Osmanlı lirası, Osmanlı İmparatorluğu'nda 1844'ten 1 Kasım 1922'ye kadar kullanmış resmî paradır.Saltanatın kaldırılmasından sonra Türkiye'de 23 Ekim 1923'e kadar resmî olarak kullanıldı. Fakat Osmanlı lirasının tam olarak tedavülden kalkması ve yerine Türk lirasının kullanılması 1927 yılını buldu.
Osmanlı lirası | |||||
---|---|---|---|---|---|
ليرا | |||||
| |||||
Kullanıcı(lar) | Osmanlı İmparatorluğu | ||||
Resmi olmayan | Türkiye (Türk lirası tedavüle girene kadar) | ||||
Altbirim | |||||
1⁄5 | Mecidiye | ||||
1⁄100 | Kuruş | ||||
1⁄4000 | Para | ||||
Sembol | L.T. | ||||
Madenî paralar | |||||
Sıkça kullanılan | 1, 5, 10, 20 para, ½, 1, 2, 5, 10, 20 kuruş, ¼, ½, 1, 2½, 5 lira | ||||
Banknotlar | |||||
Sıkça kullanılan | 1, 5, 10, 20, 40, 50 kuruş, 1, 2, 5, 10, 25, 50, 100, 500, 1000 lira | ||||
Merkez bankası | Osmanlı Bankası |
Geçmişi ve birimleri
Osmanlı'nın ilk para birimi akçe idi ve ilk gümüş akçe Orhan Gazi Dönemi'nde Bursa'da bastırılmıştı. Osmanlı maliye politikalarında köklü değişiklik ihtiyaçlarının doğduğu 1688'e kadar akçe sistemi kesintisiz sürdürüldü.
Fakat 17. yüzyılın sonlarından itibaren yeni düzenlemeler yapıldı. Osmanlılarda 17. yüzyılın sonlarından 19. yüzyıla kadar ikili bir parasal sistem bulunuyordu. Yerel halk hâlâ akçe esasına dayalı millî para sistemine dâhildi. Uluslararası ilişkilerde ise Osmanlı'nın temel ticari para birimi kuruştu. Daha sonraki dönemlerde buna kaime eklendi.
Osmanlı 1844'te lirayı resmî para olarak kullanmaya başladı. Osmanlı'da liranın temellerini atan hadise, 29 Nisan 1840'da dönemin padişahı Abdülmecid tarafından parasal birimlerdeki karışıklığın giderilmesine dair fermandı. Nitekim bu fermanın ardından 1844'te lira temeli üzerine kurulu mecidiyeler dolaşıma sürüldü.Mecidiye, kuruş ve para alt birimleriydi. 1 lira = 5 mecidiye, 1 lira = 100 kuruş, 1 lira = 4000 para idi.
Osmanlı Bankası, ilk kâğıt parasını 1862 yılında Kaimeyi tanıtarak başladı. Bu para 200 kuruş'a denk gelmekteydi. Banknotlar Türkçe ve Fransızca olarak basılmaktaydı. 1873 yılında 1, 2 ve 5 liralar tanıtıldı. 1876 yılında daha küçük değerlerde 1, 5, 10, 20, 50 ve 100 kuruşlar tanıtıldı. 1908 yılında 50 ve 100 liralar tanıtıldı.
1912'de Osmanlı Maliye Nezareti kâğıt paraları tanıttı. İlk olarak 5 ve 20 kuruşlar ve ¼, ½, 1 ve 5 liraların tanıtımıyla başlandı daha sonra 1 ve 2½ kuruş, 2½, 10, 25, 50, 100 ve 500 liranın tanıtımı ertesi yıl yapıldı. 1914 yılında 1000 liranın tanıtımı yapıldı.
Kaynakça
- ^ a b Pamuk, Şevket (2000). A monetary history of the Ottoman Empire. Cambridge studies in Islamic civilization. New York: Cambridge University Press. ISBN .
- ^ . web.archive.org. 29 Eylül 2013. 29 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2024.
- ^ a b "AKÇE". TDV İslâm Ansiklopedisi. 29 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mart 2024.
- ^ a b c Karakoç, İrem (31 Ocak 2021). "OSMANLI DEVLETİ'NDE KÂĞIT PARAYA GEÇİŞ SÜRECİNDE EVRÂK-I NAKDİYYENİN YERİ VE ETKİLERİ". Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi (1): 1-54. doi:10.33432/ybuhukuk.747180. ISSN 2149-5831. 21 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mart 2024.
- ^ "MECİDİYE". TDV İslâm Ansiklopedisi. 21 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mart 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Osmanli lirasi Osmanli Imparatorlugu nda 1844 ten 1 Kasim 1922 ye kadar kullanmis resmi paradir Saltanatin kaldirilmasindan sonra Turkiye de 23 Ekim 1923 e kadar resmi olarak kullanildi Fakat Osmanli lirasinin tam olarak tedavulden kalkmasi ve yerine Turk lirasinin kullanilmasi 1927 yilini buldu Osmanli lirasiليرا5 lira 500 kurus 100 liraKullanici lar Osmanli ImparatorluguResmi olmayan Turkiye Turk lirasi tedavule girene kadar Altbirim1 5 Mecidiye1 100 Kurus1 4000 ParaSembol L T Madeni paralarSikca kullanilan 1 5 10 20 para 1 2 5 10 20 kurus 1 2 5 liraBanknotlarSikca kullanilan 1 5 10 20 40 50 kurus 1 2 5 10 25 50 100 500 1000 liraMerkez bankasi Osmanli BankasiGecmisi ve birimleriOsmanli nin ilk para birimi akce idi ve ilk gumus akce Orhan Gazi Donemi nde Bursa da bastirilmisti Osmanli maliye politikalarinda koklu degisiklik ihtiyaclarinin dogdugu 1688 e kadar akce sistemi kesintisiz surduruldu Fakat 17 yuzyilin sonlarindan itibaren yeni duzenlemeler yapildi Osmanlilarda 17 yuzyilin sonlarindan 19 yuzyila kadar ikili bir parasal sistem bulunuyordu Yerel halk hala akce esasina dayali milli para sistemine dahildi Uluslararasi iliskilerde ise Osmanli nin temel ticari para birimi kurustu Daha sonraki donemlerde buna kaime eklendi Osmanli 1844 te lirayi resmi para olarak kullanmaya basladi Osmanli da liranin temellerini atan hadise 29 Nisan 1840 da donemin padisahi Abdulmecid tarafindan parasal birimlerdeki karisikligin giderilmesine dair fermandi Nitekim bu fermanin ardindan 1844 te lira temeli uzerine kurulu mecidiyeler dolasima suruldu Mecidiye kurus ve para alt birimleriydi 1 lira 5 mecidiye 1 lira 100 kurus 1 lira 4000 para idi Osmanli Bankasi ilk kagit parasini 1862 yilinda Kaimeyi tanitarak basladi Bu para 200 kurus a denk gelmekteydi Banknotlar Turkce ve Fransizca olarak basilmaktaydi 1873 yilinda 1 2 ve 5 liralar tanitildi 1876 yilinda daha kucuk degerlerde 1 5 10 20 50 ve 100 kuruslar tanitildi 1908 yilinda 50 ve 100 liralar tanitildi 1912 de Osmanli Maliye Nezareti kagit paralari tanitti Ilk olarak 5 ve 20 kuruslar ve 1 ve 5 liralarin tanitimiyla baslandi daha sonra 1 ve 2 kurus 2 10 25 50 100 ve 500 liranin tanitimi ertesi yil yapildi 1914 yilinda 1000 liranin tanitimi yapildi Kaynakca a b Pamuk Sevket 2000 A monetary history of the Ottoman Empire Cambridge studies in Islamic civilization New York Cambridge University Press ISBN 978 0 521 44197 1 web archive org 29 Eylul 2013 29 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Mart 2024 a b AKCE TDV Islam Ansiklopedisi 29 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mart 2024 a b c Karakoc Irem 31 Ocak 2021 OSMANLI DEVLETI NDE KAGIT PARAYA GECIS SURECINDE EVRAK I NAKDIYYENIN YERI VE ETKILERI Yildirim Beyazit Hukuk Dergisi 1 1 54 doi 10 33432 ybuhukuk 747180 ISSN 2149 5831 21 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mart 2024 MECIDIYE TDV Islam Ansiklopedisi 21 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mart 2024