Plutarco Elías Calles (25 Eylül 1877 - 19 Ekim 1945), Meksikalı general ve siyasetçi. Calles, Meksika Devrimi sırasında general rütbesine yükseldi, Katolik isyancılarla devlet güçleri arasında 1927'de çıkan 'na yol açmasıyla tanındı. 1924-28 yıllarında devlet başkanlığı yaptı, "maximato" olarak adlandırılan 1928-35 yılları arasında ise de facto olarak ülkeyi yönetti. Ulusal Devrimci Parti'yi (PNR) kurdu. Bu parti 1946 yılında Kurumsal Devrimci Parti (PRI) adını alarak 2000'e kadar Meksika'da iktidarı elinde tuttu.
Plutarco Elías Calles | |
---|---|
47. Meksika Devlet Başkanı | |
Görev süresi 1924 - 1928 (fiilen 1935) | |
Yerine geldiği | Álvaro Obregón |
Yerine gelen | |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 25 Eylül 1877 , Sonora |
Ölüm | 19 Ekim 1945 (68 yaşında) Meksiko |
Partisi | İşçi Partisi Kurumsal Devrimci Parti (1929 sonrası) |
Evlilik(ler) | Natalia Chacón |
Dini | ateist, sonradan Spiritüelist |
Hayatı
Bir ilkokul öğretmeni olarak çalışmaya başlayan Calles, 1910'da Porfirio Diaz'ın diktatörlüğüne karşı 'nun açtığı mücadeleye katıldı.Son derece yetenekli bir örgütleyici ve önder olan Calles, önce Modero'yu öldüren 'ya, daha sonra da Pancho Villa ve onun isyancı kuvvetlerine karşı verilen savaşlarda general olarak görev aldı.
1917'de Sonora valisi oldu. Devlet Başkanı Venustiano Carranza'nın yönetiminde ticaret, çalışma ve sanayi bakanlığı yaptıktan sonra Álvaro Obregón'un adaylığını desteklemek için görevinden istifa etti. 1920'de Carranza'nın devrilmesinde etkili oldu. 1920'de geçici hükûmetinde dışişleri bakanlığı, 1920-1924 arasında da devlet başkanı Obregon'un yönetiminde içişleri bakanlığı görevlerinde bulundu.
Calles 1924'te devlet başkanı seçildi. Gittikçe muhafazakarlaşmasına karşın tarım, çalışma ve eğitim reformlarını destekledi. Yönetimi sırasında Katolik Kilisesi ve ABD ile önemli sorunlar çıktı. Rahip sayısını sınırlandıran ve kilise okullarını yasaklayan anayasa maddelerini uyguladı. Sonuçta kilise, anlaşmazlığın 1929'da hakem yoluyla çözümüne değin, üç yıl boyunca halka açık hiçbir ayin yapmadı. Calles'in yabancıların toprak sahipliğini kısıtlayan ve petrol sanayisini düzenleyen yasayı onaylaması ise ABD'yi kızdırdı. Sovyetler Birliğinin Meksika'da ilk büyükelçiliği açıldığında, ABD halkında anti-Meksikalı bir eğilim oluşmuştu. Bir süre sonra da ABD hükûmeti Meksika'yı bolşevik olarak, hükûmeti de Sovyet Meksikası olarak tanımlamaya başladı.
Cristero Savaşı
14 Haziran 1926'da Başkan Calles, Ceza Kanununda değişiklik yapan ve Calles Kanunu adı ile bilinen bir yasayı yürürlüğe koydu. Bu kanun kilisenin ve din adamlarının mülkiyet hakkını kaldırıyor, tarikatları yasaklıyor, kilise jürisinin üyelerini yargılama haklarını ve çeşitli sivil hakları ortadan kaldırıyordu. Calles'in bir ateist olduğu, mason olduğu, hatta Türk (El Turko) olduğu (Hristiyanlara karşı savaştığını vurgulamak için) propagandası yayıldı.
Calles'in sert ve bazen şiddet içeren uygulamaları Jalisco, Zacatecas, Guanajuato, Colima ve Michoacán gibi eyaletlerde Katolik halk arasında büyük tepkilere yol açtı ve Katoliklerin isyan hareketleri başladı. Hükûmetin katoliklere karşı sert tutumuyla başlayan Cristero Savaşı 1926 ile 1929 arasında süren misilleme ve karşı misillemelerle devam etti. Bu çatışmalarda her iki taraftan toplam 90.000 kişi öldü. ABD elcisi Dwight Morrow'un aracılığıyla bir ateşkes yapıldı. Ancak Calles anlaşmaya uymadı ve çatışmalar bir süre daha devam etti.
İktidardan düşüş ve sürgün
Devlet başkanı seçilen Obregón 1928'de öldürülünce Calles, bunu izleyen 6 yıl boyunca üç kukla devlet başkanı arkasındaki gerçek yönetici oldu. Calles'in dayanağı 1929'da örgütlediği PNR idi; PNR'nin bir adayı desteklemesi, seçilmekle eşanlamlıydı. Bu altı yılda devrimin aşırı radikal yönleri düzenli olarak törpülendi. Ama, 1934'te solcu gruplar PNR'yi kontrol etmeye başladığında, Calles onların devlet başkanı adayı Lazaro Cardenas'ı desteklemek zorunda kaldı. Bu ittifak sonunda bozulup açık bir çatışmaya dönüşünce, Calles sürgüne gitmek zorunda kaldı. 1941'de Meksika'ya dönmesine izin verilene değin Kaliforniya'da yaşadı.
Kaynakça
- ^ a b Stacy, Lee. Mexico and the United States. Marshall Cavendish Corporation. Tarrytown, New York, 2002. Page 124
- ^ a b Krauze, Enrique, Mexico: biography of power : a history of modern Mexico, 1810–1996, p. 418, Harper Collins 1998
- ^ Richards, Michael D. Revolutions in World History p. 30 (2004 Routledge)
- ^ Joes, Anthony James Resisting Rebellion: The History And Politics of Counterinsurgency p. 70, (2006 University Press of Kentucky)
- ^ David A. Shirk (2005). Mexico's New Politics. Lynne Rienner Publishers. .
- ^ Denslow, William R. 10,000 Famous Freemasons p. 171 (2004 Kessinger Publishing)
- ^ Van Hove, Brian (1994). "Blood-Drenched Altars". Faith & Reason. Eternal Word Television Network.
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen Álvaro Obregón | Meksika Devlet Başkanı 1924-1928 | Sonra gelen |
Ödüller ve başarılar | ||
Önce gelen | Time Dergisi Kapağı 8 Aralık 1924 | Sonra gelen Dwight F. Davis |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Plutarco Elias Calles 25 Eylul 1877 19 Ekim 1945 Meksikali general ve siyasetci Calles Meksika Devrimi sirasinda general rutbesine yukseldi Katolik isyancilarla devlet gucleri arasinda 1927 de cikan na yol acmasiyla tanindi 1924 28 yillarinda devlet baskanligi yapti maximato olarak adlandirilan 1928 35 yillari arasinda ise de facto olarak ulkeyi yonetti Ulusal Devrimci Parti yi PNR kurdu Bu parti 1946 yilinda Kurumsal Devrimci Parti PRI adini alarak 2000 e kadar Meksika da iktidari elinde tuttu Plutarco Elias Calles47 Meksika Devlet BaskaniGorev suresi 1924 1928 fiilen 1935 Yerine geldigi Alvaro ObregonYerine gelenKisisel bilgilerDogum 25 Eylul 1877 SonoraOlum 19 Ekim 1945 68 yasinda MeksikoPartisi Isci Partisi Kurumsal Devrimci Parti 1929 sonrasi Evlilik ler Natalia ChaconDini ateist sonradan SpirituelistHayatiBir ilkokul ogretmeni olarak calismaya baslayan Calles 1910 da Porfirio Diaz in diktatorlugune karsi nun actigi mucadeleye katildi Son derece yetenekli bir orgutleyici ve onder olan Calles once Modero yu olduren ya daha sonra da Pancho Villa ve onun isyanci kuvvetlerine karsi verilen savaslarda general olarak gorev aldi 1917 de Sonora valisi oldu Devlet Baskani Venustiano Carranza nin yonetiminde ticaret calisma ve sanayi bakanligi yaptiktan sonra Alvaro Obregon un adayligini desteklemek icin gorevinden istifa etti 1920 de Carranza nin devrilmesinde etkili oldu 1920 de gecici hukumetinde disisleri bakanligi 1920 1924 arasinda da devlet baskani Obregon un yonetiminde icisleri bakanligi gorevlerinde bulundu Calles 1924 te devlet baskani secildi Gittikce muhafazakarlasmasina karsin tarim calisma ve egitim reformlarini destekledi Yonetimi sirasinda Katolik Kilisesi ve ABD ile onemli sorunlar cikti Rahip sayisini sinirlandiran ve kilise okullarini yasaklayan anayasa maddelerini uyguladi Sonucta kilise anlasmazligin 1929 da hakem yoluyla cozumune degin uc yil boyunca halka acik hicbir ayin yapmadi Calles in yabancilarin toprak sahipligini kisitlayan ve petrol sanayisini duzenleyen yasayi onaylamasi ise ABD yi kizdirdi Sovyetler Birliginin Meksika da ilk buyukelciligi acildiginda ABD halkinda anti Meksikali bir egilim olusmustu Bir sure sonra da ABD hukumeti Meksika yi bolsevik olarak hukumeti de Sovyet Meksikasi olarak tanimlamaya basladi Cristero Savasi14 Haziran 1926 da Baskan Calles Ceza Kanununda degisiklik yapan ve Calles Kanunu adi ile bilinen bir yasayi yururluge koydu Bu kanun kilisenin ve din adamlarinin mulkiyet hakkini kaldiriyor tarikatlari yasakliyor kilise jurisinin uyelerini yargilama haklarini ve cesitli sivil haklari ortadan kaldiriyordu Calles in bir ateist oldugu mason oldugu hatta Turk El Turko oldugu Hristiyanlara karsi savastigini vurgulamak icin propagandasi yayildi Calles in sert ve bazen siddet iceren uygulamalari Jalisco Zacatecas Guanajuato Colima ve Michoacan gibi eyaletlerde Katolik halk arasinda buyuk tepkilere yol acti ve Katoliklerin isyan hareketleri basladi Hukumetin katoliklere karsi sert tutumuyla baslayan Cristero Savasi 1926 ile 1929 arasinda suren misilleme ve karsi misillemelerle devam etti Bu catismalarda her iki taraftan toplam 90 000 kisi oldu ABD elcisi Dwight Morrow un araciligiyla bir ateskes yapildi Ancak Calles anlasmaya uymadi ve catismalar bir sure daha devam etti Iktidardan dusus ve surgunDevlet baskani secilen Obregon 1928 de oldurulunce Calles bunu izleyen 6 yil boyunca uc kukla devlet baskani arkasindaki gercek yonetici oldu Calles in dayanagi 1929 da orgutledigi PNR idi PNR nin bir adayi desteklemesi secilmekle esanlamliydi Bu alti yilda devrimin asiri radikal yonleri duzenli olarak torpulendi Ama 1934 te solcu gruplar PNR yi kontrol etmeye basladiginda Calles onlarin devlet baskani adayi Lazaro Cardenas i desteklemek zorunda kaldi Bu ittifak sonunda bozulup acik bir catismaya donusunce Calles surgune gitmek zorunda kaldi 1941 de Meksika ya donmesine izin verilene degin Kaliforniya da yasadi Kaynakca a b Stacy Lee Mexico and the United States Marshall Cavendish Corporation Tarrytown New York 2002 Page 124 a b Krauze Enrique Mexico biography of power a history of modern Mexico 1810 1996 p 418 Harper Collins 1998 Richards Michael D Revolutions in World History p 30 2004 Routledge ISBN 0415224977 Joes Anthony James Resisting Rebellion The History And Politics of Counterinsurgency p 70 2006 University Press of Kentucky ISBN 081319170X David A Shirk 2005 Mexico s New Politics Lynne Rienner Publishers ISBN 1588262707 Denslow William R 10 000 Famous Freemasons p 171 2004 Kessinger Publishing ISBN 1417975784 Van Hove Brian 1994 Blood Drenched Altars Faith amp Reason Eternal Word Television Network Siyasi goreviOnce gelen Alvaro Obregon Meksika Devlet Baskani 1924 1928 Sonra gelenOduller ve basarilarOnce gelen Time Dergisi Kapagi 8 Aralik 1924 Sonra gelen Dwight F Davis