Parçacık fiziğinde pion (pi mezonunun kısaltılmış hali) π0, π+ ve π−'den oluşan üç atom atomaltı parçacığın ortak adıdır. Pionlar (yanlış isimlendirilmiş olan Mü mezonu ya da müonun dışında) en hafif mezonlardır ve güçlü nükleer kuvvetin düşük enerjili durumlarını açıklamakta önemli bir rolü vardır.
Pionun kuark yapısı | |
(Bileşim) | |
---|---|
Aile | Bozon |
Etkileşim(ler) | Güçlü |
Sembol | π+, π0 ve π- |
Teorileştirme | Yukawa (1935) |
Keşif | Bristol Üniversitesi (1947) |
Türler | 3 |
Kütle | π±:139.57018(35) MeV/c2 π0:134.9766(6) MeV/c2 |
Elektrik yükü | π±:±e π0:0 |
Spin | π±:1(±1), 0− π0: 1(0), 0− |
Temel özellikler
Pionların spin sayısı sıfırdır ve birinci nesil kuarkların bileşiminden oluşur. Kuark modelinde π+ mezonu bir yukarı ve bir anti-aşağı kuarktan oluşurken kendisinin antiparçacığı olan π− mezonu bir aşağı kuark ve bir anti-yukarı kuarktan oluşur. Yukarı ile anti-yukarı ve aşağı ile anti-aşağı yüksüz kombinasyonları özdeş kuantum sayılarına sahiptirler bu yüzden sadece süperpozisyonlarda bulunabilirler. En düşük enerjili süperpozisyon π0 mezonudur ve aynı zamanda kendisinin antiparçacığıdır.
π± mezonunun kütlesi 139.6 MeV/c2 ve yaşam süresi 2.6×10−8 saniyedir. Zayıf süreçler sayesinde bozunurlar. En temel bozunum şekli (99.9877%) bir müon ve onun nötrinosuna olan bozunumdur.
İkinci en büyük bozunum şekli (0.0123%) bir elektron ve ona karşılık gelen bir nötrinoya olan bozunumdur.
π0 135.0 MeV/c2 kütleye ve 8.4×10−17 saniye yaşam süresine sahiptir. Bu mezon elektromanyetik kuvvet sayesinde bozunur. En temel bozunum şekli (98.798%) iki fotona olan bozunumdur.
İkinci en büyük bozunum şekli (1.198%) Dalitz bozunumu olarak da bilinen, bir fotona ve bir elektron-pozitron çiftine olan bozunumdur.
Parçacık | Sembol | Anti- parçacık | Kuark yapısı | Spin ve Eksi dönüşüm (parite) | Değişmez kütle MeV/c2 | S | C | B | Yaşam süresi s | Bozunum ürünleri |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Yüklü Pion | Yalancıyönsüz () | 139.6 | 0 | 0 | 0 | 2.60×10−8 | ||||
Yüksüz Pion | Kendisi | Yalancıyönsüz (Pseudoscalar) | 135.0 | 0 | 0 | 0 | 0.84×10−16 |
Öngörü ve keşif
Hideki Yukawa 1935'teki kuramsal çalışmaları sonucunda güçlü nükleer kuvvetin taşıyıcı parçacıkları olarak mezonların varlığını öngördü. Yukawa nükleer kuvvetin eriminden bu parçacıkların kütlelerini 100 MeV civarında tahmin etti. 1936'da keşfedilen 106 MeV kütleye sahip müon Yukawa'nın öngördüğü parçacık olarak düşünüldü. Ancak daha sonraki deneyler müonun güçlü etkileşime katılmadığı gösterildi. Modern terminolojide bu onu mezon değil de lepton yapar.
İlk gerçek mezonlar olan yüklü pionlar 1947'de Bristol Üniversitesi'nde Cecil Powell, César Lattes ve 'nin iş birliği ile bulundu.
