Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda bir yorum yapın.
|
Osmanlı İmparatorluğu'nda eşcinsellik veya dönem şartlarında diğer anlamıyla Osmanlı İmparatorluğu'nda oğlancılık,Osmanlı İmparatorluğu sınırları içerisinde yaşamış eşcinsellerin yaşam biçimidir. Osmanlı'da cinsel yönelim ve ilginin erkek erkeğe ilişki ya da erkek erkeğe sekstir. Eski adlandırmada (lûtîlik), pasif gey erkekler (lûtî) olarak tanımlanmış, yine bireyler arasındaki ilişkiden gulâmperestlik olarak bahsedilmiştir. Yine Osmanlı İmparatorluğu'nda seks işçisi erkeklere "hîz oğlanı" denir ve "hîz"ler devlet tarafından kayıt altına alınırlardı. Hayatını bu işten kazanan erkekler "defter-i hîzán" adlı kütüğe yazılırlardı.
Tarih
İlk dönemler: Orhan Gazi dönemi
Osmanlı'da oğlancılığın Orhan Gazi döneminde başladığı sanılmaktadır. Osmanlılara esir düşen Bizans İmparatorluğu'nun Selanik Başpiskoposu Gregory Palamas Osmanlı'da eşcinsel ilişkinin çok yaygın olduğunu, özellikle Hristiyan esirlere yönelik tacizlerin çok olduğunu söylemiştir.
Askerlik
Osmanlı sadrazamlarından Sinan Paşa'nın oğlu ve Osmanlı ordusuna başkomutanlık ve vezirlik yapmış olan Mehmet Paşa'dan kadınsı davranışlar sergilediği için Muhannes Mehmet Paşa şeklinde bahsedilmektedir.
Yeniçeri Ocakları
Osmanlı ordusunda eşcinseller Yeniçerilere hizmet eden "civelek" olarak tanımlanmış, savaşlarda ihtiyacı karşılamak üzere civelekler taburu oluşturulmuştu. Civelek taburunda yer alan askerlerin her birini bir yeniçeri sahiplenmiştir. Böyle bir iddiaya karşılık TDK Tarih Terimleri Sözlüğü'ne göre yeniçeri ocağına yeni girmiş veya girmeye aday yakışıklı delikanlılardan seçilen ve aşçıbaşının yanında çalışan gençlere civelek denilmekteydi. Yeniçeri oğlu oldukları ve mutfak hizmetlerinde kullanılmak için babalarının bölüklerinde görev yaptıkları ve acemiliklerini oralarda geçirdikleri ifade edilir.
Kültür
Edebiyat
Osmanlı'da kadınlardan hoşlanmadığını devamlı tekrarlamış, eserlerinde hep konusunu işlemiş eşcinsel şairlerden biri Enderûnlu Fâzıl olmuştur.Eşcinsel temalı "Güzel Oğlanlar Kitabı" vardır. "Hançerli Hanım Hikâye-i Garibesi" de iki eşcinsel erkek arasındaki aşkı anlatan Osmanlı dönemli bir hikâyedir.
Hukuk
Eşcinsel ilişkiyi yasaklayan kanun maddeleri
Osmanlı Devleti'nde Tanzimat öncesinde yürürlüğe girmiş olan şu kanunlar, o dönemlerde livata (erkekler arasındaki eşcinsel ilişkinin) yaygınlık kazanması dolayısıyla, eşcinsellliğe yönelik cezaları içermekteydi: Dulkadir Vilayetinde (Maraş ve dolayları) uygulanmakta olan Alaüddevle Bey Kannunamesi, Bozok Türkmen bölgesinde (Yozgat)) uygulanmakta olan Bozok Kanunlarının 15. maddesi, I. Selim Kanunnamesinin 6. maddesi, Kanuni Kanunnamesinin 27., 32.-35. maddeleri.
