Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Korint veya Gördes Kıstağı, tarihî Korint şehri yakınlarında anakara Yunanistan'ı ve Peloponnez yarımadası arasında yer alan dar karaköprüsü. Kıstağın İngilizce dilindeki karşılığı olan Isthmus of Corinth adındaki "isthmus" sözcüğü Antik Yunanca'da "kıstak" anlamına gelir ve arazinin darlığını vurgu yapmak için kullanılmıştır. Kıstağın Batısında Korint Körfezi, Doğusunda ise bulunur.
Orta ve kuzey Yunanistan bölgelerinden güneyde bulunan Mora (Peleponez) Yarımadasına karadan geçiş ancak çok dar olan Korint Kıstağı üzerinden olmaktadır. Yine denizden doğu Yunanistan ada ve kıyılarından batı Yunanistan kıyı ve adalarına geçiş eğer Korint Kıstağı bulunmasa çok daha kolaylaşma imkânı bulunmaktadır. Bölgenin tarihine bakılırsa Korint Kıstağı ile ilgili olarak iki değişik gelişme ortaya çıkmıştır. Deniz yolu ile Doğu ve Batı Yunanistan kıyıları arasındaki geçişi kolaylaştırmak için antik çağlardan beri kıstak üzerinde bir kanal açmak fikri gelişmiş ve 1893 yılında açılıp hizmete giren 6,3 km uzunluğundaki Korint Kanalı bu fikri gerçek yapmış ve Mora (Peloponnez) yarımadasını bir adaya dönüştürmüştür. Diğer bir gelişme ise Korint Kıstağı'na bir büyük korunaklı sur inşa ederek Mora (Peleponez) Yarımadasına karadan geçişi kontrol etmek olmuş ve bu nedenle Roma İmparatorluk çağında yedinci yüzyılda 6-mil uzunlukta Heksamilyon suru adı verilen bir sur inşa edilmiştir. Ancak ateşli silahların, özellikle topların gelişmesi ile bu sur önemini kaybetmiştir.
Klasik çağlarda Korint kanalı fikri
Bölgeye bir kanal yapma fikrinin başlangıcı Antik Yunanistan'a kadar gider. Kanal kazmak için ilk teşebbüs M.Ö. 7. yüzyılda Tiran Periander ya da Periandros tarafından yapılmıştır. Ortaya çıkan teknik zorluklar yüzünden bu fikrinden vazgeçen tiran, bunun yerine daha az masraflı olan ve olarak bilinen taş kaplı bir nakliye yolu yaptırmıştır. Diolkos'un kalıntıları bugün halâ modern kanal boyunca görülebilir durumdadır.
Roma Cumhuriyeti, ardından da Roma İmparatorluğu bölgenin kontrolünü sağlayınca, kanal için bir takım girişimlerde bulunuldu. Julius Caesar bunun, yeni kurmuş olduğu kolini "Colonia laus Iulia Corinthiensis" için bir avantaj olabileceğini öngörmüştü. Tiberius'un saltanatı ile birlikte mühendisler bir kanal kazmayı denediler ancak modern aletlerin eksikliği yüzünden, bir Antik Mısır buluşu olan ve piramit yapımında kullanılan granit blokları taşımak için geliştirilen yöntemi kullandılar ve 32 yılında gemileri yuvarlanan kütükler üzerinde taşıdılar.
67 yılında, bir Hellen dostu olan Roma İmparatoru Nero, altı bin köleye bir kanal kazılması emrini verdi ancak ertesi yıl Nero ölünce yerine geçen İmparator Galba kendisine çok pahalıya mal olduğu gerekçesiyle kanal kazısını iptal etti.
Kıstakta sur yapma fikri ve Heksamilyon suru
Korint Kıstağı'nda karada bir sur çekerek Mora (Peleponez) yarımadasını karadan istilalara karşı korunaklı bir arazi olarak kullanmak fikri Antik Yunanistan çağlarında ortaya çıkmıştı. Antik Yunanistan'ın Persler tarafından istilaları sıralarında bu sur fikrinin yeniden ortaya çıkarıldığı tarihçi Herodot tarafından bildirilmiştir (Herodot 8.40, 49, 56). Fakat bu planın uygulanmadığı da bilinmektedir.
Roma İmparatorluğu çağlarında Roma arazileri barbar kavimler tarafından tehdit altına girdiği zaman bu sur fikri tekrar ortaya çıkarılmıştır. MS408 ile MS450 arasında Doğu Roma İmparatoru II. Theodosius zamanında böyle bir sur yapılması gerçekleştirilmiştir. Uzunluğuna atfen bu sura Altı Mil Suru Heksamilyon adı verilmiştir. Bu surun inşasına çok özen gösterilmiş ve surun iç ve dışları dört köşe kesme taşlardan yapılıp içi moloz ve kireç dolgu olarak yapılmıştır. Şimdi bile Heksamilyon surları Yunanistan'da bulunan en önemli arkeolojik Roma kalıntısı olma karakterindedir.
Bizans İmparatorluğu sırasında önce bu sur muhafaza edilmiş. Hatta I. Justinianus zamanında ek kuleler yapılarak surda bulunan kule sayısı 153e çıkartılmıştır. Fakat uzun süren Bizans İmparatorluğu sırasında bu surlar harabeye dönüşmüştür. Bazı sur kısımları diğer binaların bir kısmı haline getirilmiş (örneğin İsthmia'da bulunan Poseidon mabedi) veya taşları sökülüp alınarak diğer binalar yapısında kullanılmış; hatta taşları kireç taşı olması dolasıyla sökülen taşlar kireç ocaklarında kullanılarak kireç yapılmıştır.
1415'te II. Manuil, Mora yarımadasını Osmanlıların bir hücumundan korumak üzere Korint Kıstağı'nda Heksimillon surları'nı, şahsi kontrolü altında yeniden yaptırmıştır. 1423de Hristiyanların Varna Haçlı Seferi yapıp ta Bulgaristan içlerine ilerlemesi sırasında Mora despotluğu istifadeci bir tutumla sınır olan Korint Kıstağını geçip Atika yarımadasını ellerine geçirmişlerdir. Bu tutuma çok kızan Sultan II. Murad Varna Savaşı'ndan hemen sonra mevsimin geçliğine bakmadan bir Mora seferine girişmiştir. Varna'da galip gelen 50.000-60.000 kişilik ordu ile Atina üzerinden Mora'ya yürümüş ve Mora kuvvetlerini Korint Kıstağı'ndaki yeniden pekiştirilmiş Heksamilyon surları arkasına püskürtmüştür. Mora Despotu Konstantinos bu surların Osmanlıları durduracağını sanmakta ve II. Murad'in Osmanlı ordusu elinde bulunan yeni bir silahtan habersizdi. Bu yeni daha hiç bilinmeyen silah, uzun toplardı. 27 Kasım 1446'de Korint Kıstağı'na yetişen Osmanlı ordusu ellerindeki uzun topları kullanarak 10 Aralık'ta Hekssmilyon surlarını yerle bir etmeyi başarmıştı. Fakat Osmanlı ordusu mevsim geçliği dolayısıyla çekilmiş ve Mora Despotları tekrar Korint Kistaginidaki surları tekrar 1446de tamir etmeyi başarmışlardır. Fakat Osmanlı orduları 1446da yine Heksamilyon surunu geçip Mora'ya hücum etmişlerdir. En sonunda 1460da Osmanlılar Korint Kıstağı ve Heksamilyon surunu geçip Mora (Peleponez) yarımadasını fethetmiş ve Osmanlı idaresi altına almışlardır. Bundan sonra Heksamilyon yine kullanılmamış ve bir harabeye dönüşmüştür.
-
![image]()
Mora (Peleponez) yarımadasının uzaydan görünüşü, yukarı da sağda Korint Kıstağı görülüyor. -
![image]()
Bir Alman haritasında Korint Kıstağı
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Korint veya Gordes Kistagi tarihi Korint sehri yakinlarinda anakara Yunanistan i ve Peloponnez yarimadasi arasinda yer alan dar karakoprusu Kistagin Ingilizce dilindeki karsiligi olan Isthmus of Corinth adindaki isthmus sozcugu Antik Yunanca da kistak anlamina gelir ve arazinin darligini vurgu yapmak icin kullanilmistir Kistagin Batisinda Korint Korfezi Dogusunda ise bulunur Korint Kanali ni kullanarak Korint Kistagindan gecis Orta ve kuzey Yunanistan bolgelerinden guneyde bulunan Mora Peleponez Yarimadasina karadan gecis ancak cok dar olan Korint Kistagi uzerinden olmaktadir Yine denizden dogu Yunanistan ada ve kiyilarindan bati Yunanistan kiyi ve adalarina gecis eger Korint Kistagi bulunmasa cok daha kolaylasma imkani bulunmaktadir Bolgenin tarihine bakilirsa Korint Kistagi ile ilgili olarak iki degisik gelisme ortaya cikmistir Deniz yolu ile Dogu ve Bati Yunanistan kiyilari arasindaki gecisi kolaylastirmak icin antik caglardan beri kistak uzerinde bir kanal acmak fikri gelismis ve 1893 yilinda acilip hizmete giren 6 3 km uzunlugundaki Korint Kanali bu fikri gercek yapmis ve Mora Peloponnez yarimadasini bir adaya donusturmustur Diger bir gelisme ise Korint Kistagi na bir buyuk korunakli sur insa ederek Mora Peleponez Yarimadasina karadan gecisi kontrol etmek olmus ve bu nedenle Roma Imparatorluk caginda yedinci yuzyilda 6 mil uzunlukta Heksamilyon suru adi verilen bir sur insa edilmistir Ancak atesli silahlarin ozellikle toplarin gelismesi ile bu sur onemini kaybetmistir Klasik caglarda Korint kanali fikriBolgeye bir kanal yapma fikrinin baslangici Antik Yunanistan a kadar gider Kanal kazmak icin ilk tesebbus M O 7 yuzyilda Tiran Periander ya da Periandros tarafindan yapilmistir Ortaya cikan teknik zorluklar yuzunden bu fikrinden vazgecen tiran bunun yerine daha az masrafli olan ve olarak bilinen tas kapli bir nakliye yolu yaptirmistir Diolkos un kalintilari bugun hala modern kanal boyunca gorulebilir durumdadir Roma Cumhuriyeti ardindan da Roma Imparatorlugu bolgenin kontrolunu saglayinca kanal icin bir takim girisimlerde bulunuldu Julius Caesar bunun yeni kurmus oldugu kolini Colonia laus Iulia Corinthiensis icin bir avantaj olabilecegini ongormustu Tiberius un saltanati ile birlikte muhendisler bir kanal kazmayi denediler ancak modern aletlerin eksikligi yuzunden bir Antik Misir bulusu olan ve piramit yapiminda kullanilan granit bloklari tasimak icin gelistirilen yontemi kullandilar ve 32 yilinda gemileri yuvarlanan kutukler uzerinde tasidilar 67 yilinda bir Hellen dostu olan Roma Imparatoru Nero alti bin koleye bir kanal kazilmasi emrini verdi ancak ertesi yil Nero olunce yerine gecen Imparator Galba kendisine cok pahaliya mal oldugu gerekcesiyle kanal kazisini iptal etti Kistakta sur yapma fikri ve Heksamilyon suruHeksamilyon Harabe halindeki surlar ve bir kule Korint Kistagi nda karada bir sur cekerek Mora Peleponez yarimadasini karadan istilalara karsi korunakli bir arazi olarak kullanmak fikri Antik Yunanistan caglarinda ortaya cikmisti Antik Yunanistan in Persler tarafindan istilalari siralarinda bu sur fikrinin yeniden ortaya cikarildigi tarihci Herodot tarafindan bildirilmistir Herodot 8 40 49 56 Fakat bu planin uygulanmadigi da bilinmektedir Roma Imparatorlugu caglarinda Roma arazileri barbar kavimler tarafindan tehdit altina girdigi zaman bu sur fikri tekrar ortaya cikarilmistir MS408 ile MS450 arasinda Dogu Roma Imparatoru II Theodosius zamaninda boyle bir sur yapilmasi gerceklestirilmistir Uzunluguna atfen bu sura Alti Mil Suru Heksamilyon adi verilmistir Bu surun insasina cok ozen gosterilmis ve surun ic ve dislari dort kose kesme taslardan yapilip ici moloz ve kirec dolgu olarak yapilmistir Simdi bile Heksamilyon surlari Yunanistan da bulunan en onemli arkeolojik Roma kalintisi olma karakterindedir Bizans Imparatorlugu sirasinda once bu sur muhafaza edilmis Hatta I Justinianus zamaninda ek kuleler yapilarak surda bulunan kule sayisi 153e cikartilmistir Fakat uzun suren Bizans Imparatorlugu sirasinda bu surlar harabeye donusmustur Bazi sur kisimlari diger binalarin bir kismi haline getirilmis ornegin Isthmia da bulunan Poseidon mabedi veya taslari sokulup alinarak diger binalar yapisinda kullanilmis hatta taslari kirec tasi olmasi dolasiyla sokulen taslar kirec ocaklarinda kullanilarak kirec yapilmistir 1415 te II Manuil Mora yarimadasini Osmanlilarin bir hucumundan korumak uzere Korint Kistagi nda Heksimillon surlari ni sahsi kontrolu altinda yeniden yaptirmistir 1423de Hristiyanlarin Varna Hacli Seferi yapip ta Bulgaristan iclerine ilerlemesi sirasinda Mora despotlugu istifadeci bir tutumla sinir olan Korint Kistagini gecip Atika yarimadasini ellerine gecirmislerdir Bu tutuma cok kizan Sultan II Murad Varna Savasi ndan hemen sonra mevsimin gecligine bakmadan bir Mora seferine girismistir Varna da galip gelen 50 000 60 000 kisilik ordu ile Atina uzerinden Mora ya yurumus ve Mora kuvvetlerini Korint Kistagi ndaki yeniden pekistirilmis Heksamilyon surlari arkasina puskurtmustur Mora Despotu Konstantinos bu surlarin Osmanlilari durduracagini sanmakta ve II Murad in Osmanli ordusu elinde bulunan yeni bir silahtan habersizdi Bu yeni daha hic bilinmeyen silah uzun toplardi 27 Kasim 1446 de Korint Kistagi na yetisen Osmanli ordusu ellerindeki uzun toplari kullanarak 10 Aralik ta Hekssmilyon surlarini yerle bir etmeyi basarmisti Fakat Osmanli ordusu mevsim gecligi dolayisiyla cekilmis ve Mora Despotlari tekrar Korint Kistaginidaki surlari tekrar 1446de tamir etmeyi basarmislardir Fakat Osmanli ordulari 1446da yine Heksamilyon surunu gecip Mora ya hucum etmislerdir En sonunda 1460da Osmanlilar Korint Kistagi ve Heksamilyon surunu gecip Mora Peleponez yarimadasini fethetmis ve Osmanli idaresi altina almislardir Bundan sonra Heksamilyon yine kullanilmamis ve bir harabeye donusmustur Mora Peleponez yarimadasinin uzaydan gorunusu yukari da sagda Korint Kistagi goruluyor Bir Alman haritasinda Korint KistagiKaynakca