Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Marcel Duchamp (28 Temmuz 1887, Blainville-Crevon - 2 Ekim 1968, Neuilly-sur-Seine), Fransız-Amerikalı sanatçı. Asıl adı Henri-Robert-Marcel Duchamp'dır. Yirminci yüzyılda Avrupa ve Kuzey Amerika'nın en önemli sanatçılarından olmuş, II. Dünya Savaşı sonrası Amerika'da pop sanatı ve kavramsal sanat akımlarının temellerinin atılmasında etkili olmuştur.
| Marcel Duchamp | |
|---|---|
 Marcel Duchamp | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum adı | Henri-Robert-Marcel Duchamp |
| Doğum | 28 Temmuz, 1887 Blainville-Crevon, Fransa |
| Ölüm | 2 Ekim, 1968 Neuilly-sur-Seine, Fransa |
| Alanı | Ressam, heykeltıraş, yazar |
| Etkilendikleri | Empresyonizm, Fovizm, Kübizm |
| Ünlü yapıtları | (1912), (1917), (1934) |
Duchamp'ın ilk eserleri post-izlenimci üslubunda olmuşsa da daha sonra en etkili Dada sanatçısı olmuştur. Académie Julian okulundan gelip etkisini günümüzün çağdaş sanatçılarına kadar sürdürmüştür. Siyasal görüş olarak bireyci anarşist olarak tanımlanabilir[], I. Dünya Savaşı'na karşı çıkıp ABD'ye yerleşmiştir. Max Stirner'in görüşlerinden etkilenmiş, bu fikirleri kendi sanatsal ve bireysel gelişimi için birer dönüş noktası olarak kabul etmiştir.
1. Dünya Savaşı öncesinde birçok sanatçının eserini "retinal" yani sadece göze hitap eder bulmuş ve bunun yerine sanatı "yeniden zihnin hizmetine sunmak gerektiğini" söylemiştir. Doğal olarak Duchamp'ın tabu deviren tarzı, Dada hareketinin ilgisini çekmiştir.
Hazır nesneler / buluntular
Geleneksel ve kabul gören sanat üretim yöntemlerini ironi ve yergi eşliğinde yıkmak Duchamp'ın kariyerinin ana fikirlerinden olmuştur. En çarpıcı ve ikonoklastik üretimi ise diğer sanatçılara en fazla ilham vermiş olan buluntu nesnelerdir.
1913'te ortaya koyduğu ilk hazır nesne olan Bisiklet tekerleği ile birlikte Duchamp sanatsal yeteneğin antitezi olan bir yaratıcı sürece girmiştir. Kendisini geleneksel resimden uzak tutmaya ve sanat eserinin kavramsal değerinin ortaya çıkarmaya çalışmıştır. Nesne sanat eseri olur, çünkü sanatçı onu o şekilde tasarlamıştır.
Duchamp'ın diğer belki de en ünlü hazır nesnesi başaşağı duran bir pisuar olan "Çeşme"'dir. Bu çalışma halkın beğenisinin ve sanatsal tekniklerin sınırlarını zorlamıştır.
Duchamp'ın en ünlü hazır nesnesi; yan yatırıp Çeşme diye adlandırdığı ve "R.Mutt" imzasını attığı, daha sonra da 1917'de New York'taki Bağımsız Sanatçılar Topluluğu'nun ilk sergisine gönderdiği bu porselen pisuardır. Sergi resimlerini seçen komite tarafından yakışıksız bulunduğu, özgün olmadığı ve bir sanat eserini oluşturan şeylere saldırdığı için reddedilmiş olsa da Çeşme modern sanatın gidişatını değiştirdi. Duchamp, Amerikan avangard sanatında gösterişçilik diye nitelendirdiği şeylerle dalga geçmeyi amaçlamıştı. Mahlas olarak kullandığı "R.Mutt" dikkatle seçilmişti.R, Fransız jargonunda "para babası" demek olan Richard'ı ifade ediyordu. Mutt'la ise bu pisuarı üreten JL Mott Ironworks şirketini kastediyordu. Eser, Bağımsız Sanatçılar Topluluğu tarafından reddedildikten sonra, her nasılsa, başkaları, bir sanatçı tarafından sergilenmek için sunulan bir nesneye yeni bir anlam aşılandığını ileri sürdüler. Duchamp, sanatın sanatçının eliyle yapması gerektiğine dair geleneksel görüşe meydan okuyor, sanatçının fikirlerinin yapımından daha önemli olduğunu iddia ediyordu. Prefabrik nesneler sayesinde, belirli bir stile uyma "tuzağı"ndan kurtulduğunu da söylemişti. Duchamp'ın fikirleri daha sonra, 20. yüzyıl sanatının kavramsal gelişiminin temelini oluşturdu.
Parodi
Duchamp'ın parodilerinden birisi, bir Mona Lisa reprodüksiyonu üzerine çizdiği sakal ve bıyıktır. Marcel Duchamp, şişe rafı ya da kar küreği gibi seri üretim ürünlerini heykel olarak sergileyerek "yüksek sanat", "kültür" ve pazardaki ürünler hakkındaki geleneksel düşünce ve kanıları hedef almıştır. Görsel parodilerini eserlerine verdiği isimlerle de güçlendirir: Çeşme isimli eserini "R. Mutt" (Bir yandan Amerikalı sanatçı tarafından yapılmış izlenimi verirken bir yandan da Almancadaki Armut - fakirlik kelimesinin anlamını da kullanarak) olarak imzalaması, üzerine sakal çizdiği Mona Lisa'yı (Fransızca "elle a chaud au cul" olarak okunup "kızın kalçaları yakıcı" olarak tercüme edilebilecek) L.H.O.O.Q. olarak adlandırması gibi..
Sürrealistlerle iş birliği
1923'ten 1954'e kadar zamanının çoğunu satranç oynamakla geçirdi. 1930 ortalarında Sürrealistlerle işbirliği yapıp sergilerine katılmıştır. 1942'de kalıcı olarak New York'a yerleşmiş, 1944'ten itibaren Max Ernst ve André Breton ile birlikte sürrealist dergi VVV'yi yayınlamıştır.
Etkileri
1920'lerde sansasyonel birşekilde sanat yapmayı hayatının sonuna kadar satranç oynamak için bıraktığını açıklasa da, sanatçı-provokatör rolünden tam olarak kopmamıştır. Duchamp Cubism'den Dada'ya ve Sürrealizme birçok sanat akımıyla bağlantılandırılmış ve Pop sanat (Andy Warhol), Minimalizm (Robert Morris)ve Kavramsal Sanat (Sol LeWitt) gibi birçok akıma yol açmıştır.
Bu üretken sanatçının, sanat tarihine en büyük katkısı, statükoyu kırmak için, var olan normları sorgulama, uyarma, eleştirme ve oyuncu bir şekilde aşağılama yetisiydi. Kendisi çalışmalarıyla sanatçının bu rolünü tasdik ettirmiştir.
Duchamp'ın eseri 2004 Aralığında İngiliz sanat çevresinden 500 kişinin oylarıyla 20. yüzyılın en etkili eseri seçilmiştir. Bugün de günümüz sanatçıları üzerindeki etkisi devam etmektedir.
Duchamp biyografisi
1887Rouen yakınlarında Blainville'de doğdu.
Rouen'deki Corneille Lycee'de felsefe, tarih, belagat, aritmetik, fen, İngilizce, Almanca, Latince ve Yunanca içeren ağır ve akademik bir eğitimden geçti. Bu yıllarda izlenimcilik (empresyonizm), simya (alkemi), gizemli bilimler (okültizm) ile ilgilendi. 1904'te Paris'i ziyaret etti.
1908Courrier Français gazetesinde çalıştı.
1910 Fovizm ile ilgilendi. Francis Picabia ile tanıştı.
1911 , Orfizm ve biçim ayrışması uygulamaları ile ilgilendi. "Symbolic Overtones" çalışmaları yaptı. Simya ikonografisi "Bahar" adlı resmini etkiledi. Albert Poisson'un "Simyacıların Teorileri ve Sembolleri" adlı kitabı ile içiçeydi. Kübistlerin "Section d'Or" grubu ile çalışmaya başladı.
1912İki aylığına Münih'i ziyaret etti. "Merdivenden inen çıplak" adlı tablosu, Section d'Or sergisinden reddedildi. Temmuz ayında "Büyük cam"ın ilk eskizlerine başladı.
1913St. Genevieve kütüphanesinde çalıştı. "Zaman ve Mekanı Ölçülendirme Sistemi"ni geliştirdi. "Şansın Yasaları" nı konu alan müzikal kompozisyonlar yazdı. New York'a gitti. Dev "Armory Show" sergisine "Merdivenden inen çıplak" ile katıldı. Resim skandal yarattı.
1914İlk "Ready-Made"ini yarattı.
1915Yeniden New York'a gitti. Francis Picabia ile buluştu. Arensberg ve Stieglitz'in katkılarıyla çağdaş sanat sergisini açtı. "Büyük Cam" üzerine çalışmaya devam etti. New York Dada hareketinin merkez katılımcısı oldu. Zürih Dada ile bağlantı kurdu.
