Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Polonya-Türkiye ilişkileri, Polonya Cumhuriyeti ile Türkiye'nin süregelen uluslararası politikaları içerir.
 | |
 Polonya |  Türkiye |
|---|---|
İlişkilerin tarihçesi
Osmanlı dönemi
Türklerin Polonyalılarla tarihe geçen ilk karşılaşmaları Avrupa Hun ve Avarların 5.-9. yüzyıllar arasında Avrupa'ya yaptıkları istilalar sırasında olmuştur. Bu dönem hakkında bilgimiz azdır. Günümüzdeki anlamıyla Türkiye-Polonya ilişkilerinin başlaması 14. yüzyıla rastlar. Osmanlıların Balkanlarda genişlemeye başladığı bu dönemde her ne kadar Osmanlı-Polonya orduları doğrudan doğruya karşı karşıya gelmediyse de Niğbolu Savaşı, Kosova Savaşı ve Varna Savaşındaki Haçlı ordularında çok sayıda Polonyalı asker bulunmaktaydı. Ancak Osmanlı Devletinin Polonya'yla doğrudan doğruya karşı karşıya gelmesi özellikle Mohaç Savaşı'ndan sonra olmuştur. Macaristan'ın büyük bir bölümünün Osmanlıların eline geçmesiyle Osmanlılar Polonyalılarla komşu haline gelmişler, 16. ve 17. yüzyıllar her iki ülkenin de en güçlü düzeylerine eriştiği bir dönem olduğu için çok sayıda Osmanlı-Lehistan savaşlarına sahne olmuştur. Bu dönemde Polonyalıların Litvanyalılarla birleşerek kurduğu Lehistan-Litvanya Birliği Osmanlı tarihinde sadece Lehistan adıyla anılmıştır.
1683 yılındaki II. Viyana Kuşatması'nda Lehistan ordusu çok önemli bir rol oynadı. Viyana düşmek üzereyken Lehistan kralı III. Jan Sobieski 75.000 kişilik bir orduyla Viyana'nın yardımına koştu. Böylece kuşatma başarısızlığa uğradı. Ancak bu tarihten sonra Lehistan gitgide zayıfladı. Lehistan sayesinde Osmanlı egemenliğinden kurtulan Avrupalı devletler bu zayıflıktan yararlanarak 1795 yılında Lehistan'ı kendi aralarında bölüştüler. 18. yüzyıl boyunca Polonyalılar Rusya, Almanya ve Avusturya'nın egemenliği altında yaşadılar. Osmanlılar bu durumdan hiçbir zaman hoşnut kalmadılar. Bağımsızlığını yitiren Polonyalılara yardım elini uzatan nadir ülkelerden biri oldular. Polonya'daki bağımsızlık hareketlerini desteklediler, Polonyalı göçmenlere kucak açtılar. Hatta İstanbul yakınlarında Polonyalılar için Polonezköy adında bir köy kuruldu. Bu köy günümüze kadar varlığını sürdürmektedir.
Osmanlı Devleti'nin Lehistan'ın paylaşılmasını kabul etmemesiyle ilgili bir söylence şöyledir: Padişah, yabancı diplomatları kabul ettiğinde hep Lehistan elçisini sorar, bunun üzerine sadrazam usulca yaklaşır, sanki padişahın kulağına fısıldarmış gibi, ama kesinlikle orada bulunan herkese duyurmak niyetiyle şunları söyler: "Lehistan sefiri yoldadır, ancak yollardaki müşkülat yüzünden gecikmiştir". Bazı eserlerde Osmanlı Sadrazamlarının yabancı elçilikleri kabul ettikleri yıllık davetlerde Rusya, Avusturya ve Prusya elçilerine her defasında "Lehistanlı meslektaşınız nerede? Aranızda göremiyorum!" sorusunu yönelttiği de yazılmaktadır. Lehistan'ın paylaşılmasına yönelik gösterilen bu diplomatik protesto tam 127 yıl sürmüş, I. Dünya Savaşı sonunda Polonya yeniden kuruluncaya kadar devam etmiştir.
Cumhuriyet dönemi
Türkiye Cumhuriyeti'nin resmî olarak tanıyan ünlü Lozan Antlaşması'nın Avrupa devletlerince imzalanmasından bir gün önce, Türkiye Cumhuriyeti'ni ilk tanıyan Avrupa devleti, Polonya Cumhuriyeti'ydi. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanından hemen sonra Türkiye ile Polonya tekrar diplomatik ilişki kurmuş; Nisan 1924’te ilk Türkiye Cumhuriyeti Elçisi Varşova’ya, Haziran 1924’te de ilk Polonya Büyükelçisi Ankara’ya atanmıştır.
Osmanlı Devleti'nin Polonya Devleti'nin ortadan kaldırılmasını kabul etmemesine benzer bir olay da Türkiye Cumhuriyeti döneminde II. Dünya Savaşı yıllarında Polonya'nın Nazi Almanyası tarafından işgal edilmesinden sonra vuku bulmuştur. Buna göre, II. Dünya Savaşı sırasında Ankara'daki Polonya Büyükelçiliği, yoğun şekilde çalışıyordu. Nazi Almanyası'nın Türkiye Büyükelçisi Franz von Papen, Türkiye Hükümeti'ne başvururarak Ankara'daki eski Çekoslovakya Büyükelçiliği'nin, Çekoslovakya'nın II. Dünya Savaşı'ndan bir yıl önce imzaladığı Anschluss Antlaşması gereğince Almanlara ait olması gerektiğini anlatmıştı. Sonuçta bina Almanya'ya verilmiş ve von Papen de oraya yerleşmişti. Nazi orduları, 1939'da Polonya'yı işgal edince, Von Papen yine sahneye çıkıp Polonya diplomatik misyonunun günümüzde de içinde bulunduğu binanın ve güzel bahçesinin (Polonya Büyükelçiliği binası, eski Çekoslovakya misyonu binasının 150 metre uzağında bulunuyordu) tıpkı Çekoslovakya örneğinde olduğu gibi kendisine verilmesini talep etti. Zamanın Cumhurbaşkanı İsmet Paşa, bu isteğe karşı çıkıp "Bizim, Polonya ile ananevi bir dostluğumuz var. Geçmişte, Polonya'nın taksimi zamanında, Türkiye Polonya Büyükelçisi'nin gelişi için 150 sene beklemiştir. Şimdi çok kısa bir müddet için Polonyalı dostlarımızı kıramam ve sizin bu talebinizi Türkiye katiyen yerine getirmez..." diye bir cevap verdi. Böylece II. Dünya Savaşı boyunca von Papen, Polonya bayrağını, ikametgâhının penceresinden devamlı seyretmeye mecbur kaldı.
Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda, 2021 yılında yaptığı Türkiye ziyaretinde, Türkiye'den 24 adet silahlı insansız hava aracı alacağını açıklamıştır. Bu anlaşma ile Türkiye ilk defa NATO ve Avrupa Birliği'ne üye bir ülkeye SİHA satışı yapmış oldu.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Ottoman-Polish Diplomatic Relations (15Th-18th Century): An Annotated Edition of 'Ahdnames and Other Documents (Ottoman Empire and Its Heritage) (Ottoman Empire and Its Heritage), Dariusz Kolodziejczyk, Brill Academic Publishers, Kasım 1999, .
- Ottoman-Polish Relations in the Sixteenth Century, Wawrzyniak Krzysztof, Bilkent Üniversitesi, Ankara, Haziran 200330 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Polonya Turkiye iliskileri Polonya Cumhuriyeti ile Turkiye nin suregelen uluslararasi politikalari icerir Polonya Turkiye iliskileriPolonya TurkiyeIliskilerin tarihcesiOsmanli donemi Turklerin Polonyalilarla tarihe gecen ilk karsilasmalari Avrupa Hun ve Avarlarin 5 9 yuzyillar arasinda Avrupa ya yaptiklari istilalar sirasinda olmustur Bu donem hakkinda bilgimiz azdir Gunumuzdeki anlamiyla Turkiye Polonya iliskilerinin baslamasi 14 yuzyila rastlar Osmanlilarin Balkanlarda genislemeye basladigi bu donemde her ne kadar Osmanli Polonya ordulari dogrudan dogruya karsi karsiya gelmediyse de Nigbolu Savasi Kosova Savasi ve Varna Savasindaki Hacli ordularinda cok sayida Polonyali asker bulunmaktaydi Ancak Osmanli Devletinin Polonya yla dogrudan dogruya karsi karsiya gelmesi ozellikle Mohac Savasi ndan sonra olmustur Macaristan in buyuk bir bolumunun Osmanlilarin eline gecmesiyle Osmanlilar Polonyalilarla komsu haline gelmisler 16 ve 17 yuzyillar her iki ulkenin de en guclu duzeylerine eristigi bir donem oldugu icin cok sayida Osmanli Lehistan savaslarina sahne olmustur Bu donemde Polonyalilarin Litvanyalilarla birleserek kurdugu Lehistan Litvanya Birligi Osmanli tarihinde sadece Lehistan adiyla anilmistir 1683 yilindaki II Viyana Kusatmasi nda Lehistan ordusu cok onemli bir rol oynadi Viyana dusmek uzereyken Lehistan krali III Jan Sobieski 75 000 kisilik bir orduyla Viyana nin yardimina kostu Boylece kusatma basarisizliga ugradi Ancak bu tarihten sonra Lehistan gitgide zayifladi Lehistan sayesinde Osmanli egemenliginden kurtulan Avrupali devletler bu zayifliktan yararlanarak 1795 yilinda Lehistan i kendi aralarinda bolustuler 18 yuzyil boyunca Polonyalilar Rusya Almanya ve Avusturya nin egemenligi altinda yasadilar Osmanlilar bu durumdan hicbir zaman hosnut kalmadilar Bagimsizligini yitiren Polonyalilara yardim elini uzatan nadir ulkelerden biri oldular Polonya daki bagimsizlik hareketlerini desteklediler Polonyali gocmenlere kucak actilar Hatta Istanbul yakinlarinda Polonyalilar icin Polonezkoy adinda bir koy kuruldu Bu koy gunumuze kadar varligini surdurmektedir Osmanli Devleti nin Lehistan in paylasilmasini kabul etmemesiyle ilgili bir soylence soyledir Padisah yabanci diplomatlari kabul ettiginde hep Lehistan elcisini sorar bunun uzerine sadrazam usulca yaklasir sanki padisahin kulagina fisildarmis gibi ama kesinlikle orada bulunan herkese duyurmak niyetiyle sunlari soyler Lehistan sefiri yoldadir ancak yollardaki muskulat yuzunden gecikmistir Bazi eserlerde Osmanli Sadrazamlarinin yabanci elcilikleri kabul ettikleri yillik davetlerde Rusya Avusturya ve Prusya elcilerine her defasinda Lehistanli meslektasiniz nerede Aranizda goremiyorum sorusunu yonelttigi de yazilmaktadir Lehistan in paylasilmasina yonelik gosterilen bu diplomatik protesto tam 127 yil surmus I Dunya Savasi sonunda Polonya yeniden kuruluncaya kadar devam etmistir Cumhuriyet donemi Erdogan ve Polonya cumhurbaskani Lech Kaczynski Istanbul da 24 Ocak 2007 Turkiye Cumhuriyeti nin resmi olarak taniyan unlu Lozan Antlasmasi nin Avrupa devletlerince imzalanmasindan bir gun once Turkiye Cumhuriyeti ni ilk taniyan Avrupa devleti Polonya Cumhuriyeti ydi Turkiye Cumhuriyeti nin ilanindan hemen sonra Turkiye ile Polonya tekrar diplomatik iliski kurmus Nisan 1924 te ilk Turkiye Cumhuriyeti Elcisi Varsova ya Haziran 1924 te de ilk Polonya Buyukelcisi Ankara ya atanmistir Osmanli Devleti nin Polonya Devleti nin ortadan kaldirilmasini kabul etmemesine benzer bir olay da Turkiye Cumhuriyeti doneminde II Dunya Savasi yillarinda Polonya nin Nazi Almanyasi tarafindan isgal edilmesinden sonra vuku bulmustur Buna gore II Dunya Savasi sirasinda Ankara daki Polonya Buyukelciligi yogun sekilde calisiyordu Nazi Almanyasi nin Turkiye Buyukelcisi Franz von Papen Turkiye Hukumeti ne basvururarak Ankara daki eski Cekoslovakya Buyukelciligi nin Cekoslovakya nin II Dunya Savasi ndan bir yil once imzaladigi Anschluss Antlasmasi geregince Almanlara ait olmasi gerektigini anlatmisti Sonucta bina Almanya ya verilmis ve von Papen de oraya yerlesmisti Nazi ordulari 1939 da Polonya yi isgal edince Von Papen yine sahneye cikip Polonya diplomatik misyonunun gunumuzde de icinde bulundugu binanin ve guzel bahcesinin Polonya Buyukelciligi binasi eski Cekoslovakya misyonu binasinin 150 metre uzaginda bulunuyordu tipki Cekoslovakya orneginde oldugu gibi kendisine verilmesini talep etti Zamanin Cumhurbaskani Ismet Pasa bu istege karsi cikip Bizim Polonya ile ananevi bir dostlugumuz var Gecmiste Polonya nin taksimi zamaninda Turkiye Polonya Buyukelcisi nin gelisi icin 150 sene beklemistir Simdi cok kisa bir muddet icin Polonyali dostlarimizi kiramam ve sizin bu talebinizi Turkiye katiyen yerine getirmez diye bir cevap verdi Boylece II Dunya Savasi boyunca von Papen Polonya bayragini ikametgahinin penceresinden devamli seyretmeye mecbur kaldi Polonya Cumhurbaskani Andrzej Duda 2021 yilinda yaptigi Turkiye ziyaretinde Turkiye den 24 adet silahli insansiz hava araci alacagini aciklamistir Bu anlasma ile Turkiye ilk defa NATO ve Avrupa Birligi ne uye bir ulkeye SIHA satisi yapmis oldu Ayrica bakinizTurkiye nin dis iliskileri Polonya daki Turkler Lehistan sefiri yoldadirKaynakca a b Polonya Turkiye den SIHA satin alan ilk NATO uyesi oluyor BBC News Turkce 23 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2021 Ottoman Polish Diplomatic Relations 15Th 18th Century An Annotated Edition of Ahdnames and Other Documents Ottoman Empire and Its Heritage Ottoman Empire and Its Heritage Dariusz Kolodziejczyk Brill Academic Publishers Kasim 1999 ISBN 978 90 04 11280 3 Ottoman Polish Relations in the Sixteenth Century Wawrzyniak Krzysztof Bilkent Universitesi Ankara Haziran 200330 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde