Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Periskop, deniz ve kara savaşlarında, harekâtı kolaylaştırmak maksadıyla kullanılan, emniyetli mesafelerden hedefe görünmeden incelemeye yarayan optik bir alettir. Teknisyenler, nükleer araştırmaları da tehlikeli bölgeye yaklaşmadan periskopla gözler. Periskopun en çok kullanıldığı saha denizaltılardır.
A - İki düzlem ayna kullanan periskop.
B - İki dik açılı prizma kullanan periskop.
1 - 2 - Düz aynalar.
3 - 4 - Dik açılı prizmalar.
5 - 6 - Gözlemci göz.
7 - 8 - Periskop tüpü.
H - Periskopun optik yüksekliği.
A - Tek bir lens kullanan periskop (L2) -görüntüyü düzelmek için.
B - İki lens kullanan periskop (L2-L3) -görüntüyü düzeltmek için.
1-3 - Periskop penceresi.
2-4 - Durma alanları veya taksimatlı objektif.
P - Dik açılı prizmalar (veya düz aynalar).
L1 - Objektif lensi.
L2 - A için - L2 - L3 - B için - Görüntü düzeltici lens.
L3 - L4 -A için- L4-L5- B için - Mercek (oküler).
L0 - Lens alanı.
y - Uzak nesne.
H - Periskopun optik yüksekliği.
Periskopta iki yansıtıcı ayna veya prizma bulunur. Birinci ayna hedeften gelen ışıkları doksan derece kırarak aşağı doğru yansıtır. İkincisiyse bu gelen ışıkları tekrar doksan derece kırarak yatay yönde göze iletir. Periskobun bu özelliği teleskobik yapı ile güçlendirilir. Periskop, mercekler yardımı ile hedefi yaklaştırma, büyütme özelliği kazanır.
Periskop, prensip olarak ters ve doğru yerleştirilmiş iki dürbünün bir tüp içine yerleştirilmesinden ibarettir. Ters dürbünde cisimler olduğundan daha küçük görülmesine rağmen görüş açısı çok büyüktür. Ters dürbünle genişletilmiş görüş sahası doğru dürbünle tekrar büyütülüp yaklaştırılarak gözlenir. Bu duruma göre görüntüyü büyütmek için üst (ters) dürbün görüntüsünün küçültülmesi; alt (doğru) dürbün görüntüsünün ise büyütülmesi gerekir. Bu işlemler periskop kafasına monte edilmiş kolların elle döndürülmesiyle yapılır.
Periskopta görüntüye ve kullanıma tesir eden birçok husus vardır. Fiziki olarak periskopun ince ve uzun olması istenir. Periskobun boyunu uzatmak için ara mercek düzenleri ilave edilir. Boy uzayıp çap daraldıkça ışık kaybı artar. Görüntü büyütme ve görüş açısı mercek çaplarına bağlıdır. Periskopla yalnız cisimlerin şekli incelenmekle kalmaz, ayrıca hedef, mesafe ve açı göstergeleri ilavesiyle hedefle ilgili daha geniş bilgi de toplanır. Gelişmiş periskoplarda fotoğraf makinaları, ekran görüntüleme, hafıza sistemleri de mevcuttur. Bütün bu parçalar basit bir silindirik tüp boru içerisine monte edilmiştir. Boru çapı küçüldükçe görüş açısı küçülür.
Periskop I. Dünya Savaşında kullanılmaya başlanmıştır. Önceleri siperlerden gözükmeden hedefin incelenmesi maksadı ile yapılan periskoplar, daha sonraları tanklara, büyük kara ve gemi toplarına, denizaltılara da monte edilmiştir. Fiber optiğin gelişmesiyle çok ince çaplı ve uzun periskoplar yapılmıştır. Fiber optik periskoplar insan vücudunun çeşitli yerlerine sondaj yapılarak incelenmesini mümkün kılmaktadır.
Denizaltı periskopları
Periskopun en yaygın olarak kullanıldığı alan denizaltı gemileridir. Periskop, denizaltının gözüdür. Denizaltılar su altında satha yakınken gözükmeden su üstü gemisi gibi seyir yapabilmek için periskop kullanırlar. Denizaltı periskopları hem ince hem de uzun olmalıdır. İnce ve uzun periskoplarda görüş açısı ve ışık şiddeti azdır. Bu eksiklikleri gidermek üzere denizaltı periskoplarına boru boyunca kuvvetlendirici mercekler ilave edilmiştir. Denizaltı periskobunun bir özelliği de dikey ve eksenel yönde hareketli olmasıdır. Dikey hareketle su derinliğine göre periskop boyu ayarlanır. Eksenel döndürme hareketiyle de her açıdaki hedefi görmek mümkün olur. Bu hareketler hidrolik ve mekanik kuvvetlerle sağlanır.
Denizaltı periskoplarında genellikle iki tip büyütme oranı vardır. Değerdeki büyütmede görüş açısı 40° civarındadır. Daha büyük büyütme oranı 6 değerinde olup, görüş açısı 8° civarındadır.
Denizaltı harekâtı sürat istediği için, periskop hareketlerini sağlayan mekanizmalar kolay kullanılabilir özelliktedir. Mesela periskopun alt gözetleme kafasında bulunan eksenel döndürme kolları, aynı zamanda mesafe, ayar ve görüş açısı ayar görevlerini de yapar. Bu kollardan birine bağlı makaralı tel düzeniyle yukardaki prizma ve mercek donanımına dikey eksen yönünde hareket verdirilerek yatay ile 45° açı yüksekliğindeki hedefler de görülebilir.
Modern denizaltı periskoplarında mesafe ölçümü ayrı bir cihazla kendiliğinden hesaplanarak kayıt ve gösterge olarak tespit edilir. Bu cihaza stadimetre denir.
1980'lerde geliştirilen denizaltı periskoplarında ise periskop gözetleme kafasının su üzerinde uzun müddet kalmasına gerek kalmamaktadır. Böylece düşman gemilerinin radarlarına yakalanma ihtimali azaltılmıştır. Periskop bir an satha süzülerek, ekseni etrafında 360°döndürülüp tekrar aşağı çekilir. Periskop merceğinden giren ışık hafızalı ekranda görüntülenerek ekrandan hedef analizi yapılır.
Periskoplardaki diğer özellikler; Periskop optik düzeninde ışık kırılma kayıplarını azaltmak için hedef merceğinin havaya bakan yüzeyi kimyevi olarak ince bir film tabakası ile kaplanır. Bu şekilde yüzeyi kaplanmış mercekli periskopta ışık geçirgenliği % 30-50 arası artar. Görüntü genliği ise % 60 oranında büyür. Bu görüntüde puslanma ve leke olmaz.
Periskop imalatında dikkat edilecek hususlardan biri de, periskop borusunun su ve hava sızdırmamasıdır. Periskop borusu içindeki nemli hava boşaltılarak yerine kuru hava, yani azot gazı doldurulur. Bu şekilde suyun yoğunlaşması önlenerek merceklerde ve prizmalarda buğulanmanın önüne geçilmiş olur.
-
![image]()
Periskop, 1915 -
![image]()
Zeiss submarine periscope optical design. -
![image]()
Submarine monocular attack periscope.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Periskop deniz ve kara savaslarinda harekati kolaylastirmak maksadiyla kullanilan emniyetli mesafelerden hedefe gorunmeden incelemeye yarayan optik bir alettir Teknisyenler nukleer arastirmalari da tehlikeli bolgeye yaklasmadan periskopla gozler Periskopun en cok kullanildigi saha denizaltilardir El yapimi askeri periskopun optikal dizayni Periskopun prensipleri A Iki duzlem ayna kullanan periskop B Iki dik acili prizma kullanan periskop 1 2 Duz aynalar 3 4 Dik acili prizmalar 5 6 Gozlemci goz 7 8 Periskop tupu H Periskopun optik yuksekligi Periskop lensinin prensipleri A Tek bir lens kullanan periskop L2 goruntuyu duzelmek icin B Iki lens kullanan periskop L2 L3 goruntuyu duzeltmek icin 1 3 Periskop penceresi 2 4 Durma alanlari veya taksimatli objektif P Dik acili prizmalar veya duz aynalar L1 Objektif lensi L2 A icin L2 L3 B icin Goruntu duzeltici lens L3 L4 A icin L4 L5 B icin Mercek okuler L0 Lens alani y Uzak nesne H Periskopun optik yuksekligi Periskopta iki yansitici ayna veya prizma bulunur Birinci ayna hedeften gelen isiklari doksan derece kirarak asagi dogru yansitir Ikincisiyse bu gelen isiklari tekrar doksan derece kirarak yatay yonde goze iletir Periskobun bu ozelligi teleskobik yapi ile guclendirilir Periskop mercekler yardimi ile hedefi yaklastirma buyutme ozelligi kazanir Periskop prensip olarak ters ve dogru yerlestirilmis iki durbunun bir tup icine yerlestirilmesinden ibarettir Ters durbunde cisimler oldugundan daha kucuk gorulmesine ragmen gorus acisi cok buyuktur Ters durbunle genisletilmis gorus sahasi dogru durbunle tekrar buyutulup yaklastirilarak gozlenir Bu duruma gore goruntuyu buyutmek icin ust ters durbun goruntusunun kucultulmesi alt dogru durbun goruntusunun ise buyutulmesi gerekir Bu islemler periskop kafasina monte edilmis kollarin elle dondurulmesiyle yapilir Periskopta goruntuye ve kullanima tesir eden bircok husus vardir Fiziki olarak periskopun ince ve uzun olmasi istenir Periskobun boyunu uzatmak icin ara mercek duzenleri ilave edilir Boy uzayip cap daraldikca isik kaybi artar Goruntu buyutme ve gorus acisi mercek caplarina baglidir Periskopla yalniz cisimlerin sekli incelenmekle kalmaz ayrica hedef mesafe ve aci gostergeleri ilavesiyle hedefle ilgili daha genis bilgi de toplanir Gelismis periskoplarda fotograf makinalari ekran goruntuleme hafiza sistemleri de mevcuttur Butun bu parcalar basit bir silindirik tup boru icerisine monte edilmistir Boru capi kuculdukce gorus acisi kuculur Periskop I Dunya Savasinda kullanilmaya baslanmistir Onceleri siperlerden gozukmeden hedefin incelenmesi maksadi ile yapilan periskoplar daha sonralari tanklara buyuk kara ve gemi toplarina denizaltilara da monte edilmistir Fiber optigin gelismesiyle cok ince capli ve uzun periskoplar yapilmistir Fiber optik periskoplar insan vucudunun cesitli yerlerine sondaj yapilarak incelenmesini mumkun kilmaktadir Denizalti periskoplariPeriskopun en yaygin olarak kullanildigi alan denizalti gemileridir Periskop denizaltinin gozudur Denizaltilar su altinda satha yakinken gozukmeden su ustu gemisi gibi seyir yapabilmek icin periskop kullanirlar Denizalti periskoplari hem ince hem de uzun olmalidir Ince ve uzun periskoplarda gorus acisi ve isik siddeti azdir Bu eksiklikleri gidermek uzere denizalti periskoplarina boru boyunca kuvvetlendirici mercekler ilave edilmistir Denizalti periskobunun bir ozelligi de dikey ve eksenel yonde hareketli olmasidir Dikey hareketle su derinligine gore periskop boyu ayarlanir Eksenel dondurme hareketiyle de her acidaki hedefi gormek mumkun olur Bu hareketler hidrolik ve mekanik kuvvetlerle saglanir Denizalti periskoplarinda genellikle iki tip buyutme orani vardir Degerdeki buyutmede gorus acisi 40 civarindadir Daha buyuk buyutme orani 6 degerinde olup gorus acisi 8 civarindadir Denizalti harekati surat istedigi icin periskop hareketlerini saglayan mekanizmalar kolay kullanilabilir ozelliktedir Mesela periskopun alt gozetleme kafasinda bulunan eksenel dondurme kollari ayni zamanda mesafe ayar ve gorus acisi ayar gorevlerini de yapar Bu kollardan birine bagli makarali tel duzeniyle yukardaki prizma ve mercek donanimina dikey eksen yonunde hareket verdirilerek yatay ile 45 aci yuksekligindeki hedefler de gorulebilir Modern denizalti periskoplarinda mesafe olcumu ayri bir cihazla kendiliginden hesaplanarak kayit ve gosterge olarak tespit edilir Bu cihaza stadimetre denir 1980 lerde gelistirilen denizalti periskoplarinda ise periskop gozetleme kafasinin su uzerinde uzun muddet kalmasina gerek kalmamaktadir Boylece dusman gemilerinin radarlarina yakalanma ihtimali azaltilmistir Periskop bir an satha suzulerek ekseni etrafinda 360 dondurulup tekrar asagi cekilir Periskop merceginden giren isik hafizali ekranda goruntulenerek ekrandan hedef analizi yapilir Periskoplardaki diger ozellikler Periskop optik duzeninde isik kirilma kayiplarini azaltmak icin hedef merceginin havaya bakan yuzeyi kimyevi olarak ince bir film tabakasi ile kaplanir Bu sekilde yuzeyi kaplanmis mercekli periskopta isik gecirgenligi 30 50 arasi artar Goruntu genligi ise 60 oraninda buyur Bu goruntude puslanma ve leke olmaz Periskop imalatinda dikkat edilecek hususlardan biri de periskop borusunun su ve hava sizdirmamasidir Periskop borusu icindeki nemli hava bosaltilarak yerine kuru hava yani azot gazi doldurulur Bu sekilde suyun yogunlasmasi onlenerek merceklerde ve prizmalarda bugulanmanin onune gecilmis olur Periskop 1915 Zeiss submarine periscope optical design Submarine monocular attack periscope