1917"Dada ve Anti-Sanat kuramları doğrultusunda, Anti-Sanat niteliği taşıyan çalışmalar yaptı. "Bottle Rock", "L.H.O.O.Q." gibi manifestolarından sonra, New York'taki bir sergiye "R. Mutt" takma adıyla "Çeşme" ismini verdiği porselen bir idrar kabıyla başvurdu ve reddedildi.
1918New York Dada ile Zürih Dada'nın bir araya gelmesini sağladı.
1921Saçını kuyruklu yıldız (komet) biçiminde kestirdi. Her türlü sanatsal rekabetten ve kendini kanıtlama çabasından çekildi. Satrançla uğraşmaya başladı.
1926Man Ray ve Marc Allegret ile beraber "Anemik sinema"yı yaptı.
1934"Kendi güveyleri tarafından çırılçıplak soyulan gelin" ya da "Büyük cam" adlı toplu çalışmayı yayımladı. New York ve Paris çağdaş sanat sergileri gibi bazı organizasyonlara yardım etmek dışında hiçbir sanatsal etkinlikte bulunmadı. 1920'lerden beri büründüğü içine kapanık tavrı daha da arttı.
1947Paris'teki Sürrealizm sergisinin gerçekleşmesine büyük yardımı dokundu.
1967Rouen müzesinde, kardeşleri yontucu Raymond Duchamp-Villon, ressam Gaston Duchamp ve ressam Suzanne Duchamp ile beraber retrospektif sergisi açtı.
1968Neuilly'de öldü. Daha sonra hayatının son yıllarını ve daha önceki çalışmalarını özetleyen ikinci bir asamblaj açıklandı.
Referans Eserler
- Tompkins, Calvin (1996), Duchamp: A Biography. U.S.: Henry Holt and Company, Inc.
- A Consice History of French Painting, Edward Lucie-Smith, Thames and Hudson, London 1971
- Painting in the Twentieth Century, Werner Haftmann, Lund Humphries, London 1973
- The Cubists, Paul Waldo Schwartz, Thames and Hudson, London 1972
- Surrealist Art, Sarane Alexandrian, Thames and Hudson, London 1970
- 20th Century Drawings, Una E. Johnson, Little, Brown and Company Publishement, Toronto 1976
- A History of Industrial Design, Edward Lucie-Smith, Phaidon, Oxford 1983
- An Invitation to See, Helen M. Franc, The Museum of Modern Art, New York 1973
- Modern Sanatın Öyküsü, Norbert Lynton, Çev. Cevat Çapan-Sadi Öziş, Remzi Kitabevi 1980
- A Consice History of Modern Painting, Herbert Read, Thames and Hudson 1974
- The Spritual in Art : Abstract Painting 1890-1985, Los Angeles County Museum of Art, 1985
- Marcel Duchamp biografisi, Metropolitan Müzesi30 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Marcel Duchamp 28 Temmuz 1887 Blainville Crevon 2 Ekim 1968 Neuilly sur Seine Fransiz Amerikali sanatci Asil adi Henri Robert Marcel Duchamp dir Yirminci yuzyilda Avrupa ve Kuzey Amerika nin en onemli sanatcilarindan olmus II Dunya Savasi sonrasi Amerika da pop sanati ve kavramsal sanat akimlarinin temellerinin atilmasinda etkili olmustur Marcel DuchampMarcel DuchampGenel bilgilerDogum adiHenri Robert Marcel DuchampDogum28 Temmuz 1887 Blainville Crevon FransaOlum2 Ekim 1968 Neuilly sur Seine FransaAlaniRessam heykeltiras yazarEtkilendikleriEmpresyonizm Fovizm KubizmUnlu yapitlari 1912 1917 1934 Duchamp in ilk eserleri post izlenimci uslubunda olmussa da daha sonra en etkili Dada sanatcisi olmustur Academie Julian okulundan gelip etkisini gunumuzun cagdas sanatcilarina kadar surdurmustur Siyasal gorus olarak bireyci anarsist olarak tanimlanabilir kaynak belirtilmeli I Dunya Savasi na karsi cikip ABD ye yerlesmistir Max Stirner in goruslerinden etkilenmis bu fikirleri kendi sanatsal ve bireysel gelisimi icin birer donus noktasi olarak kabul etmistir 1 Dunya Savasi oncesinde bircok sanatcinin eserini retinal yani sadece goze hitap eder bulmus ve bunun yerine sanati yeniden zihnin hizmetine sunmak gerektigini soylemistir Dogal olarak Duchamp in tabu deviren tarzi Dada hareketinin ilgisini cekmistir Hazir nesneler buluntularCesme Geleneksel ve kabul goren sanat uretim yontemlerini ironi ve yergi esliginde yikmak Duchamp in kariyerinin ana fikirlerinden olmustur En carpici ve ikonoklastik uretimi ise diger sanatcilara en fazla ilham vermis olan buluntu nesnelerdir 1913 te ortaya koydugu ilk hazir nesne olan Bisiklet tekerlegi ile birlikte Duchamp sanatsal yetenegin antitezi olan bir yaratici surece girmistir Kendisini geleneksel resimden uzak tutmaya ve sanat eserinin kavramsal degerinin ortaya cikarmaya calismistir Nesne sanat eseri olur cunku sanatci onu o sekilde tasarlamistir Duchamp in diger belki de en unlu hazir nesnesi basasagi duran bir pisuar olan Cesme dir Bu calisma halkin begenisinin ve sanatsal tekniklerin sinirlarini zorlamistir Duchamp in en unlu hazir nesnesi yan yatirip Cesme diye adlandirdigi ve R Mutt imzasini attigi daha sonra da 1917 de New York taki Bagimsiz Sanatcilar Toplulugu nun ilk sergisine gonderdigi bu porselen pisuardir Sergi resimlerini secen komite tarafindan yakisiksiz bulundugu ozgun olmadigi ve bir sanat eserini olusturan seylere saldirdigi icin reddedilmis olsa da Cesme modern sanatin gidisatini degistirdi Duchamp Amerikan avangard sanatinda gosteriscilik diye nitelendirdigi seylerle dalga gecmeyi amaclamisti Mahlas olarak kullandigi R Mutt dikkatle secilmisti R Fransiz jargonunda para babasi demek olan Richard i ifade ediyordu Mutt la ise bu pisuari ureten JL Mott Ironworks sirketini kastediyordu Eser Bagimsiz Sanatcilar Toplulugu tarafindan reddedildikten sonra her nasilsa baskalari bir sanatci tarafindan sergilenmek icin sunulan bir nesneye yeni bir anlam asilandigini ileri surduler Duchamp sanatin sanatcinin eliyle yapmasi gerektigine dair geleneksel goruse meydan okuyor sanatcinin fikirlerinin yapimindan daha onemli oldugunu iddia ediyordu Prefabrik nesneler sayesinde belirli bir stile uyma tuzagi ndan kurtuldugunu da soylemisti Duchamp in fikirleri daha sonra 20 yuzyil sanatinin kavramsal gelisiminin temelini olusturdu ParodiDuchamp in parodilerinden birisi bir Mona Lisa reproduksiyonu uzerine cizdigi sakal ve biyiktir Marcel Duchamp sise rafi ya da kar kuregi gibi seri uretim urunlerini heykel olarak sergileyerek yuksek sanat kultur ve pazardaki urunler hakkindaki geleneksel dusunce ve kanilari hedef almistir Gorsel parodilerini eserlerine verdigi isimlerle de guclendirir Cesme isimli eserini R Mutt Bir yandan Amerikali sanatci tarafindan yapilmis izlenimi verirken bir yandan da Almancadaki Armut fakirlik kelimesinin anlamini da kullanarak olarak imzalamasi uzerine sakal cizdigi Mona Lisa yi Fransizca elle a chaud au cul olarak okunup kizin kalcalari yakici olarak tercume edilebilecek L H O O Q olarak adlandirmasi gibi Surrealistlerle is birligi1923 ten 1954 e kadar zamaninin cogunu satranc oynamakla gecirdi 1930 ortalarinda Surrealistlerle isbirligi yapip sergilerine katilmistir 1942 de kalici olarak New York a yerlesmis 1944 ten itibaren Max Ernst ve Andre Breton ile birlikte surrealist dergi VVV yi yayinlamistir Etkileri1920 lerde sansasyonel birsekilde sanat yapmayi hayatinin sonuna kadar satranc oynamak icin biraktigini aciklasa da sanatci provokator rolunden tam olarak kopmamistir Duchamp Cubism den Dada ya ve Surrealizme bircok sanat akimiyla baglantilandirilmis ve Pop sanat Andy Warhol Minimalizm Robert Morris ve Kavramsal Sanat Sol LeWitt gibi bircok akima yol acmistir Bu uretken sanatcinin sanat tarihine en buyuk katkisi statukoyu kirmak icin var olan normlari sorgulama uyarma elestirme ve oyuncu bir sekilde asagilama yetisiydi Kendisi calismalariyla sanatcinin bu rolunu tasdik ettirmistir Duchamp in eseri 2004 Araliginda Ingiliz sanat cevresinden 500 kisinin oylariyla 20 yuzyilin en etkili eseri secilmistir Bugun de gunumuz sanatcilari uzerindeki etkisi devam etmektedir Duchamp biyografisi1887Rouen yakinlarinda Blainville de dogdu Rouen deki Corneille Lycee de felsefe tarih belagat aritmetik fen Ingilizce Almanca Latince ve Yunanca iceren agir ve akademik bir egitimden gecti Bu yillarda izlenimcilik empresyonizm simya alkemi gizemli bilimler okultizm ile ilgilendi 1904 te Paris i ziyaret etti 1908Courrier Francais gazetesinde calisti 1910 Fovizm ile ilgilendi Francis Picabia ile tanisti 1911 Orfizm ve bicim ayrismasi uygulamalari ile ilgilendi Symbolic Overtones calismalari yapti Simya ikonografisi Bahar adli resmini etkiledi Albert Poisson un Simyacilarin Teorileri ve Sembolleri adli kitabi ile iciceydi Kubistlerin Section d Or grubu ile calismaya basladi 1912Iki ayligina Munih i ziyaret etti Merdivenden inen ciplak adli tablosu Section d Or sergisinden reddedildi Temmuz ayinda Buyuk cam in ilk eskizlerine basladi 1913St Genevieve kutuphanesinde calisti Zaman ve Mekani Olculendirme Sistemi ni gelistirdi Sansin Yasalari ni konu alan muzikal kompozisyonlar yazdi New York a gitti Dev Armory Show sergisine Merdivenden inen ciplak ile katildi Resim skandal yaratti 1914Ilk Ready Made ini yaratti 1915Yeniden New York a gitti Francis Picabia ile bulustu Arensberg ve Stieglitz in katkilariyla cagdas sanat sergisini acti Buyuk Cam uzerine calismaya devam etti New York Dada hareketinin merkez katilimcisi oldu Zurih Dada ile baglanti kurdu 1917 Dada ve Anti Sanat kuramlari dogrultusunda Anti Sanat niteligi tasiyan calismalar yapti Bottle Rock L H O O Q gibi manifestolarindan sonra New York taki bir sergiye R Mutt takma adiyla Cesme ismini verdigi porselen bir idrar kabiyla basvurdu ve reddedildi 1918New York Dada ile Zurih Dada nin bir araya gelmesini sagladi 1921Sacini kuyruklu yildiz komet biciminde kestirdi Her turlu sanatsal rekabetten ve kendini kanitlama cabasindan cekildi Satrancla ugrasmaya basladi 1926Man Ray ve Marc Allegret ile beraber Anemik sinema yi yapti 1934 Kendi guveyleri tarafindan cirilciplak soyulan gelin ya da Buyuk cam adli toplu calismayi yayimladi New York ve Paris cagdas sanat sergileri gibi bazi organizasyonlara yardim etmek disinda hicbir sanatsal etkinlikte bulunmadi 1920 lerden beri burundugu icine kapanik tavri daha da artti 1947Paris teki Surrealizm sergisinin gerceklesmesine buyuk yardimi dokundu 1967Rouen muzesinde kardesleri yontucu Raymond Duchamp Villon ressam Gaston Duchamp ve ressam Suzanne Duchamp ile beraber retrospektif sergisi acti 1968Neuilly de oldu Daha sonra hayatinin son yillarini ve daha onceki calismalarini ozetleyen ikinci bir asamblaj aciklandi Referans EserlerTompkins Calvin 1996 Duchamp A Biography U S Henry Holt and Company Inc A Consice History of French Painting Edward Lucie Smith Thames and Hudson London 1971 Painting in the Twentieth Century Werner Haftmann Lund Humphries London 1973 The Cubists Paul Waldo Schwartz Thames and Hudson London 1972 Surrealist Art Sarane Alexandrian Thames and Hudson London 1970 20th Century Drawings Una E Johnson Little Brown and Company Publishement Toronto 1976 A History of Industrial Design Edward Lucie Smith Phaidon Oxford 1983 An Invitation to See Helen M Franc The Museum of Modern Art New York 1973 Modern Sanatin Oykusu Norbert Lynton Cev Cevat Capan Sadi Ozis Remzi Kitabevi 1980 A Consice History of Modern Painting Herbert Read Thames and Hudson 1974 The Spritual in Art Abstract Painting 1890 1985 Los Angeles County Museum of Art 1985 Marcel Duchamp biografisi Metropolitan Muzesi30 Eylul 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Sanatin Kisa Oykusu s 136 ISBN 978 605 192 242 3 Enrique Vila Matas Subat 2021 Bartleby ve Surekasi Can Yayinlari ss 67 68