Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Phoenix Programı (İngilizce özgün adıyla: The Phoenix Program (Vietnamca:Chiến dịch Phụng Hoàng) Amerika Birleşik Devletleri Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) tarafından Vietnam Savaşı sırasında tasarlanan ve koordine edilen, Amerikan, Güney Vietnam ve Avustralya askerleri arasındaki işbirliğini içeren bir programdı.
Program sızma, işkence, yakalama, terörle mücadele, sorgulama ve suikast yoluyla Vietnam Ulusal Kurtuluş Cephesini (Viet Kong) (VK) tanımlamak ve yok etmek için tasarlanmıştır. CIA bunu "Viet Kong'un siyasi altyapısına saldırmaya ve yok etmeye çalışan bir dizi program" olarak nitelendirdi. Phoenix Programı, sızmanın, ayaklanmayı koordine ettiği iddia edilen "siyasi şube" olarak adlandırılan savaş dışı sivil nüfustan yerel destek alması gerektiği fikrine dayanıyordu.
Phoenix Programı boyunca, 26.369 kişi öldürülmüş ve geri kalanı teslim olmuş ya da yakalanmış, VK üyeliğinden şüphelenilen 81.740 kişiyi “etkisiz hale getirilmiştir”. Phoenix Programında öldürülen tarafsız sivillerin sayısı, programın niteliği, işkence ve diğer zorlayıcı yöntemlerin kullanımı da dahil olmak üzere bir dizi eleştiri ortaya çıktı ve program kişisel politika için kullanılmıştır. Bununla birlikte program, Viet Kong'un siyasi ve devrimci faaliyetlerini bastırmak olarak tanımlandı. Programın kamuya açıklanması, kongre oturumları da dahil olmak üzere önemli eleştirilere neden olmuştu ve CIA'nın Phoenix Programını kapatması için baskı yapılmasına rağmen, benzer bir program olan "Plan F-6" Güney Vietnam makamları altında devam etmiştir.
Tarihi
Programın başlıca iki bileşeni İl Keşif Birimleri (PRU) ve bölgesel sorgulama merkezleridir. PRU'lar, şüpheli VK üyelerini ve VK faaliyetleri hakkında bilgi sahibi olduğu düşünülen sivilleri öldürecek veya yakalayacaktır. Bu insanların çoğu sorgulama merkezlerine götürüldü ve bölgedeki VK faaliyetleri hakkında istihbarat elde etmek amacıyla işkence gördü.
Program 1965 ve 1972 arasında faaliyet gösteriyordu ve bu dönemden öncesinde ve sonrasında benzer faaliyetler vardı. 1972'de Phoenix ajanları, 26.000 ila 41.000 arasında öldürülen 81.740 şüpheli VK ajanını, muhbirini ve destekçisini "etkisiz hale getirdi".
Sorgu merkezleri ve PRU'lar, II. Dünya Savaşı'nda görev almış eski bir yarbay olan ve CIA'in Saigon istasyonu şefi tarafından geliştirildi. DeSilva terörle mücadele olarak bilinen askeri stratejinin savunucusuydu. 1964'te şüpheli VK üyelerini hedef almaya başladı. Başlangıçta, PRU'lar "Karşı Terör" ekipleri olarak biliniyorlardı, ancak CIA yetkilileri "terör" kelimesinin kullanımını çevreleyen olumsuz tanıtımdan sonra "İl Keşif Birimleri" olarak yeniden adlandırıldılar.
Resmi olarak, Phoenix operasyonları Aralık 1972'ye kadar devam etti, ancak bazı operasyonlar 1975'te kadar devam etti.
Kaynakça
- ^ Harry G. Summers, Jr., Vietnam War Almanac (New York: Facts on File Publications, 1985,) 283.
- ^ Guenter Lewy, America In Vietnam (New York: Oxford University Press, 1978) 283
- ^ (1978). Honorable Men: My Life in the CIA. ; First edition (May 15, 1978)
- ^ A Retrospective on Counterinsurgency Operations. 12 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Andrew R. Finlayson, cia.gov
- ^ A Retrospective on Counterinsurgency Operations 12 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . cia.gov
- ^ Ward, Geoffrey (2017). The Vietnam War: An Intimate History. Knopf Doubleday Publishing Group. ss. 341-343. ISBN .
- ^ (2006). A question of torture: CIA interrogation, from the Cold War to the War on Terror. Macmillan. s. 68. ISBN . 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
- ^ Hersh, Seymour (15 Aralık 2003). "Moving Targets". The New Yorker. 22 Nisan 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2013.
- ^ McCoy, Alfred W. (2006). A question of torture: CIA interrogation, from the Cold War to the War on Terror. Macmillan. s. 63. ISBN . 19 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
Dış bağlantılar
- Documents and Taped Interviews from the Phoenix Program at the Internet Archive.
- Documents from the Phoenix Program21 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- . By Douglas Valentine. . November 8, 2001.
- . By Douglas Valentine. . August 25, 2002. Some history of a Phoenix officer.
- Vietnam: A Television History; Interview with Carl F. Bernard, 1981 23 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . on the Vietnam War, including the effectiveness of the Phoenix Program. Open Vault. Served in World War II, , Laos and Vietnam.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Phoenix Programi Ingilizce ozgun adiyla The Phoenix Program Vietnamca Chiến dịch Phụng Hoang Amerika Birlesik Devletleri Merkezi Istihbarat Teskilati CIA tarafindan Vietnam Savasi sirasinda tasarlanan ve koordine edilen Amerikan Guney Vietnam ve Avustralya askerleri arasindaki isbirligini iceren bir programdi Orijinal yayinlanmamis yamasi Program sizma iskence yakalama terorle mucadele sorgulama ve suikast yoluyla Vietnam Ulusal Kurtulus Cephesini Viet Kong VK tanimlamak ve yok etmek icin tasarlanmistir CIA bunu Viet Kong un siyasi altyapisina saldirmaya ve yok etmeye calisan bir dizi program olarak nitelendirdi Phoenix Programi sizmanin ayaklanmayi koordine ettigi iddia edilen siyasi sube olarak adlandirilan savas disi sivil nufustan yerel destek almasi gerektigi fikrine dayaniyordu Phoenix Programi boyunca 26 369 kisi oldurulmus ve geri kalani teslim olmus ya da yakalanmis VK uyeliginden suphelenilen 81 740 kisiyi etkisiz hale getirilmistir Phoenix Programinda oldurulen tarafsiz sivillerin sayisi programin niteligi iskence ve diger zorlayici yontemlerin kullanimi da dahil olmak uzere bir dizi elestiri ortaya cikti ve program kisisel politika icin kullanilmistir Bununla birlikte program Viet Kong un siyasi ve devrimci faaliyetlerini bastirmak olarak tanimlandi Programin kamuya aciklanmasi kongre oturumlari da dahil olmak uzere onemli elestirilere neden olmustu ve CIA nin Phoenix Programini kapatmasi icin baski yapilmasina ragmen benzer bir program olan Plan F 6 Guney Vietnam makamlari altinda devam etmistir TarihiProgramin baslica iki bileseni Il Kesif Birimleri PRU ve bolgesel sorgulama merkezleridir PRU lar supheli VK uyelerini ve VK faaliyetleri hakkinda bilgi sahibi oldugu dusunulen sivilleri oldurecek veya yakalayacaktir Bu insanlarin cogu sorgulama merkezlerine goturuldu ve bolgedeki VK faaliyetleri hakkinda istihbarat elde etmek amaciyla iskence gordu Program 1965 ve 1972 arasinda faaliyet gosteriyordu ve bu donemden oncesinde ve sonrasinda benzer faaliyetler vardi 1972 de Phoenix ajanlari 26 000 ila 41 000 arasinda oldurulen 81 740 supheli VK ajanini muhbirini ve destekcisini etkisiz hale getirdi Sorgu merkezleri ve PRU lar II Dunya Savasi nda gorev almis eski bir yarbay olan ve CIA in Saigon istasyonu sefi tarafindan gelistirildi DeSilva terorle mucadele olarak bilinen askeri stratejinin savunucusuydu 1964 te supheli VK uyelerini hedef almaya basladi Baslangicta PRU lar Karsi Teror ekipleri olarak biliniyorlardi ancak CIA yetkilileri teror kelimesinin kullanimini cevreleyen olumsuz tanitimdan sonra Il Kesif Birimleri olarak yeniden adlandirildilar Resmi olarak Phoenix operasyonlari Aralik 1972 ye kadar devam etti ancak bazi operasyonlar 1975 te kadar devam etti Kaynakca Harry G Summers Jr Vietnam War Almanac New York Facts on File Publications 1985 283 Guenter Lewy America In Vietnam New York Oxford University Press 1978 283 1978 Honorable Men My Life in the CIA Simon amp Schuster First edition May 15 1978 A Retrospective on Counterinsurgency Operations 12 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Andrew R Finlayson cia gov A Retrospective on Counterinsurgency Operations 12 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde cia gov Ward Geoffrey 2017 The Vietnam War An Intimate History Knopf Doubleday Publishing Group ss 341 343 ISBN 9781524733100 2006 A question of torture CIA interrogation from the Cold War to the War on Terror Macmillan s 68 ISBN 978 0 8050 8041 4 22 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Nisan 2020 Hersh Seymour 15 Aralik 2003 Moving Targets The New Yorker 22 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Kasim 2013 McCoy Alfred W 2006 A question of torture CIA interrogation from the Cold War to the War on Terror Macmillan s 63 ISBN 978 0 8050 8041 4 19 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Nisan 2020 Arsivlenmis kopya PDF 24 Agustos 2006 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 27 Nisan 2020 Dis baglantilarDocuments and Taped Interviews from the Phoenix Program at the Internet Archive Documents from the Phoenix Program21 Kasim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde By Douglas Valentine November 8 2001 By Douglas Valentine August 25 2002 Some history of a Phoenix officer Vietnam A Television History Interview with Carl F Bernard 1981 23 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde on the Vietnam War including the effectiveness of the Phoenix Program Open Vault Served in World War II Laos and Vietnam