Basit makineler, insanların işlerini kolaylaştırmak için geliştirildiği araçlardır. Basit makineler; kuvvetten kazanç sağlamak, yoldan kazanç sağlamak, kuvvetin yönünü değiştirmek, işin yapılma hızını değiştirmek ya da bir enerji türünü başka bir enerji türüne dönüştürmek amaçlarıyla kullanılabilir.
Tarihçe
Basit bir makine fikri, MÖ. 3. yüzyıl civarında Yunan filozofu Arşimed'le ortaya çıktı. Koldaki mekanik avantaj prensibini keşfetti. Arşimet'in kolu ile ilgili ünlü lafı: "Bana durmak için bir yer ver, ben de Dünyayı hareket ettireceğim.",mekanik avantaj kullanılarak elde edilebilecek kuvvet yükseltme miktarında bir sınır olmadığı iddiasını ifade eder. Daha sonra Yunan filozofları klasik beş basit makineyi (eğik düzlem hariç) tanımladılar ve (ideal) mekanik avantajlarını hesaplayabildiler. Mesela, İskenderiye Heron (MS. 10–75) çalışmalarında “harekete geçen bir yük” ayarlayabilen beş mekanizma listeler; kolu, ırgat, kasnak, kama ve vida ve bunların imalat ve kullanımlarını açıklar. Ancak Yunanların anlayışı basit makinelerin statiği (kuvvetler dengesi) ile sınırlıydı ve dinamikleri, kuvvet ile mesafe arasındaki değişimleri ya da iş kavramlarını içermiyordu.
Rönesans döneminde, Mekanik Güçlerin dinamikleri, basit makinelerin çağrıldığı gibi, sonunda yeni mekanik kavramına öncülük edecekleri, uygulayabilecekleri güçlerin yanı sıra, bir yükü ne kadar kaldırabilecekleri açısından incelenmeye başlandı. iş. 1586'da Flaman mühendis Simon Stevin, eğik düzlemin mekanik avantajını elde etti ve diğer basit makinelere dahil edildi. Basit makinelerin tam dinamik teorisi, İtalyan bilim adamı Galileo Galilei tarafından 1600 yılında Le Meccaniche'de çalışarak makinelerin altında yatan kuvvetli kuvvetlendirici olarak benzerliğini gösterdi. Basit makinelerin enerji yaratmadığını, sadece dönüştürdüğünü açıklayan ilk kişi oydu.
Makinelerde klasik kayar sürtünme kuralları Leonardo da Vinci (1452–1519) tarafından keşfedilmiştir, ancak yayınlanmamıştır ve yalnızca defterlerinde belgelenmiştir ve sürtünmenin eterik bir sıvı olduğuna inanmak gibi Newton öncesi bilime dayanmaktadır. Guillaume Amontons (1699) tarafından yeniden keşfedilmiş ve Charles-Augustin de Coulomb (1785) tarafından daha da geliştirilmiştir.
Kaldıraçlar
Bu tür kaldıraçlarda, formül; "Kuvvet . Kuvvet kolu = Yük . Yük kolu"dur.
Kuvvet kolu, kuvvet ile destek arasındaki mesafedir. Yük kolu da, yük ile destek arasındaki mesafedir.
Kullanımları
Kaldıraçlar az kuvvet ile büyük yükleri kaldırmak için kullanılır. Yük kolu ile kuvvet kolu uzunlukları eşitse, uygulanan kuvvet yük kadar olur. Kuvvet kolu ne kadar büyükse, yükü kaldırmak için harcanacak kuvvet o kadar az olur.
Eğik düzlem
Bir yükü, ağırlığından daha küçük kuvvetle yukarıya kaldırmak amacıyla kullanılır.
Eğik düzlem resminde, A noktasındaki cismi C noktasına çıkarmak için yapılan iş, aynı cismi B noktasından C noktasına çıkarmak için yapılan işe eştir. Buna göre:
WAC = WBC denilebilir.
Az bir kuvvetle yükü C noktasına çıkarmak için;
- Eğik düzlem boyu uzatılabilir.
- Eğim açısı küçültülebilir.
Eğim açısı büyürse/eğik düzlemin boyu kısalırsa, daha çok kuvvet gerekir.
Makaralar
İş yapma kolaylığı sağlayan basit makinelerden biri makaradır. 3 çeşit makara vardır:
- Sabit makaralar
- Hareketli makaralar
- Palangalar
Sabit makara
Sabit makaralarda yalnız makara döner. Bir yere monte edilmiş şekilde kullanılan makaralardır. Kullanımda kuvvetin yönünü değiştirme özelliği vardır. Bu makaralar kuvvetten kazanç sağlamazlar. Yükü kaldırmak için yüke eşit bir kuvvet kullanılır. 50 N yükü kaldırmak için ipin ucunu 50 N kadar çekmek gerekir.
Hareketli makara
Yük ile birlikte hareket eden, hem iş yapma kolaylığı hem de kuvvetten kazanç sağlayan makaralara hareketli makara denir. Hareketli makaralar kuvvetten kazanç sağlarken yoldan kaybettirirler.Hareketli makaralar iş yapma kolaylığı da sağlar fakat uygulanan kuvvetin yönünü değiştiremezler.
Hareketli makaralarda yük, serbest olan makaraya bağlanır. Formül, "Kuvvet = Yük/makara sayısı " dır.
Palanga
Palanga, az kuvvetle çok yük kaldırmak için kullanılan makaralar kombinasyonudur. Sabit makaraya, aynı gövdeye bağlı bir veya daha fazla hareketli makaranın ilâve edilmesiyle meydana gelir.
Bu sistemlerde kuvvet bölünerek yükün bir kısmının sabit makaralara taşıtılmasıyla uygulanacak kuvvet azaltılabilir. Palangalarda yükü kaldıracak kuvvet, yükün ağırlığının makara sayısına bölümü ile hesaplanır. Palangalarda kuvvet kazancı hareketli makaralara etki eden ip sayısına eşittir. Palangalarda uygulanacak kuvvet hesaplanırken hareketli makaraların ağırlıkları da hesaba katılır. Palangalarda kuvvetten kazanç vardır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Basit makineler insanlarin islerini kolaylastirmak icin gelistirildigi araclardir Basit makineler kuvvetten kazanc saglamak yoldan kazanc saglamak kuvvetin yonunu degistirmek isin yapilma hizini degistirmek ya da bir enerji turunu baska bir enerji turune donusturmek amaclariyla kullanilabilir TarihceBasit bir makine fikri MO 3 yuzyil civarinda Yunan filozofu Arsimed le ortaya cikti Koldaki mekanik avantaj prensibini kesfetti Arsimet in kolu ile ilgili unlu lafi Bana durmak icin bir yer ver ben de Dunyayi hareket ettirecegim mekanik avantaj kullanilarak elde edilebilecek kuvvet yukseltme miktarinda bir sinir olmadigi iddiasini ifade eder Daha sonra Yunan filozoflari klasik bes basit makineyi egik duzlem haric tanimladilar ve ideal mekanik avantajlarini hesaplayabildiler Mesela Iskenderiye Heron MS 10 75 calismalarinda harekete gecen bir yuk ayarlayabilen bes mekanizma listeler kolu irgat kasnak kama ve vida ve bunlarin imalat ve kullanimlarini aciklar Ancak Yunanlarin anlayisi basit makinelerin statigi kuvvetler dengesi ile sinirliydi ve dinamikleri kuvvet ile mesafe arasindaki degisimleri ya da is kavramlarini icermiyordu Ronesans doneminde Mekanik Guclerin dinamikleri basit makinelerin cagrildigi gibi sonunda yeni mekanik kavramina onculuk edecekleri uygulayabilecekleri guclerin yani sira bir yuku ne kadar kaldirabilecekleri acisindan incelenmeye baslandi is 1586 da Flaman muhendis Simon Stevin egik duzlemin mekanik avantajini elde etti ve diger basit makinelere dahil edildi Basit makinelerin tam dinamik teorisi Italyan bilim adami Galileo Galilei tarafindan 1600 yilinda Le Meccaniche de calisarak makinelerin altinda yatan kuvvetli kuvvetlendirici olarak benzerligini gosterdi Basit makinelerin enerji yaratmadigini sadece donusturdugunu aciklayan ilk kisi oydu Makinelerde klasik kayar surtunme kurallari Leonardo da Vinci 1452 1519 tarafindan kesfedilmistir ancak yayinlanmamistir ve yalnizca defterlerinde belgelenmistir ve surtunmenin eterik bir sivi olduguna inanmak gibi Newton oncesi bilime dayanmaktadir Guillaume Amontons 1699 tarafindan yeniden kesfedilmis ve Charles Augustin de Coulomb 1785 tarafindan daha da gelistirilmistir KaldiraclarBu tur kaldiraclarda formul Kuvvet Kuvvet kolu Yuk Yuk kolu dur Kuvvet kolu kuvvet ile destek arasindaki mesafedir Yuk kolu da yuk ile destek arasindaki mesafedir Bu kaldiracta kuvvet kolu yuk kolundan uzundur O yuzden yuku kaldirmak icin daha az kuvvet uygulanmalidir Bu kaldiracta kuvvet kolu yuk kolundan kisadir O yuzden yuku kaldirmak icin daha fazla kuvvet uygulanmalidir Kullanimlari Kaldiraclar az kuvvet ile buyuk yukleri kaldirmak icin kullanilir Yuk kolu ile kuvvet kolu uzunluklari esitse uygulanan kuvvet yuk kadar olur Kuvvet kolu ne kadar buyukse yuku kaldirmak icin harcanacak kuvvet o kadar az olur Egik duzlemBir yuku agirligindan daha kucuk kuvvetle yukariya kaldirmak amaciyla kullanilir Egik duzlem resminde A noktasindaki cismi C noktasina cikarmak icin yapilan is ayni cismi B noktasindan C noktasina cikarmak icin yapilan ise estir Buna gore WAC WBC denilebilir Az bir kuvvetle yuku C noktasina cikarmak icin Egik duzlem boyu uzatilabilir Egim acisi kucultulebilir Egim acisi buyurse egik duzlemin boyu kisalirsa daha cok kuvvet gerekir Egik duzlem ve gosterilisi MakaralarIs yapma kolayligi saglayan basit makinelerden biri makaradir 3 cesit makara vardir Sabit makaralar Hareketli makaralar PalangalarSabit makara Sabit makaralarda yalniz makara doner Bir yere monte edilmis sekilde kullanilan makaralardir Kullanimda kuvvetin yonunu degistirme ozelligi vardir Bu makaralar kuvvetten kazanc saglamazlar Yuku kaldirmak icin yuke esit bir kuvvet kullanilir 50 N yuku kaldirmak icin ipin ucunu 50 N kadar cekmek gerekir Hareketli makara Yuk ile birlikte hareket eden hem is yapma kolayligi hem de kuvvetten kazanc saglayan makaralara hareketli makara denir Hareketli makaralar kuvvetten kazanc saglarken yoldan kaybettirirler Hareketli makaralar is yapma kolayligi da saglar fakat uygulanan kuvvetin yonunu degistiremezler Hareketli makaralarda yuk serbest olan makaraya baglanir Formul Kuvvet Yuk makara sayisi dir Palanga Palanga az kuvvetle cok yuk kaldirmak icin kullanilan makaralar kombinasyonudur Sabit makaraya ayni govdeye bagli bir veya daha fazla hareketli makaranin ilave edilmesiyle meydana gelir Bu sistemlerde kuvvet bolunerek yukun bir kisminin sabit makaralara tasitilmasiyla uygulanacak kuvvet azaltilabilir Palangalarda yuku kaldiracak kuvvet yukun agirliginin makara sayisina bolumu ile hesaplanir Palangalarda kuvvet kazanci hareketli makaralara etki eden ip sayisina esittir Palangalarda uygulanacak kuvvet hesaplanirken hareketli makaralarin agirliklari da hesaba katilir Palangalarda kuvvetten kazanc vardir