Pınara (Likyaca: Pilleñni; Yunanca: τὰ Πίναρα, eskiden Artymnesus veya Artymnesos). Seydikemer yakınlarındaki Likya antik kenti.
Konum | |
---|---|
Bölge | Likya |
Koordinatlar | 36°29′21″K 29°15′12″D / 36.48917°K 29.25333°D |
Tarihçe | |
Kuruluş | M.Ö. 334 |
Kültür(ler) | Roma Dönemi, Geç Antik |
Buluntu(lar) | Bazelika, tiyatro, akropolis, sarnıç, kale, |
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTlsTDJVd0wxQnBibUZ5WVY5QmJtTnBaVzUwWDB4NVkybGhibDlEYVhSNVgwWmxkR2hwZVdWZlZIVnlhMlY1WDNObGRtVnlZV3hmVW05amExOVViMjFpY3k1cWNHY3ZNVGt3Y0hndFVHbHVZWEpoWDBGdVkybGxiblJmVEhsamFXRnVYME5wZEhsZlJtVjBhR2w1WlY5VWRYSnJaWGxmYzJWMlpYSmhiRjlTYjJOclgxUnZiV0p6TG1wd1p3PT0uanBn.jpg)
Fethiye'ye 45 km mesafede Minare yakınında bulunmaktadır. Likya dilinde Pinale veya Pinara "yuvarlak" anlamına gelmektedir.
Yerleşim
Troya Savaşı'nda müttefikleri arasında yer aldığı İlyada'da belirtilen anısına Pinara'da bir kült geleneği yerleşmişti. Bu da Pandarus'un Pinara'nın yerlisi olduğu sonucuna varılmasına neden oluştur. Ayrıca, mitolojiye göre Xanthos'un nüfusu çok artınca yaşlılardan bir grup kentten ayrılarak Kragos Dağı'nın (Babadağ) eteklerinde yuvarlak bir tepe üzerinde Pinara kentini kurmuşlardır.
Pinara Lykia birliği kentleri arasında 3 oya sahip olanlardan biridir. Bu da kentin döneminde önemli bir konuma sahip olduğunu göstermek, kalıntılar da bu görüşü doğrulamaktadır. Ancak Pinara ile ilgili tarihi ve epigrafik kayıtlar son derece azdır. Birkaç büyük deprem geçirmiş olan kent MS 8. yüzyıldan sonra önemini bütünüyle yitirmiştir.
Wikimedia Commons'ta Pınara ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kentten günümüze ancak kaya mezarları ve lahit mezarlar ile sur duvarları, hamam, tiyatro, agora, odeon gibi yapıların kalıntıları ulaşmıştır.
Tarihçe
M.Ö. 334 yılında Büyük İskender Pinara’yı ele geçirmek için saldırı düzenler ve Pinara Antik Kenti kısa zamanda teslim olur. En yakın kent tarihi bilgileri Likya Yolu yürüyüş rotası üzerinde yer alan Pınara’da bulunan bir yazıta göre, kentin MÖ 340-334 arasında Karya Kralı Piksodaros’a bağlı olduğu düşünülüyor. Diğer antik kentler gibi MÖ 334’te Büyük İskender tarafından ele geçirilen kentin gümüş ve bronzdan birlik tipinde bastığı sikkeler MÖ 168-81 arasına tarihleniyor.
Mimari yapılar
Kente girişte dikkati çeken ve kentin karakteristik özelliklerinden dikdörtgen kaya mezarları bu dağın doğu yüzündeki dik kaya üzerinde yer almaktadır. Kentin mezar yapıları üzerinde de çalışmış olan Martin Seyer’e göre Pınara Likya’da mevcut tüm mezar tiplerine sahiptir ve sayıca olağanüstüdür. Pınara kentsel alanının bir kısmı, batıdan doğuya doğru eğimi olan arazi üzerinde kuzey güney doğrultusunda uzanmaktadır. Planda yer almayan bazilikanın yanı sıra agora, odeon gibi yapıların bulunduğu ve güneyde düz, açık bir alan ile sonlanan vadi deniz seviyesinden 360 metre yükseklikte yer alır ve doğusunda yaklaşık 30 m yükseliğinde kilise, konutlar, meydan, aşağı kalenin de bulunduğu kayalık bir tepe ile sınırlanır. Bu noktadan itibaren doğuya doğru 300 m seviyelerine düşen arazide hamam ve tiyatro yer alır. Nekropol alanı ise kentin çevresindeki kayalıklarda yoğunlaşmıştır.Bazilikanın da içinde bulunduğu vadinin güney ucu 35 metre boyunca dik bir şekilde dere yatağına doğru iner. Agora ve odeonun da bulunduğu vadinin daha güneyinde 4.2 m genişliğinde bir orta cadde, güneye doğru uzanmaktadır. Yolun batısındaki yapılar, dükkanlar ve kamusal yapılar olarak hizmet veriyor olabilirler. Bu orta cadde 56 güneyde büyük taş bloklar ile döşenmiş bir alana çıkar. Bu alanın güneyi ise herhangi bir yapı ile sonlandırılmamış, manzaranın seyredilebileceği şekilde açık bırakılmıştır. Burası döneminin belki de seyir terası olan alanının, batı kenarında Roma mezar yapısı yer alır. Bu yapının da 9.5 m batısında kent bazilikası bulunmaktadır. Yapı doğu batı doğrultusunda dikdörtgen planlı, 19.35 m x 14.40 m ölçülerinde üç nefli bir bazilikadır. Yapının uzunluğu apsis yuvarlağının başlangıcına kadar 16.65 m, apsis yuvarlağı ile beraber 19.35 m’dir. Bazilikanın kuzey güney doğrultusunda genişliği 14.40 m’dir. Yapının bulunduğu alan oldukça sık bitki örtüsü ile kaplıdır. Bu sebeple bazilikasının kalıntıları da toprak ve bitki örtüsü ile iç içe geçmiş durumdadır. Kalıntıların bir kısmının da toprak altında kaldığı gözlemlenmektedir. Kentin yapılarında dikkat çeken bir diğer detay da sütunların yuvarlak değil kalp şeklinde olmasıdır.[]
Kaynakça
- ^ a b KAYA, Havva (2019). Pınara Antik Kenti Bazelikası. Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü. ss. 1,20. 20 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2021.
- ^ . Araştırma Yazı:Tekin Gün. Mootol Kültür Sanat,20 Ekim 2013. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Akyürek, E. (2016). ‘‘Likya’da Bizans Dönemi Mimarlığı’’. H. İşkan ve E. Dündar (Ed.). Lukka’dan Likya’ya Sarpedon ve Aziz Nikolaos’un Ülkesi. YKY, İstanbul: 525-526.
- ^ Wurster, W.W. ve M. Wörrle.(1978). ‘‘Die Stadt Pınara’’. Archaologischer Anzeiger:78
- ^ Wurster, W.W. ve M. Wörrle.(1978). ‘‘Die Stadt Pınara’’. Archaologischer Anzeiger:93
- ^ Çavdar, M. (2014). Kırklareli Vize’den Geç Antik - Bizans Dönemi Mimari Plastik Taş Eserler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul:37.
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pinara Likyaca Pillenni Yunanca tὰ Pinara eskiden Artymnesus veya Artymnesos Seydikemer yakinlarindaki Likya antik kenti PinaraKonumMugla SeydikemerBolgeLikyaKoordinatlar36 29 21 K 29 15 12 D 36 48917 K 29 25333 D 36 48917 29 25333TarihceKurulusM O 334Kultur ler Roma Donemi Gec AntikBuluntu lar Bazelika tiyatro akropolis sarnic kale Pinara da bir kaya mezarikaya mezari Fethiye ye 45 km mesafede Minare yakininda bulunmaktadir Likya dilinde Pinale veya Pinara yuvarlak anlamina gelmektedir YerlesimTroya Savasi nda muttefikleri arasinda yer aldigi Ilyada da belirtilen anisina Pinara da bir kult gelenegi yerlesmisti Bu da Pandarus un Pinara nin yerlisi oldugu sonucuna varilmasina neden olustur Ayrica mitolojiye gore Xanthos un nufusu cok artinca yaslilardan bir grup kentten ayrilarak Kragos Dagi nin Babadag eteklerinde yuvarlak bir tepe uzerinde Pinara kentini kurmuslardir Pinara Lykia birligi kentleri arasinda 3 oya sahip olanlardan biridir Bu da kentin doneminde onemli bir konuma sahip oldugunu gostermek kalintilar da bu gorusu dogrulamaktadir Ancak Pinara ile ilgili tarihi ve epigrafik kayitlar son derece azdir Birkac buyuk deprem gecirmis olan kent MS 8 yuzyildan sonra onemini butunuyle yitirmistir Wikimedia Commons ta Pinara ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kentten gunumuze ancak kaya mezarlari ve lahit mezarlar ile sur duvarlari hamam tiyatro agora odeon gibi yapilarin kalintilari ulasmistir TarihceM O 334 yilinda Buyuk Iskender Pinara yi ele gecirmek icin saldiri duzenler ve Pinara Antik Kenti kisa zamanda teslim olur En yakin kent tarihi bilgileri Likya Yolu yuruyus rotasi uzerinde yer alan Pinara da bulunan bir yazita gore kentin MO 340 334 arasinda Karya Krali Piksodaros a bagli oldugu dusunuluyor Diger antik kentler gibi MO 334 te Buyuk Iskender tarafindan ele gecirilen kentin gumus ve bronzdan birlik tipinde bastigi sikkeler MO 168 81 arasina tarihleniyor Mimari yapilarKente giriste dikkati ceken ve kentin karakteristik ozelliklerinden dikdortgen kaya mezarlari bu dagin dogu yuzundeki dik kaya uzerinde yer almaktadir Kentin mezar yapilari uzerinde de calismis olan Martin Seyer e gore Pinara Likya da mevcut tum mezar tiplerine sahiptir ve sayica olaganustudur Pinara kentsel alaninin bir kismi batidan doguya dogru egimi olan arazi uzerinde kuzey guney dogrultusunda uzanmaktadir Planda yer almayan bazilikanin yani sira agora odeon gibi yapilarin bulundugu ve guneyde duz acik bir alan ile sonlanan vadi deniz seviyesinden 360 metre yukseklikte yer alir ve dogusunda yaklasik 30 m yukseliginde kilise konutlar meydan asagi kalenin de bulundugu kayalik bir tepe ile sinirlanir Bu noktadan itibaren doguya dogru 300 m seviyelerine dusen arazide hamam ve tiyatro yer alir Nekropol alani ise kentin cevresindeki kayaliklarda yogunlasmistir Bazilikanin da icinde bulundugu vadinin guney ucu 35 metre boyunca dik bir sekilde dere yatagina dogru iner Agora ve odeonun da bulundugu vadinin daha guneyinde 4 2 m genisliginde bir orta cadde guneye dogru uzanmaktadir Yolun batisindaki yapilar dukkanlar ve kamusal yapilar olarak hizmet veriyor olabilirler Bu orta cadde 56 guneyde buyuk tas bloklar ile dosenmis bir alana cikar Bu alanin guneyi ise herhangi bir yapi ile sonlandirilmamis manzaranin seyredilebilecegi sekilde acik birakilmistir Burasi doneminin belki de seyir terasi olan alaninin bati kenarinda Roma mezar yapisi yer alir Bu yapinin da 9 5 m batisinda kent bazilikasi bulunmaktadir Yapi dogu bati dogrultusunda dikdortgen planli 19 35 m x 14 40 m olculerinde uc nefli bir bazilikadir Yapinin uzunlugu apsis yuvarlaginin baslangicina kadar 16 65 m apsis yuvarlagi ile beraber 19 35 m dir Bazilikanin kuzey guney dogrultusunda genisligi 14 40 m dir Yapinin bulundugu alan oldukca sik bitki ortusu ile kaplidir Bu sebeple bazilikasinin kalintilari da toprak ve bitki ortusu ile ic ice gecmis durumdadir Kalintilarin bir kisminin da toprak altinda kaldigi gozlemlenmektedir Kentin yapilarinda dikkat ceken bir diger detay da sutunlarin yuvarlak degil kalp seklinde olmasidir kaynak belirtilmeli Kaynakca a b KAYA Havva 2019 Pinara Antik Kenti Bazelikasi Akdeniz Universitesi Edebiyat Fakultesi Sanat Tarihi Bolumu ss 1 20 20 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Kasim 2021 Arastirma Yazi Tekin Gun Mootol Kultur Sanat 20 Ekim 2013 9 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Akyurek E 2016 Likya da Bizans Donemi Mimarligi H Iskan ve E Dundar Ed Lukka dan Likya ya Sarpedon ve Aziz Nikolaos un Ulkesi YKY Istanbul 525 526 Wurster W W ve M Worrle 1978 Die Stadt Pinara Archaologischer Anzeiger 78 Wurster W W ve M Worrle 1978 Die Stadt Pinara Archaologischer Anzeiger 93 Cavdar M 2014 Kirklareli Vize den Gec Antik Bizans Donemi Mimari Plastik Tas Eserler Yayimlanmamis Yuksek Lisans Tezi Istanbul Teknik Universitesi Fen Bilimleri Enstitusu Istanbul 37 Dis baglantilar