Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Paperclip (Ataş) Harekâtı, ABD askeri istihbarat servisinin II. Dünya Savaşının sonu ve sonrasında Nazi Almanyası'ndan önemli bilim adamlarının ülke dışına kaçırılması operasyonunun kod adıdır.
Osenberg listesi
Nazi Almanyası’nın Sovyetler Birliği'ni işgal etmesini öngören Barbarossa Harekatının başarısız olmasından sonra Almanya’nın stratejik konumu kötü durumdadır çünkü özellikle silah sanayisi uzun soluklu bir savaş için hazır değildir. Almanya 1943 baharından itibaren ordudaki tüm bilim adamlarını toplayarak araştırma ve geliştirme işlerini başlatır. O zamana kadar makine mühendislerini şoför, bilim adamlarını hizmetli, matematikçileri kantinci olarak kullanan Naziler tüm bilim adamlarını bir araya toplarlar. Toplanan kişiler öncelikle ideolojik olarak Nazilerce güvenilir olup olmamalarına göre tasnif edilecektir. Elemeyi Hannover Üniversitesi mezunu mühendis Werner Osenberg yaptığı için oluşan listeye onun adı verilecektir. Mart 1945'te Osenberg Listesi müttefiklerin eline geçecek ve ABD’deki Araştırma Geliştirme Enstitüsü Başkanı Binbaşı Robert Staver, başta roket uzmanı Wernher von Braun olmak üzere listedeki tüm isimlerle görüşmek ve istihbarat sağlamak için talimat verir.
Overcast Harekatı
İlk başta sadece bilim adamlarını sorguya çekmek olan amaç daha sonra değişikliğe uğrayarak Almanya’nın dışına çıkarmaya dönüşmüştür. Birçok Nazi bilim insanı Peenemünde’deki Araştırma Merkezinde V-2 roketiyle ilgili görevlidir. Harekâtın ilk ismi değiştirilerek Paperclip olacak ve Alman bilim adamları Sovyetler Birliğinin eline geçmeden kaçırılacaktır. Roket ve nükleer fizik alanlarının yanı sıra kimyagerler, doktorlar ve silah uzmanları da Almanya dışına çıkartılacaktır.
Bilimadamları
Aileleriyle beraber kendilerine uygun çalışma ortamı ve dolgun bir ücret teklif edilen 127 bilim insanı Eylül 1945'te teklifi kabul edecektir, en önemli bilim adamları arasında; Wernher von Braun, , , , Eberhard Rees, ve bulunmaktadır. İzleyen aylarda da gelişler devam edecektir. 1950’de ise bilim adamlarının ABD’de bulunma durumlarına göre yasal oturma izinleri kesinleştirilecektir. Çok sonraları ise bazı bilim adamlarının savaş sırasında yaptıkları incelenecek ve Arthur Rudolph örneğinde olduğu gibi ülke dışına çıkartılacaktır. Bu durumda olan Nazi insan deneylerinden ötürü savaş suçlusu sayılarak hüküm giyecektir. 86 havacılık ve uzay mühendisi – uzmanı, ele geçirilen Nazi uçak ve ekipmanının olduğu Wright Hava Üssüne gelerek çalışmaya başlar. Elektronik haberleşmeyle ilgili olarak ise fizik alanından , , , ve ; kimyacı Profesör ve doktorlar ve ; jeofizikçi Dr. ; teknik optik uzmanı Dr. ; ve elektronik mühendisleri Dr. , ve ekibe katılacaktır. üretim uzmanı 7 kişi de Louisiana’daki Fischer-Tropsch fabrikasında değerlendirilecektir. 1990 yılına gelindiğinde toplamda 1.600 bilim insanı ABD ve İngiltere’ye gitmiş durumdaydı. Bu insanların patentler ve sanayi üretimi olarak yaptıkları katma değerin 10 milyar dolar mertebesinde olduğu tahmin edilmektedir.
Benzer harekât
- V-2 Özel Harekâtı: V-2 füzesini ve parçalarını ele geçirmek için başlatılmıştır. Ekip Nordhausen’de V-2 parçaları bulmuş ve bunları trenle Erfurt’a göndermiştir.
- Backfire Harekâtı: Cuxhaven’de yapılan roket deneylerine dair bilgi ve malzeme toplanacaktır.
- JCS Emir No.1067/14: 26 Nisan 1946 günü General Eisenhower yayınladığı emirde bilimsel, endüstriyel ve diğer alanlarda bulunan bilgi, belge, plan, kayıt vb belgelerin doğrudan komuta merkezlerine iletilmesini ve bu işlerle ilgilenen bilimadamlarının gözaltına alınarak istihbarat için kullanılmasını emretmiştir.
- Proje 63: Havacılık sektöründe kriz durumu varken eski Nazi bilim adamlarının Lockheed, gibi savunma sanayii kuruluşlarında kolaylıkla işe sokulmalarının sağlanması.
- Alsos Harekâtı: Alman nükleer sırlarının, nükleer malzemelerinin ve bu alanda çalışan personelinin ele geçirilmesi.
- TICOM: Alman şifreleme uzmanlarının toplanması projesi.
- Surgeon Harekâtı: Alman havacılık uzmanlarının Sovyetler Birliğinin eline geçmesini önlemek için İngiltere’nin uyguladığı plan.
Kültürel etkileri
- Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb filmindeki ana karakter ABD için çalışan eski bir Nazidir.
- X-Files dizisinin "Paper Clip" bölümünde birçok hayali Nazi bilim insanı bulunmaktadır.
- 2006 yapımı The Good Shepherd Alman bilim adamları için ABD ve Sovyetler Birliğinin rekabetini anlatmaktadır.
- filminde Amerikan savaş muhabiri yanlışlıkla kendisini Overcast Harekatının içerisinde bulur.
- Hunters dizisinde ana konu olarak işlenmiştir.
Önemli isimler
- Roket teknolojisi: , , Wernher von Braun, Walter Dornberger, , , , , , , , , , , , , , Eberhard Rees,
- Havacılık ve Uzay: , Hans von Ohain, , Kurt Tank, Willy Messerschmitt
- Tıp: Walter Schreiber, Kurt Blome, ,
- Elektronik: , , ,
- İstihbarat: Reinhard Gehlen
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ABD Savunma Bakanlığı Arşivleri16 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Harekat ile ilgili önemli bilgiler 26 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Harekat ile ilgili BBC haberi 21.11.200528 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Konuyla ilgili yazılmış olan eserler
- Yves Beon.Planet Dora. Westview Press, 1997.
- John Gimbel, "Science Technology and Reparations: Exploitation and Plunder in Postwar Germany" Stanford University Press, 1990
- Linda Hunt, "U.S. Coverup of Nazi Scientists" Bulletin of the Atomic Scientists. April, 1985. [3]
- Linda Hunt, Arthur Rudolph of Dora and NASA, Moment 4, 1987 (Yorkshire Campaign for Nuclear Disarmament)
- Matthias Judt; Burghard Ciesla, "Technology Transfer Out of Germany After 1945" Harwood Academic Publishers, 1996.
- John Gimbel "U.S. Policy and German Scientists: The Early Cold War", Political Science Quarterly, Vol. 101, No. 3 (1986), pp. 433–51
- Clarence G., Lasby "Project Paperclip: German Scientists and the Cold War" Scribner (February 1975)
- Christopher Simpson, Blowback: America’s Recruitment of Nazis and Its Effects on the Cold War (New York: Weidenfeld & Nicolson, 1988)
- Wolfgang W. E. Samuel American Raiders: The Race to Capture the Luftwaffe’s Secrets (University Press of Mississippi, 2004)
- Koerner, Steven T. "Technology Transfer from Germany to Canada after 1945: A Study in Failure?" Comparative Technology Transfer and Society - Volume 2, Number 1, April 2004, pp. 99–124
- C. Lester Walker "Secrets By The Thousands", Harper's Magazine. October 1946
- John Farquharson "Governed or Exploited? The British Acquisition of German Technology, 1945–48" Journal of Contemporary History, Vol. 32, No. 1 (Jan., 1997), pp. 23–42
- 1995 Human Radiation Experiments Memorandum: Post-World War II Reccruitment of German Scientists—Project Paperclip
- Employment of German scientists and technicians: denial policy UK National archives releases March 2006.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Paperclip Atas Harekati ABD askeri istihbarat servisinin II Dunya Savasinin sonu ve sonrasinda Nazi Almanyasi ndan onemli bilim adamlarinin ulke disina kacirilmasi operasyonunun kod adidir 1946 yilinda ABD de bulunan 104 fuze uzmani Wernher von Braun en on sirada sagdan yedinciOsenberg listesiNazi Almanyasi nin Sovyetler Birligi ni isgal etmesini ongoren Barbarossa Harekatinin basarisiz olmasindan sonra Almanya nin stratejik konumu kotu durumdadir cunku ozellikle silah sanayisi uzun soluklu bir savas icin hazir degildir Almanya 1943 baharindan itibaren ordudaki tum bilim adamlarini toplayarak arastirma ve gelistirme islerini baslatir O zamana kadar makine muhendislerini sofor bilim adamlarini hizmetli matematikcileri kantinci olarak kullanan Naziler tum bilim adamlarini bir araya toplarlar Toplanan kisiler oncelikle ideolojik olarak Nazilerce guvenilir olup olmamalarina gore tasnif edilecektir Elemeyi Hannover Universitesi mezunu muhendis Werner Osenberg yaptigi icin olusan listeye onun adi verilecektir Mart 1945 te Osenberg Listesi muttefiklerin eline gececek ve ABD deki Arastirma Gelistirme Enstitusu Baskani Binbasi Robert Staver basta roket uzmani Wernher von Braun olmak uzere listedeki tum isimlerle gorusmek ve istihbarat saglamak icin talimat verir Overcast HarekatiIlk basta sadece bilim adamlarini sorguya cekmek olan amac daha sonra degisiklige ugrayarak Almanya nin disina cikarmaya donusmustur Bircok Nazi bilim insani Peenemunde deki Arastirma Merkezinde V 2 roketiyle ilgili gorevlidir Harekatin ilk ismi degistirilerek Paperclip olacak ve Alman bilim adamlari Sovyetler Birliginin eline gecmeden kacirilacaktir Roket ve nukleer fizik alanlarinin yani sira kimyagerler doktorlar ve silah uzmanlari da Almanya disina cikartilacaktir BilimadamlariAileleriyle beraber kendilerine uygun calisma ortami ve dolgun bir ucret teklif edilen 127 bilim insani Eylul 1945 te teklifi kabul edecektir en onemli bilim adamlari arasinda Wernher von Braun Eberhard Rees ve bulunmaktadir Izleyen aylarda da gelisler devam edecektir 1950 de ise bilim adamlarinin ABD de bulunma durumlarina gore yasal oturma izinleri kesinlestirilecektir Cok sonralari ise bazi bilim adamlarinin savas sirasinda yaptiklari incelenecek ve Arthur Rudolph orneginde oldugu gibi ulke disina cikartilacaktir Bu durumda olan Nazi insan deneylerinden oturu savas suclusu sayilarak hukum giyecektir 86 havacilik ve uzay muhendisi uzmani ele gecirilen Nazi ucak ve ekipmaninin oldugu Wright Hava Ussune gelerek calismaya baslar Elektronik haberlesmeyle ilgili olarak ise fizik alanindan ve kimyaci Profesor ve doktorlar ve jeofizikci Dr teknik optik uzmani Dr ve elektronik muhendisleri Dr ve ekibe katilacaktir uretim uzmani 7 kisi de Louisiana daki Fischer Tropsch fabrikasinda degerlendirilecektir 1990 yilina gelindiginde toplamda 1 600 bilim insani ABD ve Ingiltere ye gitmis durumdaydi Bu insanlarin patentler ve sanayi uretimi olarak yaptiklari katma degerin 10 milyar dolar mertebesinde oldugu tahmin edilmektedir Benzer harekatV 2 Ozel Harekati V 2 fuzesini ve parcalarini ele gecirmek icin baslatilmistir Ekip Nordhausen de V 2 parcalari bulmus ve bunlari trenle Erfurt a gondermistir Backfire Harekati Cuxhaven de yapilan roket deneylerine dair bilgi ve malzeme toplanacaktir JCS Emir No 1067 14 26 Nisan 1946 gunu General Eisenhower yayinladigi emirde bilimsel endustriyel ve diger alanlarda bulunan bilgi belge plan kayit vb belgelerin dogrudan komuta merkezlerine iletilmesini ve bu islerle ilgilenen bilimadamlarinin gozaltina alinarak istihbarat icin kullanilmasini emretmistir Proje 63 Havacilik sektorunde kriz durumu varken eski Nazi bilim adamlarinin Lockheed gibi savunma sanayii kuruluslarinda kolaylikla ise sokulmalarinin saglanmasi Alsos Harekati Alman nukleer sirlarinin nukleer malzemelerinin ve bu alanda calisan personelinin ele gecirilmesi TICOM Alman sifreleme uzmanlarinin toplanmasi projesi Surgeon Harekati Alman havacilik uzmanlarinin Sovyetler Birliginin eline gecmesini onlemek icin Ingiltere nin uyguladigi plan Kulturel etkileriDr Strangelove or How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb filmindeki ana karakter ABD icin calisan eski bir Nazidir X Files dizisinin Paper Clip bolumunde bircok hayali Nazi bilim insani bulunmaktadir 2006 yapimi The Good Shepherd Alman bilim adamlari icin ABD ve Sovyetler Birliginin rekabetini anlatmaktadir filminde Amerikan savas muhabiri yanlislikla kendisini Overcast Harekatinin icerisinde bulur Hunters dizisinde ana konu olarak islenmistir Onemli isimlerRoket teknolojisi Wernher von Braun Walter Dornberger Eberhard Rees Havacilik ve Uzay Hans von Ohain Kurt Tank Willy Messerschmitt Tip Walter Schreiber Kurt Blome Elektronik Istihbarat Reinhard GehlenAyrica bakinizWernher von Braun ODESSA Peenemunde Allen Welsh Dulles Sergey Korolyov V 2 fuzesi Sunrise HarekatiKaynakcaABD Savunma Bakanligi Arsivleri16 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Harekat ile ilgili onemli bilgiler 26 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Harekat ile ilgili BBC haberi 21 11 200528 Agustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Konuyla ilgili yazilmis olan eserlerYves Beon Planet Dora Westview Press 1997 ISBN 0 8133 3272 9 John Gimbel Science Technology and Reparations Exploitation and Plunder in Postwar Germany Stanford University Press 1990 ISBN 0 8047 1761 3 Linda Hunt U S Coverup of Nazi Scientists Bulletin of the Atomic Scientists April 1985 3 Linda Hunt Arthur Rudolph of Dora and NASA Moment 4 1987 Yorkshire Campaign for Nuclear Disarmament Matthias Judt Burghard Ciesla Technology Transfer Out of Germany After 1945 Harwood Academic Publishers 1996 ISBN 3 7186 5822 4 John Gimbel U S Policy and German Scientists The Early Cold War Political Science Quarterly Vol 101 No 3 1986 pp 433 51 Clarence G Lasby Project Paperclip German Scientists and the Cold War Scribner February 1975 ISBN 0 689 70524 7 Christopher Simpson Blowback America s Recruitment of Nazis and Its Effects on the Cold War New York Weidenfeld amp Nicolson 1988 Wolfgang W E Samuel American Raiders The Race to Capture the Luftwaffe s Secrets University Press of Mississippi 2004 Koerner Steven T Technology Transfer from Germany to Canada after 1945 A Study in Failure Comparative Technology Transfer and Society Volume 2 Number 1 April 2004 pp 99 124 C Lester Walker Secrets By The Thousands Harper s Magazine October 1946 John Farquharson Governed or Exploited The British Acquisition of German Technology 1945 48 Journal of Contemporary History Vol 32 No 1 Jan 1997 pp 23 42 1995 Human Radiation Experiments Memorandum Post World War II Reccruitment of German Scientists Project Paperclip Employment of German scientists and technicians denial policy UK National archives releases March 2006