Polyksena Lahdi, Çanakkale merkeze 110 km. uzaklıktaki Kızöldün Tümülüsü'nde, bulunan ve M.Ö. 520-500 yıllarına tarihlenen mermer lahit. Anadolu'da bulunan figür bezemeli lahitlerin en erken örneğidir.
Polyksena Lahdi | |
---|---|
Hammadde | Marmara Adası mermeri |
Uzunluk | 332 santimetre (131 in) |
Yükseklik | 178 santimetre (70 in) |
Genişlik | 160 santimetre (63 in) |
Oluşturulma | MÖ 520-500 |
Keşfedilme | 1994 Kızöldün tepesi, Biga |
Lahit, 1994 yılında bir kaçak kazı ihbarı üzerine yapılan kurtarma kazısında bulunmuştur. Anadolu’dan ele geçen az sayıdaki Geç Arkaik Devir heykeltıraslık eserlerinden birisi olması açısından önemlidir.
Lahdin dört yüzünde, kabartma olarak şekillendirilmiş sahneler bulunur. Uzun kenarlarından birinde, birçok vazo resmi üzerinde de betimlenen, Troya savaşı'nın sonundaki hikâyenin baş karakterinden biri olan Troia kralı Priamos ile kraliçe Hekabe’nin küçük kızları olan Polyksena'nın kurban edilmesi olayı betimlenmektedir. Eser, bu nedenle Polyksena Lahdi adıyla anılmaktadır. Aynı kenarın kapak kısmında açılan bir delik, lahdin antik dönemde bir soygun geçirdiğini gösterir.
Lahit, Çanakkale Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmekteyken 2018'de kurulan Troya Müzesi'ne nakledilmiştir.
Özellikleri
Prokonnesos (Marmara Adası) mermerinden yapılmış olan lahit, 3,32 m uzunluğunda, 1,6 m genişliğinde ve 1,78 m yüksekliğindedir. Lahit teknesi dikdörtgen sanduka şeklindedir. Lahit kapağı ise iki yöne eğimli üçgen alınlıklı çatı formundadır. Lahit açığa çıkarıldığında, çevresinin kiremitlerle örtülü olduğu, bu kiremit örtünün altında, lahde dayalı olarak gömülmüş, iki araba tekerleği ve koşum takımlarına ait bronz aksam bulunmuştur.
Betimlemeler
Lahdin yan yüzlerindeki kabartmalarda 37 figür bulunmaktadır.
Yüzü | Resim nosu | Figür adı | Betimlemesi |
---|---|---|---|
Birinci uzun yüz (Levha 11-12) | 1 | Elinde Lyra Tutan kadın | |
2 | Elinde Kurdele (taenia) Tutan kadın | ||
3 | Ayakta Duran kadın Figürü | ||
4 | Elinde Yelpaze taşıyan kadın | ||
5 | Tahtta Oturan kadın | ||
6 | Elinde Ayna ve Yumurta taşıyan kadın | ||
7 | Elinde alabastron taşıyan kadın | ||
8 | Aulos Çalan kadın Müzisyen | ||
9 | Kithara Çalan kadın Müzisyen | ||
10 | Silah Dansı Yapan kadın | ||
11 | Silah Dansı Yapan kadın | ||
12 | Silah Dansı Yapan kadın | ||
13 | Silah Dansı Yapan kadın | ||
14 | Kastanyetle Dans Eden kadın | ||
15 | Dans Eden kadın | ||
16 | Dans Eden kadın | ||
17 | Dans Eden kadın | ||
Birinci Kısa Yüz (Levha 13) | 18 | Ayakta Duran kadın | |
19 | Klinede Oturan kadın | ||
20 | Klinede Oturan kadın | ||
21 | Elinde Yiyecek taşıyan kadın | ||
22 | Elinde Sürahi (oinochoe) ve Ayna taşıyan kadın | ||
İkinci Uzun Yüz (Levha 14-15) Akhilleus’un mezarı önünde Priamos’un kızı Polyksena’nın kurbanı betimlenmiştir. Sağ tarafta, genç kızın Yunan savaşçılar tarafından kurban edilmesi işlenirken, sol tarafında ise, ölen kız için yas tutan Troialılar betimlenir | 23 | Ayakta Yas Tutan erkek | |
24 | Diz Çökerek Yas Tutan kadın | ||
25 | Ayakta Yas Tutan kadın | ||
26 | Çömelerek Yas Tutan kadın | ||
27 | Ayakta Yas Tutan kadın | ||
28 | Ayakta Yas Tutan kadın | ||
29 | Ayakta Yas Tutan kadın | ||
30 | Polyksena’ yı taşıyan erkek Figürü (Aias ) | ||
31 | Polyksena’ yı taşıyan erkek Figürü (Antiphates ) | ||
32 | Polyksena’ yı taşıyan erkek Figürü (Amphilokhos ) | ||
33 | Neoptolemos | ||
34 | Polyksena | ||
İkinci Kısa Yüz (Levha 16) | 35 | Hekabe | |
36 | Ayakta Yas Tutan kadın | ||
37 | Ayakta Yas Tutan kadın |
Lahit hakkında yayınlar
Polyksena Lahdi, bilinen en eski lahit olduğu için bulunuşundan itibaren beri araştırmacıların ilgisini çekmiş ve hakkında pek çok yayın yapılmıştır. Bu yayınların bazıları şunlardır
- N. Sevinç, "Çanakkale-Gümüsçay Tümülüsleri 1994 Yılı Kurtarma Kazıları Ön Raporu", 6. Müze Kurtarma Kazıları Semineri, 24-26 Nisan 1995, Didim (Ankara, 1996)
- M. Karaosmanoglu, Baslangıcından Klasik Dönem Sonuna Kadar Lotus-Palmetçik ve Yumurta Boncuk Dizisinin Gelisimi (Erzurum, 2006)
- F. Gilotta, "Gümüsçay e L’Etruria: Due Ambienti a Confronto, RdA 22 (1998)
- B. F. Weber, "Die Bauteile des Athenatempels in Milet", AA (1999)
- Ramazan. Özgan, "Zur Ikonographie des Bostoner Throns", F. Krinzinger (ed.), Akten des Symposions die Ägäis und das westlische Mittelmeer Beziehungen und Wechselwirkungen 8. bis 5. Jh. v. Chr., Archäologische Forschungen 4, (2000)
- C. Reinsberg, "Der Polyxena-Sarkophag in Çanakkale", OLBA 10 (2001)
- N. Sevinç-R. Körpe- M. Tombul- B. C. Rose- D. Strahan- H. Kiesewetter-J. Wallrodt, "A New Painted Graeco-Persian Sarcophagus from Çan", Studia Troica 11 (2001)
- S. Ateslier, "Observations on an Early Classical Building of the Satrapal Period at Daskyleion", T. Bakır (ed.), Proocedings of the First International Symposium on Anatolia in the Achaemenid Period, Bandırma 15-18 August, 1997, Achaemenid Anatolia XCII (Leiden, 2001)
- Gerda Schwarz, "Der Tod und das Mädchen, Frühe Polyxena-Bilder", AM 116 (2001)
- J. G. Pedley, Greek Art and Archaeology (London, 2002)
- Tomris Bakır, "Hellespontine Phrygia. Das hellespontische Phrygien in der Zeit des achämenidischen Reiches", L’archéologie de l’empire achéménide, Collège de France, 21- 22 novembre (Paris, 2003)
- S. Ateslier, & E. Öncü, "Gümüsçay Polyksena Lahiti Üzerine Yeni Gözlemler", Olba 10 (2004)
- C. B. Rose, “Ilion”, Byzans 3, Stadtgrabungen und Stadtforschung im westlichen Kleinasien (İstanbul, 2006)
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c Polyksena Lahdi, Figen Çevirici 17 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Anabilim Dalı Doktora Tezi, İzmir 2006
- ^ Polyksena Lahiti 11 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Manisa Haber Gazetesi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Polyksena Lahdi Canakkale merkeze 110 km uzakliktaki Kizoldun Tumulusu nde bulunan ve M O 520 500 yillarina tarihlenen mermer lahit Anadolu da bulunan figur bezemeli lahitlerin en erken ornegidir Polyksena LahdiHammaddeMarmara Adasi mermeriUzunluk332 santimetre 131 in Yukseklik178 santimetre 70 in Genislik160 santimetre 63 in OlusturulmaMO 520 500Kesfedilme1994 Kizoldun tepesi BigaPolyksena Lahdi Lahit 1994 yilinda bir kacak kazi ihbari uzerine yapilan kurtarma kazisinda bulunmustur Anadolu dan ele gecen az sayidaki Gec Arkaik Devir heykeltiraslik eserlerinden birisi olmasi acisindan onemlidir Lahdin dort yuzunde kabartma olarak sekillendirilmis sahneler bulunur Uzun kenarlarindan birinde bircok vazo resmi uzerinde de betimlenen Troya savasi nin sonundaki hikayenin bas karakterinden biri olan Troia krali Priamos ile kralice Hekabe nin kucuk kizlari olan Polyksena nin kurban edilmesi olayi betimlenmektedir Eser bu nedenle Polyksena Lahdi adiyla anilmaktadir Ayni kenarin kapak kisminda acilan bir delik lahdin antik donemde bir soygun gecirdigini gosterir Lahit Canakkale Arkeoloji Muzesi nde sergilenmekteyken 2018 de kurulan Troya Muzesi ne nakledilmistir OzellikleriProkonnesos Marmara Adasi mermerinden yapilmis olan lahit 3 32 m uzunlugunda 1 6 m genisliginde ve 1 78 m yuksekligindedir Lahit teknesi dikdortgen sanduka seklindedir Lahit kapagi ise iki yone egimli ucgen alinlikli cati formundadir Lahit aciga cikarildiginda cevresinin kiremitlerle ortulu oldugu bu kiremit ortunun altinda lahde dayali olarak gomulmus iki araba tekerlegi ve kosum takimlarina ait bronz aksam bulunmustur BetimlemelerLahdin yan yuzlerindeki kabartmalarda 37 figur bulunmaktadir Polyksena Lahdi figurleri Yuzu Resim nosu Figur adi BetimlemesiBirinci uzun yuz Levha 11 12 1 Elinde Lyra Tutan kadin2 Elinde Kurdele taenia Tutan kadin3 Ayakta Duran kadin Figuru4 Elinde Yelpaze tasiyan kadin5 Tahtta Oturan kadin6 Elinde Ayna ve Yumurta tasiyan kadin7 Elinde alabastron tasiyan kadin8 Aulos Calan kadin Muzisyen9 Kithara Calan kadin Muzisyen10 Silah Dansi Yapan kadin11 Silah Dansi Yapan kadin12 Silah Dansi Yapan kadin13 Silah Dansi Yapan kadin14 Kastanyetle Dans Eden kadin15 Dans Eden kadin16 Dans Eden kadin17 Dans Eden kadinBirinci Kisa Yuz Levha 13 18 Ayakta Duran kadin19 Klinede Oturan kadin20 Klinede Oturan kadin21 Elinde Yiyecek tasiyan kadin22 Elinde Surahi oinochoe ve Ayna tasiyan kadinIkinci Uzun Yuz Levha 14 15 Akhilleus un mezari onunde Priamos un kizi Polyksena nin kurbani betimlenmistir Sag tarafta genc kizin Yunan savascilar tarafindan kurban edilmesi islenirken sol tarafinda ise olen kiz icin yas tutan Troialilar betimlenir 23 Ayakta Yas Tutan erkek24 Diz Cokerek Yas Tutan kadin25 Ayakta Yas Tutan kadin26 Comelerek Yas Tutan kadin27 Ayakta Yas Tutan kadin28 Ayakta Yas Tutan kadin29 Ayakta Yas Tutan kadin30 Polyksena yi tasiyan erkek Figuru Aias 31 Polyksena yi tasiyan erkek Figuru Antiphates 32 Polyksena yi tasiyan erkek Figuru Amphilokhos 33 Neoptolemos34 PolyksenaIkinci Kisa Yuz Levha 16 35 Hekabe36 Ayakta Yas Tutan kadin37 Ayakta Yas Tutan kadinLahit hakkinda yayinlarPolyksena Lahdi bilinen en eski lahit oldugu icin bulunusundan itibaren beri arastirmacilarin ilgisini cekmis ve hakkinda pek cok yayin yapilmistir Bu yayinlarin bazilari sunlardir N Sevinc Canakkale Gumuscay Tumulusleri 1994 Yili Kurtarma Kazilari On Raporu 6 Muze Kurtarma Kazilari Semineri 24 26 Nisan 1995 Didim Ankara 1996 M Karaosmanoglu Baslangicindan Klasik Donem Sonuna Kadar Lotus Palmetcik ve Yumurta Boncuk Dizisinin Gelisimi Erzurum 2006 F Gilotta Gumuscay e L Etruria Due Ambienti a Confronto RdA 22 1998 B F Weber Die Bauteile des Athenatempels in Milet AA 1999 Ramazan Ozgan Zur Ikonographie des Bostoner Throns F Krinzinger ed Akten des Symposions die Agais und das westlische Mittelmeer Beziehungen und Wechselwirkungen 8 bis 5 Jh v Chr Archaologische Forschungen 4 2000 C Reinsberg Der Polyxena Sarkophag in Canakkale OLBA 10 2001 N Sevinc R Korpe M Tombul B C Rose D Strahan H Kiesewetter J Wallrodt A New Painted Graeco Persian Sarcophagus from Can Studia Troica 11 2001 S Ateslier Observations on an Early Classical Building of the Satrapal Period at Daskyleion T Bakir ed Proocedings of the First International Symposium on Anatolia in the Achaemenid Period Bandirma 15 18 August 1997 Achaemenid Anatolia XCII Leiden 2001 Gerda Schwarz Der Tod und das Madchen Fruhe Polyxena Bilder AM 116 2001 J G Pedley Greek Art and Archaeology London 2002 Tomris Bakir Hellespontine Phrygia Das hellespontische Phrygien in der Zeit des achamenidischen Reiches L archeologie de l empire achemenide College de France 21 22 novembre Paris 2003 S Ateslier amp E Oncu Gumuscay Polyksena Lahiti Uzerine Yeni Gozlemler Olba 10 2004 C B Rose Ilion Byzans 3 Stadtgrabungen und Stadtforschung im westlichen Kleinasien Istanbul 2006 Ayrica bakinizAltikulac LahdiKaynakca a b c Polyksena Lahdi Figen Cevirici 17 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ege Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Arkeoloji Anabilim Dali Doktora Tezi Izmir 2006 Polyksena Lahiti 11 Kasim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Manisa Haber Gazetesi