Dış bağlantılar
- Particle Data Group'da mezonlar18 Ekim 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Hyperphysics'de mezonlar5 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Parcacik fiziginde pion pi mezonunun kisaltilmis hali p0 p ve p den olusan uc atom atomalti parcacigin ortak adidir Pionlar yanlis isimlendirilmis olan Mu mezonu ya da muonun disinda en hafif mezonlardir ve guclu nukleer kuvvetin dusuk enerjili durumlarini aciklamakta onemli bir rolu vardir PionPionun kuark yapisiBilesimp ud displaystyle pi u bar d p du displaystyle pi d bar u AileBozonEtkilesim ler GucluSembolp p0 ve p TeorilestirmeYukawa 1935 KesifBristol Universitesi 1947 Turler3Kutlep 139 57018 35 MeV c2 p0 134 9766 6 MeV c2Elektrik yukup e p0 0Spinp 1 1 0 p0 1 0 0 Temel ozelliklerYuksuz pion transferini gosteren Feynman diyagrami Pionlarin spin sayisi sifirdir ve birinci nesil kuarklarin bilesiminden olusur Kuark modelinde p mezonu bir yukari ve bir anti asagi kuarktan olusurken kendisinin antiparcacigi olan p mezonu bir asagi kuark ve bir anti yukari kuarktan olusur Yukari ile anti yukari ve asagi ile anti asagi yuksuz kombinasyonlari ozdes kuantum sayilarina sahiptirler bu yuzden sadece superpozisyonlarda bulunabilirler En dusuk enerjili superpozisyon p0 mezonudur ve ayni zamanda kendisinin antiparcacigidir p mezonunun kutlesi 139 6 MeV c2 ve yasam suresi 2 6 10 8 saniyedir Zayif surecler sayesinde bozunurlar En temel bozunum sekli 99 9877 bir muon ve onun notrinosuna olan bozunumdur p m nm displaystyle pi to mu nu mu p m n m displaystyle pi to mu bar nu mu Ikinci en buyuk bozunum sekli 0 0123 bir elektron ve ona karsilik gelen bir notrinoya olan bozunumdur p e ne displaystyle pi to hbox e nu hbox e p e n e displaystyle pi to hbox e bar nu hbox e p0 135 0 MeV c2 kutleye ve 8 4 10 17 saniye yasam suresine sahiptir Bu mezon elektromanyetik kuvvet sayesinde bozunur En temel bozunum sekli 98 798 iki fotona olan bozunumdur p0 2g displaystyle pi 0 to 2 gamma Ikinci en buyuk bozunum sekli 1 198 Dalitz bozunumu olarak da bilinen bir fotona ve bir elektron pozitron ciftine olan bozunumdur p0 g e e displaystyle pi 0 to gamma e e Parcacik Sembol Anti parcacik Kuark yapisi Spin ve Eksi donusum parite Degismez kutle MeV c2 S C B Yasam suresi s Bozunum urunleriYuklu Pion p displaystyle mathrm pi p displaystyle mathrm pi ud displaystyle mathrm u bar d Yalanciyonsuz 139 6 0 0 0 2 60 10 8 m nmYuksuz Pion p0 displaystyle mathrm pi 0 Kendisi uu dd 2 displaystyle mathrm frac u bar u d bar d sqrt 2 Yalanciyonsuz Pseudoscalar 135 0 0 0 0 0 84 10 16 2gOngoru ve kesifHideki Yukawa 1935 teki kuramsal calismalari sonucunda guclu nukleer kuvvetin tasiyici parcaciklari olarak mezonlarin varligini ongordu Yukawa nukleer kuvvetin eriminden bu parcaciklarin kutlelerini 100 MeV civarinda tahmin etti 1936 da kesfedilen 106 MeV kutleye sahip muon Yukawa nin ongordugu parcacik olarak dusunuldu Ancak daha sonraki deneyler muonun guclu etkilesime katilmadigi gosterildi Modern terminolojide bu onu mezon degil de lepton yapar Ilk gercek mezonlar olan yuklu pionlar 1947 de Bristol Universitesi nde Cecil Powell Cesar Lattes ve nin is birligi ile bulundu Dis baglantilarParticle Data Group da mezonlar18 Ekim 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hyperphysics de mezonlar5 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde