Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bernardino di Betto Betti yaygın bilinen ismiyle Pinturicchio ya da Pintoricchio (d. Perugia, 1454 – ö. Siena, 11 Aralık 1513), bezemesel nitelikli freskleriyle tanınan İtalyan ressam.
| Pinturicchio | |
|---|---|
 Pinturicchio'nun otoportesi (1501) | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum adı | Bernardino di Betto Betti |
| Doğum | 1454 Perugia |
| Ölüm | 11 Aralık 1513 (59 yaşında) Siena |
| Uyruk | İtalyan |
| Alanı | Resim sanatı |
| Katıldığı akımlar | İtalyan Rönesansı |
| Etkilendikleri | Andrea del Verrocchio Piero della Francesca |
| Etkiledikleri | Raffaello |
15. yüzyılın ikinci yarısının en büyük ressamlarından biri olan Pinturicchio; fresk, minyatür ve tablolarıyla İtalyan resim sanatına yön veren isimlerden biri oldu. Pietro Perugino ve Raffaello ile birlikte İtalyan Rönesansı'nın en önemli sanatçılarını eğitti. Öğrenciliği döneminde yaptığı işler, üsluplarının birbirine çok benzemesi nedeniyle sık sık Pietro Perugino (aralarında sadece 4 yaş vardır) ve Raffaello'nun yaptıklarıyla karıştırılır.
Hayatı
Gençliği
Orta İtalya'daki Perugia kentinde, Benedetto Biagio'nun oğlu olarak doğdu. Henüz 13 yaşındayken ailesi tarafından Ressamlar Locası'na yazdırıldı. Pinturicchio'nun hocası olarak gözükse de, çizgisinde Umbria bölgesinde ünlenen Beato Angelico, Benozzo Gozzoli, Filippo Lippi, Fra Diamante gibi ünlü isimlerin de büyük etkisi vardır. Umbria bölgesinin dışında resim atölyesine sahip olan Andrea del Verrocchio'nun minyatürlerinden ve Urbino kentinde faaliyet gösteren Piero della Francesca'nın perspektif ve kompozisyonlarından etkilenmiştir.
Başlangıç dönemi
Pinturicchio'nun başlangıç dönemi eseri, San Bernardino Oratoryumu'ndaki suluboya niş tablolarıdır. Pinturicchio'nun 1473 yılında Pietro Perugino ve ile ortaklaşa yaptığı sekiz tablo, sanatçının bugün bilinen en eski çalışmasıdır. Bu sekiz tablodan özellikle Guarigione del Cieco, San Bernardino richiama alla vita un uomo trovato morto sotto un albero ve la Liberazione del prigioniero kumaş detaylarındaki zenginlik ve pastoral manzara detayları nedeniyle Pinturicchio'ya atfedilmektedir.
Pinturicchio'nun bu çalışmadan sonra Sistina Şapeli'ndeki işlerine kadar geçen 10 yıla dair epey az bilgiye sahibiz. Kimi kaynaklar bu dönemde Pinturicchio'nun kardinal 'nin emrinde bazilikasında çalıştığını iddia eder.
Bu dönemde Pinturicchio'nun olduğu kesin olan eserler arasında Crocifisso tra i santi Girolamo, Cristoforo (yaklaşık olarak 1475) ve San Girolamo nel deserto (1475-1480) sayılmaktadır.
Sistina Şapeli
Pinturicchio'nun Sistina Şapeli'nde 1480-1481 yılları arasında yaptığı çalışmaların ayrıntılarına, kendisinin Giorgio Vasari tarafından yazılmış biyografisi sayesinde hâkimiz. Klasik kaynaklarda özellikle Musa'nın Mısır Gezisi ve İsa'nın Çarmıha Gerilmesi sahnelerinde Pinturicchio'nun katkısından bahsederken, bazı eleştirmenler sanatçıya atfedilen bazı eserlerin aslında ve 'ya ait olduğunu iddia etmektedir. Tüm bu iddialara karşın, Pinturicchio'nun Sistina Şapeli'nde Nascita di Mosè (Musa'nın Doğumu) ve l'Assunta e la Natività di Cristo sahnelerine imzasını attığında şüphe yoktur. Bu sahneler sonradan Michelangelo'nun freskine yer açmak için tahrip edilmiştir.
