Plastitler, deniz yosunu, bitki ve kimi protist hücrelerinde bulunan, çeşitli görevleri olan çift zarlı temel organeldir. 1,5 milyar yıl önce endosimbiyoz ile ökaryot hücrelerine aktarılmış siyanobakteriler olarak değerlendirilir. Genç hücrelerde renksiz olan plastitler (lökoplast), hücre ile birlikte gelişerek, hücrenin görevine uygun biçim ve renk kazanır. Bulundurdukları pigment (renk maddesi) ve görevlerine göre birbirine dönüşebilen üç çeşit plastit vardır:
Plastit | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Bitki hücrelerindeki kloroplastlar. | |||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||
|
Kloroplast
Kloroplast, fotosentezin gerçekleştiği sitoplazmik organeldir.
Çift katmanlı zarla çevrilidir. İç katman fotosentez pigmentleri enzimleriyle klorofil içeren yassı keseciklere dönüşmüştür. DNA içeren kloroplastlar, bağımsız işlev gören ve kendi kendine çoğalan bir yapıdır.
Kloroplastta fotosentezi gerçekleştirmek üzere hazırlanmış tillakoidler, iç zar ve dış zar, stromalar, enzimler, ribozom, DNA gibi oluşumlar bulunur. Bu oluşumlar hem yapısal hem de işlevsel olarak birbirlerine bağlıdırlar ve her birinin kendi bünyesinde gerçekleştirdiği son derece önemli işlemler vardır. Örneğin kloroplastın dış zarı, kloroplasta madde giriş-çıkışını kontrol eder. İç zar sistemi ise "tillakoid" olarak adlandırılan yapıları içermektedir. Disklere benzeyen tillakoid, bölümünde pigment (klorofil) molekülleri ve fotosentez için gerekli olan bazı enzimler yer alır. Tillakoidler "grana" adı verilen kümeler meydana getirerek, güneş ışığının en fazla miktarda emilmesini sağlarlar. Bu da bitkinin daha fazla ışık alması ve daha fazla fotosentez yapabilmesi demektir.
Bunlardan başka kloroplastlarda "stroma" adı verilen ve içinde DNA, RNA, ribozomlar ve fotosentez için gerekli olan enzimleri barındıran bir de sıvı bulunur. Kloroplastlar sahip oldukları bu DNA ve ribozomlarla hem kendilerini çoğaltırlar, hem de bazı proteinlerin üretimini gerçekleştirirler.
Lökoplast
Renksizdir.Bitkinin kök,toprak altı gövdesi (rizom) ve tohumları gibi depo organlarında bulunur. Besin depolar. Patates gibi kökte, yumruda ya da bitkinin renksiz kısımlarında lökoplast renksizdir, ama gün ışığına çıkınca bitkinin bulunduğu yerdeki rengini değiştirir.
Kromoplast
Bitkilerin çiçeğine renk verir. Çiçeklerdeki kırmızı, sarı, turuncu, hatta leylak gibi renklerin oluşmasını sağlar. Havuca turuncu renk veren karoten, domatese kırmızı renk veren likopen, limona sarı renk veren , bitkiye yeşil rengi veren ise klorofildir. Kısaca kromoplast bitkiye sarı, kırmızı, turuncu gibi renkleri verir. Bitkilerin bazı renkleri ise koful öz suyunun asidik ya da bazik oluşuna göre renk değiştiren "antokyan" tarafından oluşturulur.
Proplastit
Proplastit, hücrede sitoplazma içerisinde bulunan tanımlanamamış plastit. Plastitlerin diğer plastit türlerine dönüşmeden önceki tanımlanamamış halidir.
Kaynakça
- ^ Sato, N. in The Structure and Function of Plastids, Basım 23. (eds. R.R. Wise & J.K. Hoober) 75-102 (Springer Netherlands, 2006).
- ^ Ochoa de Alda, Jesús A. G.; Esteban, Rocío; Diago, María Luz; Houmard, Jean (15 Eylül 2014). "The plastid ancestor originated among one of the major cyanobacterial lineages". Nature Communications (İngilizce). 5 (1): 4937. doi:10.1038/ncomms5937. ISSN 2041-1723. 27 Kasım 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Kasım 2022.
- ^ "Plastid". 13 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2016.
Sitoloji ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Botanik ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Plastitler deniz yosunu bitki ve kimi protist hucrelerinde bulunan cesitli gorevleri olan cift zarli temel organeldir 1 5 milyar yil once endosimbiyoz ile okaryot hucrelerine aktarilmis siyanobakteriler olarak degerlendirilir Genc hucrelerde renksiz olan plastitler lokoplast hucre ile birlikte geliserek hucrenin gorevine uygun bicim ve renk kazanir Bulundurduklari pigment renk maddesi ve gorevlerine gore birbirine donusebilen uc cesit plastit vardir PlastitBitki hucrelerindeki kloroplastlar Biyolojik siniflandirmaUst alem BacteriaSube CyanobacteriaKlad PlastidPlastit turlerini gosteren bir cizim KloroplastKloroplast fotosentezin gerceklestigi sitoplazmik organeldir Cift katmanli zarla cevrilidir Ic katman fotosentez pigmentleri enzimleriyle klorofil iceren yassi keseciklere donusmustur DNA iceren kloroplastlar bagimsiz islev goren ve kendi kendine cogalan bir yapidir Kloroplastta fotosentezi gerceklestirmek uzere hazirlanmis tillakoidler ic zar ve dis zar stromalar enzimler ribozom DNA gibi olusumlar bulunur Bu olusumlar hem yapisal hem de islevsel olarak birbirlerine baglidirlar ve her birinin kendi bunyesinde gerceklestirdigi son derece onemli islemler vardir Ornegin kloroplastin dis zari kloroplasta madde giris cikisini kontrol eder Ic zar sistemi ise tillakoid olarak adlandirilan yapilari icermektedir Disklere benzeyen tillakoid bolumunde pigment klorofil molekulleri ve fotosentez icin gerekli olan bazi enzimler yer alir Tillakoidler grana adi verilen kumeler meydana getirerek gunes isiginin en fazla miktarda emilmesini saglarlar Bu da bitkinin daha fazla isik almasi ve daha fazla fotosentez yapabilmesi demektir Bunlardan baska kloroplastlarda stroma adi verilen ve icinde DNA RNA ribozomlar ve fotosentez icin gerekli olan enzimleri barindiran bir de sivi bulunur Kloroplastlar sahip olduklari bu DNA ve ribozomlarla hem kendilerini cogaltirlar hem de bazi proteinlerin uretimini gerceklestirirler LokoplastRenksizdir Bitkinin kok toprak alti govdesi rizom ve tohumlari gibi depo organlarinda bulunur Besin depolar Patates gibi kokte yumruda ya da bitkinin renksiz kisimlarinda lokoplast renksizdir ama gun isigina cikinca bitkinin bulundugu yerdeki rengini degistirir KromoplastBitkilerin cicegine renk verir Ciceklerdeki kirmizi sari turuncu hatta leylak gibi renklerin olusmasini saglar Havuca turuncu renk veren karoten domatese kirmizi renk veren likopen limona sari renk veren bitkiye yesil rengi veren ise klorofildir Kisaca kromoplast bitkiye sari kirmizi turuncu gibi renkleri verir Bitkilerin bazi renkleri ise koful oz suyunun asidik ya da bazik olusuna gore renk degistiren antokyan tarafindan olusturulur ProplastitProplastit hucrede sitoplazma icerisinde bulunan tanimlanamamis plastit Plastitlerin diger plastit turlerine donusmeden onceki tanimlanamamis halidir Kaynakca Sato N in The Structure and Function of Plastids Basim 23 eds R R Wise amp J K Hoober 75 102 Springer Netherlands 2006 Ochoa de Alda Jesus A G Esteban Rocio Diago Maria Luz Houmard Jean 15 Eylul 2014 The plastid ancestor originated among one of the major cyanobacterial lineages Nature Communications Ingilizce 5 1 4937 doi 10 1038 ncomms5937 ISSN 2041 1723 27 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Kasim 2022 Plastid 13 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Nisan 2016 Sitoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Botanik ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz