ve hareket ediyormusuz izlenimi vermektedir Biz aslinda hareket etmedigimizden ve sekil sabit oldugundan duz cizgilerde egimli olanlar gibi gorunmektedir SanatcilarBir gorsel illuzyon Iki daire izleyici siyah noktaya bakarken basinin ileri ve geri hareketleri ile hareket ediyormus gibi gorunmektedir Roma da un yer fayanslari Desen uc boyutlu kutular olusturmaktailluzyonu algiya gore hem saat yonunde hem de saat yonu tersinde donmektedir Optik illuzyonlar uzerinde calisan bazi sanatcilara M C Escher Salvador Dali Giuseppe Arcimboldo Marcel Duchamp Victor Vasarely ve ornek verilebilir Illuzyonlar uzerinde calisan cagdas sanatcilara Octavio Ocampo Ben Heine ve ornek verilebilir Optik illuzyonlar ayrica filmlerde teknigi olarak kullanilir Bilissel surecler hipoteziGaleriEbbinghaus illuzyonu Kafe duvari illuzyonu Duz cizgiler Algisal olarak olusturulan kup illuzyon animasyonu Penrose ucgeniAyrica bakinizAlice Harikalar Diyarinda sendromu hayalet goruntu Gestalt psikolojisi Isitsel yanilsama Kamuflaj Kapali goz halusinasyonu Op Art Serap Trompe l oeil Yanilsama Astronomik obje yanilsamalari Bir Marilyn Monroe nun sol dusuk frekansli goruntuleri ile Albert Einstein in sag yuksek frekansli fotografi birlestirilmis Einstein goruntusu birlesmis goruntude daha nettir the full image KaynakcaChangizi Mark A et al 2008 Perceiving the Present and a Systematization of Illusions Cognitive Science 32 3 459 503 pdf 22 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Eagleman D M 2001 Visual Illusions and Neurobiology Nature Reviews Neuroscience 2 12 920 6 pdf 18 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gregory Richard 1997 Knowledge in perception and illusion Phil Trans R Soc Lond B 352 1121 1128 pdf 4 Nisan 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Purves D Lotto B 2002 Why We See What We Do An Empirical Theory of Vision Sunderland MA Sinauer Associates Purves D Lotto RB Nundy S 2002 Why We See What We Do American Scientist 90 3 236 242 Purves D Williams MS Nundy S Lotto RB 2004 Perceiving the intensity of light Psychological Rev Vol 111 142 158 Renier L Laloyaux C Collignon O Tranduy D Vanlierde A Bruyer R De Volder A G 2005 The Ponzo illusion using auditory substitution of vision in sighted and early blind subjects Perception 34 857 867 Renier L Bruyer R amp De Volder A G 2006 Vertical horizontal illusion present for sighted but not early blind humans using auditory substitution of vision Perception amp Psychophysics 68 535 542 Yang Z Purves D 2003 A statistical explanation of visual space Nature Neurosci 6 632 640 Kaynakca Pinel J 2005 Biopsychology 6th ed Boston Allyn amp Bacon ISBN 0 205 42651 4 Howe Catherine Q Yang Zhiyong amp Purves Dale 2005 The Poggendorff illusion explained by natural scene geometry PNAS 102 21 7707 7712 a b Myers D 2003 Psychology in Modules 7th ed New York Worth ISBN 0 7167 5850 4 Bach Michael 4 Ocak 2010 http www michaelbach de ot index html 86 Optical Illusions amp Visual Phenomena Michael Bach 27 Aralik 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ocak 2010 eser dis baglanti yardim Key to All Optical Illusions Discovered 5 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Jeanna Bryner Senior Writer LiveScience com 6 2 08 His research on this topic is detailed in the May June 2008 issue of the journal Cognitive Science Dis baglantilarWikimedia Commons ta Optical illusion ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Optical illusions and perception paradoxes28 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde by Archimedes Lab Project LITE Atlas of Visual Phenomena29 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Akiyoshi s illusion pages26 Mayis 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Professor Akiyoshi KITAOKA s anomalous motion illusions Spiral Or Not 18 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde by Enrique Zeleny Hunch Optical Illusions1 Mayis 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde by Hunch Silencing awareness of visual change by motion11 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde by Harvard vision lab