Tanzimat Devri'nde yürürlüğe konan ve önceki ilgili hukuki kaideleri hükümsüz kılan, Osmanlı tebaasının tümünün uymakla yükümlü olduğu 1858 tarihli Ceza Kanunname-i Hümayunu'nda ise livata ile ilgili bir düzenleme bulunmaz. Tanzimat reformları arasında sayılan Kanunname, 1810 tarihli Fransız Ceza Kanunu’nu esas almaktadır ve Fransa'da, belirli bir cinsel eylemi suç olarak addeden yasalar 1791'den itibaren yürürlükten kaldırılmıştır.Ceza Kanunname-i Hümayunu'nda livata ile ilgili düzenleme olmamasına dayanarak livatanın bu tarihte suç olmaktan çıkarıldığını kabul edenler olduğu gibi; bunu kabul etmeyenler de vardır. Bazı araştırmacılar, İslam ceza hukukunda suçlara verilen cezaların had, tâ'zir, kısas ve diyet cezaları olarak dört ayrı başlıkta değerlendirildiğini, ve 1858 tarihli Kanunname'nin birinci maddesinde tâ'zir suçlarını düzenlendiğine dikkat çekerek; livatanın, İslam Hukuku'nda zina suçuna kıyas edilerek had suçları bağlamında ele alındığını ve bu nedenle pek çok kanunnamede ayrıca hükme bağlanmasına ihtiyaç duyulmadığı görüşünü ifade etmişlerdir.[]
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Oğlancılık[]Nedir.anlambilim.net Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013
- ^ Türkçe sözlükte anlamı: oğlancılık ne demek? 21 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Sözce.com Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013
- ^ İklim Bayraktar (23 Ocak 2011). "Osmanli Tarihinde Oğlancılık". Odatv. 20 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
- ^ Murat Bardakçı (27 Ağustos 2006). "’Gay’ler eskiden esnaftan sayılır ve padişahın huzurunda yapılan resmigeçitlere bile katılırlardı" 29 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Hürriyet. Erişim tarihi: 4 Haziran 2013.
- ^ Ayşe Hür (10 Kasım 2013). . Vatan. 22 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2014.
- ^ Ayşe Hür (10 Kasım 2013). "Osmanlı'da eşcinsellik: Elinde tesbih, evinde oğlan, dudağında dua". Radikal. 10 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Nisan 2014.
- ^ Nazım Tektaş (2011), İki Yüzlü Vezirler
- ^ Bahaeddin Özkişi (1975), Uçtaki Adam
- ^ Gürkan Hacır (22 Ocak 2012). "Osmanlı'dan Cumhuriyet'e civelekler!". Akşam. 27 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Nisan 2014.
- ^ "Osmanlılarda cinsellik - Haluk Akçam". 2 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mayıs 2015.
- ^ "Yeniçeriler - Reşad Ekrem Koçu". 26 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mayıs 2015.
- ^ TDK BSTS / Tarih Terimleri Sözlüğü
- ^ Mehmet Zeki Pakalın'ın Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü'ndeki tanım bu açıklamayla uyumludur. Pakalın, bu gençlerin tecavüzden sakınmak için peçeyle dolaştıklarını da belirtir.
- ^ "KULOĞLU". islamansiklopedisi.org.tr. 28 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Nisan 2022.
- ^ Fazıl’ın Çengileri: Çenginame Üzerine 22 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Jasstudies, 21 Mayıs 2014]
- ^ Yasemin Arpa (22 Aralık 2006). "Zenanname: Kadınları anlatan kitap". NTVMSNBC. 3 Aralık 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mayıs 2014.
- ^ Güzel Oğlanlar Kitabı 20 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., D&R, 21 Mayıs 2014
- ^ Güven, Oğuz (Güz 2009). "Hançerli Hanım Hikâye-i Garibesi'nin Modern Eşcinselleri". Millî Folklor. 21, 83. 8 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Şubat 2021.
- ^ a b Prof. Dr. Mustafa Avcı, Osmanlı Hukukunda Livatanın Cezası, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.26, S.2, 2018, s.15-45
- ^ . teyit.org. 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2021.
- ^ "İSLAM HUKUKUNDA SUÇLAR VE CEZALAR - Dr. İlhan Akbulut" (PDF). 23 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 5 Aralık 2020.
- ^ "1858 OSMANLI CEZA KANUNUNUN KAYNAĞI ÜZERİNDEKİ TARTIŞMALAR VE BU KANUNA AİT BİR TASLAK METNİNİN BİR KISMIYLA İLGİLİ DEĞERLENDİRMELER - Dr. Mehmet GAYRETLİ" (PDF). 1 Haziran 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 5 Aralık 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede bircok sorun bulunmaktadir Lutfen sayfayi gelistirin veya bu sorunlar konusunda tartisma sayfasinda bir yorum yapin Bu madde Ingilizce Vikipedi de yer alan ayni konulu maddeden Turkceye ceviri yapilarak genisletilebilir Baslica ceviri yonergeleri icin genislet dugmesine tiklayiniz Ingilizce maddenin makine ceviri surumunu goruntuleyin Google Ceviri gibi makine cevirileri yapacaginiz ceviriler icin iyi bir baslangic noktasidir ancak cevirmenler sadece makine tarafindan cevrilen metni kopyala yapistir yapmak yerine hatalari gerektigi gibi gozden gecirmeli ve cevirinin tutarli oldugunu onaylamalidir Guvenilmeyen ya da dusuk kaliteli gorunen icerikleri eklemeyiniz Mumkunse yabanci dil maddesinde verilen referanslar ile cevireceginiz metni dogrulayin Cevirinize eslik edecek bir sekilde dillerarasi baglanti ekleyerek degisiklik ozetinizde bir telif hakki atfi saglamalisiniz Degisiklik ozeti icin ornek bir atif Bu degisiklikteki icerik Ingilizce Vikipedi de yer alan en Gender and sexual minorities in the Ottoman Empire sayfasindan cevrilmistir atif icin sayfanin tarihine bakiniz Ayrica tartisma sayfasina Cevrilmis sayfa en Gender and sexual minorities in the Ottoman Empire sablonunu eklemelisiniz Daha fazla bilgi icin bkz Vikipedi Ceviri Bu maddenin listelenen kaynaklarindan bazilari guvenilir olmayabilir Lutfen daha iyi daha guvenilir kaynaklar arayarak bu maddeye yardimci olun Guvenilir olmayan kaynaklar sorgulanabilir veya silinebilir Haziran 2023 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Osmanli Imparatorlugu nda escinsellik haber gazete kitap akademik JSTOR Haziran 2023 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Osmanli Imparatorlugu nda escinsellik veya donem sartlarinda diger anlamiyla Osmanli Imparatorlugu nda oglancilik Osmanli Imparatorlugu sinirlari icerisinde yasamis escinsellerin yasam bicimidir Osmanli da cinsel yonelim ve ilginin erkek erkege iliski ya da erkek erkege sekstir Eski adlandirmada lutilik pasif gey erkekler luti olarak tanimlanmis yine bireyler arasindaki iliskiden gulamperestlik olarak bahsedilmistir Yine Osmanli Imparatorlugu nda seks iscisi erkeklere hiz oglani denir ve hiz ler devlet tarafindan kayit altina alinirlardi Hayatini bu isten kazanan erkekler defter i hizan adli kutuge yazilirlardi Osmanli minyatur sanatinda iki genc gorunumlu erkegin yasadigi cinsel iliskinin tasviri Sevakib i Menakib Yine Sevakib i Menakib den genc bir erkegin grup seks icin kullanilmasina dair bir minyatur TarihIlk donemler Orhan Gazi donemi Osmanli da oglanciligin Orhan Gazi doneminde basladigi sanilmaktadir Osmanlilara esir dusen Bizans Imparatorlugu nun Selanik Baspiskoposu Gregory Palamas Osmanli da escinsel iliskinin cok yaygin oldugunu ozellikle Hristiyan esirlere yonelik tacizlerin cok oldugunu soylemistir AskerlikOsmanli sadrazamlarindan Sinan Pasa nin oglu ve Osmanli ordusuna baskomutanlik ve vezirlik yapmis olan Mehmet Pasa dan kadinsi davranislar sergiledigi icin Muhannes Mehmet Pasa seklinde bahsedilmektedir Yeniceri Ocaklari Osmanli ordusunda escinseller Yenicerilere hizmet eden civelek olarak tanimlanmis savaslarda ihtiyaci karsilamak uzere civelekler taburu olusturulmustu Civelek taburunda yer alan askerlerin her birini bir yeniceri sahiplenmistir Boyle bir iddiaya karsilik TDK Tarih Terimleri Sozlugu ne gore yeniceri ocagina yeni girmis veya girmeye aday yakisikli delikanlilardan secilen ve ascibasinin yaninda calisan genclere civelek denilmekteydi Yeniceri oglu olduklari ve mutfak hizmetlerinde kullanilmak icin babalarinin boluklerinde gorev yaptiklari ve acemiliklerini oralarda gecirdikleri ifade edilir KulturOsmanli da koceklerEdebiyat Osmanli da kadinlardan hoslanmadigini devamli tekrarlamis eserlerinde hep konusunu islemis escinsel sairlerden biri Enderunlu Fazil olmustur Escinsel temali Guzel Oglanlar Kitabi vardir Hancerli Hanim Hikaye i Garibesi de iki escinsel erkek arasindaki aski anlatan Osmanli donemli bir hikayedir HukukEscinsel iliskiyi yasaklayan kanun maddeleri Osmanli Devleti nde Tanzimat oncesinde yururluge girmis olan su kanunlar o donemlerde livata erkekler arasindaki escinsel iliskinin yayginlik kazanmasi dolayisiyla escinselllige yonelik cezalari icermekteydi Dulkadir Vilayetinde Maras ve dolaylari uygulanmakta olan Alauddevle Bey Kannunamesi Bozok Turkmen bolgesinde Yozgat uygulanmakta olan Bozok Kanunlarinin 15 maddesi I Selim Kanunnamesinin 6 maddesi Kanuni Kanunnamesinin 27 32 35 maddeleri Tanzimat Devri nde yururluge konan ve onceki ilgili hukuki kaideleri hukumsuz kilan Osmanli tebaasinin tumunun uymakla yukumlu oldugu 1858 tarihli Ceza Kanunname i Humayunu nda ise livata ile ilgili bir duzenleme bulunmaz Tanzimat reformlari arasinda sayilan Kanunname 1810 tarihli Fransiz Ceza Kanunu nu esas almaktadir ve Fransa da belirli bir cinsel eylemi suc olarak addeden yasalar 1791 den itibaren yururlukten kaldirilmistir Ceza Kanunname i Humayunu nda livata ile ilgili duzenleme olmamasina dayanarak livatanin bu tarihte suc olmaktan cikarildigini kabul edenler oldugu gibi bunu kabul etmeyenler de vardir Bazi arastirmacilar Islam ceza hukukunda suclara verilen cezalarin had ta zir kisas ve diyet cezalari olarak dort ayri baslikta degerlendirildigini ve 1858 tarihli Kanunname nin birinci maddesinde ta zir suclarini duzenlendigine dikkat cekerek livatanin Islam Hukuku nda zina sucuna kiyas edilerek had suclari baglaminda ele alindigini ve bu nedenle pek cok kanunnamede ayrica hukme baglanmasina ihtiyac duyulmadigi gorusunu ifade etmislerdir kaynak belirtilmeli Ayrica bakinizTurkiye de LGBT tarihi Turkiye de LGBT haklari Islam da escinsellik Oglancilik yasalari Sodomi yasalari Kocek Enderunlu FazilKaynakca Oglancilik olu kirik baglanti Nedir anlambilim net Erisim tarihi 24 Temmuz 2013 Turkce sozlukte anlami oglancilik ne demek 21 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sozce com Erisim tarihi 24 Temmuz 2013 Iklim Bayraktar 23 Ocak 2011 Osmanli Tarihinde Oglancilik Odatv 20 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Temmuz 2013 Murat Bardakci 27 Agustos 2006 Gay ler eskiden esnaftan sayilir ve padisahin huzurunda yapilan resmigecitlere bile katilirlardi 29 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hurriyet Erisim tarihi 4 Haziran 2013 Ayse Hur 10 Kasim 2013 Vatan 22 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Mayis 2014 Ayse Hur 10 Kasim 2013 Osmanli da escinsellik Elinde tesbih evinde oglan dudaginda dua Radikal 10 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Nisan 2014 Nazim Tektas 2011 Iki Yuzlu Vezirler Bahaeddin Ozkisi 1975 Uctaki Adam Gurkan Hacir 22 Ocak 2012 Osmanli dan Cumhuriyet e civelekler Aksam 27 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Nisan 2014 Osmanlilarda cinsellik Haluk Akcam 2 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mayis 2015 Yeniceriler Resad Ekrem Kocu 26 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mayis 2015 TDK BSTS Tarih Terimleri Sozlugu Mehmet Zeki Pakalin in Tarih Deyimleri ve Terimleri Sozlugu ndeki tanim bu aciklamayla uyumludur Pakalin bu genclerin tecavuzden sakinmak icin peceyle dolastiklarini da belirtir KULOGLU islamansiklopedisi org tr 28 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2022 Fazil in Cengileri Cenginame Uzerine 22 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Jasstudies 21 Mayis 2014 Yasemin Arpa 22 Aralik 2006 Zenanname Kadinlari anlatan kitap NTVMSNBC 3 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mayis 2014 Guzel Oglanlar Kitabi 20 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde D amp R 21 Mayis 2014 Guven Oguz Guz 2009 Hancerli Hanim Hikaye i Garibesi nin Modern Escinselleri Milli Folklor 21 83 8 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Subat 2021 a b Prof Dr Mustafa Avci Osmanli Hukukunda Livatanin Cezasi Selcuk Universitesi Hukuk Fakultesi Dergisi C 26 S 2 2018 s 15 45 teyit org 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Haziran 2021 ISLAM HUKUKUNDA SUCLAR VE CEZALAR Dr Ilhan Akbulut PDF 23 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 5 Aralik 2020 1858 OSMANLI CEZA KANUNUNUN KAYNAGI UZERINDEKI TARTISMALAR VE BU KANUNA AIT BIR TASLAK METNININ BIR KISMIYLA ILGILI DEGERLENDIRMELER Dr Mehmet GAYRETLI PDF 1 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 5 Aralik 2020