Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Emine Peride Yonsel (d. 10 Haziran 1916,İstanbul; ö. 15 Haziran 2013) Türk yazardır.
| Peride Celal | |
|---|---|
 Peride Celal | |
| Doğum | Emine Peride 10 Haziran 1916 İstanbul, Türkiye  |
| Ölüm | 15 Haziran 2013 (97 yaşında) |
| Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul |
| Önemli ödülleri | Sedat Simavi Edebiyat Ödülü (1977) "Üç Yirmi Dört Saat" (roman) Orhan Kemal Roman Armağanı (1991) "Kurtlar" roman |
| Çocuklar | Zeynep Ergun |
Yazın hayatının ilk on beş yıllık döneminde popüler aşk romanları kaleme almış; 1950’lerde yazarlığında bir dönüşüm geçirerek daha gerçekçi, bireyin içsel sorunlarının derinlemesine irdeleyen romanlar yazmıştır. 1977'den sonra romana ara verip öyküye yönelen Peride Celal'in Türk edebiyatında post-modern romanın yaygınlaştığı dönemde kaleme aldığı Kurtlar romanı çeşitli eleştirmenler tarafından başyapıtı olarak değerlendirilir.
Yaşamı
1916 yılında İstanbul'da dünyaya geldi. Annesi Zeliha Mirat Türel, babası Mehmet Celalettin Erem'dir. Anne ve babasının kendi doğumundan önce ayrılmış olması nedeniyle çocukluğunun büyük bir bölümü üvey babasının savcılık yaptığı Anadolu kentlerinde, özellikle de Karadeniz'de geçti.
İlköğrenimini Haydarpaşa İlkokulu'nda tamamlayan yazar, İstanbul Sainte-Pulchérie Fransız Okulu'nda iki yıl yatılı okuduktan sonra üvey babasının görevi nedeniyle, yeniden Anadolu'ya gitme zorunluluğu doğunca öğrenimini yarıda bıraktı. Klasik eğitimini tamamlayamamış olması yazarlık hayatı boyunca onun psikolojik olarak olumsuz etkiledi.
İlk öyküsü Sedat Simavi'in Yedigün Dergisi'nde Ak Kız'ın Hikâyesi adıyla 27 Kasım 1935'te P. Gençay imzasıyla yayımlandı. Daha sonra Son Posta, Cumhuriyet, Tan ve Milliyet gazetelerinde öyküler, röportajlar yayımladı. Yazı hayatında sırasıyla “Peride Gencay”, “Peride Celâl” ve “Peride Celal Bayburtlu” imzalarını kullandı. Tan gazetesine tanıştığı Peyami Safa'nın yardımıyla yazarlığını dil açısından geliştirdi ve Fransızca dersleri aldı. Yazarlık hayatında ilerlemek için İstanbul'da yaşayan anneannesinin yanına taşınan yazar, geçimini sağlamak için her gün öykü yazdı; bir yandan da İstanbul Elektrik Şirketi'nin Neşriyat bölümünde sekreter olarak çalışmaktaydı. İlk romanı Sönen Alev, 1935 yılında Son Posta gazetesinde tefrika edildi ve 1938'de kitap olarak yayımlandı. Bunu, kent soylu kadınların aşklarını serüvenimsi bir kurgu ile konu edinen bir dizi roman takip etti; "pembe romanlar" yazarı olarak tanındı. Romanlarında duru bir dil kullandı. 1935-1954 yılları arasında gazete ve dergilerde yazdığı dört yüz civarındaki -bir-iki sayfalık- öyküsü ve yirmiye yakın romanıyla, 1940'lı yıllarda günlük gazetelerin tirajını arttırmasında etkili oldu. Geçimini sağlamak için yazdığını söylediği bu romanları benimsemedi.
Şair Nâzım Hikmet'le dostluğu üzerinde siyasal baskılara yol açınca 1944'te yurttan ayrılarak İsviçre'ye gitti. Türkiye'nin Bern Basın Ataşeliği'nde üç yıl sekreter olarak çalıştı. Peride Celal için kendisini geliştirme dönemi olan İsviçre yıllarında Cumhuriyet gazetesi için "İsviçre Mektupları" genel başlığı ile öykü ve yazılar hazırladı.
1947'de Türkiye'ye döndükten sonra avukat Atıf Yönsel ile evlendi. İki yıl Basın Yayın Genel Müdürlüğü Yabancı İşçilerle İrtibat Bürosu'nda, iki yıl da Yeni İstanbul gazetesinde; kısa bir süre de Milliyet ve Son Posta gazetelerinde çalıştı.
1954 tarihli Üç Kadının Romanı’yla romancılıkta yeni bir döneme girdi. Eşinin desteği ile geçim sorunu ortadan kalkan yazar, gözlem ve gerçekçiliğin ön plana çıktığı eserler verdi.
Yazar, "" adlı romanıyla 1977 Sedat Simavi Edebiyat Ödülü’nü kazandı. 1978'de ilk öykü kitabı Jaguar yayımlandı. Bir süre roman yazmaya ara verdi. Üç öykü kitabından sonra yazdığı "" romanıyla 1991 Orhan Kemal Roman Armağanı’nı kazandı. Bu romandan sonra yeniden öyküye yöneldi. 1996'da 15. İstanbul Kitap Fuarı’nda TÜYAP’ın “onur yazarı” seçilir. 2002'de son romanı Deli Aşk yayımlandı ve büyük ilgi gördü.
Peride Celal, Peride Gencay ve Peride Celal Bayburtlu gibi üç farklı imza ile yazı hayatını sürdürmüştür.
15 Haziran 2013'te hayatını kaybetti. Cenazesi aile arasında yapılan sade bir törenden sonra Kurtköy Mezarlığı'na defnedildi.
Hakkında Selim İleri tarafından (Peride Celal'e Armağan) ve Alpay Kabacalı tarafından yazılmış (Çok Katmanlı Duyarlıklar Yazarı: Peride Celal) yazılmış iki kitap vardır.
Yapıtları
Romanlar
- Sönen Alev (1938)
- Yaz Yağmuru (1940)
- Ana Kız (1941)
- Kızıl Vazo (1941)
- Ben Vurmadım (1941)
- Atmaca (1944)
- Aşkın Doğuşu (1944)
- Yıldıztepe (1945)
- Dar Yol (1949)
- Üç Kadının Romanı (1954)
- Kırkıncı Oda (1958)
- Gecenin Ucundaki Işık (1963)
- Güz Şarkısı (1966)
- Evli Bir Kadının Günlüğünden (1971)
- Üç Yirmi Dört Saat (1977)
- Kurtlar (1990)
- Deli Aşk (2002)
Öyküler
- Jaguar (1978)
- Bir Hanım Efendinin Ölümü (1981)
- Pay Kavgası (1985)
Sinemaya uyarlanan eserleri
Kızıl Vazo romanı Atıf Yılmaz tarafından 1961 ve 1969'da iki farklı senaryoyla sinemaya uyarlanmıştır
Yıldıztepe romanı Memduh Ün tarafından 1965’te sinemaya uyarlandı.
Ada öyküsü Süreyya Duru tarafından 1988’de sinemaya uyarlandı.
Gecenin Ucundaki Işık romanı 2022 yılında TMC Film tarafından diziye uyarlandı.
Galeri
Kaynakça
- ^ a b c d e "İstanbul Büyükşehir Belediyesi Vefat Bilgisi Sorgulama". 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2022.
- ^ a b c d e "İstanbul Büyükşehir Belediyesi Mezar Yeri Sorgulama". 16 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2022.
- ^ Yazarın, doğum tarihi konusundaki çelişkili bilgiler, 4 Şubat 2003'te bizzat kendisi ile yapılan yüz yüze bir görüşmede giderilmiş ve 1916 yılında İstanbul'un Fındıklı semtinde doğduğu öğrenilmiştir.
- ^ "Peride Celal'den Sessiz Veda". Milliyet gazetesi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2013.[]
- ^ a b c d e f Zorkul, Tahir. "Peride Celal'in Hayatı ve Eserleri Üzerine Bir Araştırma". tez.yok.gov.tr. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Van, 2006. 11 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Haziran 2016.
- ^ "Peride Celal". 5 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ağustos 2008.
- ^ a b . tr.writersofturkey.ne. Türkiyeli Kadın Yazarlar Veritabanı. 19 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2016.
- ^ "Peride Celal hayatla 'barışamadan' öldü". www.milliyet.com.tr/. Milliyet gazetesi, 17 Haziran 2013. 6 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Haziran 2016.
- ^ "Romanın gizli ustasına veda". Radikal gazetesi. 22 Haziran 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Haziran 2013.
- ^ . 23 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2022.
Dış bağlantılar
- Selim İleri'nin "Ustam Peride Celal'le yıllar" adlı yazısı27 Mayıs 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Emine Peride Yonsel d 10 Haziran 1916 Istanbul o 15 Haziran 2013 Turk yazardir Peride CelalPeride CelalDogumEmine Peride 10 Haziran 1916 Istanbul TurkiyeOlum15 Haziran 2013 97 yasinda Defin yeriZincirlikuyu Mezarligi IstanbulOnemli odulleriSedat Simavi Edebiyat Odulu 1977 Uc Yirmi Dort Saat roman Orhan Kemal Roman Armagani 1991 Kurtlar romanCocuklarZeynep Ergun Yazin hayatinin ilk on bes yillik doneminde populer ask romanlari kaleme almis 1950 lerde yazarliginda bir donusum gecirerek daha gercekci bireyin icsel sorunlarinin derinlemesine irdeleyen romanlar yazmistir 1977 den sonra romana ara verip oykuye yonelen Peride Celal in Turk edebiyatinda post modern romanin yayginlastigi donemde kaleme aldigi Kurtlar romani cesitli elestirmenler tarafindan basyapiti olarak degerlendirilir Yasami1916 yilinda Istanbul da dunyaya geldi Annesi Zeliha Mirat Turel babasi Mehmet Celalettin Erem dir Anne ve babasinin kendi dogumundan once ayrilmis olmasi nedeniyle cocuklugunun buyuk bir bolumu uvey babasinin savcilik yaptigi Anadolu kentlerinde ozellikle de Karadeniz de gecti Ilkogrenimini Haydarpasa Ilkokulu nda tamamlayan yazar Istanbul Sainte Pulcherie Fransiz Okulu nda iki yil yatili okuduktan sonra uvey babasinin gorevi nedeniyle yeniden Anadolu ya gitme zorunlulugu dogunca ogrenimini yarida birakti Klasik egitimini tamamlayamamis olmasi yazarlik hayati boyunca onun psikolojik olarak olumsuz etkiledi Ilk oykusu Sedat Simavi in Yedigun Dergisi nde Ak Kiz in Hikayesi adiyla 27 Kasim 1935 te P Gencay imzasiyla yayimlandi Daha sonra Son Posta Cumhuriyet Tan ve Milliyet gazetelerinde oykuler roportajlar yayimladi Yazi hayatinda sirasiyla Peride Gencay Peride Celal ve Peride Celal Bayburtlu imzalarini kullandi Tan gazetesine tanistigi Peyami Safa nin yardimiyla yazarligini dil acisindan gelistirdi ve Fransizca dersleri aldi Yazarlik hayatinda ilerlemek icin Istanbul da yasayan anneannesinin yanina tasinan yazar gecimini saglamak icin her gun oyku yazdi bir yandan da Istanbul Elektrik Sirketi nin Nesriyat bolumunde sekreter olarak calismaktaydi Ilk romani Sonen Alev 1935 yilinda Son Posta gazetesinde tefrika edildi ve 1938 de kitap olarak yayimlandi Bunu kent soylu kadinlarin asklarini seruvenimsi bir kurgu ile konu edinen bir dizi roman takip etti pembe romanlar yazari olarak tanindi Romanlarinda duru bir dil kullandi 1935 1954 yillari arasinda gazete ve dergilerde yazdigi dort yuz civarindaki bir iki sayfalik oykusu ve yirmiye yakin romaniyla 1940 li yillarda gunluk gazetelerin tirajini arttirmasinda etkili oldu Gecimini saglamak icin yazdigini soyledigi bu romanlari benimsemedi Sair Nazim Hikmet le dostlugu uzerinde siyasal baskilara yol acinca 1944 te yurttan ayrilarak Isvicre ye gitti Turkiye nin Bern Basin Ataseligi nde uc yil sekreter olarak calisti Peride Celal icin kendisini gelistirme donemi olan Isvicre yillarinda Cumhuriyet gazetesi icin Isvicre Mektuplari genel basligi ile oyku ve yazilar hazirladi 1947 de Turkiye ye dondukten sonra avukat Atif Yonsel ile evlendi Iki yil Basin Yayin Genel Mudurlugu Yabanci Iscilerle Irtibat Burosu nda iki yil da Yeni Istanbul gazetesinde kisa bir sure de Milliyet ve Son Posta gazetelerinde calisti 1954 tarihli Uc Kadinin Romani yla romancilikta yeni bir doneme girdi Esinin destegi ile gecim sorunu ortadan kalkan yazar gozlem ve gercekciligin on plana ciktigi eserler verdi Yazar adli romaniyla 1977 Sedat Simavi Edebiyat Odulu nu kazandi 1978 de ilk oyku kitabi Jaguar yayimlandi Bir sure roman yazmaya ara verdi Uc oyku kitabindan sonra yazdigi romaniyla 1991 Orhan Kemal Roman Armagani ni kazandi Bu romandan sonra yeniden oykuye yoneldi 1996 da 15 Istanbul Kitap Fuari nda TUYAP in onur yazari secilir 2002 de son romani Deli Ask yayimlandi ve buyuk ilgi gordu Peride Celal Peride Gencay ve Peride Celal Bayburtlu gibi uc farkli imza ile yazi hayatini surdurmustur 15 Haziran 2013 te hayatini kaybetti Cenazesi aile arasinda yapilan sade bir torenden sonra Kurtkoy Mezarligi na defnedildi Hakkinda Selim Ileri tarafindan Peride Celal e Armagan ve Alpay Kabacali tarafindan yazilmis Cok Katmanli Duyarliklar Yazari Peride Celal yazilmis iki kitap vardir YapitlariRomanlar Sonen Alev 1938 Yaz Yagmuru 1940 Ana Kiz 1941 Kizil Vazo 1941 Ben Vurmadim 1941 Atmaca 1944 Askin Dogusu 1944 Yildiztepe 1945 Dar Yol 1949 Uc Kadinin Romani 1954 Kirkinci Oda 1958 Gecenin Ucundaki Isik 1963 Guz Sarkisi 1966 Evli Bir Kadinin Gunlugunden 1971 Uc Yirmi Dort Saat 1977 Kurtlar 1990 Deli Ask 2002 Oykuler Jaguar 1978 Bir Hanim Efendinin Olumu 1981 Pay Kavgasi 1985 Sinemaya uyarlanan eserleri Kizil Vazo romani Atif Yilmaz tarafindan 1961 ve 1969 da iki farkli senaryoyla sinemaya uyarlanmistir Yildiztepe romani Memduh Un tarafindan 1965 te sinemaya uyarlandi Ada oykusu Sureyya Duru tarafindan 1988 de sinemaya uyarlandi Gecenin Ucundaki Isik romani 2022 yilinda TMC Film tarafindan diziye uyarlandi GaleriKaynakca a b c d e Istanbul Buyuksehir Belediyesi Vefat Bilgisi Sorgulama 3 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2022 a b c d e Istanbul Buyuksehir Belediyesi Mezar Yeri Sorgulama 16 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2022 Yazarin dogum tarihi konusundaki celiskili bilgiler 4 Subat 2003 te bizzat kendisi ile yapilan yuz yuze bir gorusmede giderilmis ve 1916 yilinda Istanbul un Findikli semtinde dogdugu ogrenilmistir Peride Celal den Sessiz Veda Milliyet gazetesi Erisim tarihi 18 Haziran 2013 olu kirik baglanti a b c d e f Zorkul Tahir Peride Celal in Hayati ve Eserleri Uzerine Bir Arastirma tez yok gov tr Yuzuncu Yil Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Doktora Tezi Van 2006 11 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Haziran 2016 Peride Celal 5 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Agustos 2008 a b tr writersofturkey ne Turkiyeli Kadin Yazarlar Veritabani 19 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Haziran 2016 Peride Celal hayatla barisamadan oldu www milliyet com tr Milliyet gazetesi 17 Haziran 2013 6 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Haziran 2016 Romanin gizli ustasina veda Radikal gazetesi 22 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Haziran 2013 23 Subat 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Subat 2022 Dis baglantilarSelim Ileri nin Ustam Peride Celal le yillar adli yazisi27 Mayis 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde