Periander veya Korintli Periander (; Yunanca: Περίανδρος; ö. y. MÖ. 585), antik Korint'i yöneten Cypselid hanedanının ikinci tiranıydı. Periander'in yönetimi Korint'in tarihinde refah dolu bir döneme yol açmış, idari becerisi Korint'i Yunanistan'ın en zengin şehir devletlerinden biri haline getirmiştir.(Bazı anlatılar), Periander'in zalim ve sert bir hükümdar olduğunu belirtirken diğerleri[] onun Korint'teki servet dağılımının az çok eşit olmasını sağlamak için çalışan adil ve adaletli bir kral olduğunu iddia etmektedir. Genellikle Yunanistan'ın Yedi Bilgesi'nden biri olarak kabul edilir, MÖ. 6. yüzyılda yaşamış ve yüzyıllar boyunca bilgelikleriyle tanınmış kişilerdir. (Diğer Bilgeler çoğunlukla Thales, Solon, Cleobulus, Chilon, Bias ve Pittacus olarak kabul edilir).
Periander | |
---|---|
Korint Tiranı | |
![]() Periander, MÖ. 4. yüzyıla ait bir Yunan aslından Roma kopyası, Vatikan Müzeleri. | |
Hüküm süresi | MÖ. 627–585 |
Önce gelen | |
Sonra gelen | Psammetichus |
Doğum | MÖ. 635 öncesinde Corinth |
Ölüm | MÖ. 585 Corinth |
Çocuk(lar)ı |
|
Babası | |
Annesi | Cratea |
Dini | Yunan çok tanrıcılığı |
Hayatı
Ailesi
Periander, Korint'in ikinci tiranıydı ve Cypselid hanedanının kurucusu 'un oğluydu. Babasından dolayı Cypselides (Κυψελίδης) olarak anılırdı. Cypselus'un karısının adı Cratea idi. Oğlu Periander ile birlikte yattıklarına dair söylentiler vardı. Periander, Epidauruslu Procles ve Eristenea'nın kızı Lyside (genellikle Melissa olarak anılırdı) ile evlendi. İki oğulları oldu: Aklı kıt olduğu söylenen Cypselus ve zeki bir adam olan . kitabına göre, Periander bir öfke nöbetinde karısını tekmeledi ya da bir dizi merdivenden aşağı attı, o kadar sertti ki öldü. Yunan tarihçi Herodot, Periander'in karısının cesedini kirlettiği yönündeki iddiaları bir metafor kullanarak ima etti: “Periander ekmeğini soğuk bir fırında pişirdi”. Annesi için duyduğu keder ve babasına duyduğu öfke Lykophron'u Korcyra'ya sığınmaya itti. Periander çok daha yaşlandığında ve halefini yanında görmek istediğinde, Lykophron'u çağırttı. Korcyra halkı bunu duyduğunda, gitmesine izin vermektense Lykophron'u öldürdüler. Oğlunun ölümü Periander'in sonunda ölümüne yol açan bir umutsuzluğa düşmesine neden oldu. Periander'in yerine sadece üç yıl hüküm süren ve Cypselid tiranlarının sonuncusu olan yeğeni Psammetichus geçti.
Hükmetmesi
Periander Korint'i Antik Yunanistan'ın en önemli ticaret merkezlerinden biri haline getirmiştir.Kalkidikya'daki Potidaea'da ve İllirya'daki Apollonia'da koloniler kurmuş,Epidaurus'u fethetmiş, Milet ve Lidya ile olumlu ilişkiler kurmuş ve oğlunun hayatının çoğunu geçirdiği Korint'i ilhak etmiştir. Periander ayrıca Korint Kıstağı boyunca adlı bir ulaşım sistemi icat etmesiyle de tanınır. Korint limanına giren mallardan alınan geçiş ücretleri neredeyse tüm devlet gelirlerini oluşturuyordu ve Periander bunları tapınaklar ve diğer bayındırlık işlerini inşa etmek ve edebiyat ve sanatı teşvik etmek için kullanıyordu. Şair Arion'u kentteki bir sanat festivali için Lesbos'dan Korint'e getirtti. Periander birçok festival düzenlemiş ve Dor tarzında birçok bina inşa ettirmiştir. Korint tarzı çömlekçilik onun döneminde bir zanaatkâr tarafından geliştirilmiştir.
Periander'in liderlik ve siyaset tarzı 'tiranlık' olarak adlandırılmıştır. Tiranlar fakirleri zenginlere tercih eder, bazen toprak sahiplerinin mallarına el koyar ve ayrıcalıklarını kısıtlayan kanunlar çıkarırlardı. Ayrıca tapınaklar, limanlar ve surlar inşa etmeye başladılar ve şehrin drenajını ve su tedarikini iyileştirdiler. Periander, ticarete fayda sağlayan önlemler aldı.
Diogenes Laertius, onun ölümüyle ilgili bir efsane anlatır; gömüldüğü yerin başkaları tarafından bilinmesini istemezmiş. “İki genç adama gece vakti, onlara işaret ettiği belli bir yoldan gitmelerini emretti; karşılaştıkları adamı öldürüp gömeceklerdi. Daha sonra dört kişiye daha ikisinin peşine düşmelerini, onları öldürmelerini ve gömmelerini emretti; yine dört kişinin peşine daha büyük bir sayı gönderdi. Bu önlemleri aldıktan sonra kendisi de ilk çiftle karşılaştı ve öldürüldü."
Yazma ve felsefe
Periander'in hem yazan hem de erken dönem felsefesini takdir eden bir edebiyat hamisi olduğu söylenir. İki bin satır uzunluğunda didaktik bir şiir yazdığı söylenir.Diogenes Laertius, Lives and Opinions of Eminent Philosophers adlı eserinde yazarların Yedi Bilge'nin kim olduğu konusunda anlaşamadığına işaret eder. Periander'in Korint'teki düzeni iyileştirmeye çalıştığı öne sürülür; Diogenes Laërtius'un listesinde yer almasına rağmen, aşırı önlemleri ve despotik hareketleri onu bilge adamlardan ziyade ünlü tiranların listesine daha uygun hale getirir.
Diogenes Laertius, onun bazı özdeyişlerini aktarır: Güvende olmak isteyen tiranlar, silahları değil sadakati kendilerine siper etmelidir. Zevkler geçici, onurlar ölümsüzdür. Refahta ölçülü, sıkıntıda ihtiyatlı ol. İster refahta ister sıkıntıda olsunlar, dostlarınıza karşı aynı davranın. Hangi anlaşmayı yaparsanız yapın, ona sadık kalın. Yalnızca suç işleyenleri değil, suç işleme noktasına gelenleri de düzeltin.
Etkileri
Periander'e felsefe ve liderlikle ilgili olarak birçok çağdaşı tarafından atıfta bulunulmuştur.
En yaygın olarak, erken dönem Yunanistan'ın filozof ve yöneticilerinden oluşan bir grup olan Antik Yunanistan'ın Yedi Bilgesi'nden biri olarak anılır, ancak bazı yazarlar onu liste dışında bırakır. MS. 3. yüzyıl filozoflarından Diogenes Laertius, Lives and Opinions of Eminent Philosophers adlı eserinde Periander'i bu Yedi Bilge'den biri olarak listeler. da Yedi Bilgenin Maskesi (The Masque of the Seven Sages) adlı eserinde Periander'den Bilgelerden biri olarak bahseder.
Bazı araştırmacılar, Periander adlı hükümdarın aynı adı taşıyan bilgeden farklı bir kişi olduğunu ileri sürmüşlerdir. Diogenes Laërtius şöyle yazar: “Sotion, Heraklides ve Pamphila Yorumlarının beşinci kitabında iki Periander olduğunu söylerler; biri tiran, diğeri bilge bir adam ve Ambracia'nın yerlisi. Kyzikoslu Neanthes de aynı iddiada bulunur ve iki adamın birbiriyle kuzen olduğunu ekler. Aristoteles, bilge olanın Korintli Periander olduğunu söyler; ancak Platon onunla çelişir."
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b "Seven Wise Men of Greece". . 6 Copyright © 2023. 14 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2025 – www.infoplease.ocm vasıtasıyla.
- ^ a b c Gomez, Carlos (2019). The Encyclopedia of Ancient Greece. United Kingdom: Amber Books Ltd. ss. 89-92. ISBN .
- ^ a b c d "Periander". Encyclopædia Britannica. 2 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2025.
- ^ Charlton T. Lewis & Charles Short. "Cypsĕlus". A Latin Dictionary.
- ^ a b c d e f g Laertius, Diogenes. "Life of Periander". 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2014.
- ^ a b Gentleman of Cambridge (1731). The history of Periander, King of Corinth. printed: and sold by J. Roberts in Warwick-Lane. 12 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2025.
- ^ Herodotus The Histories, 5.92g
- ^ "Corinth, Ancient". www.hellenicaworld.com. 28 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2025.
- ^ a b Diogenes Laertius. "Chapter 7. PERIANDER (tyrant 625-585 B.C.)". Lives of Eminent Philosophers. D. L. 1.7.
- ^ Ausonius. "The Masque of the Seven Sages".
- ^ Pausanias. "Description of Greece". 14 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2025.
Dış bağlantılar
Vikisöz'de Periander ile ilgili sözler mevcuttur.
Wikimedia Commons'ta Periander ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Laërtius, Diogenes (1925). "The Seven Sages: Periander". Lives of the Eminent Philosophers. 1:1. tarafından çevrildi (Two volume bas.). Loeb Classical Library.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Periander veya Korintli Periander ˌ p ɛ r i ˈ ae n d er Yunanca Periandros o y MO 585 antik Korint i yoneten Cypselid hanedaninin ikinci tiraniydi Periander in yonetimi Korint in tarihinde refah dolu bir doneme yol acmis idari becerisi Korint i Yunanistan in en zengin sehir devletlerinden biri haline getirmistir Bazi anlatilar Periander in zalim ve sert bir hukumdar oldugunu belirtirken digerleri kaynak belirtilmeli onun Korint teki servet dagiliminin az cok esit olmasini saglamak icin calisan adil ve adaletli bir kral oldugunu iddia etmektedir Genellikle Yunanistan in Yedi Bilgesi nden biri olarak kabul edilir MO 6 yuzyilda yasamis ve yuzyillar boyunca bilgelikleriyle taninmis kisilerdir Diger Bilgeler cogunlukla Thales Solon Cleobulus Chilon Bias ve Pittacus olarak kabul edilir PerianderKorint TiraniPeriander MO 4 yuzyila ait bir Yunan aslindan Roma kopyasi Vatikan Muzeleri Hukum suresiMO 627 585Once gelenSonra gelenPsammetichusDogumMO 635 oncesinde CorinthOlumMO 585 CorinthCocuk lar iCypselus IIBabasiAnnesiCrateaDiniYunan cok tanriciligiHayatiAilesi Periander Korint in ikinci tiraniydi ve Cypselid hanedaninin kurucusu un ogluydu Babasindan dolayi Cypselides Kypselidhs olarak anilirdi Cypselus un karisinin adi Cratea idi Oglu Periander ile birlikte yattiklarina dair soylentiler vardi Periander Epidauruslu Procles ve Eristenea nin kizi Lyside genellikle Melissa olarak anilirdi ile evlendi Iki ogullari oldu Akli kit oldugu soylenen Cypselus ve zeki bir adam olan kitabina gore Periander bir ofke nobetinde karisini tekmeledi ya da bir dizi merdivenden asagi atti o kadar sertti ki oldu Yunan tarihci Herodot Periander in karisinin cesedini kirlettigi yonundeki iddialari bir metafor kullanarak ima etti Periander ekmegini soguk bir firinda pisirdi Annesi icin duydugu keder ve babasina duydugu ofke Lykophron u Korcyra ya siginmaya itti Periander cok daha yaslandiginda ve halefini yaninda gormek istediginde Lykophron u cagirtti Korcyra halki bunu duydugunda gitmesine izin vermektense Lykophron u oldurduler Oglunun olumu Periander in sonunda olumune yol acan bir umutsuzluga dusmesine neden oldu Periander in yerine sadece uc yil hukum suren ve Cypselid tiranlarinin sonuncusu olan yegeni Psammetichus gecti Hukmetmesi Periander Korint i Antik Yunanistan in en onemli ticaret merkezlerinden biri haline getirmistir Kalkidikya daki Potidaea da ve Illirya daki Apollonia da koloniler kurmus Epidaurus u fethetmis Milet ve Lidya ile olumlu iliskiler kurmus ve oglunun hayatinin cogunu gecirdigi Korint i ilhak etmistir Periander ayrica Korint Kistagi boyunca adli bir ulasim sistemi icat etmesiyle de taninir Korint limanina giren mallardan alinan gecis ucretleri neredeyse tum devlet gelirlerini olusturuyordu ve Periander bunlari tapinaklar ve diger bayindirlik islerini insa etmek ve edebiyat ve sanati tesvik etmek icin kullaniyordu Sair Arion u kentteki bir sanat festivali icin Lesbos dan Korint e getirtti Periander bircok festival duzenlemis ve Dor tarzinda bircok bina insa ettirmistir Korint tarzi comlekcilik onun doneminde bir zanaatkar tarafindan gelistirilmistir Periander in liderlik ve siyaset tarzi tiranlik olarak adlandirilmistir Tiranlar fakirleri zenginlere tercih eder bazen toprak sahiplerinin mallarina el koyar ve ayricaliklarini kisitlayan kanunlar cikarirlardi Ayrica tapinaklar limanlar ve surlar insa etmeye basladilar ve sehrin drenajini ve su tedarikini iyilestirdiler Periander ticarete fayda saglayan onlemler aldi Diogenes Laertius onun olumuyle ilgili bir efsane anlatir gomuldugu yerin baskalari tarafindan bilinmesini istemezmis Iki genc adama gece vakti onlara isaret ettigi belli bir yoldan gitmelerini emretti karsilastiklari adami oldurup gomeceklerdi Daha sonra dort kisiye daha ikisinin pesine dusmelerini onlari oldurmelerini ve gommelerini emretti yine dort kisinin pesine daha buyuk bir sayi gonderdi Bu onlemleri aldiktan sonra kendisi de ilk ciftle karsilasti ve olduruldu Yazma ve felsefePeriander in hem yazan hem de erken donem felsefesini takdir eden bir edebiyat hamisi oldugu soylenir Iki bin satir uzunlugunda didaktik bir siir yazdigi soylenir Diogenes Laertius Lives and Opinions of Eminent Philosophers adli eserinde yazarlarin Yedi Bilge nin kim oldugu konusunda anlasamadigina isaret eder Periander in Korint teki duzeni iyilestirmeye calistigi one surulur Diogenes Laertius un listesinde yer almasina ragmen asiri onlemleri ve despotik hareketleri onu bilge adamlardan ziyade unlu tiranlarin listesine daha uygun hale getirir Diogenes Laertius onun bazi ozdeyislerini aktarir Guvende olmak isteyen tiranlar silahlari degil sadakati kendilerine siper etmelidir Zevkler gecici onurlar olumsuzdur Refahta olculu sikintida ihtiyatli ol Ister refahta ister sikintida olsunlar dostlariniza karsi ayni davranin Hangi anlasmayi yaparsaniz yapin ona sadik kalin Yalnizca suc isleyenleri degil suc isleme noktasina gelenleri de duzeltin EtkileriPeriander e felsefe ve liderlikle ilgili olarak bircok cagdasi tarafindan atifta bulunulmustur En yaygin olarak erken donem Yunanistan in filozof ve yoneticilerinden olusan bir grup olan Antik Yunanistan in Yedi Bilgesi nden biri olarak anilir ancak bazi yazarlar onu liste disinda birakir MS 3 yuzyil filozoflarindan Diogenes Laertius Lives and Opinions of Eminent Philosophers adli eserinde Periander i bu Yedi Bilge den biri olarak listeler da Yedi Bilgenin Maskesi The Masque of the Seven Sages adli eserinde Periander den Bilgelerden biri olarak bahseder Bazi arastirmacilar Periander adli hukumdarin ayni adi tasiyan bilgeden farkli bir kisi oldugunu ileri surmuslerdir Diogenes Laertius soyle yazar Sotion Heraklides ve Pamphila Yorumlarinin besinci kitabinda iki Periander oldugunu soylerler biri tiran digeri bilge bir adam ve Ambracia nin yerlisi Kyzikoslu Neanthes de ayni iddiada bulunur ve iki adamin birbiriyle kuzen oldugunu ekler Aristoteles bilge olanin Korintli Periander oldugunu soyler ancak Platon onunla celisir Ayrica bakinizKaynakca a b Seven Wise Men of Greece 6 Copyright c 2023 14 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ocak 2025 www infoplease ocm vasitasiyla a b c Gomez Carlos 2019 The Encyclopedia of Ancient Greece United Kingdom Amber Books Ltd ss 89 92 ISBN 978 1 78274 762 8 a b c d Periander Encyclopaedia Britannica 2 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ocak 2025 Charlton T Lewis amp Charles Short Cypsĕlus A Latin Dictionary Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link a b c d e f g Laertius Diogenes Life of Periander 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Mayis 2014 a b Gentleman of Cambridge 1731 The history of Periander King of Corinth printed and sold by J Roberts in Warwick Lane 12 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ocak 2025 Herodotus The Histories 5 92g Corinth Ancient www hellenicaworld com 28 Mart 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ocak 2025 a b Diogenes Laertius Chapter 7 PERIANDER tyrant 625 585 B C Lives of Eminent Philosophers D L 1 7 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Ausonius The Masque of the Seven Sages Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Pausanias Description of Greece 14 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ocak 2025 Dis baglantilarVikisoz de Periander ile ilgili sozler mevcuttur Wikimedia Commons ta Periander ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Laertius Diogenes 1925 The Seven Sages Periander Lives of the Eminent Philosophers 1 1 tarafindan cevrildi Two volume bas Loeb Classical Library