Sistina Şapeli, Pinturicchio için Sandro Botticelli, , gibi İtalyan Rönesansı'nın önemli isimleriyle birlikte çalışmış olma fırsatını sağlaması açısından da önemlidir.
Bufalini Şapeli
Sistina Şapeli'ndeki şema Pinturicchio tarafından daha da geliştirilerek Bufalini Şapeli'nde kullanıldı. Bufalini Şapeli'nin yapıldığı 1484-1486 yılları, yaşlı büyük ustaların yavaş yavaş çekilip yerlerini Roma'ya dışarıdan gelen genç yeteneklere bırakmaya başladığı dönem olarak nitelendirilebilir.
Bufalini Şapeli'nde üç duvar ve tavana yayılan freskler, dönemin Fransiskan tarikatı tarafından öne çıkarılmakta olan 'nun mucize ve hikmetlerini anlatmaktadır.
Her ne kadar Sistina Şapeli ile aynı tema kullanılmış olsa da, buradaki freskler daha fazla canlılığa sahiptir ve simetriye bağımlılık burada azaltılmıştır. Örneğin San Bernardino'nun Ölümü freskindeki zemin, Pietro Perugino'nun 'ni anımsatsa da, her iki yandaki asimetrik ve farklı yükseklikteki binalar sahneyi zenginleştirerek hareketlilik katmaktadır. Ön planda bir katafalka konan azizin cenazesi, zemindeki taş simetrisinin de etkisiyle derinlik kazanmaktadır. Pinturicchio'nun bu freskinde Perugia stilinden uzaklaştığı ve Floransalı Benozzo Gozzoli ve Domenico Ghirlandaio'dan esinlendiği, dilenci ve fakirlerin tasvirlerindeyse Flaman ressamları örnek aldığı görülmektedir.
Papa VIII. Innocentius'un hizmetinde
1484 yılında Papa VIII. Innocentius'un maiyetine giren Pinturicchio, Vatikan'daki 'nın bir locasına İtalyan şehir manzaralarını çizmekle görevlendirilir. Bu loca sonrasında Bramante'nin Papa II. Julius için yaptığı değişikliklerle Belvedere Sarayı kompleksinin bir parçası haline gelecektir. Bu bina 1750'den sonra klasik dönem heykellerinin saklandığı bir depoya dönüştürülerek Pinturicchio'nun freskleri uygun olmayan bir ortamda unutulmaya terkedilecektir. Yeniden keşfedilmesi 1930'ları bulan bu freskler, büyük ölçüde harap olmalarına karşın günümüze ulaşmayı kısmen başarmıştır. Flaman geleneğine bağlı kalarak "kuş uçuşu" manzaraları çizilen kentler arasında Roma, Milano, Cenova, Venedik, Napoli ve Floransa bulunmaktadır.
Apostol Sarayı'ndaki şehir bezemeleri, II. Pompei Stili'ndeki kırsal alan betimlemelerini anımsatması açısından ayrıca önem taşımaktadır. Roma İmparatoru Neron tarafından yaptırılan ve Roma tarihinin en büyük saraylarından biri olan Domus Aurea, 15. yüzyılda genç bir Romalı kazara bir yarığın içine düşünce bulunmuştu. Eşsiz bezemelerle kaplı olan bu saray kalıntısı, kısa bir süre sonra Roma'nın genç sanatçılarını içine çekecekti. Pinturicchio, Rafaello ve Michelangelo yer altına inerek bu süslemeleri inceleyerek burada gördükleri klasik sanat anlayışını, bir süre sonra fresklerine taşıyacaklardı. Apostol Sarayı'ndaki şehir bezemeleri, Roma sanatının bu bu yeniden keşfinin ilk örneklerinden biridir.
Pinturicchio buradan sonra Andrea Mantegna ile Belvedere Şapeli'nin fresklerini yapmış ancak bu freskler 17. yüzyılda tahrip olmuştur.
Della Rovere'nin hizmetinde
Pinturicchio 1480'lerin ikinci yarısında İtalya'nın en güçlü ailelerinden Della Rovere ailesi için çalışmaya başlar. Kardinal için 'de eşsiz bezemeler yapar. Bu çalışmaların en ünlüsü, bugün olarak ünlenen tavan süslemesidir. 1490 yılında yapılan ve sekizgen şeklinde 63 farklı mitolojik yaratığın resmedildiği bu tavan, altın varaklı mozaiklerle bezelidir.
1485-1490 yılları arasında dönemin kardinali Giuliano Della Rovere için Palazzo Colonna giriş katına dekoratif freskler yapması için görevlendirilen Pinturicchio, bir seri çapraz tonoz ve pandantifin süslemesini hayata geçirdi. Altın varaklı mozaik taşları ve İncil'den sahnelerle süslenen bu mimari ögeler, 16. yüzyılda bazı deniz savaşı freskleriyle zenginleştirildi.
Santa Maria del Popolo Bazilikası
Papa IV. Sixtus'un isteğiyle inşaatına başlanan Bazilikası'nda Pinturicchio; kesin olarak iki, bazı sanat eleştirmelerine göreyse dört ayrı şapelin fresklerini tamamlamakla görevlendirildi. Bu dört şapelin fresklerinin hangi Rönesans sanatçısına ait olduğu tartışmasından yanı sıra fresklerin yapım tarihleri konusunda da görüş ayrılıkları mevcuttur. Bazı kaynaklara göre 1482-1484, bazı kaynaklara göreyse 1488-1490 yılları arasında inşa edilen bu şapeller, birbirinden farklı temada fresklerle süslenmiştir.
Cappella del Presepio diğer şapellere göre daha basit bir plana sahipken, Aziz Girolamo'nun hayatını anlatan beş farklı freskle süslenmiştir. Pinturicchio'ya ait olan freskler (1488-1490) ne yazık ki iyi korunamamış durumdadır.
Cappella Basso Della Rovere ise daha oyuncaklı bezeme ve incelikli varak Korint düzeni sütun başlığı süslemelerine sahiptir. Bu şapelde mevcut olan beş freskten "Bakirenin Öyküleri", büyük ölçüde yıpranmış ve yeniden çizimlere maruz kalmıştır. "Meryem, Bebeği ve Azizler ile Tahtında" isimli fresk ise bebek İsa'yı Aziz Augustinus, Assisili Francesco ve Padovalı Antonio arasında resmetmektedir.
Aynı dönemde Pinturicchio, Bazilikası'ndaki Ponziani Şapeli'nde de çalışmıştır.
Meryem tabloları
Pinturicchio 1490 yılında San Severino Marche kasabası için Madonna della Pace tablosunu çizer. Tablo, sanatçının teknik anlamda ulaştığı noktayı göstermesi açısından son derece aydınlatıcıdır. Resmin arkafonu detaylarla dolu olmasına karşın, önde yer alan insan figürleri anıtsal ve plastik özellikler taşımaktadır. İdeal bir güzelliğin öne çıkarılmaya çalışıldığı figürlerde başların eğimi, ince bir geometrik çalışmanın ürünü olarak göze çarpmaktadır.
Madonna della Pace tablosundaki kumaş kıvrımları son derece ayrıntılı detaylarla süslü olup, fırçanın ucuyla nokta nokta işlenerek izleyiciye gerçek bir kumaşın dokusu hissi verilmeye çalışılmaktadır. Özellikle bebek İsa figürünün üzerindeki altın işlemelerde ve inci taşlarının gölgelerinde aynı detaycı yaklaşımı görmek mümkündür. Aynı şekilde fırçanın ucuyla nokta nokta işlenerek oluşturulmuş altın hâleler de tabloya daha önceki dönemlerde görülmemiş bir ışık ve aydınlık hissi vermektedir.
San Severino Marche kasabasındaki Madonna della Pace tablosu Pinturicchio'nun başyapıtlarından biri olarak kabul edilmektedir. Bu tabloya benzer ama daha düşük seviyede işçilik içeren Madonna col Bambino leggente (Kuzey Carolina Raleigh Sanat Müzesi'nde sergilenmektedir) ve Madonna col Bambino Scrivente (Philadelphia Sanat Müzesi) gibi tablolar, 1494-1498 yılları arasında Pinturicchio tarafından çizilmiştir.
Pinturicchio yine bu dönemde, ilk defa 1492'de bir eserine, Madonna del Latte (Bugün Houston'da sergilenmektedir) tablosuna imzasının yanında tarih de atar.
Rodrigo Borgia'nın hizmetinde
1492'de kardinal Rodrigo Borgia VI. Alexander adıyla papa olduğunda ele aldığı ilk imar projelerinden biri, 1400'lerin ortalarında papa IV. Nicolaus tarafından yaptırılan Vatikan Sarayı'nın tamiri ve bir kule eklenerek adı adında yeniden inşası oldu. Bu yeni sarayın iç dekorasyon işleri tamamen Pinturicchio'ya verildi. Pinturicchio çok sayıda asistanının da yardımıyla, 1492 sonbaharında başladığı bu işi 1494 yılında tamamladı. Borgia Apartmanı, ressamın kariyerindeki en uzun soluklu çalışmadır. İtalyan Rönesansı'nda bir ilk olan bu çalışma, Pinturicchio'nun Sistina Şapeli'nden sonra kendisinden sonra gelen nesile ait sanatçıları en çok etkilediği iştir.
Borgia Apartmanı'nda ortaya çıkan sonuç, pek çok sanat akımının duvar dekorasyon ve süslemelerinde bir arada sunulduğu bir bileşimdir. Geç Gotik dönemin bir yansıması olan altın varak ve süslemelerin öne çıktığı, Rodrigo Borgia'nın Valensiyalı kökenine göndermede bulunan İspanyol-Endülüs duvar süslemelerinden de beslenen bir eklektik tarz izlenmiştir.
Umbria bölgesindeki çalışmaları
Pinturicchio, Roma'daki bu yoğun çalışmaları sırasında Umbria bölgesinde dönemin önemli asılzadelerinin isteklerini karşılamaya da devam eder. 1494 yılında Orvieto'nun en önemli kilisesi olan 'nun resmedilmesi işini alır. Yoğunluğundan ötürü buradaki işlerini "Cancio del Pentoricchio" isimli bir çırağının yaptığı, Aziz Ambrogio ve Aziz Marco fresklerini onun taslakları üzerinden tamamladığı bugün bilinmektedir.
1494 yılında Pinturicchio, Borgia Apartmanı'ndaki işi bittiğinde Perugia'ya döner. 14 Şubat 1496 tarihinde, Santa Maria dei Fossi kilisesinin ana altarını süsleyecek tuval üzerine yağlı boya tablo için iki yıllık bir sözleşmeye imza atar. 512x314 cm boyutlarındaki bu dev tablo, günümüzde Perugia kentindeki Galleria Nazionale dell'Umbria Müzesi'nde muhafaza edilmektedir.
Cem Sultan
Pinturicchio'nun Borgia Apartmanı'nda yer alan Azizler Salonu'nda yer alan "Aziz Katerina'nın Tartışması" isimli freskinde, Papa III. Innocentius tarafından misafir edilmekte olan Cem Sultan da resmedilmiştir.
Bu freskin sanat eleştirmenleri kadar tarihçilerin de ilgisini çekmesine neden olan noktaysa, Borgia dönemi Papalık Devleti'nin zengin politik panoramasını yansıtmasıdır. Bu freskte yüzü seyirciye dönük olan Cem Sultan'ın hemen yanında duran ve İtalya'nın birliğini simgeleyen Azize Katerina'ya Lucrezia Borgia, İmparator Maximian'a ise Niccolò Machiavelli'nin Prens'ine ilham kaynağı olan Cesare Borgia modellik etmektedir. Bu ilginç freskte sürgündeki Mora despotu Andreas Paleologos'u ve Pinturicchio'nun kendisini de bulmak mümkündür.
Popüler kültür
İtalyan futbolcu Alessandro Del Piero minyon yapısı nedeniyle ülkesinde "Pinturicchio" lakabıyla çağrılmaktadır.
Kaynakça
- ^ Zuffi, Stefano (2001). La Pittura Italiana. Milano: Electa. s. 129. ISBN .
- ^ a b c Acidini, Cristina (2004). Pintoricchio, in Pittori del Rinascimento. Firenze: Scala. s. 174. ISBN . Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "Pintoricchio, in Pittori del Rinascimento" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ Ortaylı, İlber (16 Temmuz 2011). "Cem Sultan'ın trajik hayatı". Milliyet. 1 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Şubat 2014.
| Wikimedia Commons'ta Pinturicchio ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bernardino di Betto Betti yaygin bilinen ismiyle Pinturicchio ya da Pintoricchio d Perugia 1454 o Siena 11 Aralik 1513 bezemesel nitelikli freskleriyle taninan Italyan ressam PinturicchioPinturicchio nun otoportesi 1501 Genel bilgilerDogum adiBernardino di Betto BettiDogum1454 PerugiaOlum11 Aralik 1513 59 yasinda SienaUyrukItalyanAlaniResim sanatiKatildigi akimlarItalyan RonesansiEtkilendikleriAndrea del Verrocchio Piero della FrancescaEtkiledikleriRaffaello 15 yuzyilin ikinci yarisinin en buyuk ressamlarindan biri olan Pinturicchio fresk minyatur ve tablolariyla Italyan resim sanatina yon veren isimlerden biri oldu Pietro Perugino ve Raffaello ile birlikte Italyan Ronesansi nin en onemli sanatcilarini egitti Ogrenciligi doneminde yaptigi isler usluplarinin birbirine cok benzemesi nedeniyle sik sik Pietro Perugino aralarinda sadece 4 yas vardir ve Raffaello nun yaptiklariyla karistirilir HayatiGencligi Orta Italya daki Perugia kentinde Benedetto Biagio nun oglu olarak dogdu Henuz 13 yasindayken ailesi tarafindan Ressamlar Locasi na yazdirildi Pinturicchio nun hocasi olarak gozukse de cizgisinde Umbria bolgesinde unlenen Beato Angelico Benozzo Gozzoli Filippo Lippi Fra Diamante gibi unlu isimlerin de buyuk etkisi vardir Umbria bolgesinin disinda resim atolyesine sahip olan Andrea del Verrocchio nun minyaturlerinden ve Urbino kentinde faaliyet gosteren Piero della Francesca nin perspektif ve kompozisyonlarindan etkilenmistir Baslangic donemi Pinturicchio nun baslangic donemi eseri San Bernardino Oratoryumu ndaki suluboya nis tablolaridir Pinturicchio nun 1473 yilinda Pietro Perugino ve ile ortaklasa yaptigi sekiz tablo sanatcinin bugun bilinen en eski calismasidir Bu sekiz tablodan ozellikle Guarigione del Cieco San Bernardino richiama alla vita un uomo trovato morto sotto un albero ve la Liberazione del prigioniero kumas detaylarindaki zenginlik ve pastoral manzara detaylari nedeniyle Pinturicchio ya atfedilmektedir Pinturicchio nun bu calismadan sonra Sistina Sapeli ndeki islerine kadar gecen 10 yila dair epey az bilgiye sahibiz Kimi kaynaklar bu donemde Pinturicchio nun kardinal nin emrinde bazilikasinda calistigini iddia eder Bu donemde Pinturicchio nun oldugu kesin olan eserler arasinda Crocifisso tra i santi Girolamo Cristoforo yaklasik olarak 1475 ve San Girolamo nel deserto 1475 1480 sayilmaktadir Sistina Sapeli Pinturicchio nun Sistina Sapeli nde 1480 1481 yillari arasinda yaptigi calismalarin ayrintilarina kendisinin Giorgio Vasari tarafindan yazilmis biyografisi sayesinde hakimiz Klasik kaynaklarda ozellikle Musa nin Misir Gezisi ve Isa nin Carmiha Gerilmesi sahnelerinde Pinturicchio nun katkisindan bahsederken bazi elestirmenler sanatciya atfedilen bazi eserlerin aslinda ve ya ait oldugunu iddia etmektedir Tum bu iddialara karsin Pinturicchio nun Sistina Sapeli nde Nascita di Mose Musa nin Dogumu ve l Assunta e la Nativita di Cristo sahnelerine imzasini attiginda suphe yoktur Bu sahneler sonradan Michelangelo nun freskine yer acmak icin tahrip edilmistir Sistina Sapeli Pinturicchio icin Sandro Botticelli gibi Italyan Ronesansi nin onemli isimleriyle birlikte calismis olma firsatini saglamasi acisindan da onemlidir Bufalini Sapeli San Bernardino nun Olumu Bufalini Sapeli 1484 1486 Sistina Sapeli ndeki sema Pinturicchio tarafindan daha da gelistirilerek Bufalini Sapeli nde kullanildi Bufalini Sapeli nin yapildigi 1484 1486 yillari yasli buyuk ustalarin yavas yavas cekilip yerlerini Roma ya disaridan gelen genc yeteneklere birakmaya basladigi donem olarak nitelendirilebilir Bufalini Sapeli nde uc duvar ve tavana yayilan freskler donemin Fransiskan tarikati tarafindan one cikarilmakta olan nun mucize ve hikmetlerini anlatmaktadir Her ne kadar Sistina Sapeli ile ayni tema kullanilmis olsa da buradaki freskler daha fazla canliliga sahiptir ve simetriye bagimlilik burada azaltilmistir Ornegin San Bernardino nun Olumu freskindeki zemin Pietro Perugino nun ni animsatsa da her iki yandaki asimetrik ve farkli yukseklikteki binalar sahneyi zenginlestirerek hareketlilik katmaktadir On planda bir katafalka konan azizin cenazesi zemindeki tas simetrisinin de etkisiyle derinlik kazanmaktadir Pinturicchio nun bu freskinde Perugia stilinden uzaklastigi ve Floransali Benozzo Gozzoli ve Domenico Ghirlandaio dan esinlendigi dilenci ve fakirlerin tasvirlerindeyse Flaman ressamlari ornek aldigi gorulmektedir Papa VIII Innocentius un hizmetinde 1484 yilinda Papa VIII Innocentius un maiyetine giren Pinturicchio Vatikan daki nin bir locasina Italyan sehir manzaralarini cizmekle gorevlendirilir Bu loca sonrasinda Bramante nin Papa II Julius icin yaptigi degisikliklerle Belvedere Sarayi kompleksinin bir parcasi haline gelecektir Bu bina 1750 den sonra klasik donem heykellerinin saklandigi bir depoya donusturulerek Pinturicchio nun freskleri uygun olmayan bir ortamda unutulmaya terkedilecektir Yeniden kesfedilmesi 1930 lari bulan bu freskler buyuk olcude harap olmalarina karsin gunumuze ulasmayi kismen basarmistir Flaman gelenegine bagli kalarak kus ucusu manzaralari cizilen kentler arasinda Roma Milano Cenova Venedik Napoli ve Floransa bulunmaktadir Apostol Sarayi ndaki sehir bezemeleri II Pompei Stili ndeki kirsal alan betimlemelerini animsatmasi acisindan ayrica onem tasimaktadir Roma Imparatoru Neron tarafindan yaptirilan ve Roma tarihinin en buyuk saraylarindan biri olan Domus Aurea 15 yuzyilda genc bir Romali kazara bir yarigin icine dusunce bulunmustu Essiz bezemelerle kapli olan bu saray kalintisi kisa bir sure sonra Roma nin genc sanatcilarini icine cekecekti Pinturicchio Rafaello ve Michelangelo yer altina inerek bu suslemeleri inceleyerek burada gordukleri klasik sanat anlayisini bir sure sonra fresklerine tasiyacaklardi Apostol Sarayi ndaki sehir bezemeleri Roma sanatinin bu bu yeniden kesfinin ilk orneklerinden biridir Pinturicchio buradan sonra Andrea Mantegna ile Belvedere Sapeli nin fresklerini yapmis ancak bu freskler 17 yuzyilda tahrip olmustur Della Rovere nin hizmetinde Allegoria della Fortuna Yaritanrilar Tavani ndan detay 1490 Palazzo Della Rovere Roma Pinturicchio 1480 lerin ikinci yarisinda Italya nin en guclu ailelerinden Della Rovere ailesi icin calismaya baslar Kardinal icin de essiz bezemeler yapar Bu calismalarin en unlusu bugun olarak unlenen tavan suslemesidir 1490 yilinda yapilan ve sekizgen seklinde 63 farkli mitolojik yaratigin resmedildigi bu tavan altin varakli mozaiklerle bezelidir 1485 1490 yillari arasinda donemin kardinali Giuliano Della Rovere icin Palazzo Colonna giris katina dekoratif freskler yapmasi icin gorevlendirilen Pinturicchio bir seri capraz tonoz ve pandantifin suslemesini hayata gecirdi Altin varakli mozaik taslari ve Incil den sahnelerle suslenen bu mimari ogeler 16 yuzyilda bazi deniz savasi freskleriyle zenginlestirildi Santa Maria del Popolo Bazilikasi Meryem Bebegi ve Azizler ile Tahtinda 1484 1492 Papa IV Sixtus un istegiyle insaatina baslanan Bazilikasi nda Pinturicchio kesin olarak iki bazi sanat elestirmelerine goreyse dort ayri sapelin fresklerini tamamlamakla gorevlendirildi Bu dort sapelin fresklerinin hangi Ronesans sanatcisina ait oldugu tartismasindan yani sira fresklerin yapim tarihleri konusunda da gorus ayriliklari mevcuttur Bazi kaynaklara gore 1482 1484 bazi kaynaklara goreyse 1488 1490 yillari arasinda insa edilen bu sapeller birbirinden farkli temada fresklerle suslenmistir Cappella del Presepio diger sapellere gore daha basit bir plana sahipken Aziz Girolamo nun hayatini anlatan bes farkli freskle suslenmistir Pinturicchio ya ait olan freskler 1488 1490 ne yazik ki iyi korunamamis durumdadir Cappella Basso Della Rovere ise daha oyuncakli bezeme ve incelikli varak Korint duzeni sutun basligi suslemelerine sahiptir Bu sapelde mevcut olan bes freskten Bakirenin Oykuleri buyuk olcude yipranmis ve yeniden cizimlere maruz kalmistir Meryem Bebegi ve Azizler ile Tahtinda isimli fresk ise bebek Isa yi Aziz Augustinus Assisili Francesco ve Padovali Antonio arasinda resmetmektedir Ayni donemde Pinturicchio Bazilikasi ndaki Ponziani Sapeli nde de calismistir Meryem tablolari Madonna della Pace detay 1490 Pinturicchio 1490 yilinda San Severino Marche kasabasi icin Madonna della Pace tablosunu cizer Tablo sanatcinin teknik anlamda ulastigi noktayi gostermesi acisindan son derece aydinlaticidir Resmin arkafonu detaylarla dolu olmasina karsin onde yer alan insan figurleri anitsal ve plastik ozellikler tasimaktadir Ideal bir guzelligin one cikarilmaya calisildigi figurlerde baslarin egimi ince bir geometrik calismanin urunu olarak goze carpmaktadir Madonna della Pace tablosundaki kumas kivrimlari son derece ayrintili detaylarla suslu olup fircanin ucuyla nokta nokta islenerek izleyiciye gercek bir kumasin dokusu hissi verilmeye calisilmaktadir Ozellikle bebek Isa figurunun uzerindeki altin islemelerde ve inci taslarinin golgelerinde ayni detayci yaklasimi gormek mumkundur Ayni sekilde fircanin ucuyla nokta nokta islenerek olusturulmus altin haleler de tabloya daha onceki donemlerde gorulmemis bir isik ve aydinlik hissi vermektedir San Severino Marche kasabasindaki Madonna della Pace tablosu Pinturicchio nun basyapitlarindan biri olarak kabul edilmektedir Bu tabloya benzer ama daha dusuk seviyede iscilik iceren Madonna col Bambino leggente Kuzey Carolina Raleigh Sanat Muzesi nde sergilenmektedir ve Madonna col Bambino Scrivente Philadelphia Sanat Muzesi gibi tablolar 1494 1498 yillari arasinda Pinturicchio tarafindan cizilmistir Pinturicchio yine bu donemde ilk defa 1492 de bir eserine Madonna del Latte Bugun Houston da sergilenmektedir tablosuna imzasinin yaninda tarih de atar Rodrigo Borgia nin hizmetinde 1492 de kardinal Rodrigo Borgia VI Alexander adiyla papa oldugunda ele aldigi ilk imar projelerinden biri 1400 lerin ortalarinda papa IV Nicolaus tarafindan yaptirilan Vatikan Sarayi nin tamiri ve bir kule eklenerek adi adinda yeniden insasi oldu Bu yeni sarayin ic dekorasyon isleri tamamen Pinturicchio ya verildi Pinturicchio cok sayida asistaninin da yardimiyla 1492 sonbaharinda basladigi bu isi 1494 yilinda tamamladi Borgia Apartmani ressamin kariyerindeki en uzun soluklu calismadir Italyan Ronesansi nda bir ilk olan bu calisma Pinturicchio nun Sistina Sapeli nden sonra kendisinden sonra gelen nesile ait sanatcilari en cok etkiledigi istir Borgia Apartmani nda ortaya cikan sonuc pek cok sanat akiminin duvar dekorasyon ve suslemelerinde bir arada sunuldugu bir bilesimdir Gec Gotik donemin bir yansimasi olan altin varak ve suslemelerin one ciktigi Rodrigo Borgia nin Valensiyali kokenine gondermede bulunan Ispanyol Endulus duvar suslemelerinden de beslenen bir eklektik tarz izlenmistir Umbria bolgesindeki calismalari Pinturicchio Roma daki bu yogun calismalari sirasinda Umbria bolgesinde donemin onemli asilzadelerinin isteklerini karsilamaya da devam eder 1494 yilinda Orvieto nun en onemli kilisesi olan nun resmedilmesi isini alir Yogunlugundan oturu buradaki islerini Cancio del Pentoricchio isimli bir ciraginin yaptigi Aziz Ambrogio ve Aziz Marco fresklerini onun taslaklari uzerinden tamamladigi bugun bilinmektedir 1494 yilinda Pinturicchio Borgia Apartmani ndaki isi bittiginde Perugia ya doner 14 Subat 1496 tarihinde Santa Maria dei Fossi kilisesinin ana altarini susleyecek tuval uzerine yagli boya tablo icin iki yillik bir sozlesmeye imza atar 512x314 cm boyutlarindaki bu dev tablo gunumuzde Perugia kentindeki Galleria Nazionale dell Umbria Muzesi nde muhafaza edilmektedir Cem SultanCem Sultan sarigi ile Lucrezia Borgia ve Imparator Maximian in arasinda durmaktadir Appartamento Borgia 1492 1494 Pinturicchio nun Borgia Apartmani nda yer alan Azizler Salonu nda yer alan Aziz Katerina nin Tartismasi isimli freskinde Papa III Innocentius tarafindan misafir edilmekte olan Cem Sultan da resmedilmistir Bu freskin sanat elestirmenleri kadar tarihcilerin de ilgisini cekmesine neden olan noktaysa Borgia donemi Papalik Devleti nin zengin politik panoramasini yansitmasidir Bu freskte yuzu seyirciye donuk olan Cem Sultan in hemen yaninda duran ve Italya nin birligini simgeleyen Azize Katerina ya Lucrezia Borgia Imparator Maximian a ise Niccolo Machiavelli nin Prens ine ilham kaynagi olan Cesare Borgia modellik etmektedir Bu ilginc freskte surgundeki Mora despotu Andreas Paleologos u ve Pinturicchio nun kendisini de bulmak mumkundur Populer kulturItalyan futbolcu Alessandro Del Piero minyon yapisi nedeniyle ulkesinde Pinturicchio lakabiyla cagrilmaktadir Kaynakca Zuffi Stefano 2001 La Pittura Italiana Milano Electa s 129 ISBN 88 435 7822 7 a b c Acidini Cristina 2004 Pintoricchio in Pittori del Rinascimento Firenze Scala s 174 ISBN 88 8117 099 X Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Pintoricchio in Pittori del Rinascimento adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme Ortayli Ilber 16 Temmuz 2011 Cem Sultan in trajik hayati Milliyet 1 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Subat 2014 Wikimedia Commons ta Pinturicchio ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir