Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Kasım 2020) |
Platon, Ruh Kuramı'nı öğretmeni Sokrates'in söylediklerinden yola çıkarak, ruhu(ψυχή) kişinin nasıl davranacağına karar veren güç, kişinin özü olarak kabul etmiştir. Yine bu bağlamda bu özün varlığımızın maddi olmayan, ebedi bir sakini olduğunu düşünür. Platon, ölümden sonra bile ruhun var olduğunu ve düşünebildiğini söylemiştir. Bedenler ölürken ruhun daha sonraki bedenlerde sürekli olarak yeniden doğduğuna () inanmıştır. Platonik ruh, vücudun farklı bölgelerinde bulunan üç bölümden oluşmaktadır:
- Başta bulunan logolar (λογιστικόν ) veya logistikon mantıkla ilgilidir ve diğer tüm kısımları düzenler.
- Timos (θυμοειδές) göğüs bölgesine yakın bir yerde bulunur ve öfke ile ilgilidir.
- Midede bulunan eros (ἐπιθυμητικόν) ise kişinin arzu ve istekleriyle ilgilidir.
Platon, Devlet incelemesinde ve ayrıca Phaedrus'taki savaş arabası alegorisinde, ruhun üç parçasının toplumun üç sınıfına karşılık geldiğini ileri sürmüştür. İster bir şehirde ister kişilerin kendisinde, adalet (δικαιοσύνη, dikaiosyne), her bir parçanın işlevini eksiksiz yerine getirdiği bütünün durumu olarak ilan edilirken; ölçülülük, her bir parçanın diğerinin işlevine müdahale etmeye çalışmadığı bütünün durumudur.Epitimetikonun işlevi zevk üretmek ve aramaktır. Logistikonun işlevi, öğrenme sevgisiyle nazikçe yönetmektir. Timoidlerin işlevi, bütünü dış istila ve içsel bozukluktan acımasızca savunurken logistikonun talimatlarına uymaktır. İster bir şehirde ister kişinin kendisinde, adaletsizlik ise (ἀδικία, adikia) bu bütünün tam tersi durumudur, genellikle ruhlu olanın iştahı dinlediği biçimken, birlikte hepsi ya mantığı tamamen görmezden gelir ya da kendi zevk arayışlarını kullanırlar.
Devlet'te
Devlet'in IV. kitabında, Sokrates ve muhatapları (Glaukon ve ), ruhun tek mi yoksa parçalardan mı oluştuğunu yanıtlamaya çalışırlar. Sokrates ise şöyle der: "Aynı şeyin asla aynı yerde ve aynı zamanda yine aynı şeye zıt şeyler yapmayacağı veya bunlara maruz kalmayacağı açıktır; bu yüzden bunun gerçekleştiğini görürsek, bunun tek bir şey olmadığını ama birden fazla şey olduğunu bileceğiz.(Bu, Platon'un Çelişkisizlik İlkesi'nin bir örneğidir.) Mesela, -öyle görünüyor ki- her insana verilmiş tek bir ruhu vardır ve bu nedenle bir kişinin bir şeyi arzulaması ve anı zamanda ona karşı çıkması imkansız olmalıdır, tıpkı bir kişi bir suçu işlemeye meyilliyken aynı zamanda ona karşı isteksiz olması durumundaki gibi. Hem Sokrates hem de Glaukon, ruhun aynı anda hem bir hem de onun tersi durumda olmasının mümkün olmaması gerektiği konusunda hemfikirdir. Buradan ise, ruhun en az iki yönü (görünüşü) olması gerektiği sonucu çıkar.
Mantık (λογιστικόν)
Mantık veya logistikon (logostan), gerçeği seven ve onu öğrenmeye çalışan, ruhun düşünen parçasıdır. Platon, başlangıçta bu bölümün hakim olduğu ruhu Atinalı yaradılışıyla tanımlamıştır.
Platon, logistikon'un ruhun en küçük kısmı olacağına (yöneticiler Devlet'teki en küçük nüfus olduğu için) işaret etmiştir, ancak yine de ruhun üç bölümü de hemfikir ise bu üç bölümü de logistikon'un yönetmesi deklare edilebilir.
Ruh (θυμοειδές)
Platon'a göre, timoidler (timos'tan gelir), ruhun kızdığımız veya sinirlendiğimiz kısmıdır. Ayrıca bu kısma 'yüksek (aydınlık) ruh' adını vermiştir ve başlarda bu parçanın hakim olduğu ruhu Traklar, İskitler ve 'kuzey bölgeleri' halkıyla özdeşleştirmiştir.
İştah (ἐπιθυμητικόν)
İştah. (epithymia, Latinceden concupiscentia veya desiderium olarak çevrilmiştir.)
Reenkarnasyon
Platon; Sokrates ve Pisagor'un ruh anlayışını, insanların ilahi ayrıcalıklarını farklı hayvan türleri arasındaki reenkarnasyon yollarıyla karıştırarak birleştirmiştir. O, erdemli insan ödülünün ya da suçlu için verilen cezanın yeraltı dünyasının farklı yerlerine değil, doğrudan Dünya'ya atfedildiğine inanmıştır. Suçlu bir ruh, bir kadında veya herhangi bir hayvan türünde, doğal ölçeğin daha düşük seviyelerinde listelenmiş olarak bedeninden çıkarılmalı ve bedenlenmelidir. Tanrılar, kadınları erkeklerden sonra, aşağılanmış ruhların tapınağı olarak yaratmışlardır ve onlar; dört ayaklılar, yılanlar ve balıklar içindir.
Ayrıca Bakınız
- Üçlü (teoloji)
- Sigmund Freud'un id, ego ve süperego kavramları
Kaynakça
- ^ The Gift of Logos: Essays in Continental Philosophy. Cambridge Scholars Publishing. 2009. ss. 33-35. ISBN . 9 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Şubat 2016.
- ^ Hommel (1 Ekim 2019). "Affect and control: A conceptual clarification". International Journal of Psychophysiology (İngilizce). 144: 1-6. doi:10.1016/j.ijpsycho.2019.07.006. ISSN 0167-8760. (PMID) 31362029. 9 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Kasım 2020.
- ^ Long, A. A. Psychological Ideas in Antiquity. In: Dictionary of the History of Ideas. 1973-74 [2003]. link 26 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ "Plato's Ethics and Politics in The Republic" at the Stanford Encyclopedia of Philosophy 15 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – Retrieved August 29, 2009
- ^ "Plato Republic IV (433a)". 7 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Kasım 2020.
- ^ Republic IV: 436 b6–C1 ( translation)
- ^ Plato's psychology of action and the origin of agency. L'Harmattan. 2012. ss. 9-22. ISBN .
- ^ Plato’s Psychology of Action and the Origin of Agency 28 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .; "Ancient Theories of Soul" at the Stanford Encyclopedia of Philosophy 23 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Republic IV 435 e8–9
- ^ Republic IV 442 a
- ^ Republic IV 439 e3–4
- ^ Republic IV 435 e4–8
- ^ Dixon, T. 2003. From Passions to Emotions: The Creation of a Secular Psychological Category. Cambridge: Cambridge University Press. p. 39. link 3 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ "Socrates vs Darwin". . 30 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Kasım 2020.
Dış bağlantılar
- İnternet Felsefe Ansiklopedisi'nde "Platon" 11 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Stanford Felsefe Ansiklopedisi'nde "Platon" 6 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Platon'un Ruh Kuramları 23 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Platon, Sokrates, Pisagor, Shakespeare ve Emerson isimlerinin hepsi "Üçlü Ruh Kuramı'nı" onaylar 22 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Kasim 2020 Platon Ruh Kurami ni ogretmeni Sokrates in soylediklerinden yola cikarak ruhu psyxh kisinin nasil davranacagina karar veren guc kisinin ozu olarak kabul etmistir Yine bu baglamda bu ozun varligimizin maddi olmayan ebedi bir sakini oldugunu dusunur Platon olumden sonra bile ruhun var oldugunu ve dusunebildigini soylemistir Bedenler olurken ruhun daha sonraki bedenlerde surekli olarak yeniden dogduguna inanmistir Platonik ruh vucudun farkli bolgelerinde bulunan uc bolumden olusmaktadir Basta bulunan logolar logistikon veya logistikon mantikla ilgilidir ve diger tum kisimlari duzenler Timos 8ymoeides gogus bolgesine yakin bir yerde bulunur ve ofke ile ilgilidir Midede bulunan eros ἐpi8ymhtikon ise kisinin arzu ve istekleriyle ilgilidir Platon Devlet incelemesinde ve ayrica Phaedrus taki savas arabasi alegorisinde ruhun uc parcasinin toplumun uc sinifina karsilik geldigini ileri surmustur Ister bir sehirde ister kisilerin kendisinde adalet dikaiosynh dikaiosyne her bir parcanin islevini eksiksiz yerine getirdigi butunun durumu olarak ilan edilirken olcululuk her bir parcanin digerinin islevine mudahale etmeye calismadigi butunun durumudur Epitimetikonun islevi zevk uretmek ve aramaktir Logistikonun islevi ogrenme sevgisiyle nazikce yonetmektir Timoidlerin islevi butunu dis istila ve icsel bozukluktan acimasizca savunurken logistikonun talimatlarina uymaktir Ister bir sehirde ister kisinin kendisinde adaletsizlik ise ἀdikia adikia bu butunun tam tersi durumudur genellikle ruhlu olanin istahi dinledigi bicimken birlikte hepsi ya mantigi tamamen gormezden gelir ya da kendi zevk arayislarini kullanirlar Devlet teDevlet in IV kitabinda Sokrates ve muhataplari Glaukon ve ruhun tek mi yoksa parcalardan mi olustugunu yanitlamaya calisirlar Sokrates ise soyle der Ayni seyin asla ayni yerde ve ayni zamanda yine ayni seye zit seyler yapmayacagi veya bunlara maruz kalmayacagi aciktir bu yuzden bunun gerceklestigini gorursek bunun tek bir sey olmadigini ama birden fazla sey oldugunu bilecegiz Bu Platon un Celiskisizlik Ilkesi nin bir ornegidir Mesela oyle gorunuyor ki her insana verilmis tek bir ruhu vardir ve bu nedenle bir kisinin bir seyi arzulamasi ve ani zamanda ona karsi cikmasi imkansiz olmalidir tipki bir kisi bir sucu islemeye meyilliyken ayni zamanda ona karsi isteksiz olmasi durumundaki gibi Hem Sokrates hem de Glaukon ruhun ayni anda hem bir hem de onun tersi durumda olmasinin mumkun olmamasi gerektigi konusunda hemfikirdir Buradan ise ruhun en az iki yonu gorunusu olmasi gerektigi sonucu cikar Mantik logistikon Mantik veya logistikon logostan gercegi seven ve onu ogrenmeye calisan ruhun dusunen parcasidir Platon baslangicta bu bolumun hakim oldugu ruhu Atinali yaradilisiyla tanimlamistir Platon logistikon un ruhun en kucuk kismi olacagina yoneticiler Devlet teki en kucuk nufus oldugu icin isaret etmistir ancak yine de ruhun uc bolumu de hemfikir ise bu uc bolumu de logistikon un yonetmesi deklare edilebilir Ruh 8ymoeides Platon a gore timoidler timos tan gelir ruhun kizdigimiz veya sinirlendigimiz kismidir Ayrica bu kisma yuksek aydinlik ruh adini vermistir ve baslarda bu parcanin hakim oldugu ruhu Traklar Iskitler ve kuzey bolgeleri halkiyla ozdeslestirmistir Istah ἐpi8ymhtikon Istah epithymia Latinceden concupiscentia veya desiderium olarak cevrilmistir ReenkarnasyonPlaton Sokrates ve Pisagor un ruh anlayisini insanlarin ilahi ayricaliklarini farkli hayvan turleri arasindaki reenkarnasyon yollariyla karistirarak birlestirmistir O erdemli insan odulunun ya da suclu icin verilen cezanin yeralti dunyasinin farkli yerlerine degil dogrudan Dunya ya atfedildigine inanmistir Suclu bir ruh bir kadinda veya herhangi bir hayvan turunde dogal olcegin daha dusuk seviyelerinde listelenmis olarak bedeninden cikarilmali ve bedenlenmelidir Tanrilar kadinlari erkeklerden sonra asagilanmis ruhlarin tapinagi olarak yaratmislardir ve onlar dort ayaklilar yilanlar ve baliklar icindir Ayrica BakinizUclu teoloji Sigmund Freud un id ego ve superego kavramlariKaynakca The Gift of Logos Essays in Continental Philosophy Cambridge Scholars Publishing 2009 ss 33 35 ISBN 978 1 4438 1825 4 9 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2016 Hommel 1 Ekim 2019 Affect and control A conceptual clarification International Journal of Psychophysiology Ingilizce 144 1 6 doi 10 1016 j ijpsycho 2019 07 006 ISSN 0167 8760 PMID 31362029 9 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Kasim 2020 Long A A Psychological Ideas in Antiquity In Dictionary of the History of Ideas 1973 74 2003 link 26 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Plato s Ethics and Politics in The Republic at the Stanford Encyclopedia of Philosophy 15 Eylul 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved August 29 2009 Plato Republic IV 433a 7 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Kasim 2020 Republic IV 436 b6 C1 translation Plato s psychology of action and the origin of agency L Harmattan 2012 ss 9 22 ISBN 978 963 236 587 9 Plato s Psychology of Action and the Origin of Agency 28 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ancient Theories of Soul at the Stanford Encyclopedia of Philosophy 23 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Republic IV 435 e8 9 Republic IV 442 a Republic IV 439 e3 4 Republic IV 435 e4 8 Dixon T 2003 From Passions to Emotions The Creation of a Secular Psychological Category Cambridge Cambridge University Press p 39 link 3 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Socrates vs Darwin 30 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Kasim 2020 Dis baglantilarInternet Felsefe Ansiklopedisi nde Platon 11 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Stanford Felsefe Ansiklopedisi nde Platon 6 Eylul 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Platon un Ruh Kuramlari 23 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Platon Sokrates Pisagor Shakespeare ve Emerson isimlerinin hepsi Uclu Ruh Kurami ni onaylar 22 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde