Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Makaralar, cisimleri hareket ettirmekte kuvvet kazancı sağlayan, kuvvetin yönünü değiştiren basit makinelerdir. İlk arkeolojik makara resimleri MÖ 8. yüzyıl Asur kabartmasında bulunmuştur.
Makaralar sabit makara ve hareketli makara olmak üzere ikiye ayrılır. Ayrıca bu iki makaranın bir arada kullanılmasıyla oluşan palangalar vardır.İşten kazanç sağlamazlar
Sabit makara
Makaranın tavana bağlanmış olduğu durumdur. Temel kullanım amacı kuvvetin yönünü değiştirmektir. bir makarada (sürtünmenin olmadığı) kuvvet ne kadar yol alırsa, yük de o kadar yol almış olur.
Hareketli makara
Bu tip makaralar herhangi bir yere sabitlenmemişlerdir ve düşey eksende hareket edebilmektedir.
Aşağıdaki hareketli makara şeklini inceleyelim. Yük makaraya bağlanmış ve makara da ip üzerinde hareketlidir. İpin sağ tarafı tavana bağlanmıştır. Bu yüzden ağırlığın yarısı bu ip aracılığıyla tavana aktarılmıştır. Geriye kalan 50 N'luk yükse kuvvet tarafından çekilmektedir. Böylece yükü kaldırmak için kuvvetten kazanç sağlanmıştır. Ancak kuvvetin yarıya düşmesi yüzünden yol iki katına çıkmıştır. Örneğin kuvvet 2 m yukarı çıksa, yük 1 m yukarı çıkacaktır. Bunun sebebi enerji korunumudur.
Mekanik sistemlerde yapılan iş (aynı zamanda harcanan enerjiye eşittir)
ile ifade edilir. Burada
Görüldüğü gibi aynı enerji verildiğinde kuvvetle yol ters orantılıdır.
Palangalar
Palanga, az kuvvetle ağır yükleri kaldırmak için kullanılan makaralar sistemidir. Sabit makaraya, aynı gövdeye bağlı bir veya daha fazla hareketli makaranın ilave edilmesiyle meydana gelir. Sabit makara sayısı birden fazla olabilir.
Bu sistemlerde kuvvet bölünerek yükün bir kısmının sabit makaralara taşıtılmasıyla uygulanacak kuvvet azaltılabilir. Palangalarda yükü kaldıracak kuvvet, yükün ağırlığının yükü taşıyan ip sayısına bölümü ile hesaplanır. Hareketli makara arttıkça istenmeyen sürtünme kuvvetleri verimi azaltacağından, palangalarda, yaygın olarak üç hareketli makara kullanılır. İdeal olmayan palangalarda uygulanacak kuvvet hesaplanırken hareketli makaraların ağırlıkları da hesaba katılır. Palangalarda kuvvetten kazanç, yoldan kayıp olur.
Formül şöyle oluşur:
- F Kuvvet
- P Yükün ağırlığı
- n Yükü taşıyan ip sayısı
-
![image]()
Sistemin dengede durması için yükün ağırlığının kuvvete eşit olması gerekir. -
![image]()
Hareketli makarada yükün ağırlığının yarıya düşmesi -
![image]()
Teknelerde kullanılan bir palanga örneği -
![image]()
Palangaların mekanik avantaj için nasıl kullanıldığını anlatan bir çizim -
![image]()
Yüke bağlı 4 ip var, bu yüzden kuvvet 100/4=25 N -
![image]()
Yüke bağlı 2 ip var, bu yüzden kuvvet 100/2=50 N
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Makaralar cisimleri hareket ettirmekte kuvvet kazanci saglayan kuvvetin yonunu degistiren basit makinelerdir Ilk arkeolojik makara resimleri MO 8 yuzyil Asur kabartmasinda bulunmustur Makara Makaralar sabit makara ve hareketli makara olmak uzere ikiye ayrilir Ayrica bu iki makaranin bir arada kullanilmasiyla olusan palangalar vardir Isten kazanc saglamazlarSabit makaraMakaranin tavana baglanmis oldugu durumdur Temel kullanim amaci kuvvetin yonunu degistirmektir bir makarada surtunmenin olmadigi kuvvet ne kadar yol alirsa yuk de o kadar yol almis olur Hareketli makaraBu tip makaralar herhangi bir yere sabitlenmemislerdir ve dusey eksende hareket edebilmektedir Asagidaki hareketli makara seklini inceleyelim Yuk makaraya baglanmis ve makara da ip uzerinde hareketlidir Ipin sag tarafi tavana baglanmistir Bu yuzden agirligin yarisi bu ip araciligiyla tavana aktarilmistir Geriye kalan 50 N luk yukse kuvvet tarafindan cekilmektedir Boylece yuku kaldirmak icin kuvvetten kazanc saglanmistir Ancak kuvvetin yariya dusmesi yuzunden yol iki katina cikmistir Ornegin kuvvet 2 m yukari ciksa yuk 1 m yukari cikacaktir Bunun sebebi enerji korunumudur Mekanik sistemlerde yapilan is ayni zamanda harcanan enerjiye esittir W E Fx displaystyle W E Fx ile ifade edilir Burada W displaystyle W Is joule E displaystyle E Enerji joule F displaystyle F Kuvvet Newton x displaystyle x Yol metre Goruldugu gibi ayni enerji verildiginde kuvvetle yol ters orantilidir PalangalarPalanga az kuvvetle agir yukleri kaldirmak icin kullanilan makaralar sistemidir Sabit makaraya ayni govdeye bagli bir veya daha fazla hareketli makaranin ilave edilmesiyle meydana gelir Sabit makara sayisi birden fazla olabilir Bu sistemlerde kuvvet bolunerek yukun bir kisminin sabit makaralara tasitilmasiyla uygulanacak kuvvet azaltilabilir Palangalarda yuku kaldiracak kuvvet yukun agirliginin yuku tasiyan ip sayisina bolumu ile hesaplanir Hareketli makara arttikca istenmeyen surtunme kuvvetleri verimi azaltacagindan palangalarda yaygin olarak uc hareketli makara kullanilir Ideal olmayan palangalarda uygulanacak kuvvet hesaplanirken hareketli makaralarin agirliklari da hesaba katilir Palangalarda kuvvetten kazanc yoldan kayip olur Formul soyle olusur F P n displaystyle F P n F Kuvvet P Yukun agirligi n Yuku tasiyan ip sayisiSistemin dengede durmasi icin yukun agirliginin kuvvete esit olmasi gerekir Hareketli makarada yukun agirliginin yariya dusmesi Teknelerde kullanilan bir palanga ornegi Palangalarin mekanik avantaj icin nasil kullanildigini anlatan bir cizim Yuke bagli 4 ip var bu yuzden kuvvet 100 4 25 N Yuke bagli 2 ip var bu yuzden kuvvet 100 2 50 NAyrica bakinizAtwood duzenegi